Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017 2021



жүктеу 0,51 Mb.
Pdf просмотр
бет6/36
Дата30.12.2019
өлшемі0,51 Mb.
#25492
түріБағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36

            Бұл  ретте  еңбек  ресурстары  біліктілігінің  еңбек  нарығы  қажеттіліктеріне  сәйкес 
келмеуінен  жыл  сайын  жұмыс  берушілер  мәлімдеген  20  мыңға  жуық  бос  жұмыс 
орнына ешкім орналаспайды.
            Ел  кәсіпорындарына  ұлттық  сарапшылар  жүргізген  сауалнамалар  кадрларға 
қажеттіліктің  73%-ға  жуығы  техникалық  және  кәсіптік  білімі  бар  мамандарға  тиесілі 
екенін көрсетті.
            Болжамды  бағалауға  сәйкес  2025  жылға  қарай  15-тен  24  жасқа  дейінгі  жастағы 
еңбекке  қабілетті  жастардың  саны  446  мың  адамға  2017  жылғы  2  399  адамнан  2  845 
мың  адамға  дейін  өседі  деп  күтілуде.  Осы  жастардың  еңбек  нарығына  сәтті 
интеграциялануы  үшін  оларға  қазірден  бастап  өзекті,  сапалы  білім  беру  қажет  және 
сапалы жұмыс орындарымен қамтамасыз ету қажет.
      Білім беру жүйесінен жыл сайын еңбек нарығына шығатын 15-тен 24 жасқа дейінгі 
жастағы жастардың саны 2025 жылға дейін орташа есеппен 3 %-ға өсетін болады. Ал 
2025  –  2030  жылдар  аралығындағы  кезеңде  2000  жылдың  соңына  қарай  көптеп  туу 
кезеңінде дүниеге келген балалардың өсуі әсерінен жылына 5 %-ға дейін тез өседі деп 
күтілуде.
            Осыған  байланысты  жастардың  алғашқы  жұмысшы  кәсібін  тегін  игеруге 
қолжетімділігін  қамтамасыз  ету,  жұмыс  берушілермен  әріптестікте,  әсіресе  NEET 
санатындағы  жастар  үшін  жұмысқа  орналасуға  жәрдемдесу,  мансаптық 
консультациялар  беру  және  еңбек  қызметінің  ерте  кезеңдерінде  дамыту,  сондай-ақ 
еңбек  нарығында  сұранысқа  ие  жұмысшы  біліктіліктер  санаттары  бойынша  ересек 
тұрғындарды қайта даярлау және олардың дағдыларын арттыру қажет.
      2) Нәтижесіз жұмыспен қамтылу.
      Өзін-өзі жұмыспен қамтыған тұрғындардың саны 2015 жылғы 2,3 млн. адамнан (
жұмыспен  қамтылған  халықтың  27  %)  2017  жылы  2,1  млн.  адамға  (24,5  %)  дейін 
қысқарды.  Қызметін  тіркемей  жүзеге  асыратын  немесе  табысы  ең  төмен  күнкөріс 


деңгейінен төмен өзін-өзі нәтижесіз жұмыспен қамтыған тұрғындардың саны соңғы үш
жылда 66 %-ға – 2015 жылғы 330,9 мың адамнан 2016 жылы 301,2 мың адамға дейін 
және 2017 жылы 217,7 адамға дейін қысқарды.
      2017 жылы өзін-өзі нәтижесіз жұмыспен қамтығандардың жоғары үлесі негізінен 
ауыл  шаруашылығында  шоғырланған  (58  %),  мұнда  еңбек  өнімділігінің  ең  төмен 
деңгейі  байқалады  (жан  басына  шаққанда  1402  мың  теңге).  Халықтың  табыс  деңгейі 
экономика салаларындағы еңбек өнімділігінің деңгейімен тікелей байланысты.
      Білім мен кәсіптік дағдылардың жеткіліксіздігі едәуір өнімді әрі табысты жұмыс 
орындарына қолжетімділікті шектейді. Нәтижесіз жұмыспен қамтылғандардың 49,1 %-
ында тек негізгі, орта, жалпы және бастауыш білімдері бар.
            Нәтижесіз  жұмыспен  қамтылған  халықты  өнімді  экономикалық  қызметке  тарту 
экономикалық белсенділіктің өсуіне және олардың табыстарының артуына ықпал етеді.
      3) Өңірлік диспропорция мен демографиялық теңгерімсіздік.
      2015 жылы солтүстік өңірлер тұрғындарының саны 2 946 мың адамды құраса, ал 
2017 жылы – 2 934 мың адамды құраған, яғни 12 мың адамға қысқарған. Ал оңтүстік 
өңірлерде  халықтың  саны  186  мың  адамға  –  2015  жылғы  6  564  мың  адамнан  2017 
жылғы  6  750  мың  адамға  дейін  өскен.  Бұл  ретте  2017  жылы  солтүстік  өңірлердің 
барлық  тұрғындарымен  салыстырғанда  15  жастан  кіші  тұрғындардың  үлесі  орта 
есеппен 19 %-ды, ал оңтүстік өңірлерде орта есеппен 34 %-ды құраған.
      Ұлттық сарапшылар жүргізген болжамды бағалауға сәйкес еліміздегі тұрғындардың
саны  2050  жылға  қарай  24,5  млн.  адамды  құрайды.  Бұл  ретте  ағымдағы  үрдістер 
сақталғанда  солтүстік  өңірлердің  тұрғындары  0,9  млн.  адамға  азайып,  ал  оңтүстік 
өңірлердегі тұрғындардың саны 5,3 млн. адамға өседі деп күтілуде. Оңтүстік өңірлерде 
халықтың орналасу тығыздығы солтүстіктен 4 есеге артық болады.


            Сондықтан  жұмыс  күші  артық  өңірлерден  жұмыс  күші  тапшы  өңірлерге 
азаматтардың ерікті түрде қоныс аударуына жәрдемдесу арқылы еңбек ресурстарының 
аумақтық ұтқырлығын ынталандыру бойынша шаралар қабылдаған орынды.
      4) Экономиканың жеке секторында өнімді жұмыс орындарының жеткіліксіз түрде 
генерациялануы.
            Жұмыспен  қамтуда  мемлекеттік  сектордың  (мемлекеттік  меншік  үлесі  50%-дан 
артық  мемлекеттік  мекемелер  мен  кәсіпорындардың)  үлесі  2015  –  2017  жылдары 
жұмыспен  қамтылған  халықтың  орта  есеппен  25,4  %-ын  құрады.  Аталған  көрсеткіш 
ЭЫДҰ елдерімен салыстырғанда жоғары көрсеткіштердің бірі болып табылады, мұнда 
халықты жұмыспен қамту құрылымындағы мемлекеттік сектор үлесінің орташа мәні 18
%-ды құрайды.
            ЭЫДҰ  елдерімен  салыстырғанда  жұмыспен  қамтамасыз  етуде  ШОБ-тың  үлесі 
жеткіліксіз.  ЭЫДҰ-да  шағын  және  орта  бизнес  кәсіпорындарында  жұмыспен 
айналысатындардың орташа үлесі 64 %-ды құрайды, бұл Қазақстандағы деңгейден 1,4 
есеге артық (45 %).
            Осылайша  жеке  секторда  жұмыс  орындарын  құру  үшін  жаппай  кәсіпкерлікті 
дамытуды  ынталандыру  қажет.  Әлемнің  дамыған  елдерінің  озық  тәжірибесі 
микрокредит беруді дамыту жұмыспен қамту мәселелерін шешуге және жаңа жұмыс 
орындарын  құруға  ықпал  ете  отырып,  кәсіпкерліктің  тиімділігін  және  ауқымын 
арттыратынын көрсетеді.
            Әлемдік  практикада  еңбек  нарығындағы  проблемаларды  шешу  үшін  жұмыспен 
қамтуға  жәрдемдесудің  белсенді  шаралары  пайдаланылады,  олар  еңбек  ресурстарын 
дамыту  (кәсіптік  даярлау  және  қайта  даярлау),  жұмыс  күшіне  сұранысты  арттыру  (
жалақыны/жұмыспен  қамтуды  субсидиялау,  қоғамдық  жұмыстар),  ақпараттық 
сүйемелдеуді  қоса  алғанда,  еңбек  нарығы  институттарының  қызметін  жетілдіру, 
сондай-ақ кәсіпкерлікті дамыту арқылы жүзеге асырылады.


жүктеу 0,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау