Өңдеу Мамандығы: «Мейірбике ісі» Курсы: 2 Семестрі: 3

Емделушіңіздің сұрактарын көтермелеңіз. Жай, асықпай, жеңіл түсіндіріңіз. Егер емделушіге Сіздің нұскауларыңызды қайталау қиынға түссе, қысқаша белгілер жасаңыз.

Ол үшін мейірбике өзінің емделушісі туралы толық акпараттар жинауы немесе мейірбикелік процестің бірінші кезеңін іске асыруы керек. Емделушінің қай мұктаждығының қанағаттандырылуы бұзылғанын мейірбике анық, нақты түрде елестете отырып қана қоймай, мейірбикелік күтімнің проблемасын шешуді талап ететін мәселесін, күтім мақсатын құрастырады, жекешелендірген күтім жоспарын ойлап, құрастырып, жүзеге асырып, нәтижелерін бағалай алады.

Мейірбике емделушіні физиологиялық және психологиялың-әлеуметтік бүтін және дербес түлға ретінде елестете отырып қана қоймай, емделуші тарапынан оның күтімін ұйымдастыруға қажетті үғыну мен қолдауға және оның жағдайын жақсартуға қажетті тиімді дәлелдеуге есептей алады.
10. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 62 мин. ( 35%)

Мейірбикелер өздеріне қажетті терминдерді дәптерлеріне жазып, ситуациялық есептерді шешу.

Тесттер:

1. 
   Мейірбике ісі негізін қалаған:
   

1. 
   Флоренс Найтингейл
   
2. 
   Даша Севастопольская
   
3. 
   Екатерина Бакунина
   
4. 
   Варвара Щедрина
   
5. 
   Екатерина Хитрова
   

2. 
   Адамның өмірі өтіп жатқан рухани, психологиялық және әлеуметтік жағдайының жиынтығы .. деп аталады.
   

1. 
   қоршаған орта
   
2. 
   денсаулық
   
3. 
   этика
   
4. 
   деонтология
   
5. 
   қауым
   

3. 
   «Денсаулық» - түсініктемесі:
   

1. 
   адамның толық физикалық, психикалық және әлеуметтік жағдайының қолайлығы
   
2. 
   аурулармен ауырмау
   
3. 
   физикалық және материальді қолайлы жағдай
   
4. 
   еш аурумен ауырмауы және рухани тұрғыда өзін-өзі жақсы сезіну
   
5. 
   аурудың алдын – алу және салауатты өмір сүру
   

4. 
   Мейірбике ісі философиясының көз қарасы бойынша «мейірбике» түсініктемесі:
   

1. 
   мейірбике ісі философиясын түсінетін және мейірбикелік жұмысқа құқығы бар, білімді маман
   
2. 
   ағасының жақын туысқаны
   
3. 
   науқасты жалпы күтетін медициналық қызметкер
   
4. 
   науқасты күтетін және бақылайтын әйел
   
5. 
   дәрігер тағайындауын орындайтын медициналық қызметкер
   

5. 
   Эгротогения - .. әсері.
   

1. 
   науқастардың бір – біріне жағымсыз
   
2. 
   науқастың өз өзіне теріс
   
3. 
   науқасқа дәрігердің тигізетін негативті
   
4. 
   науқасқа мейірбикенің тигізетін негативті
   
5. 
   науқасқа қоршаған ортаның тигізетін кері
   

6. 
   Мейірбике дәретханаға кіріп шыққан соң қолын .. деңгейде өңдейді.
   

