Қолжазба құқығында Қайыңбаева еркежан өмірхановна қазақша күреске арналған спорттық киімнің тұтынушылық талаптарын зерттеу және белгілеу

1. 
   Қазақша күреске арналған спорттық киімді дайындаудағы мәселелер талданып, палуандардың негізгі жұмыс қозғалыстары, қазақша күрестің тарихи даму ерекшелігі және оның басқа күрестерден айырмашылығы және морфологиялық ерешеліктері анықталды.
   

3. Палуандар киімдерін жобалауда қызметтік және эргономикалық талаптар дайындалды.

4. Палуандар киімдерін жобалауда антропометриялық сәйкестік талабы қолдану жағдайына және негізгі қозғалуына сәйкес - кеуде денгейі бойынша - 10-12 см оптималды қосымшамен, орынды конструктивті шешіммен, яғни киімның көлемдерімен және мүшеленуімен берік созылмалы маталдардан ластовицалармен камтылады.

5. Палуандар киімдерін жобалауда психофизиологиялық талабы комфорт аймағында «жарасады», «ер азамататқа сай болғанымен» анықталды.

6. Палуандар киімдерін жобалауда гигиеналық талаптары киім ішіндегі ынғайлы жылу сезімділігімен анықталды.

7. Палуандар киімін жобалауда структуралық сұлба құрылып, оның шешу жолдары дайындалды.

8. Конструктивтік аймақтарға динамкалық ұлғаю бойынша қосымша есептеулері математикалық модель бойынша анықталды.

9. Палуандар киімдерін жобалауда композициялық-конструктивті шешімі тұтынушы талаптар және эргономикалық көрсеткіштер сәйкестігі бойынша орындалды.

10. Қолдану жағдайында палуандарға арналған спорттық киімнің апробациясы жүргізіліп, оның сәйкестігі дәләлденді.
Қойылған міндеттерді зерттеу тереңдігін бағалау. Қойылған мақсат өз межесіне жеткізілген және зерттеу міндеттері толық шешілген.

Жұмыс нәтижелерін нақты қолдауға берілетін нұсқаулар және бастапқы мәліметтер. Жұмыс нәтижелерін нақты қолдау үшін палуандарға арналған спорттық киімінің зерттеулері, қазіргі киім түрі мен жаңа киім түрінің салыстырмалы талдауы, сауалнамалық бағалау әдістері, тұтынушылық талаптарды зерттеу ұсынылды.

Орындалған жұмысты берілген саладағы озық жетістіктермен салыстырғандағы ғылыми деңгейін бағалау.

Спорттық киімге, оның ішінде «Қазақша күрес» түріндегі ұлттық ойында қолданылатын киімдерге тұтынушылық талаптар жайлы ғылыми жұмыстар жазылмаған. Сондықтан, палуандар киімдеріне қойылатын тұтынушылық талаптарды зерттеу және оларды белгілеу алғаш рет орындалып отыр. Зерттеудің негізгі ерекшелігі – бұл қазақ және басқа күрес түрлерінде қолданылатын киімдер түрлерін салыстырмалы талдау, тұтынушылық талаптарын анықтап, белгілеу, палуандардың динамикадағы ұлғаюына байланысты косымшаларды математикалық модель арқылы есептеу.

1 Қайыңбаева Е.Ө. «Метод процесса ведения занятия по конструированию одежды с помощью интеллект- карты» // Халықаралық ғылыми тәжірибелік конференциясының материалдары «Инновациялық технологиялар өнім мен қызметтің бәсекелестікке қабілеттілігін көтеретін құрал» Алматы, 2006, 188 –196 б.

2 Т.ғ.д., МИА және ХИА академигі Асанова С.Ж., магистрант

Қайыңбаева Е.Ө. «Қазақтың ұлттық киімдерін дәстүрлі құрастырудағы әдіс-тәсілдерін талдау және оларды безендіру әдістеріндегі ою-өрнек ерекшелігін зерттеу» // «Индустрия дизайна и технологии» № 02-07, Алматы қаласы , 2007 ж., 91-96 б.

3 Т.ғ.к., асс. профессор Инкаров Б.Г., магистр Қайыңбаева Е.Ө. «Күрес аяқ киімінің эргономикалық және функционалдық талдауы» //Халықаралық ғылыми тәжірибелік конференцияның материалдары. Заманауи интеграция: мәдениет, ғылым және технология. Алматы қаласы 2008 ж., 437-441 б.

4. Асанова С.Ж., Инкаров Б.Г., Қайыңбаева Е.Ө. «Палуандар морфологиясы және күреске арнаған тігін бұйымдары» // Индустрия дизайна и технологии, Алматы, 2008, 119-128 б.

5 Инкаров Б.Г., Қайыңбаева Е.Ө. «Күрес аяқ киімінің эргономикалық және функионалдық талдауы » // Индустрия дизайна и технологии, № 4, 2008,

97-99б.

6 Қайыңбаева Е.Ө. «Палуандар киімін жобалауда қолданылатын мата түрі және оның зерттеулері» // Индустрия дизайна и технологии., Алматы, № 1 2009, 53-57 б.

7 Қайыңбаева Е.Ө. «Қазақтың ерлер киімдерінің тарихи даму кезеңдерін талдау» // Индустрия дизайна и технологии, Алматы, № 2 2009, 89-95 б.

8 Магистр Кайнбаева Е.О. // Индустрия дизайна и технологии. «Қазақша күресте қолданылатын киімдер түрі», Алматы, № 02-2010-57-61 б.


Резюме
Автореферата диссертации на соискание ученой степени

кандидата технических наук по специальности

05.19.04 – «Технология швейных изделий»
Каинбаева Еркежан Омирхановна
Исследование и установление потребительских требований

к спортивной одежде для «қазақша күрес»
Как известно, на современном этапе одной из основных задач швейной отрасли согласно Стратегии индустриально-инновационного развития Республики Казахстан на 2003-2015 годы является создание конкурентоспособной продукции высокого качества, способной удовлетворить большее количество потребителей при минимальных затратах предприятий, повышение качества продукции на основе всемерного использования достижений научно-технического прогресса. В одежных изделиях большой объем, как класс занимает спортивная одежда, которая играет большую роль в обеспечении безопасных условий проведения спортивных соревнований и в то же время своими потребительскими свойствами способствует достижению высоких спортивных результатов.

В настоящее время, в Казахстане большой интерес вызывает такой вид спорта: как казахская борьба. Развитие данного вида спорта связано с новым интересом к национальным традициям, которые способствуют воспитанию и гармоничному развитию личности. Специалисты, одежду для данного вида спорта, разрабатывали только с позиции соответствия ее внешнего вида, что вызывает достаточно высокую неудовлетворительность спортсменов. Существующая одежда борцов не учитывают особенностей данного вида борьбы и комплекса требований к подобного вида изделиям. Исходя из этого, с учетом современных требований потребления спортивной одежды палуанов необходимо усовершенствование процесса ее проектирования на всех стадиях и особенно на этапе формирования ее исходной информации.

При оценке качества одежде спортсменов-палуаншы среди комплекса потребительских требований, большое значение отведено эргономическим показателям , которые предусматривают обеспечение соответствия одежды функциональным возможностям и психофизиологическим особенностям человека; его антропометричес­ким характеристикам как в статике и так и в динамике; гигиеничности; удобст­ву пользования изделием в различных позах схватки, где основным движением является захват.

Целью данной работы явилась оптимизация потребительских требований к одежде для борцов по «қазақша күрес», с учетом высоких потребительских свойств, а именно по прочностным показателям (прочность на разрыв) и комплекса эргономического соответствия, которая является безусловно актуальной и будет иметь высокий социальный эффект.

Объектом исследования в данной работе являются одежда борцов по «қазақша күрес» и материалы, используемые для ее изготовления и потребительские требования.

