Мәліметтер қоймасының кестесіне қатынас.
Кезкелген мәліметтер қоймасының кестесіне қатынасу үшін Data Access (Мәліметтерге қатынас) компоненттер панелінен TTable компонентін формаға орналастырамыз.
Table1 объектісін белгілеу керек, содан кейін Объектілердің тексерушісінде DatabaseName (Мәліметтер қоймасының аты) қасиетінен «MyBase» мағынасын таңдаңыз. Ашылған тізімде басқа да мәліметтер қоймалары шығады.
Енді Table1 объектісімен байланысты кестені көрсету талап етіледі. Керек MyBase мәліметтер қоймасы кестесі TableName қасиетінен ашылған тізімнен таңдалады.
Осы кестелерге бағдарламадан қатынасу үшін, олардың әрқайсысының Active қасиетіне true мағынасын беру керек.
Мәліметтер көзі
МҚБЖ-мен жұмыс істеуге арналған экрандық элементтері көбінде қарапайым Windows-ты басқару элементтерін ескертеді. Олар айнымалы бағдарламаларға емес, кесте жолдарын редакциялауға бөлінеді. Принципте оларды TTable компонентіне тура қосуға болады, бірақ Delphi 7 жүйесінде аралық деңгейде жасалған TDataSource компоненті көбірек іске асырылған.
Мәліметтердің терімі
Мәліметтер қоймасы кестесінің ақпараттары Паскаль негізінде TDataSet класымен жазылады, сонымен қатар TTable компоненті жасалған. Оның көмегімен жаңа жазулар енгізеді.
TDataSet мәліметтер терімімен жұмыс жасаған кезде мәліметтер терімін көрсеткіш түсінігі қолданылады. Ол осы моментте мәліметтер қоймасы кестесінің қай жазуы ағымдағы екенін анықтайды. Біз TDBGrid кестесімен жұмыс жасағанда кезкелген моментте тек бір жазуды ғана ауыстырып, кетіріп не қоса аламыз. Ол кестеде жұлдызшамен белгіленеді және ағымдағы болып саналады. TDataSet класында мәліметтер терімі бойынша көрсеткіштің орнын ауыстыратын қасиеті және әдістері бар.
Мәліметтер қоймасында жазуды өзгерту тек Post әдісін шақырғаннан кейін ғана орындалады. Модификацияны болдырмау үшін Cancel әдісін шақыру керек.
Мәліметтерді қарау және редакциялау
Мәліметтерді шығаруға және редакциялауға керек компоненттер
Мәліметтер кестесі компоненті (TDBGrid)
Кесте жазуларын редакциялау, жазу қосу немесе кетіру үшін бағдарламалық код жазу талап етілмейді, тек формаға Data Controls панелінен TDBGrid компонентін орналастырса болғаны. Оның DataSource қасиетіне керек мәлімттер көзін көрсетеді.
Навигатор компоненті (TDBNavigstor)
Ол TDBGrid-ке DataSource қасиеті арқылы тіркеледі. Бұл қасиеттің мағынасы осыған қатысты кестенің тап осы қасиетінің мағынасымен сәйкес болуы керек.
Навигатор – мәліметтер терімі бойынша алға және артқа жылжуға, біріншіге және соңғыға баруға және басқа функциялар қатарын орындауға мүмкіндік береді. Навигатор функциясы қосымшаның жұмыс жасау кезінде оның батырмаларына шертуінен, сондай-ақ бағдарламалық кодынан қатысады. Бұл компоненттің он батырмасы бар.
Навигаторға «Жазық» түр Flat қасиетінің көмегімен беруге, батырмалардың көрінбеуін VisibleButtons қасиетінде көрсетуге болады.
Мәлімет жазу компоненті (TDBText)
TLabel компонентіндегідей TDBText компоненті бөлек жазудың құрамын экранға шығарады. Мәліметтер көзі DataSource қасиетінде көрсетіледі, ал керек жол DataField қасиетінде көрсетіледі.
Жолды редакциялау компоненті (TDBEdit)
Бұл компонент ағымдағы жолдың бөлек жолының мағынасын редакциялауға мүмкіндік береді. Қолданылып жатырған қасиеттің TDBText компонентінің қасиетінен айрмашылығы жоқ. Қосымша ReadOnly қасиеті мәліметтерді редакциялауды айырып тастайды.
Бейнелеу компоненті (TDBImage)
TDBImage компонентінің көмегімен экранға мәліметтер қоймасында сақталған суреттерді шығаруға болады. Егер AuttoDisplay қасиеті true болса, онда сурет сол жолда автоматты түрде көрінеді. Олай болмаған жағдайда суретті LoadMemo әдісін шақырып, жүктеуге болады. Ағымдағы жазба жолында берілген компонент айқындайтын форматтағы (мысалы .bmp) бейнелер сақталады. Мысалы бұл бейнені Picture қасиетін қолданып, көшіруге болады.
Тізіммен мәліметтер жолы компоненті (TDBComboBox)
Берілген компонент жолдың жаңа мағынасын ашылатын мағыналар тізімінен көрсетеді және таңдайды. TComboBox-тан айырмашылығы, TDBComboBox класында Style қасиеті бар, TComboBox типі тізімде элементтердің көріну әдісін анықтайды. Басқалай берілген компоненттің TComboBox-тан ешқандай айырмашылығы жоқ.
Жалауша компоненті (TDBCheckBox)
Жалауша элементінің көмегімен кесте жолына байланысқан, логикалық типтегі, осы жолдың жағдайын шығаруға және оның мағынасын ауыстыруға болады.
Мәліметтерді ауыстырыпқосқыш тобы компоненті (TDBRadioGroup)
Бұл компонент шектеулі мағыналар терім жолын көрнекті түрде шығаруға мүмкіндік береді. Әр мағынаға ауыстырыпқосқыштар тобының біреуін сәйкестікке қоюға болады. Ауыстырыпқосқыштардың аттарының тізімі Items (TStrings типті) қасиетінде беріледі. Сәйкес мағыналардың тізімі Values (String типті) қасиетінде сақталады.
6. Практикалық жұмыстардың жоспары.
№
|
Тақырыбы
|
Практикалық жұмыс мазмұны
|
Апта
|
Әдебиеттер
|
1
|
Мәліметтер модельдерінің қарапайым түрлерін жобалау.
|
Мәліметтер қоймаларының құрылымын анықтау, мәліметтерді еңгізу.
|
1
| [1-4] |
2
|
Access бағдарламасы ортасында мәліметтер қоймаларымен жұмыс жасау.
|
Access құралдары көмегімен мәліметтер қоймаларын жасау, сақтау, өзгерту. Кестелерді әртүрлі құралдар көмегімен шығару. Есеп шығару.
|
2
|
[1-4]
|
3
|
Кестелерді мәліметтер қоймаларының формаларына сай түрде құру.
|
Access құралдарын пайдаланып кестелерді мәліметтер қоймаларының формаларына сай түрде құру: құрылымын анықтау, мәліметтерді еңгізу, кілттік өрісін жасау, байланыстыру.
|
3
|
[1-4]
|
4
|
Access бағдарламасы құралдары көмегімен сұраныстарды жасау .
|
Мәліметтер қоймаларына қарапайым сұраныстарды жасау.
|
4
|
[1-4]
|
5
|
SQL тілінің мәліметтер қоймасын жасау, мәліметтерді еңгізу, өзгерті, жою командалары.
|
SQL тілінің CREAT, INSERT командаларын пайдаланып мәліметтер қоймаларын жасау, мәліметтерді еңгізу.
|
5
|
[1-4]
|
6
|
Access ортасында SQL тілін қолдану технологиясы.
|
Access ортасында SQL тілінде жұмыс жасау құралдарын игеру.
|
6
|
[1-4]
|
7
|
SELECT командасында шарттарды қолдану.
|
Access ортасында қойлған шарттарды қамтитын сұраныстарды жасап, орындау, сақтау, өзгерту.