1. 
   гигиеналық
   
2. 
   орташа
   
3. 
   әлеуметтік
   
4. 
   хирургиялық
   
5. 
   жоғары
   

7. 
   Ауруханадағы мейірбикенің функционалдық міндетіне жатады:
   

1. 
   бөлімшеде емдік – сауықтыру тәртібін сақтау, дәрігер тағайындауын орындау, науқастарды күту
   
2. 
   науқасқа өзінше тағайындау жасау, бөлімшедегі емдік – сауықтыру тәртібін сақтау
   
3. 
   тағайындалған дәрілік зат болмаған жағдайда өзбетінше басқа дәрілік затпен алмастыру
   
4. 
   ауру тарихын толтыру, дәрігер тағайындауын уақытылы орындау
   
5. 
   науқастарға күтім жасау, науқасты ауыру тарихымен таныстыру
   

8. 
   Мейірбикелік пост .. жақын орналастырылады.
   

1. 
   палаталарға
   
2. 
   аға мейірбикенің бөлмесіне
   
3. 
   егу бөлмесіне
   
4. 
   бөлім меңгерушісінің бөлмесіне
   
5. 
   әжетханаға
   

9. 
   Ятрогения дегеніміз .. .
   

1. 
   мед. қызметкерлерінің іс-әрекеттерінен, қателіктерінен дамитын ауру
   
2. 
   ұзақ аурудан кейiнгi асқыну
   
3. 
   операциядан кейiнгi асқыну
   
4. 
   дәрi – дәрмек қабылдағаннан кейiнгi асқыну
   
5. 
   емдiк тәртіпті сақтамаудан кейінгi асқынулар
   

10. 
    Науқаста анафилактикалық шок .. болуы мүмкін.
    

1. 
   сезімталдыққа проба жасау кезінде
   
2. 
   күшті әсер етүші дәріден
   
3. 
   сұйық дәріден
   
4. 
   жарамсыз дәріден
   
5. 
   үлкен дозадан
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады.

Н-1,2 - бөлім, 154 – 173 бет

қабілеттілігін дамыту.

Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Науқаспен әнгімелесу кезінде қолайлы жағдай жасау
  
• 
  Анамнез жинау
  
• 
  Мейірбикенің негізгі мақсаты
  

Жоспар:

• 
  Этика және деонтология ұғымына түсінік.
  
• 
  Қабылдау бөліміндегі этика және деонтологияның негізгі қағидалары.
  
• 
  Ынтымақтастық және өзара көмек корсету кағидалары
  
• 
  Орта буынды медицина кызметкерлерінің құқығы
  

Әрбір медицина қызметкерлерінің науқаспен өзара – қарым қатынасы жақсы жағымен көзге түсіп, биязы мінезімен, парасаттылығымен, адамгершілігімен, жылы сөздерімен, тартымды әңгімесімен сырқат адамды көңілдендіріп отырса, оның ойын ауруынан басқа бағытқа аудара білсе, онда науқастын қабылдап жатқан дәрі – дәрмектері бойына дарып шипасын тигізуі сөзсіз.

Этика – адам баласын адамгершілік, кішіпейілділік , әдептілікке оқытады.

1. 
   Әділдік
   
2. 
   Адалдық
   
3. 
   Рахымдылық
   
4. 
   Адамгершілік
   
5. 
   Қайырымдылық
   
6. 
   Қамқорлық
   
7. 
   Қайғысына ортақтасу
   
8. 
   Еңбекқорлық
   
9. 
   Кішіпейілділік
   

Пациенттердің күтімі және емделуінің нәтижесі қабылдау бөлімшесі медбикесінің және орта буынды медицина қызметкерлерін бір – бірімен , дәрігерлермен кіші медицина қызметкерлерімен, мекеменің басшыларымен қарым –қатынастарының дұрыстығы ұжымның жайлы климатымен кадрлар тұрақтылығына тікелей байланысты.

• адамгершілік кағидасы;

• медицинаның мәселелері мен мақсаттарымен медицина кызметкерлерінің кылыктарының сәйкестендірілуі кағидасы;

• ұлтына, нәпсіне, жынысына тәуелсіз медициналык көмек көрсету барлык медицина қызметкерлерінің арасындағы ынтымактастық және өзара көмек көрсету кағидасы;

1. Қандай да бір теорияның, ілімнің, ғылымның бастапкы негізгі ой желісі;

2. Заттарға деген көзқарас, сенімдері. Қатаң кағиданы ұстану. Басқа бір жағдайдан кағидадан бас тарту.

