МАРАТ ОСПАНОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ТАҚЫРЫБЫ: Бассүйек пен мидың жарақаты
ОРЫНДАҒАН: Абдуллақызы М.
ГРУППА: 629
ТЕКСЕРГЕН: Дженалаев Б.К.
АҚТӨБЕ 2023 ЖЫЛ
Бассүйек-ми жарақаты
Бассүйек-ми жарақаты (БМЖ)- бұл құрамына бассүйек терісінің,бұлшық еттің,сүйектің,мидың,қантамырларының,ми қарыншақтары мен бассүйек – ми нервтерінің механикалық зақымданулары және сіңір тартылуы кіретін ұғым. Бассүйек-ми жарақатыныңжабықжәнеашықтүрлеріболады.
Бассүйек-ми жабықжарақаты − бассүйек пен мидың, бастағыжұмсақ тіндердіңбүтіндігібұзылмайжəне/немесебассүйектің апоневрозы созылмайболған зақымдануы;
Ашық БМЖ – бастыңжұмсақтініжəнебассүйектің апоневроз (шандыр) дулығасының бүтіндігібұзылуыжатады, олсынықаймағынасəйкескеледі. Ми жарақатыныңөтпелі зақымдануынабассүйектердіңсынуыжəнемидыңқаттықабығыныңзақымдануыжатады.
Бас сүйек пен мидыңжарақаттары, Птидіңклассикалықжіктемесі (1773ж) бойынша:
Шайқалу (коммоция)
Жарақаттану (контузия)
Қысылу (компрессия)
Ми(дың) шайқалу(ы) – ауыремесжарақаттаушыкүштіңтүсуіненболатынжағдай. БМЖ жарақаттаушларының 70%- да кездеседі.
Басмиыныңшайқалуыкезіндежарақаталғансәттенбастапбірнешесекундтанбірнешеминутқадейінбаланыңесінжоғалтуы, есеңгіреуі , өнебойыныңбозарып , суық тер жауып , құсуыбайқалады. Есінжинағансоңжарақаттанушыбасынынауырсынуынаайналуына, әлсіздік ,ұйқыбасыптұрғанынақұлағында шу тұрғанына , көзішаншитындығына , жүрегініңайныптұратындығынашағымданады. Сұрастырғанкездебалалрдаретрогадтықнемесеантеградтық амнезия анықталады. Тынысалужиілігіөзгереді. Тамырсоғысыжиілеуінемесесирегірекболуымүмкін.
Мидыңсоғылуы – бұлзақымдану ми затының макроструктуралық деструкциясы түрінде жиі гемморагиялық компонентпен жарақат күшінің тиген кезінде боледы. Клиникалық ағымыны қарайжəне ми тінінің зақымдануының айқындығына қарай соғылу жеңіл, ауыр, жəне ауыр дəрежеге бөлінеді.
Ми жарақатыныңжеңіл, орта жәнеауырдәрежелеріажыратылады.
Бассүйекішілікгематомалар:
1. Эпидуральдық.
2. Субдуральдық.
3. Миішілік.
4. Қарыншаішілік
5. Көптегенқабықаралықгематомалар.
6. Субдурульдықгидромалар.
Гематомаларболуымүмкін:
- жіті (бірінші 3 тəүлік);
- жітілеу (4 тəулік-3 апта);
- созылмалы (3аптадан аса).
Бассүйекішілікгематомаларклиникалықкөрінісібойыншажіктелуіндежарық арақашықтықтар, анизокория, гемипарез, жиікездесетін брадикардия болады.
Клиникалықжіктелуінде ми соғылуыменжүрмейтінгематомағатəн. Мидыңсоғылуымен жүретінгеметомалары бар науқаста БМЖ-ның бірінші сағатында мидың біріншілік зақымдануларының көріністері жəне ми тінінің соғылуына тəн мидың қысылуы жəне дислокациясыболады.
Балалардағы бас жарақатыныңсебептері
А. тұрмыстықжарақат (60,5-81%)
• Жаңатуғаннәрестелер мен сәбилер (өзгермеліүстелден, кереуеттенжәнеқолменқұлау )
• Үлкенжастағыбалалардыңжарақаттары (өсубиіктігіненқұлау) 3-6 жасаралығында-үлкенбиіктіктенқұлау (баспалдақтардан, ағаштардан, терезелерденжәне т.)
• Мектепжасы-ойындаркезіндегізақым (конькименсырғанау, әткеншек, велосипед, түрліойындар.)
Б. көлікжарақаты (4-27%)
Балалардағы бас сүйек анатомиялық ерекшеліктері:
басының, денеменсалыстырмалытүрдеүлкендігі;
бас қанқасының ми бөлігі бет бөлігінен басым болуы.
бас қаңқасыныңкүмбезінжауыптұрғанжұмсақтіндердіңжұқалығы:
қантамырларына бай болуы;
тepiастыдиплотикалық, қабықты, ми веналарыарасыңдаанастомоздардьңмолдығы;
Балалардың бас сүйек-ми жарақаттарыныңөзгешеліктерінқорытындылау:
-жеделжәнесозылмалыклиникалықөзгерістерге, өciп келе жатқан организмдегі мидың онтогенездік қалыптасуыныңжетілмеуіәcepiнтигізеді.
-Бала миы аз күшпентүскенжарақатта да өзгеріскеұшырайды,.
- Бала миыңдағыкомпенсаторлыққабылеттероныңмиыңауыржарақаттан аса өзгеріссіз аман-есеншығуына да көмегінтигізеді.
Нерв жүйелерініңфункциональдіжетіспегендігі мен пластикалығыныңжәне ми тіндеріндегі су молдылығыболса, оданәpi ми қабаты мен тамырларэластикасы, бас сүйектерінің тез сынбауы, майысқақтығы доп тәріздес сынықтар қалыпты суйеқ тігістері ажырап ашылулармен түсіндіріледі.
- Сондықтанбалаларда бас сүйегініңтүбініңсынуы аз кезігеді. Ми iшiгематомасы мен субарахноидальдікқанқұйылу аз болады
Достарыңызбен бөлісу: |