35
шаралардың нәтижелілігі туралы хабардар етуі; алдын алу жұмыстарын
жүргізуі
қажет.
2.
Әлеуметтік педагог: девиантты мінез танытуға бейім балаларды анықтау
бойынша жұмыс жүргізуі; девинатты мінез танытудағы мүмкін себептердің
алғашқы диагностикасын жүргізу; түзету жұмысының жоспарын түзуге
қатысып, іс-шараларда өз бөлігін іске асыруы; алдын алу кеңесі мен
психологиялық-педагогикалық консилиумының мүшелерін өткізілген іс-
шаралардың нәтижелілігі туралы хабардар етуі; алдын алу жұмыстарына
қатысуы
қажет.
3.
Педагог-психолог: девиантты мінез танытуға бейім балаларды анықтау
бойынша жұмыс жүргізеді; девинатты мінез танытудағы мүмкін себептердің
алғашқы диагностикасын жүргізуге қатысады; түзету жұмысының жоспарын
түзуге қатысып, іс-шараларда өз бөлігін іске асыруы; алдын алу кеңесі мен
психологиялық-педагогикалық консилиумының мүшелерін өткізілген іс-
шаралардың нәтижелілігі туралы хабардар етуі; алдын алу жұмыстарын
жүргізеді.
4.
Пән оқытушылары: девиантты мінез танытатын балаларды анықтауға
қатысады; сынып жетекшілерін девиантты мінез танытқан оқушылармен
байланысты оқиғалар туралы хабардар етеді; білім алушылардың девиантты
мінез танытуының алдын алу және болдырмау шараларын іске асыруға ат
салысады; білім алушылармен сыныптан тыс жұмыс жүргізеді (спорттық
секциялар, факультативтер, клубтар).
36
Қорытынды
Қазіргі күні инклюзитвті білім беру жаһандық қоғамдық үрдіс болып отыр,
ол барлық дамыған елдерде орын алып келеді. Инклюзивті білім беру көп
қырлы үдеріс, ол білім беру жүйесіндегі барлық құрамдастардың қосылуын
талап етеді.
Өткізілген мониторингтік зерттеудің нәтижелері бойынша республика
аймақтарында, жалпы, ерекше білімділік қажеттіліктері бар балаларды жалпы
білім беру үдерісіне қосуда оң динамика орын алып отырғаны туралы
қорытынды жасауға болады. Инклюзивті білім берудің кеңінен етек жайып,
дамуындағы бетбұрыстары инклюзивті білім беруді іске асырып отырған білім
беру ұйымдары секілді үдеріс қатысушыларының синхрондық жұмысындағы
және олардың қызметін аудан, қала, облыс деңгейінде үйлестірудегі
қажеттіліктерді көрсетті.
Жалпы, Қазақстан бойынша инклюзивті білім берудің орын алып отырған
үлгілеріне, сонымен қатар Инклюзивті білім берудің ресурстық
орталықтарындағы және эксперименттік алаңшалардағы қызметке жүргізілген
талдау республикамыздағы инклюзивті білім берудің келешектегі дамуы үшін
келесідей ережелерді анықтауға мүмкіндік берді:
−
Жергілікті
атқарушы
органдардың,
соның
ішінде
Білім
басқарламаларының қызметіндегі жүйелілік және мақсатқа бағынушылық;
−
Елде инклюзивті білім берудің жергілікті енгізілуіне және дамуына
ықпалын итгізетін ресурстық орталықтардың құрылуы, оларды ақпараттық,
ғылыми-педагогикалық, материалды-техникалық және өзге ресурстарын
үйлестіру және интеграциялау (кіріктіру);
−
ерекше білімділік қажеттіліктері бар балалардың жалпы білім беру
үдерісіне қарқынды қосылуын қамтамасыз ететін механизмдерді жетілдіру;
−
ҮЕҰ (үкіметтік емес ұйымдармен) әлеуметік серіктестікті дамыту,
соның ішінде жалпы білім беру ұйымдарында инклюзивті білім беру
кабинеттерін құру және қолдау;
−
ерекше білімділік қажеттіліктері бар, үйде білім алатын балаларды
жалпы білім беру үдерісіне қосудағы тәжірибені инклюзивті білім берудің бір
үлгісі ретінде зерделеу;
−
инклюзивті білім берудегі терминологияны жетілдіру.
Жүргізілген зерттеулер көрсетіп отырғандай, инклюзивті білім беруді
дамыту үшін, жалпы білім беру және арнайы білім беру ұйымдарының,
мемлекеттік басқару органдарының және қоғамның басқа да әлеуметтік
институттарының жүйелі және өзара байланысты жұмысындағы қажеттілік бар.
Одан басқа, инклюзивті білім берудің дамуындағы маңызды кезең ретінде
Ресурстық орталықтардың қызметін инклюзивті білім беру үдерісіне қолдау
көрсету және елдегі білім беру ұйымдарында инклюзивті білім берудің тиімді
үлгілерін таратуда кеңейту шығады.
37
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1.
Электронды ресурс -
http://wikipedia.org
.
2.
Теория социальной работы / под общ. ред. И. Г. Кузиной. –
Владивосток: Изд-во ДВГТУ, 2006. – 232 с.
3.
Осухова Н.Г. Психологическая помощь в трудных и экстремальных
ситуациях. М.: Академия, - 2005. - 288 с. (Высшее профессиональное
образование) 2006
4.
Концептуальные подходы к развитию инклюзивного образования в
Республике Казахстан. Приказ Министра образования и науки Республики
Казахстан Республики Казахстан.01.06.2015 г. № 348
5.
«
Бала құқықтары туралы» Қазақстан Республикасының Заңы
08.08.2002 ж. № 345- II
6.
«Арнаулы
әлеуметтік
қызметтер
туралы»
Қазақстан
Республикасының 2008 жылғы 29 желтоқсандағы N 114-IV Заңы
7.
Состояние и проблемы семейного устройства в Казахстане: опыт
приемных и гостевых семей: Методическое пособие. Рекомендовано
Комитетом по охране прав детей Министерства образования и науки
Республики Казахстан – Алматы, 2015. – 152 с.
8.
Руководство по предупреждению насилия над детьми. / Под ред.
Н.К.Асановой. – М.: Издательский гуманитарный центр ВЛАДОС, 1997. – 512
с.
9.
Григорьев Д.В., Кулешова И.В., Степанов П.В. Личностный рост
ребенка
как
показатель
эффективности
воспитания:
методика
диагностирования. М.; Тула, 2002.
10.
Никитин В. А. Начала социальной педагогики : учеб. пособие. – М.:
Флинта: Московский психолого-социальный институт, 1998. – С. 54.
11.
Бала құқығының Декларациясы. 1959 жылғы 20 қарашада БҰҰ Бас
Ассамблеясымен қабылданған. 5 Бап.
12.
Ожегов С.И., Шведова Н.Ю. Толковый словарь русского языка – М.,
2010 г.
13.
Слюсарев Ю. В. Психологическое сопровождение как фактор
активизации саморазвития личности : автореф. дис. ... канд. психол. наук. –
СПб., 1992.
14.
Битянова М.Р. Организация психологической работы в школе. – М.:
Совершенство, 1998. – 298 с.
15.
Липский И. А. Педагогическое сопровождение развития личности:
теоретические
основания
//
Теоретико-методологические
проблемы
современного воспитания: сб. науч. тр. – Волгоград : Перемена, 2004. – С. 280–
287.
16.
Крылова Н.Б. Очерки понимающей педагогики. М.: Народное
образование, 2003. 441 с.
17.
Казакова Е. И. Система комплексного сопровождения ребенка: от
концепции к практике. — СПб., 1998