3. Қандай да бір кұрылғының негізгі ерекшелігі.

Кағидалар, бір максатпен көзделген тәрбие беруде жеке тұлғаның ішкі кажеттіліктеріне айналады. Жоғары өнеге және адамгершілік кағидалар жеке тұлғаның Отанына деген адалдыққа, ұжымдык ұлттык, адамгершершілікке қойылған мақсатка жетуге тәрбиелейді.

Адамгершілікке кайшылық — адамға карсы бағытталған — түсік түсіру, еңбектегі адамдардың кұкығын сақтамау (мүгедектер, кант диабетімен, жүрек ауруларымен ауыратын аурулар, және т.б. ), адамдарға жасалатын тәжірибелер еңбек ақысының, жәрдем ақысының, тұрмыстык жағдайдағы жеңілдіктерінің берілмеуі, түрме камауындағы адамдарға жағдай жасамау, емделудің жэне дәрігерлік тексерілудің кымбатшылығы.

Ынтымақтастық және өзара көмек корсету кағидалары — кандай да бір көлемдегі жұмысты аткарудағы медицина кызметкерлерінің белсенді катысулары. Ол үшін аралас орта буынды медицина кызметкерлерін мамандықтарын игеруі керек (мысалы, процедура кабинетінің, физиотерапия кабинетінің кызметтері және т.б.).

Ұжымдык қағидасы-пациенттерге көмек көрсетуде медицина кызметкерлерінің бірігіп жұмыс аткаруы.

Сонымен, медициналык этиканың негізгі мэселелері болып ауру адамға жэне коғам игілігіне адал кызмет корсету, кандай да іс-әрекетгерде адамгершілік кағидаларын ұстану, өз еңбегіндегі ізгі салт-дәстүрлерді жаңғыртып отыру, медицина кызметкерлерінің еңбектегі тәрбиеленуінің амалдарын өңдеп және талқылауы болып табылады.

- Мейірбике (акушер, фельдшер) өзінің жұмысын бөлім меңгерушісі бекіткен кесте бойынша аткарады;

- Пациенттің "ауру тарихына" орындаған іс шараларын тіркейді, қажет болған жағдайда жедел көмек көрсетеді, дәрігерді шақыртады;

- Палатанын, бөлмелердің, ваннаның, дәретхананың, тумбочкалардың санитарлық-эпидемиологиялық режимін, тағамдардың дұрыс сақталуын қадағалайды;

- Аға мейірбикеден (акушер, фельдшер) керек дәрілерге талап кағазын жаздырып алады;

- Дәрігермен бірге пациенттердің ем алу шарасына қатысып, пациенттердің қал жағдайын хабарлап, әрі қарай пациенттерді күту және емдеу туралы нұскаулар алады;

- Пациенттердің ауру тарихындағы дене кызуын, процедураларын, анализдерге дұрыс жолдама жазу және жапсыру барысын кадағалайды;

- Жаңадан түскен пациенттерді аурухананың ережесімен таныстырады;

- Бөлмеде пациентке керек тамақ, диета туралы талаптарды уақытында толтырып аға мейірбикеге береді;

- Бөлім меңгерушісіне күнде пациенттің жағдайы туралы, шықкан пациенттердің кұжаттарын толтыруға көмектесу.

- Кезекшілікті тапсыру кезде жаңадан түскен пациенттермен танысып, олардың жағадайлары туралы жалпы мәлімет алады;

- Кіші медицина кызметкерлерінің жұмысын кадағалайды;

- Санитарлық-ағарту жұмысын жүргізіп, пациентке арналған денсаулык бұрышын ұйымдастырады;

- Мейірбике (акушер,фельдшер) әрдайым өз білімін дамытып, санатын жоғарлатады.

