Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі деген не?

Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі деген не? 

Міндетті  әлеуметтік  медициналық  сақтандыру  жҥйесі  (МӘМС)  - 

денсаулық  сақтау  мҥддесін  әлеуметтік  қорғаудағы  мемлекеттік  жҥйе 

болып табылады. 

МӘМС  Қазақстанның  барлық  сақтандырылған  азаматтарына 

жынысына, жасына, әлеуметтік  жағдайына, тҧрғылықты жерiне және 

табысына  қарамастан  медициналық  және  дәрілік  кӛмекке  тең 

қолжетімділік жасауға кепілдік береді. 

Міндетті  әлеуметтік  медициналық  сақтандыру  (МӘМС)  -  ауру, 

жарақат  алу,  туу  және  жҥктілік,  мҥгедектік  және  кәрілік 

жағдайларында  халықтың  денсаулығыың  мҥддесін  әлеуметтік 

тҧрғыда қорғау нысаны. 

Кӛптеген  дамыған  елдер  мҧқтаждығы  артық  тҧрмысы  тӛмен 

адамдарға  ресурстарды  қайта  бӛлуге  мҥмкіндік  беретін  МӘМС 

жҥйесін таңдаған. 

Халықаралық тәжірибе 

Қазақстанда  міндетті  медициналық  сақтандыру  үлгісін 

таңдағанда 50-ден астам елдің тәжірибесі қаралды және ескерілді. 

Бҥгінде  бҥкіл  әлем  ҥш  ірі  денсаулық  сақтауды  қаржыландыру 

моделі қолданылуда: бюджеттік, сақтандыру және аралас  

Бюджеттік модель Ҧлыбритания, Испания, Италия, Швеция сияқты 

елдерде бар. 

Қоғамдық  әлеуметтік  сақтандыру  Германия,  Франция,  Бельгия, 

Корея,  Жапония,  Словакия,  Шығыс  Еуропа  елдерінде  барлығы    30 

елде  жҧмыс  жасайды  және  жеке  сақтандыру.  Америка  Қҧрама 

Штаттарында бар. 

Алайда, кӛптеген елдер «бюджеттік» және «сақтандыру» моделдері 

ӛз тиімділігін дәлелдегендіктен соларға жҥгінеді.  

Қазақстан  ҥздік  халықаралық  тәжірибені  ескере  отырып, 

медициналық сақтандырудың аралас моделін енгізетін болады. 

Бҧл қамтамасыз етеді: 

• Денсаулық сақтау қаржылық тҧрақтылығын 

•  медициналық  қызметтердің  сапасы  мен  қол  жетімділік  жоғары 

деңгейі, 

•денсаулық сақтау пакеті. 

Медициналық  сақтандыру  қорына  аударымдардың  тарифтеріне 

сәйкес, басқа елдермен салыстырғанда Қазақстан, ең адал қҧрылатын 

болады. 

Қазақстанда  қолданыстағы  заңнамаға  сәйкес  ҥлес  ставкасының 

мӛлшері  

- жҧмыс берушілер 2020 жылдан бастап 5% мӛлшерінде; 

- Қызметкерлер - 2%. 

Салыстыру: 

Германияда жҧмыс берушінің салымдары - 8,2%, жҧмысшылардың 

7,3% болып табылады. 

тиісінше Словакияда 10% және 4%, 

Литвада 3% және 6%. 

Денсаулық сақтау жүйесін неге реформалау қажет? 



 

Денсаулық  сақтау  саласында  азаматтардың  және  жҧмыс 

берушілердің  ынтымақтастықтың  болмауы.  Медициналық  кӛмек 

кӛрсету  ауыртпалығы  тек  мемелекетке  жҥктелген,    азаматтардың 

ӛздері  ӛз  денсаулығына  жауапкершіліктің  жеткілікті  деңгейін 

қалыптастырмаған (зиянды әдеттердің алдын алу іс-рекреациялық 

қатысу, медициналық тексеруден уақтылы ӛту, т.б.). 



 

Денсаулық сақтау жҥйесінің қаржылық тҧрақсыздығы. Денсаулық 

сақтау бойынша мемлекеттік шығыстардың ҧлғаюына қарамастан, 

қаржыландыру халықтың денсаулық сақтау  жҥйесіндегі  ӛсіп келе 

жатқан  қажеттіліктерін  жаппайды.  Неліктен  олай  болып  жатыр? 

Халықтың  қартаюымен  бірге,  тууды  кӛбейіп  келеді  және 

созылмалы,  жҧқпалы  аурулардың  саны  артып,  ӛз  кезегінде, 

айтарлықтай  инвестициялар  талап  ететін,  жаңа  инновациялық 

технологияларды енгізу жалғасуда. 



 

Денсаулық 

сақтау 

жҥйесінің 

тиімсіз 

басқарудан. 

Стационарлық  медициналық  кӛмектің  қҧнының  жоғары  ҥлесі  - 

денсаулық  сақтау  қаржыландыру  қҧрылымын  51%  (ЭЫДҦ 

елдерінде  бҧл  кӛрсеткіш  34%  -ды  қҧрайды)  байланысты  МСАК 

денсаулық қызметтердің сапасының тӛмендігі. 



 

Медециналық  ҧйымдардағы  шексіз  кезек  және  сапасыз 

қызмет кӛрсету салдарынан  халықтың жеке емханаларға барып ірі 

«қалта»  шығындарын  жҧмсауға  мәжбҥрлігі.  Ауқатты  адамдар 

жақсы  ем  және  қымбат  дәріге  мҥмкіндігі  бар  болса,  халықтың  аз 

мҥмкіндігі  аз  санаттары  медициналық  қызметтердің  жекелеген 

тҥрлеріне қол жеткізумен ғана шектеледі. 



 

Халықтың  қартаюы  ҧштастыра  кҥрделі  және  созылмалы 

аурулардың  ӛсуі,  денсаулық  сақтау  шығындардың  артуына 

әкеледі. 

• Науқастардың медициналық кӛмектің сапасына, біліктілігі тӛмен 

дәрігерлерге, 

ауруханалар 

мен 

емханалардағы 

тиімсіз 

ҧйымдастыруларға  байланысты  тҥскен  кӛптеген  шағымдары 

денсаулық  сақтау  жҥйесінің  жалпы  фонына  тҧрғындарын 

наразылығы кӛрсетеді. 

Міндетті  медициналық  сақтандыру  жүйесінде  осы  мәселелерді 

қалай шешім таппақ? 

  Әлеуметтік  әділдік  және  ынтымақтастық  -  міндетті  әлеуметтік 

медициналық  сақтандыру  (МӘМС)  негізгі  қағидалары.  Әрбір 

азаматтың денсаулығы ҥшін жауапкершілік енді адамға, жҧмыс 

берушіге  және  мемлекетке  жҥктелген.  Қаражат  медициналық 

сақтандыру  принциптеріне  сәйкес,  ортақ  жауапкершілік 

негізінде  таратылады  болады  -  «қажеттілігі  аздар  қажеттілігі 

кӛптер ҥшін тӛлейтін балады». 

  МӘМС  әлеуметтік  әділдік  принципіне  қарамастан  табыстың 

шегерімдерге  мӛлшерін  сапалы  денсаулық  сақтау  ҥшін  барлық 

сақтандырылған  тҧлғалар  ҥшін  тең  мҥмкіндіктерді  қамтамасыз 

етуеді.  Әр  адам  медициналық  ҧйымды  ӛзі  таңдай  алады  - 

тексеріліп,  ем  қабылдайтын,  жеке  немесе  мемлекеттік 

емханалар.  Ауруханалар  мен  емханалар  арасында  науқастарға 

«таласу»  басталады,  сол  арқылы  медициналық  қызметтердің 

сапасы жақсарып мен дәрігерлердің біліктілігі артады. 

  Денсаулық  сақтау  секторын  қаржыландыру  сақтандыру 

жарналары есебінен ӛседі және медициналық кӛмектің ӛсіп келе 

жатқан қажеттілігі ҥшін мҥмкіндік береді. 

  Медициналық  сақтандыру  қоры  жоғары  стандартқа  сай 

медициналық  қызметтерді  жеткізушілердің  қатаң  таңдауын 

ӛткізеді.  Медициналық  қызметтердің  сапасын  бақылау  және 

мониторингілеуді  кҥн  сайын  Фонд  жҥзеге  асарып  отырады. 

ӘМСҚ  медициналық  қызметтердің  ең  ҥздік  провайдерлерін 

рейтингісін  жҥргізеді  және  газеттер  мен  порталдар  арқылы 

оларды жариялайды. 

  МӘМС енгізумен біртіндеп жалпы практикадағы дәрігерлерлдің 

саны  1,8  есеге  ҧлғайтылады,  ол  бір  дәрігердің  жҥктемесіндегі 

1500  адамға  тӛмендетуге  мҥмкіндік  береді  (1  дәрігер  OP  бір 

Қазіргі  уақытта  2140  адам)  және  тиісінше    кезектіліктен 

қҧтылып, науқастың қабылдау және емдеу сапасын жақсартады. 

  Амбулаториялық  дәрі-дәрмекпен  қамту  (АДДҚ)  кеңейту 

кҥтілуде,  жан  басына  шаққандағы  осы  саладағы  шығындар  3 

есеге  дейін  ӛседі,  бҧл  180  долларға  дейін.  Сондай-ақ,  АДДҚ 

мҧқтаж  адамдар  санатының  тобы  артады,  дәрі  тізімі  жиі 

кездесетеінқ аурулардың дәрілерімен ҧлғайтылатын болады. 

  Сонымен  қатар,  медициналық  қызмет  кӛрсетудің  жаңа 

провайдерлерінің тарту арқылы, оның ішінде, кезек қысқартуға 

әкеп  соғуы  медициналық  қызметтердің  біртіндеп  кеңейтіледі 

деп кҥтілуде. 

Атап айтқанда, жұмыс берушілер: 

• еңбек ӛндірімділігін арттыру, дені сау қызметкерлері; 

• корпоративтік мәдениеттің жоғары деңгейі; 

• кадрлық аурулармен байланысты  экономикалық шығындарды 

азайту; 

• жҧмыс уақытының оңтайландыру. 

 

 

Выбор  ОСМС  –  это  путь  к  современной    доступной  

медицине, отвечающей запросам населения.  

Міндетті 

медициналық 

сақтандырудың 

негізгі 

артықшылықтары: 

Аз  қаражатпен  МӘМС  шеңберінде  қызметтердің  толық  пакетін 

алу!  

  Медициналық  сақтандыру  қорына  жарналар  енгізу  арқылы,  сіз 

қабылдаудан  бастап  дәрігердің  терең  тексерулеріне  дейін  және 

МӘМС  пакеті  шеңберінде  қымбат  операцияларға,  кез-келген 

емханада медициналық қызметтердің барлық тҥрлеріне қол жеткізе 

аласыз; 

Барлығы айқын түрде болады! 

  Сақтандырылған  азамат  жеке  электрондық  денсаулық  сақтау 

жҥйесіндегі  жеке  кабинеті  арқылы  кӛрсетілетін  медициналық 

қызметтердің,  денсаулық  жағдайын,  ақылы  жарналары  туралы 

барлық ақпаратты кӛре алады. 

Міндетті  медициналық  сақтандыру  жүйесі  қалай  жұмыс 

жасайтын болады? 

Жарналар жасалған болса, азамат автоматты тҥрде сақтандырылған 

болады.  Осылайша,  сақтандыру  жарналарының  ең  тӛменгі 

мӛлшерімен, ол қымбат, соның ішінде қызметтердің барлық пакетіне 

қол жеткізе алады. 

Қоры,  ӛз  кезегінде,  белгілі  бір  талаптарға  сай  медициналық 

қызметтер  жеткізушілерімен  келісім-шарттар  жасасады,  және 

медициналық кӛмектің сапасын қатаң бақылайды. 

Әлеуметтік  медициналық  сақтандыру  қоры  ретінде  қызмет 

етеді: 

-  тегін  медициналық  кӛмектің  кепілдік  берілген  кӛлемі  (ТМККК) 

шеңберінде медициналық қызметтерге ақы тӛлеу операторы  

-  МӘМС  медициналық  қызметтердің  пакетін  стратегиялық  сатып 

алушы  

медициналық  қызмет  кӛрсету  алушылар  -  Ол  Қоры  әрқашан 

сақтандырылған  тҧлғалардың  мҥдделерін  қорғаушы  болып,  есте 

ҧстау маңызды болып табылады. 

Барлық қатысушылар міндетті sotsmedstrahovaniya қаражат әлеуметтік 

медициналық  сақтандыру  (СМПБ)  қорының  жинақталған  болады 

аталған. 

Қоры  медициналық  қызметті  пайдаланушылардың  -  сақтандырылған 

тҧлғалардың мҥдделерін қорғаушысы екенін есте сақтау керек. 

қатысушылар міндетті әлеуметтік медицианлық сақтандыруға тӛлеген 

барлық  қаражаттары  әлеуметтік  медициналық  сақтандыру  (ӘМСҚ) 

қорының жинақталатын болады. 

Қоры  қол  қойылған  келісім-шарттың  шарттарына  сәйкес 

медициналық қызметтер жеткізушілерге тӛлемдер жасайды. 

Медициналық  сақтандыру  жҥйесінің  мҥшелері  жеке  табыстарына 

және  қорға  жинақтаған  қаражат  кӛлеміне  қарамастан,  тең  қызметіке 

қол жеткізе алады. 

МӘМС  жүйесінде  сақтандырылған  азаматтар  қандай 

медициналық көмек ала алады? 

•  Алғашқы  медициналық-санитарлық  кӛмек  амбулаториялық  тегін 

қамтамасыз етіледі және кҥндізгі кҥтім, профилактика, диагностика, 

аурулар  мен  жағдайларды  емдеу,  жҥктілік  кезеңін  бақылау, 

медициналық манипуляция, т.б. кіреді  



 

Мамандандырылған 

және 

жоғары 

технологиялық 

медициналық  көмек,  оның  ішіне  профилактика,  диагностика, 

арнайы  техниканы  және  кҥрделі  медициналық  технологияларды 

пайдалануды талап ететін аурулар емдеу кіреді 



 

жедел  медициналық  жәрдем  жедел  медициналық  араласуды 

талап  ететін  жағдайларда  (апаттар,  жарақат,  улану,  кенеттен  пай  да 

болған  қатты  ауру)    медициналық  ҧйымдарды  тыс  шҧғыл  немесе 

тӛтенше 

тҥрінде 

қарастырылған 

амбулаториялық 

немесе 

стационарлық кӛмек 



 

Жоспарланған  медициналық  көмек  науқастың  ӛмірін  қауіп 

тӛндірмейтін,  аурулар  мен  жағдайлары  ҥшін  ауруханада 

қарастырылған 



 

Дәрі-дәрмек  қамтамасыз  ету  -  амбулаторлық  медициналық 

кӛмек кӛрсету кезінде 



 

Медбике    күтімі  –  ауру  нәтижесінде  тҧрақты  ҥй  кӛмекгіне 

мҧқтаж  болған  немесе  ӛздері  қамқорлық  жасай  алмайтын 

тҧлғаларға кӛмек кӛрсету,  



 

паллиативтік  -  жазылмайтын,  ӛміріне  қауіп  тӛндіретін  аурулар 

және  ауру  адамға  жайлылықтың  ықтимал  деңгейде  жатқан 

ауыратын науқастардың ӛмір сҥру сапасын қамтамасыз ету 

Есте сақтаңыз! 

Мемлекеттік  тегін  медициналық  кӛмектің  мынадай  тҥрлеріне 

кепілдік береді: 

  жедел жәрдем және санитариялық авиация; 

  әлеуметтік  маңызы  бар  ауруларға  медицианлық  кӛмек  

(онкологиялық  аурулар,  туберкулез,  диабет  және  т.б.) 

және тӛтенше жағдайларда   

  Профилактикалық егу 

МӘМС шеңберінде дәрілік қамтамасыз ету қандай болмақ? 

Амбулаториялық-емханалық  деңгейде  дәрі-дәрмекпен  қамтамасыз 

ету,  дәрілердің  бекітілген  тізбесіне  сәйкес,  рецепт  негізінде  тегін 

жҥзеге  асырылатын  болады.  Дәрімен  қамту  тізімі  47  ауруларды 

қамтиды. 

Стационарлық  дәрімен  қамту  бекітілген  дәрі    формулярларына  

сәйкес жҥзеге асырылатын болады. 

Қор активтерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету 

 

1. Мемлекеттiк қордың активтерін сақталуын кепілдік береді. 

2.  Қордың  активтерін  сақтау  арқылы  келесілер  қамтамасыз 

етіледі: 

1)  Қордың  қаржылық  тҧрақтылығын  қамтамасыз  ету 

мақсатында,  Қазақстан  Республикасы  Ҥкіметінің  ережелер  мен 

лимиттердің ережесін реттеу 

2)  Қазақстан  Республикасының  Ҧлттық  Банкі  арқылы 

инвестициялық қызмет; 

3)  Қазақстан  Республикасының  Ҧлттық  Банкінде  қордың 

активтерін 

инвестициялық 

басқарудың 

барлық 

операцияларының есебі; 

4) ӛз қаражаты және Қордың активтерін жеке есепке алу; 

5) жыл сайынғы тәуелсіз аудит; 

6) бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы Қазақстан 

Республикасының  заңнамасына  сәйкес  қордың  тҧрақты 

қаржылық есептілігін табыс ету; 

7)  Қазақстан  Республикасы  Ҥкіметінің  қордың  активтерін 

инвестициялау ҥшін қаржы қҧралдарының тізімі анықтау. 

Сонымен 

қатар, 

заң 

жобасы 

қордың 

басқарушы 

қызметкерлері 

үшін 

нақты 

талаптарды 

белгілеу 

қарастырылған. 

Қор жҧмысының айқындығы 

ӘМСҚ  қызметінің  айқындағын  келесілер  арқылы  жҥзеге 

асырылатын болады: 

  жарналары  мен  қаражаттың  жинаудың  кҥнделікті 

мониторингі 

  кӛрсетілетін 

медициналық 

қызметтердің 

айлық 

мониторингі 

  қҧзыретті 

органдарға 

қаражатты 

пайдаланудағы 

стандартты  есептерді  жіберу  (ДСӘДМ,  ҚМ,  Ҥкіметтке 

және Есеп комитетіне)  

  жҧртшылыққа жылдық есепті жариялау (қысқаша газетте, 

тегжейлі Веб-сайтында және жеке БАҚ-та жариялау) 

  келесі мәліметтер жарияланатын ӘМСҚ сайтын жҥргізу: 

-  ӘМСҚ  стратегиялық  қҧжаттары  (5  жылға  арналған  даму 

стратегиясы, қысқа мерзімге даму жоспары, жылдық жоспар) 

- Сақтандырылғандар туралы ақпарат: жалпы (қҧқықтары, міндеттері, 

мҥмкіндіктері,  жаңалықтар,  шарттары  және  тарифтерді,  т.б.);  жеке 

кабинет  арқылы  дара  -  тҧтынушыға  жарналары  мен  қызметтерді 

тӛлеуші ретінде ӘМСҚ науқасты есеп 

-  қызметті  жеткізушілерге  ақпаратты  (ҚҚП;  сатып  алу  ережелері, 

тарифтер,  қаржы  деректерімен  қоса  жеткізушілердің  келісім-

шарттарының  мазмҧны,  жеткізушілерді  бақылаудың  нәтижесі,  тҥрлі 

жоспарлар - сатып алу және бақылау;) 

-  Денсаулық  сақтау  саласындағы  тҥрлі  сынақтардың,  сауалнамалар 

және зерттеулер нәтижелері  

-  жеткізушілердің рейтингтерінің жариялау (веб-сайт, газет) 

-  проблемалық  мәселелерді  және  жоспарланған  инновациялар 

талқылау  ҥшін  мҥдделі  тараптармен    тҧрақты  және  мақсатты 

кездесулер (жеткізушілердің ӛкілдері, науқас ҧйымдар) 

Мемлекеттік сіз үшін төлейтін болады, 

Егер сіз осы санаттардың біріне кірсеңіз, онда сіз автоматты тҥрде 

медициналық сақтандыру мҥшесі боласыз: 

1) балалар; 

2) «Алтын алқа», «Кҥміс алқа» табыс етілген немесе «Ардақты 

ана»  атағын  алған,  сонымен  қатар,  I  және  II  дәрежелі  «Ана 

даңқы»  ордендерімен марапатталған кӛп балалы аналар; 

3) Ҧлы Отан соғысының қатысушылары мен мҥгедектері; 

4) мҥгедектер; 

5) жҧмыссыз ретінде тіркелген тҧлғалар; 

6)  интернаттық  мекемелерде  оқитын  және  тәрбие  алушы 

адамдар; 

7)  орта,  техникалық  және  кәсіптік,  орта  бiлiмнен  кейiнгi, 

жоғары білім және резидентура тҥріндегі жоғары оқу орнынан 

кейінгі білім беру ҧйымдарында кҥндізгі оқу бӛлімінде оқитын 

адамдар; 

8)  бала  (балалар)  туу  бойынша,  бала  асырап  алу,  жаңа  туған 

баланы  (балаларды)  (бала  асырап  алу),  ҥш  жасқа  дейінгі  бала 

кҥтімі бойынша (балаларды)) демалыстағы адамдар 

9)  жҧмыс  жасамйтын  жҥкті  әйелдер,  сондай-ақ  баланы  iс 

жҥзiнде тәрбиелеп отыған жҧмыссыздар  (ҥш жасқа дейінгі); 

10) зейнеткерлер; 

11) 

соттың 

ҥкімі 

бойынша 

қылмыстық-атқару 

(пенитенциарлық) 

жҥйесінің 

(ең 

тӛменгі 

қауіпсіздік 

ҧйымдарын  қоспағанда)мекемелерінде    жазасын  ӛтеп  отырған 

адамдар;  

12)  уақытша  ҧстау  изоляторларында  мен  уақытша  ҧстау 

изоляторларында ҧсталатын адамдармен. 

Бҧл  жағдайда  арнайы  мемлекеттік  органдардың,  әскери, 

қызметкерлер,  қҧқық  қорғау  органдарының  қызметкерлері 

жарналар  тӛлеуден  босатылады,  бірақ  олар  жеке  желі 

мекемелерінде медициналық кӛмек алуды жалғастырады. 

Заңда 

қарастырылған 

тҥзетулер 

бойынша: 

мемлекет 

жарналарын  тӛлейтін  адамдардың  санаттарының  тізбесін 

кеңейтуді ҧсынылады: 

►18  жасқа  дейінгі  мҥгедек  бала  кҥтіміне  айналысатын 

жҧмыссыз тҧлғалармен; 

►  жҧмыссыздар  оралмандармен  (Тіркелген  кҥннен  бастап  1 

жыл ішінде)  

►  Қазақстан  Республикасының  аумағында  тҧрақты  тҧратын 

шетелдіктер  мен  азаматтығы  жоқ  адамдармен    (Заңның  26-

бабының 1-тармағында кӛзделген адамдардың санаттары ҥшін: 

балалар, зейнеткерлер, мҥгедектер, студенттер, т.б.). 

