Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
География және туризм кафедрасы
Зертханалық жұмыстарды орындауға арналған
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Биогеография пәні бойынша
050609-География мамандығының студенттері үшін
Павлодар
Әдістемелік нұсқаулардың Ф СО ПГУ 7.18.1/05
бекіту парағы
БЕКІТЕМІН
ХТжЖФ деканы
___________ Қ.Қ.Ахметов
«__»_______________200 ж.
Құрастырушы: аға-оқытушы Б.А. Ахметова __________
Зертханалық жұмыстарды орындауға арналған
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Биогеография пәні бойынша
География және туризм кафедрасы
« » 200 ж., хаттама № кафедра мәжілісінде ұсынылды
Кафедра меңгерушісі ______________ А.А.Калиева
Химиялық технология және жаратылыстану факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
« » 200 ж., хаттама №
ОӘК төрайымы __________________ Ұ.Д.Бүркітбаева
Арнайы зертханалық аудиторияларда зертханалық жұмыстарды жүргізу барысында сақталатын қауіпсіздік техника ережелері
1 Жұмыс істеу барысында сақталатын қауіпсіздік техникасы:
зертханаларда оқытушы немесе лаборант болмағанда, оқытушының рұқсатынсыз белгіленбеген уақытта жұмыс істеуге болмайды;
адамның өмірі мен денсаулығына төнген қауіпі, денсаулықтың нашарлауы, ауыр науқастың пайда болуы жөнінде оқытушыны міндетте түрде хабардар ету;
құрал-жабдықтар мен аспаптардың жұмысқа жарамдылығын алдын ала анықтау;
құрал-жабдықтар мен аспаптардың жұмысқа жарамсыздығы анықталған жағдайда міндетті оқытушыға ескерту және оны жөндегеннен кейін ғана пайдалану;
жұмыс орнындағы жарық түсуін қамтамасыз ету;
бөлмеде міндетті тазалық сақталуы тиіс, үнемі таза ауа болу керек, жануарлардың (аквариум, құстың торы) орны да таза болғаны міндетті;
санитариялық нормалар сақталып, жұмыс істеу және демалу тәртібі орындалу керек;
кафедраның әрбір қызметкері өрт сөндіру құралдарының және өртке қарсы су құбырының орналасу орнын білуге міндетті;
аудиториялардағы басты кіре берістің алдындағы орнын және қызметкерлерді эвакуациялау жолдарын жабуға болмайды;
әрбір қызметкер апатты жағдайлар немесе өрт жағдайында жәрдем эвакуациялау жоспарын білуге тиісті. Эвакуция сызбалары әрбір қабатта ілінеді;
аудиторияларда күрт жанатын, күрт жарылатын заттарды, жаңғыш сұйықтықтарды ұстауға болмайды, электр құралдарды, электр аспаптарды қосып қалдыруға болмайды; электр-жылыту аспартарын өртті қадағалау органдарымен келісілмеген жерде пайдалануға болмайды; жұмысқа жарамсыз розеткаларды, жарықтау және қосу қорапшаларын пайдалануға тыйым салынады;
аспаптарды, механизмдер мен аппаратаруны қауіпсіз ретімен өшіру қажет, ал егер құралдар үздіксіз жұмыс істейтін болса, оларды басқа кезектегі қызметкерлерге тапсыру міндетті;
жұмыс орнын таза күйінде қалдыру;
жеке басының гигиенасы мен өндірістік санитария қағидаларын сақтау шарт;
жиһазға зақым тиген жағдайда міндетті оқытушыға немесе лаборантқа баяндау тиісті.