• Медициналык документтерді дайындап толтыруға;

• Халык жэне пациенттердің арасына авторлык ағарту жүмысын жүргізуге;

• Пациенттерге дәрігерге дейінгі шүғыл жәрдем беруге;

• Зерттеуге керек материалдарды дұрыс жинауға;

• Пациенттерге күтім заттарын тазалау үшін антисептикалық ертіндісін даярлауға, пациенттердің жеке басының тазалығын сактауға арналған ертінділер мен амалдарды атқаруға;

• Жағдайы ауыр пациенттерді күтіп-бағуга, дене кызуын өлшей білу және кызуы өте жоғары пациенттерді күтіп, бакылауға;

• Оңқа, шипа кағазын, компресс, жылыткыш, мұзды мұйык, сүлік коюға:

• Дәрілерді жаздырып алу, есепке алып отыруға, сактауға;

• Пациенттердің ауру тарихынан дәрігердің тағайындаған дәрілердің дұрыс жазып алып, оны таратуға;

• Тері астына, тері ішіне, бұлшык етке , көк тамырға ине егуге, бір рет колданатын жүйені кұрастыру және ол арқылы тамшылап дәрі жіберуге;

• Көк тамырдан кан алуға, канның тобын анықтауға;

• Қан кеткенде оны уакытында анықтауға;

Дәрінің бір-бірімен үйлеспейтіндігінің белгісін аныктап, шұғыл көмек көрсетуге даяр болуға;

• Тамырдың соғуын анықтап, тыныс алуын санауға, қан қысымын өлшеуге;

• Он екі ішектен сөл алып, асқазанды тазартуға;

• Клизма жасауға, тәуліктік диурезді есептеп отыруға;

• Ренимациялык іс шаралар көрсетуге

• Медицина кызметкерлері жүмыс орнында тәртіп сақтап, сабырлык танытып, мейіріммен жұмыс аткаруға;

Орта білімді медицина кызметкерлері жұмыс барысында жіберген қателері үшін, этикалык принциптерді орындамағаны үшін және жұмысқа кешігіп, калып келгендіктері үшін әкімшілік алдында жауап береді.

Жалпы орта буынды медицина кызметкерлері адал, әділетті, қайырымды болуы керек.

Медицина кызметкерлерінің келбетіне ертеден көңіл бөлген Гиппократ II былай деген: «жаксы маман болумен қатар медицина кызметкерлері мәдениетті, денесі, киімі таза болуы керек».

Сырт тұлғасы:

1) Үстінде таза ақ халат, ақ калпак болуы керек

2) Жайлы өкше, былғары аяк киім болу керек

3) Қолдың тырнағы кыска алынған, косметика жағылмаған (иіс май керек емес, өйткені кейбір пациенттердің аллергиясы болуы мүмкін).

4) Пациенттерді мұқият тыңдап, сыпайы сөйлесуі керек.
10. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 62 мин. ( 35%)

Аудиториялық жұмыс: Қабылдау бөлімшесінің құрылымымен, қабылдау бөлімшесінде толтырылатын құжаттармен таныстыру кезіндегі этика және деонтологиялық қағидалармен таныстыру.

А) науқасты кабылдау журналы

В) ауруханадан шыгарылған статистикалық карта

Г) температура қағазы

Д) бырлық аталғандар
2. Көп профильді аурухананың кабылдау бөлімі күрылысына кіреді:

1. 
   функциональді диагностика кабинеті
   
2. 
   ас дайындау блогы
   
3. 
   санузел
   
4. 
   егу кабинеті
   
5. 
   физиотерапевтикалык кабинет
   
6. 
   наукастын жеке загғарын сактау кабинетгері
   

1. 
   квалифкациялык медиииналык көмек көрсету
   
2. 
   түскен наукастарға санитарлык - гигиеналык өңдеуді жургізу
   
3. 
   наукасты қабылдау және тіркеу
   
4. 
   емдеу бөлімшелеріне наукастарды тасымалдау
   
5. 
   карау, наукасты алгашқы тексеру жөне диагностика
   

4. Адам денесін әдістері мен тәсілдерінін жиынтығы аталады: ... .

Сәйкестігін тап:

а) толык санитарлык өндеу

б) жартылай санитарлык өндеу

2- гигиеналык душ

3. 
   наукасты жуындыру
   
4. 
   гигиеналық ванна
   

А) жаяу

В) носилка

Г) вертолетте

Д) креслода

Дұрыс жауапты таңдаңыз:

1) а,б,г;

2)в,г,д;

3) а,в,д;

4) барлығы дұрыс.
6. Қабылдау бөлімі кандай кызметгерді орындайды?

1. 
   медбике
   
2. 
   дәрігер
   Сәйкестігін табыңдар:
   

Б) квалификациялык медициналык көмек көрсетеді

В) ауру тарихынын алғашкы бетін толтыру

Г) «наукастарды кабылдау журналына» тіркеу

Д) наукастарға бірінші тексеру өткізу

Е) тасымалдау түрін тағайындайды

жіберілген мекеме диагнозы

1. 
   кайдан және кім наукасты әкелді
   
2. 
   наукастын аты-жөні, туган жылы, мекен-жайы
   
3. 
   наукас кайда жіберілді (кандай бөлімшеге)
   
4. 
   кабылдау бөлімінін диагнозы
   

1. 
   шашты 6% сірке кышқылы ерітіндісімен шаю
   
2. 
   бастын шашын қарау
   
3. 
   СЭС-ка педикулез табылғанын хабарлау
   
4. 
   педикулезге қарсы дәрілермен шашын өндеу
   
5. 
   жылы сумен шашын жуу
   
6. 
   бит тарақпен тарау
   

10. Қандай медициналык кұжат кабылдау бөліміде болмауы керек?

1. 
   «наукастарды кабылдау журналы»
   
2. 
   «ауруханадан бас тарту журналы»
   
3. 
   «дәрілік заттарды тіркеу А және Б тізімі»
   
4. 
   «алфавитті журнал»
   
5. 
   «амбулаторлы наукастарды тіркеу журналы».
   

1. 
   Қабылдау бөліміне наукас түсті, жедел көмек көрсетілгеннен кейін ауруханаға жатудан бас тартгы. Науқаска қандан кұжаттар толтырылады?
   
2. 
   Медбике қабылдау бөлімінде науқасты карағанда педикулез табылды. Медбикенің тактикасы қандай?
   
3. 
   Қабылдау бөліміне ессіз жаткан наукас түсті. Қүжатгары жок. Медбикенің наукасты тіркеутактикасы.
   
4. 
   Қабылдау бөлімінін дәрігері наукасты бөлімшеге кресло-каталкада отырғызып тасымалдауды тағайындады. Кресло-каталка сынған, тек кана каталка бар. Берілген жағдайдағы сіздін тактикаңыз.
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады.

Н-1,2 - бөлім, 154 – 173 бет

• 
  оқыту: Оқушыларды ауыр халдегі науқастарға күтім жасауға, физиологиялық қажеттіліктерін өтеуге жайлы жағдай жасауға арналған функционалдық кереует қолдануға үйрету.
  
• 
  тәрбиелік: Оқушыларды ауыр халдегі науқастарға күтім жасау кезінде, физиологиялық қажеттіліктерін өтеуге жайлы жағдай жасауға арналған функционалдық кереует қолдану кезінде этикалық – деонтологиялық принциптерді сақтауға тәрбиелеу.
  
