Монография \ «санат» а л м п и мп

жүктеу 12,37 Mb.

Pdf просмотр

бет	80/269
Дата	12.11.2023
өлшемі	12,37 Mb.
	#44239

1 ... 76 77 78 79 80 81 82 83 ... 269

kabdolov zeinolla soz oneri 2

6ipre турганда бигетгнщ секицц, — деген ол, — енердеп адамды да 6ipre турганда гана бшесщ”. 0
Tipi адамдарша танып, 6uiin алган болса керек, 6ip жолы Чехов “Ьшмде сырткд шыккысы кеп турган бутш 6ip
TipiiruiiK тыныстап, кез алдымызга кэдгмпдей кцмыл, кубылыс елестеп кетеда. Аспан жай турган жок, езу тартып, “KyriiMcipen”

eMipiMeH eMip
сурген” , тусгнде гана емес,
каймп ещнде де солармен
“6ipre
турып,
6ipre
журген”.
Бул шындыкгы Лев Толстой кдтты куптаган: “0м1рдеп
адамды тек
6ipre
турганда бигетгнщ секицц, — деген ол, —
енердеп адамды да
6ipre
турганда гана бшесщ”.
0
зшщ
болашак кдЬармацдарын осы решен ойша толганып, кэдамп
Tipi
адамдарша танып,
6uiin
алган болса керек,
6ip
жолы
Чехов “Ьшмде сырткд шыккысы кеп турган бутш
6ip
армия
бар” депп.
Сонымен, творчестволык фантазия, яки ойдан шыгару
шыгармада суреттелер шындыщпан шалгай жаткан ок&с
нэрсе емес, сол шындык,ты сурыптау, саралау тэсш;
шындыкка суарылган адам тулгасын dpi жинактау, dpi
даралау тэсш.
Образга апарар жол осылай басталады.
II
Образдыц кдзакдгасы — керкем бейне. Бул — кендрек
угым. Bi
3
осыган кдрай келе жатырмыз жэне кешн бул
мэселеге жеке токталамыз. Одан бурын, образ деген
терминнщ мына
6
ip кырын бш п алу шарт.
Ец кдрапайым магынасында образ —
cyperri
сез.
KyniMcipen аспан тур,
Жерге ойлатып ер н е т .
(Абай).
Осы жолдарды окыганда б1здщ мацымызда эдеттеп
жансыз табигат емес, элдеб1р
TipiiruiiK
тыныстап, кез
алдымызга кэдгмпдей кцмыл, кубылыс елестеп кетеда. Аспан
жай турган жок, езу тартып,
“KyriiMcipen”
тур. Жер жай
жаткдн жок, элп
6ip
жадырап, жайнап кулген аспанныц
кылыгына елтш,
6ip
туртй “ойланып” жатыр. Осыныц бэрш
6
i
3
кез
1
м
1
збен керш, кеюрепшзбен сезшетш секицишз.
90

Аспан кулшареп тур дегенде Абай, эрине, аспанныц
ашык, нурлы екенш айтып отыр.
BipaK
аспан ашык. деген
сездщ ecepi аспан кулшареп тур дегендей болмас efli. Ойткеш
алдьщгысы эншеюн хабар, ауызею айтыла салган сез гана
да, сощысы — сезбен сальшган сурет. Бул api накты, epi
затты. Бул — 6едерл1 бейне, керкем образ. Сез зергерлер1
керкем сез аркылы булайша ернек тепл, айшык, жасамаса,
эдеби шыгарма да тумас едь Бул ретте образ rim i тар
магынасынъщ езшде эдеби тшдщ жалпы сейлеу тшМзден,
сондай-ак керкем эдебиеттщ жалпы “эдебиет” атаулыдан
айырмашылыгьш да, артыкцгылытын да коса танытьпт тур.
Эдеби шыгарма, оньщ шпнде елец аркылы жасалган
керкем бейне болмаса, мысалы, даланъщ ceneyi, шецгел

жүктеу 12,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 76 77 78 79 80 81 82 83 ... 269