2 Денсаулығына зақым тигенде, уланған жағдайда немесе күрт науқастанған жағдайда медициналық көмек көрсету әрекеті:
қажетті жағдайда өртке қарсы қызметінің 01 нөміріне және жедел жәрдем қызметінің 03 нөміріне телефон соғу міндетті;
электр тогы тигенде токтың әсерін рубильникті өшіріп, сымды балтамен шауып, сымды зардап шеккенге тимегендей таяқпен алыстатып, немесе токқа тиген адамды киімінен ұстап сүйретіп тоқтауға болады;
электр тогының әсерін тоқтатқаннан кейін зардап шеккен адамның тынысы болмаса, жүректің соғуы сезілмесе, міндетті жасанды тыныс алу және жүрекке массаж жасау керек;
күйгенде көрсетілетін көмек: киімнің жануын тоқтату (адамның үстіне пальто, көрпе жабу, немесе жалынды сумен өшіру), теріге жабысқан бөлшектерін абайлап қиып, жанған киімді шешу, күйген жерлерін зарарсыздандырылған бинт немесе мақтамен, таза орамалмен жабу;
қан тоқтату көмегі: жарақаттан жоғарырақ жерін жгутпен (белбеу, жіп т.б.) байлап қанды тоқтауға болады. Жгутты киімнің үстіне байлайды немесе жгуттың астына мата салады. Жарақатқа зарарсыздандырылған бинт байланады. Жгутты 2 сағаттан артық ұстауға болмайды. Егер 2 сағат уақыт ішінде жарақаттанған адамды медициналық пунктерге жеткізуге мүмкіндік болмаған жағдайда, жгутты 10-15 минутке босату керек. Егер барлық әрекеттер дұрыс жасалынса, адамның қолындағы тырнақтардың түсі қызғылт болып қала береді.
Дәрі-дәрмектер жинағы кафедрада немесе оқу корпусының вахтасында міндетті түрде болу керек.
Тақырып 2 - Экожүйелер мен жалпы биосфераның ұйымдастырылу ұстанымдары
№ 1 – Зертханалық жұмыс
Мақсаты – экожүйелер мен жалпы биосфераның эволюциялық даму ерекшеліктерімен танысу
Тапсырма. 1-кестені толтырып, экожүйелер мен биосфера дамуының әрбір геологиялық эрасы мен кезеңіне сипаттама беріп, олардың даму заңдылықтарын анықтаңыз
Кесте 1
Эра
|
Кезеңі
|
Қысқаша сипаттамасы
|
Кайнозой
|
Төрттік
|
|
Неоген
|
|
Палеоген
|
|
Мезозой
|
Бор
|
|
Юра
|
|
Триас
|
|
Палеозой
|
Пермь
|
|
Карбон
|
|
Девон
|
|
Силур
|
|
Ордовик
|
|
Кембрий
|
|
3 тақырып - Тірі ағзалардың географиялық таралу заңдылықтары
№2 – Зертханалық жұмыс
Мақсаты – тірі ағзалар таралуының географиялық таралу заңдылықтарын анықтау
Тапсырма. Карта (1-сурет) және оның аңызы (кесте 2) бойынша тірі ағзалардың таралу заңдылықтарын анықтап, әрбір патшалыққа сипаттама беріңіз
Кесте 2 – Құрлықтың биогеографиялық аудандастыру картасының аңызы (сурет 1)
Географиялық орналасу
|
Флоралық патшалықтар
|
Фауналық облыстар
|
Биогеографиялық патшалықтар
|
Еуропа, Үндістан мен Оңтүстік-Шығыс Азиядан басқа, Африканың солтүстігі мен Аравия түбегі, Солтүстік Америка
|
1. Голарктикалық
|
1.Голарктикалық
|
1.Голарктикалық
|
Сахарасыз Африка, Үндістан, Үндіқытай, Үлкен Зонд аралдары
|
2. Палеотропиктік
|
2. Эфиоп
|
2. Эфиоп
|
3.Үнді-Малай (Ориенталь)
|
3 Үнді-Малай (Ориенталь)
|
Австралия, Тасмания, Жаңа Гвинея
|
3. Австралиялық
|
4. Австралиялық
|
4. Австралиялық
|
Орталық және Оңтүстік Америка
|
4. Неотропиктік
|
5. Неотропиктік
|
5. Неотропиктік
|
Антарктида, Оңтүстік Американың оңтүстігі, Оңтүстік мұхит аралдары, Жаңа Зеландия
|
5. Антарктикалық
|
6. Антарктикалық
|
6. Антарктикалық
|
Достарыңызбен бөлісу: |