• 
  дамыту: Оқушыларда ауыр халдегі науқастарға күтім жасау, физиологиялық қажеттіліктерін өтеуге жайлы жағдай жасауға арналған функционалдық кереует қолдану
  

Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Науқастарға санитарлы-гигиеналық тазартуды жүргізу
  
• 
  Науқастың терісін, шашын, көрінетін сілемейлі қабықтарын қарау
  
• 
  Науқастың тырнақтарын алу, қырындыру
  
• 
  Науқастардың гигиеналық ваннаны қабылдауы
  

Жоспар:

• 
  Қабылдау бөлімінің құжаттары
  
• 
  Қабылдау бөлімінде толтырылатын негізгі медициналық қүжаттар
  
• 
  Қабылдау бөлімшедегі мейірбикенің лауазымды міндеттері
  

Қабылдау бөлімшедегі мейірбикенің лауазымды міндеттері:

- жұмыс орнын дайындау, процедуралық кабинетіне арналған барлық қажетті заттарын аға мейірбике алады;

- науқастың бағытымен танысу және кезекші дәрігердің кабинетіне апару;

- өзі келіп түскен науқастың шағымдарын тыңдау жөне кезекші дөрігерге жіберу;

- түскен науқастардың дене қызуын өлшеу, (стационарлық 003 формасы);

- науқас картасын төлқұжаттық бөлімін толтыру, науқастарды педикулезге қарау;

- дәрігердің бағыттарын орындау;

- процедуралық қарау және таңу кабинеттерінде жұмыс істегенде асептика және антисептика ерітінділерін сақтау;

- нұсқауларға сәйкес шприцтерді, аспаптарды және материалдарды залалсыздандыруы;

- оңашалау бөлімдерінде табылатын науқастардың жағдайын байқау және оларды зерттеуіне және емдеуіне байланысты дәрігердің көрсеткіштерін уақытымен орындау;

- дәрігердің көрсеткіштері бойынша консультант және зертханашыны шақыруын жүзеге асыру;

- жедел консультациялардың кедергі жағдайларына тиісті шараларын орындау үшін кезекші дәрігерге хабарлау;

- санитарлық-эпидемиологиялык станциясына жұқпалы аурулар және педикулез жайлы уақытында телефонограммаларды, белсенді шақыруларды беру;

- жедел және реанимациялық дәрігерге дейінгі көмек көр­сете білу;

- зертханалық зерттеулеріне арналған зәр, нәжіс, құсық массаларын және жуу суларын алуын іске асыру;

- нашақорлық және қуаттылығы бар заттарын қолдануын тіркеу, сақтау және жазба жасау ережелерін сақтау;

- медициналың құжаттамаларын анық жүргізу;

- кіші медицина қызметкерлердің жұмысын басқару, кабинеттерін жинастыру, санитарлық өңдеуін өткізу, науқастарды тасымалдау ережелерін сақтау, т.б. бойынша кіші медицина қызметкерлердің жұмысын бақылау;

- медициналық мүліктердің, аппаратуралардың, тану материалдарының сақтығын камтамасыз ету;

- идеологиялық-саяси деңгейін котеруге жүмыс істеу (оз ісін жетік білу, коршілес мамандықтарын үйрену, жұмыс тәртібі бұзылуын болдырмауы).
Қабылдау бөлімінің құжаттары:

• 
  Науқастарды қабылдау журналы
  
• 
  Педикулезі барын тексеруге арналған журналы
  
• 
  Кездейсоқ жағдайларды тіркеу журналы
  
• 
  Гопитализацияға қарсылық білдірушілерді тіркейтін журнал
  
• 
  СЭС-қа жедел хабарландыру
  
• 
  Ауруханадан шығатын статистикалық картасы
  
• 
  № 003/у ауру тарихы
  
• 
  № 001/у науқастарды қабылдау журналы және госпитализацияға
  қарсылық білдірушілерді тіркейтін журнал
  

Қабылдау бөлімінде толтырылатын негізгі медициналық қүжаттар: