«Microsoft Office» бағдарламасында бұл

24
Мысалы, «Microsoft Office» бағдарламаларында математикалық өрнекті енгізу үшін 
«Таңбалар» тобындағы «Крістіру» қойындысында «Формулалар» батырмасын басу 
керек.
Ең маңызды, сондай-ақ құрамында қосынды, көбейтінді, дифференциал, интеграл 
таңбалары бар ұзын және көлемді формулаларды жеке жолдарда орналастырған жөн.
Мәтіннен таңдалған бірнеше қысқа бірдей формулаларды бір жолға қоюға болады, 
бірақ бірі екіншісінің астына қойылмайды. Тәуелсіз мәні жоқ шағын және қарапайым 
формулалар мәтін жолдарының ішіне орналастырылады.
Мысал.
1) Функция 
y
=2 
x
2
+3 теңдеуімен берілген ... .
2) Арифметикалық прогрессия 
a
n
=3
n
+2 формуласымен берілген.
Келесі мәтінде сілтемелері бар ең маңызды формулалар ғана нөмірлену керек. Фор-
мулалардың реттік нөмірлері парақтың оң жақ шетінде жақшада араб цифрларымен 
көрсетіледі.
Мысал. 
… Сонымен, арифметикалық прогрессияның 
n
-ші мүшесінің формуласы:
a
n
=
a
1
+
d
(
n
–1)
(1)
…
Әрі қарай, (1)-ді
S
a a n
n
n
1
2
формуласына қойып, алатынымыз: 
S
a d n
n
n
2
1
2
1
(
)
(2)
Формулалардың реттік орналасуымен бастан-аяқ үздіксіз нөмірленуі кішігірім жұ-
мыстарда қолданылады, онда ең маңызды формулалардың шектеулі саны нөмірленеді. 
Егер нөмірленген формулалар тым көп болмаса және кейбір тарауларда пішінді жақ-
шамен біріктірілген формулалар тобы болса, мұндай нөмірлеуді көлемді жұмыстарда 
да қолдануға болады.
Егер мәтіндегі формулалар жолдың ортасына орналастырылса, онда тасымалданған 
бөлікті де ортаға орналастыру керек. Егер сол жақ шетінен болса, онда тасымалданған 
бөлік оң жаққа орналастырылады.
Формуланың соңына және мәтінде оның алдына тыныс белгілері пунктуация ере-
желеріне сәйкес қойылады. Бірінен кейін бірі келетін формулалар үтірмен немесе үтірлі 
нүкте арқылы бөлінеді, олар формулалардың артында келесі формуланың санына дейін 
қойылады. Формуланың алдындағы қос нүкте пунктуация ережелеріне сәйкес қажет болған 
жағдайда ғана қойылады, яғни:
• формула алдында жалпылауыш сөз тұрса;
• формуланың алдындағы мәтіннің құрылымы қажет етсе.
Парантез кезінде формулалар арасындағы тыныс белгілері парантездің ішіне қойы-
лады. Анықтауыштар мен матрицалар сияқты үлкен математикалық өрнектерден кейін 
тыныс белгілерін қоймауға рұқсат етіледі. Формуладан кейін экспликация (шамалардың 
әріптік белгілерін шифрлау) орналастырылады. Әр шифрлауды жаңа жолдан бастау ұсы-
нылмайды. Формулаларды жолдан жолға көшіру бірінші кезекте қатынас белгілерінде (=; 
≠; ≥, ≤ және т.б.), екіншісінде – қосу және алу белгілерінде, үшіншісінде – қиғаш сызықша 
түріндегі көбейту белгісінде жүзеге асырылады.

25
Теңдеулер жүйесінде тыныс белгісі әр жолдан кейін (соңғысынан басқа) қойылады. 
Соңғы жолдан кейін тыныс белгісі мәнмәтінге байланысты қойылады және (бұл жағдайда) 
бүкіл формулаға қатысты. Теңдеулер жүйесі ортасында нөмірленеді.
Математикалық өрнектердегі жақшалардың өлшемдері мазмұнға сәйкес келуі керек. 
Мысал. 3(
а
+5),
x x
2
3
.
Егер мәтінде жай айнымалылар болса, онда оларды пернетақтада теруге болады, 
бірақ курсивпен тек айнымалылар мен белгілерді бөліп көрсету керек екенін ұмытпау 
керек (
а
, 
х
, 
х
2
, 
А
1
). 

жүктеу 1,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: