Интерактивті әдістердің оқыту мен оқудағы рөлі

Оқыту және оқу үдерісінде оқушылардың білімін жақсарту мақсатында қолданылатын интерактивті әдістердің түрлері сан алуан. Дегенмен, оқу мақсаттарына жету үшін осы әдістерді табысты қолдану - мұғалімнің біліктілігі мен шеберлігіне байланысты.

Оқыту үдерісін ұйымдастыруда интерактивті әдістерді қолдану нәтижесінде мынадай мүмкіндіктерге қол жеткізуге болады:

• 
  оқушылардың барлығы бірлескен таным үдерісіне белсенді араласуға мүмкіндік алады;
  
• 
  әр оқушының үйренгені мен білім туралы түсініктерін ортаға салып, бірлесе талқылап, ой толғауына мүмкіндік беріледі;
  
• 
  білімді оқушылардың өздері құрастыратын ортасы қалыптасады.
  

• 
  терең ойлану, жеке рефлексиялық қабілеттерді дамыту;
  
• 
  өз әрекеттері мен идеяларын талдау және оларға баға беру;
  
• 
  ақпаратты түсініп, таразылап, екшеп, оның ішінен керектісін таңдап алу;
  
• 
  ақпаратты жан-жақты талдау;
  
• 
  өздігінен жаңа түсінік пен білім құрастыру;
  
• 
  оқу барысында жеке басының құндылықтары мен сенімдерін қалыптастырып, белсенді өмірлік позиция (көзқарас, дүниетаным) ұстану;
  
• 
  пікірталастарға қатысып, өз ойы мен пікірін дәлелдеу;
  
• 
  басқа да балама пікірлерді ескеру;
  
• 
  шешім қабылдау және қиын мәселелерді шешу;
  
• 
  ортақ жұмысқа жұмыла білу;
  
• 
  басқалармен тиімді қарым-қатынас орнату, өзара әрекеттесу.
  

Интерактивті әдістің дәстүрлі әдістен артықшылығы оқушыны қозғалысқа түсіру, тек тыңдаушы ғана емес, белсенді, өз бетімен білім іздеуші, зерттеуші рөліне енгізу. Бұл қозғалыс - талдауға қатысуды, пікірін дәлелдей білуді, өзге көзқарас, пікірлермен санаса білуді оқушыға үйрете отырып, ойлай білетін білімді, жан-жақты жетілген, алған білімін өмірде қолдана алатын жеке тұлғаны тәрбиелеу құралы. Дәстүрлі оқытумен салыстырғанда оқытушы мен оқушы әрекетінің сипаты ауысады: педагогтың белсенділігі оқушының белсенділігіне орын береді де, тапсырмалар оқушы белсенділігінің артуына жағдай жасаушы болады. Бұл жағдайда «оқушы мұғалімнің көмегінсіз-ақ үйренеді» деген түсінік қалыптаспауы тиіс. Оқушының білімді өздігінен игеруі барысында қателеспей, түсінігінің дұрыс қалыптасуына мұғалімнің ықпалы өте зор. Яғни, мұғалім рөлінің мазмұны ғана өзгерді, ол ұйымдастырушы, басқарушы, бағыт-бағдар беруші, ынталандырушы, қолдау көрсетуші қызметтерін атқарады.

Сабақ үдерісі кезінде оқушы бойында әр адамға өмірде қажетті білік-дағдылар қалыптасады, сабақтан кейін сол білімдерін өздігінен дамыта түседі. Сол себепті интерактивті оқуда оқушылар мынадай әрекеттерді атқаруға дайын болуы керек:

- бірлескен жұмыс;

- танымдық, коммуникативтік, әлеуметтік тұрғыдан белсенділік таныту;

- бастамашылдық;

- кері байланыс жасау;

- мәселені шешу, шешім қабылдау.

Мұғалім әр сабақта тақырып бойынша оқушының ойын, пікірін, идеяларын, дүниетанымын, көзқарасын, ұстанымын, түсінігін, пайымдауын, уәждерін, дәлелдерін, ұсыныстарын негізге ала отырып, оларға нені үйрету керектігін анықтауы керек.

Мұғалімнің қолдауымен оқушылар нені үйрену керек?

• 
  Өмір сүруге бейімделу, адам, тұлға болуға ұмтылу;
  
• 
  Ойлай білуге үйрену;
  
• 
  Өзіндік түсінік қалыптастыруға дағдылану;
  
• 
  Жаза білу, өз көзқарасы мен пікірін жазу арқылы жеткізуді үйрену;
  
• 
  Білімді игерудің тиімді тәсілдерін үйрену;
  
• 
  Әлеуметтік (өмірлік) тәжірибе арқылы үйрену.
  

• 
  Өздігінен;
  
• 
  Белсенді әрекеттер арқылы;
  
• 
  Бірлесе жұмыс жасау арқылы;
  
• 
  Өмірмен байланыс арқылы;
  
• 
  Рефлексия арқылы.