► оқыту аяқталғаннан айдан кейiнгi ҥш кҥнтізбелік ай ішінде 

жоғары  оқу  орындарының  кҥндізгі  білім  беру  саласындағы 

оқыту,  ТжКБ,  CO,  сондай-ақ,  жоғары  оқу  орнынан  кейінгі 

білімі бар тҧлғалар 

►жҧмыссыз  оралмандар  (тіркелген  кҥннен  бастап  1  жыл 

ішінде); 

►Қазақстан  Республикасының  аумағында  тҧрақты  тҧратын 

шетелдiктер  мен  азаматтығы  жоқ  адамдар  («МӘМС  туралы» 

Заңның  26-бабына  1-тармағында  кӛзделген  адамдардың 

санаттары: балалар, зейнеткерлер, мҥгедектер, студенттер, т.б. 

 

•«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы» (бҧдан 

әрі - Заң) Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әлеуметтік 

медициналық сақтандыру қорына жарналарды және жарналарын 

тӛлеу  Қазақстан  Республикасы  Ҧлттық  Банкінің  әлеуметтік 

медициналық  сақтандыру  қорының  есебінен  әлеуметтік 

қамтамасыз  ету  саласындағы  бюджеттік  және  басқа  да 

ресурстарды ағындары бойынша жалғыз қаржы оператор болып 

табылатын  коммерциялық  емес  «Азаматтар  ҥшін  ҥкімет» 

Мемлекеттік  корпорациясы»  акционерлік  қоғамы  арқылы 

жҥзеге асырылатын болады. 

Осылайша, заңға сәйкес (ҧстап қалу) есептеу және тӛлемдер мен 

(немесе) жарналар тӛлеу ай сайын жҥргізіледі. 

Мәселен,  2017  жылғы  1  қаңтарынан  бастап  мемлекет  халықтың 

әлеуметтік  тҧрғыдан  осал  топтарына  -  4%,  2018  жылы-  5%,  2023 

жылы- 6%,  2024 жылы - 7%  дейін тӛлейтін болады. 

Заңда  қарастырылған  түзетулер  бойынша  2018  жылғы  1 

қаңтарынан бастап мемлекет халықтың әлеуметтік әлсіз топтары 

үшін - 3,75%  2018 жылдан бастап -  4%, 2023 жылдан бастап- 6%  

жасау  ұсынылады 

Қызметкерлері  ҥшін  жҧмыс  берушінің  салымдарын  2020  жылға 

дейін  5%-ға  жеткізу  ҥшін,  2017  жылдың  1  қаңтарынан  бастап  2% 

тӛлейтін болады. 

Заңда қарастырылған түзетулер бойынша: қызметкерлері үшін 

жұмыс  берушілердің  төлем  үлесі  2022  жылға  дейін  3%  -ға  жеткізу 

үшін 2017 жылдың 1 шілдесіен бастап 1% құрауы мүмкін. 

Дара 

кәсіпкерлердің, 

жеке 

нотариустардың, 

жеке 

сот 

орындаушыларының,  адвокаттардың,  кәсіпқой  медиаторлардың,  

азаматтық-қҧқықтық  сипаттағы  шарттар  бойынша  табыстар  алатын 

жеке  тҧлғалардың    жарналары  2017  жылдың  1  қаңтарынан  бастап  - 

2%,  2018 жылдың 1 қаңтарынан  - 3%, 2019 жылдың 1 қаңтарынан  - 

5%, 2020 жылдың 1 қаңтарынан 7% қҧрайды.  

Заңда қарастырылған түзетулер бойынша: Дара кәсіпкерлердің, 

жеке 

нотариустардың, 

жеке 

сот 

орындаушыларының, 

адвокаттардың,  кәсіпқой  медиаторлардың,    азаматтық-құқықтық 

сипаттағы 

шарттар 

бойынша 

табыстар 

алатын 

жеке 

тұлғалардың  жарналары 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап  - 5%  

жасау   ұсынылады. 

Сонымен  қатар,  МӘМС  бойынша  салымшылардың  тізімін 

мынадай санаттардағы адамдармен толықтыру ҧсынылады: 

► 

Қазақстан 

Республикасында 

аккредиттелген, 

шет 

мемлекеттердің 

дипломатиялық 

және 

оларға 

теңестiрiлген 

ӛкiлдiктерде, шет мемлекеттердің консулдық мекемелерінде ЖҦМЫС 

ІСТЕЙТІН АДАМДАРМЕН; 

►  халықаралық  және  қоғамдық  ҧйымдарда,  шетелдік  және 

қазақстандық  ҥкіметтік  емес  қоғамдық  ҧйымдар  мен  қорларда 

(халықаралық  шарттарға  сәйкес  салық  агенттерi  емес)  ЖҦМЫС 

ІСТЕЙТІН АДАМДАРМЕН; 

Олар  2017  жылдың  1  шілдесінен  бастап  есептелген 

ТАБЫСЫНАН 5% тӛлейді. 

►  ЕНЖАР  ХАЛЫҚ  -  ӚЗГЕ  ТҦЛҒАЛАР,  СОНЫҢ  ІШІНДЕ 

«ХАЛЫҚТЫ  ЖҦМЫСПЕН  ҚАМТУ  ТУРАЛЫ»  ҚР  ЗАҢЫНДА 

БЕКІТІЛГЕН 

РЕСПУБЛИКАСЫ 

ӚЗІН-ӚЗІ 

ЖҦМЫСПЕН 

ҚАМТУШЫЛАР; 

►Қазақстан  Республикасынан  тыс  жерлерде  тҧрақты  тҧруға 

кеткендерді  қоспағанда,  ҚАЗАҚСТАН  РЕСПУБЛИКАСЫНАН 

ТЫСҚАРЫ ЖЕРЛЕРДЕ КЕТКЕН АЗАМАТТАР. 

Олар  2018  жылдың  1  қаңтарынан  бастап  ең  тӛменгі  жалақы 

мӛлшерінен  5% тӛлейді. 

Міндетті  медициналық  сақтандырудың  мерзімін  шегеру 

туралы не білу қажет? 

2016  жылдың  22  желтоқсанында  Мемлекет  басшысы  «Міндетті 

әлеуметтік  сақтандыру  туралы  денсаулық  сақтау  мәселелеріне 

байланысты  Қазақстан  Республикасының  кейбір  заңнамалық 

актілеріне  ӛзгерістер  мен  толықтырулар  енгізу  туралы»  Қазақстан 

Республикасының  Заңына  қол  қойды.  Осы  қҧжатқа  сәйкес, 

мемлекеттің  Қорға  медициналық  сақтандыру  жарналарын  тӛлеу 

мерзімі  2017  жылдың  1  шілдесінен  2018  жылдың  1  қаңтарына 

ауыстырылды. 

Жҧмыс  берушілердің,  жеке  кәсiпкерлердің,  жеке  нотариустардың, 

жеке 

сот 

орындаушыларының, 

адвокаттардың, 

кәсіби 

медиаторлардың,  азаматтық-қҧқықтық  сипаттағы  шарттар  бойынша 

кiрiс  алушы  жеке  тҧлғалардың  қорға  жасалатан  аударымдары  мен 

жарналары  2017  жылғы  1  қаңтардан  2017  жылдың  1  шілдесіне 

ауыстырылды.  Қызметкерлерге  жарналары    тӛлеу  мерзімі  ӛзгеріссіз 

қалады, яғни 2019 жылдан бастап. 

жеке  тҧлғалардың  МӘМС  жҥйесінде  медициналық  кӛмек  алуға 

сондай-ақ  денсаулық  сақтау  ҧйымы  таңдауға,  мӘМС  жҥйесінде 

медициналық  кӛмек  кӛлемін  анықтау  қҧқығы  2018  жылдың  1 

қаңтарынан бастап енгізілетін болады. 

Осы  кезеңде  Қор  және  оның  филиалдары  қҧрылады,  денсаулық 

сақтау  шығындары,  ҧлттық  деңгейде  шоғырландырылатын  болады 

және  Қор  денсаулық  сақтау  және  фармацевтикалық  қызметтердің 

бірыңғай стратегиялық сатып алушысы ретінде орын алады. 

Сақтандыру  алымдар  және  төлемдер  табыс  қорының 

мынадай түрлері үшін алынбайды: 

•  іссапарлар  және  жҧмыстың  жол  жҥру  сипатына  арналған 

ӛтемақы 

• қызметкерлердің далалық жабдықталым ақшасы, 

•  оқу,  гранттар  және  бюджеттен  ӛтеу  ҥшін  тӛленген 

қызметкерлердің қаражаттары, 

•  оңалтуға  арналған  демалысқа  тӛлем,  денсаулық  сақтау 

қызметтеріне  ақы  тӛлеуге  тӛлемдер,  8  ең  тӛменгі  жалақы  (ЕТЖ) 

мӛлшері  шеңберіндегі  баланың  тууына  байланысты,  жерлеуге 

байланысты тӛлемдер 

• стипендиялар; 

• сыйлықақылары. 

Тӛлем жасамаса не болады? 