Научная новизна работы состоит в:

• 
  формировании исходной информации и комплекса потребительских требований к одежде палуанов;
  
• 
  разработке структурной схемы формирования требований к одежде палуанов и способов их решений;
  
• 
  разработке структурной схемы методики проектирования спортивной одежды палуанов;
  
• 
  разработке математической модели расчета прибавки к динамическому приросту по конструктивным участкам;
  
• 
  разработке композиционно-конструктивного решения спортивной одежды для палуанов с учетом оптимизации потребительских требований и эргономического соответствия.
  

Разработаны структурные схемы, которые можно рекомендовать формирования исходной информации и для проектирования одежды для спортсменов, занимающихся «қазақша күрес» и другими видами борьбы, а также других видов спортивной одежды, а разработанная математическая модель расчета прибавки к динамическому приросту по конструктивным участкам может быть использована при конструировании одежды с учетом динамического прироста.

Данные результаты также могут быть использованы в учебном процессе

Основные положения диссертационной работы доложены, обсуждены и получили положительную оценку на 3 международных научно-практических конференциях.

Основные положения работы опубликованы в 8-х статьях.

Resumes
Author's abstract of thesis to the competition for scientific degree of candidate in technical sciences in specialty

05.19.04 - “The technology of sewn articles”

clothing for «Kazakh wrestling»

Nowadays , in Kazakhstan great interest causes this form of the sport: as Kazakh wrestling. The development of this form of sport is connected with the new interest in the national traditions, which contribute to training and harmonious development of personality. Specialists, clothing for this kind of sport, developed only from the position of the correspondence of its exterior view, which causes the satisfactory athletes. The existing clothing of champions does not consider the special features of this form of fight and complex of requirements for a similar form to articles. Based on this, taking into account the contemporary requirements of the consumption of the sport clothing of fighters is necessary the improvement of the process of its design at all stages and especially in the stage of the formation of its initial information.

During the estimation of quality to the clothing of athletes - fighters among the complex of consumer requirements, the great miring is diverted to the ergonomic indices, which provide for the guarantee the correspondence of clothing to functional possibilities and to the psychophysiological special features of man; its antropometricha characteristics both in the statics and and in the dynamics; hygiene; comfortable of article in different poses of the struggle, were the main movtmert.

The purpose of this work was the optimization of consumer requirements for the clothing for the champions on «Kazakh wrestling», taking into account high consumer properties, according to the strength indices (tensile strength) and the complex of ergonomic correspondence, which is unconditionally immediate and it will have high social effect.

The subject of a study are in this work the clothing of fehters on «Kazakh wrestling» and materials, for its production and consumer requirements.

The scientific novelty of work consists of. the formation of initial information and complex of consumer requirements for the clothing of fighters, the development of the block diagram of the formation of requirements for the clothing of fighters, and methods of their solutions; to the development of the block diagram of the design procedure of the sport clothing of fighters,; to the development of the mathematical model of the calculation of addition to the dynamic increase according to the design sections; to the development of the composition- design solution sport clothing for fighters,taking into account the optimization of consumer requirements and ergonomic correspondence.

The practical significance of work consisted fact that developed by the author practical recommendations will make it possible to increase the competitive ability of sewing production and they will contribute to shortening the periods of the creation of new models, with the high consumer qualities.

It is developed the block diagrams, which it is possible to recommend the formations of initial information, also, for designing the clothing for the athletes, who carry out «Kazakh wrestling» and by other forms of the fight, and also other types of sport clothing, and the developed mathematical model of the calculation of addition to the dynamic increase according to the design sections can be used for the construction of clothing taking into account dynamic increase.

Given results also can be used in the training process the basic condition of dissertation work. It is reported, diseased and received the positive mark on the third international schematic parathion conference.

The main position of the work published in eights articles.

Баспаға 22.10.10 жылы қол қойылды.

Пішімі 60х84 1/16 баспа орталығы Rizo

Есепті баспа 1,5 п.л. Таралымы 100 дана. Тапсырыс №

Баспа орталығы ИИЦ «Сымбат» АДТ

050004, Алматы қаласы, Жібек Жолы көшесі 65 А

Тел.: 273 05 11, факс 250 73 69