-  Сіздің  қызметкеріңіз  ӛз  тарапынан  денсаулық  сақтауға  қҧқығы 

жоқ болғандықтан наразылық тудырады; 

- Сіз Қазақстан Республикасының «Міндетті әлеуметтік сақтандыру 

туралы денсаулық сақтау» Заңына сәйкес жауапты боласыз және сізге 

айыппҧл салынады; 

- 

Сіз 

Әкімшілік 

қҧқық 

бҧзушылық 

туралы 

Қазақстан 

Республикасының  кодексіне  сәйкес  жауапты  боласыз,  сондай-ақ, 

айыппҧлдар қолданылуы мҥмкін. 

 

Сіз  сондай-ақ  денсаулық  сақтау,  әлеуметтік  сақтандыру 

қорының қызметін қоғамдық бақылауына қатыса аласыз: 

-  Қоғамдық  бақылау  комиссиясының  мҥшесі  -  қызметтің 

айқындығын қамтамасыз ету; 

-  Кәсіби  бірлестігінің  мҥшесі  -  стандарттар  мен  тарифтер  бекіту 

қарауға қатысуға. 

 

!!!  Жҧмыс  берушілер,  ай  сайын  әрбір  қызметкердің  бастапқы 

тіркелген жарналарына есеп жҥргізу керек және   жарналар тӛленетін 

қызметкерлерге,  есеп  айының  15-інен  кешіктірмей,  осы  бағалаулар 

мен аударымдар туралы ақпаратты беруге міндеттеледі. 

Жарналар  /  жарналарын  есептеу  ҥшін  алынатын  орташа  айлық 

табыстар, 15 ең тӛменгi жалақыдан аспауы тиіс. 

Барлық жарналары кiрiс тӛлеу есепті кезеңде / айдан кейiнгi айдың 

25-iнен кешiктiрiлмей берілуі керек. 

 

Жұмыссыз 

 

  Сізге  жҧмыс  беруші  медициналық  сақтандыруға  жарналар 

тӛлеу ҥшін жҧмыс табу қажет; 

  Егер  сіз  ӛздігіңізден  жҧмыс  таба  алмасаңыз  ,  онда  сіз 

жҧмыспен  қамту  орталықтарына  баруыңыз  керек,  ол  жерде 

сізге жҧмыс ҧсынды, немесе жҧмыссыз ретінде тіркейді, бҧл 

жағдайда сіз ҥшін мемлекет ҥшін тӛлейтін болады.  

 

Жеке  кәсіпкерлер,  патент  бойынша  жұмыс  істейтін  адамдар, 

шаруа 

қожалықтарының 

жұмысшылары, 

базарлардағы 

сатушылар 

 

Жеке 

кәсіпкерлердің, 

жеке 

нотариустардың, 

жеке 

сот 

орындаушыларының, 

адвокаттардың, 

кәсіби 

медиаторлардың 

жарналары  тӛлеу  мен  есептеулері  қорының  шотына  мемлекеттік 

корпорация  арқылы  қаражатты  тікелей  аудару  арқылы  оларды  ӛз 

бетінше жҥзеге асырылатын болады: 

 

1) салық салудың жалпы бекітіліген режимін пайдаланушы дара 

кәсіпкерлер  – есепті айдан кейінгі айдың 25-інен кешіктірмей; 

2)  дара кәсіпкерлер  ӛз пайдасына – есепті айдан кейінгі айдың 25-

інен кешіктірмей; 

3) арнаулы салық режимін қолданатын шаруа немесе фермер 

қожалықтары – Қазақстан Республикасының салық заңнамасында 

кӛзделген тәртіппен және мерзімдерде(10 сәуір және 10 қараша); 

4) патент негізінде арнаулы салық режимін қолданатын дара 

кәсіпкерлер – Қазақстан Республикасының салық заңнамасында 

патент қҧнын тӛлеу ҥшін кӛзделген мерзімде аударады. 

 

Төлемесе не болады? 

Сіз  МӘМС  мҥшесі  бола  алмайсыз  және  медициналық  сақтандыру 

жҥйесі  бойынша  денсаулық  сақтау  қол  жеткізу  қҧқығы  жоқ  болады. 

Алайда, сіз мемлекет кепілдік берген медициналық кӛмектің кӛлемін 

пайдалана аласыз. Оның ішіне кіретіндер: 

 

 

 

• жедел- жәрдем және санитариялық авиация; 

•  әлеуметтік  маңызды  аурулар  және  тӛтенше  жағдайда 

медициналық кӛмек алу; 

• профилактикалық вакцинация; 

•  2020  жылға  дейінгі  амбулаториялық  дәрі-дәрмекпен  қамту  бар 

амбулаториялық-емханалық кӛмек. 

 

Барлық  басқа  медициналық  қызметтер  ақылы  негізде 

көрсетілетін болады.