|
7
|
[1-4]
|
8
|
SELECT командасының шарттарында логикалық функцияларын пайдалану
|
Логикалық функцияларын пайдалану арқылы сұраныстарды жасау.
|
8
|
[1-4]
|
9
|
SQL тілінде GROUP BY, ORDER BY опцияларын командалар құрамында қолдану.
|
Access ортасында сұраныс құрамында мәліметтерді топтастыруды үйрену. GROUP BY командасын пайдаланып сұраныстарды жасау.
|
9
|
[1-4]
|
10
|
MSSQLServer ортасында сұраныстарды жобалап жүзеге асыру.
|
MSSQLServer ортасында сұраныстарды жобалап жүзеге асыру құралдарымен танысу. MSSQLServer қосымшаларың құралдарымен сұраныстарды жасау.
|
10
|
[1-4]
|
11
|
MSSQLServer ортасында күрделі сұраныстарын жасау.
|
MSSQLServer құралдарын пайдаланып сұраныстарды жасап, жүзеге асыру.
|
11
|
[1-4]
|
12
|
MSSQLServer ортасында күрделі сұраныстарды жүзеге асыру.
|
Сұраныс жасау.
|
12
|
[1-4]
|
13
|
MSSQLServer компоненттерін басқару.
|
MSSQLServer компоненттерімен жұмыс.
|
13
|
[1-4]
|
14
|
MSSQLServer ортасында мәліметтер қоймаларын жасау, түзету.
|
MSSQLServer компоненттері көмегімен мәліметтер қоймаларын жасау, түзету.
|
14
|
[1-4]
|
15
|
MSSQLServer компоненттері көмегімен мәліметтер қоймаларын жасау, түзету.
|
Мәліметтер қоймасын жасау.
|
15
|
[1-4]
|
7. Пәнді оқу үшін арналған әдістемелік нұсқаулар
Мәліметтер қоймалары пәнінен қазақ тілінде әдебиет жоқ болуына байланысты дәріс материалдары неғұрлым толық түрде беріледі. Сондықтан, дәріс материалын әрбір сабақ алдында қайталап келу қажет. Және материалды терең түрде түсініп игеру мақсатымен студенттерден әрбір дәріс тақырыбына сұрақтар құрастыру талап етіледі. Жоғарыда аталған жағдайға байланысты материал концентрлік әдістемесі негізінле құрылған. Инновациялық технологияларды қолдану мақсатымен студенттер өзіндік түрде құрған тесттерін арнайы тестілеу бағдарламасына еңгізіп коллоквиум барысында тапсырады. Көптеген лабораториялық сабақтарының материалдары дәріс мазмұнында талқыланып, кейін машинада жүзеге асырылады. Үйінде компьютер жоқ балалар міндетті түрді СОӨЖ сабақтарына қатысып барлық практика жұмыстарын толық түрде аудиторияда орындауға міндетті. Мәліметтер қоймаларын терең түрде игеріп әріғарай мәліметтер қоймаларын жобалап жүзеге асырайын деген студенттер үшін арнайы әдебиет, практикалық тапсырмалары ұсынылады.
Оқулық материалдың мазмұны әртүрлі инструментальдық құралдар орталарында қарастырылатын болғандықтан салыстырмалық түрде берілуі мүмкін және бұл мүмкідікті толық қолдануға тырысу қажет.
8. ПРАКТИКАЛЫҚ, СЕМИНАРЛЫҚ, ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ
САБАҚТАРҒА ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР.
Практикалық жұмыстар орындау жөнінде әдістемелік нұсқаулар.
Практикалық жұмыста Borland Delphi объектілі- бағдарлы программалау тілінің ортасында мәліметтер қорын жасауды тереңдетіп қарастырады.
Практикалық жұмыс соңында студент орындаған жұмысының компьютерлік программасын көрсетіп, сәйкес бақылау сұрақтарына жауап береді.
Практикалық жұмыс №1.
Тақырыбы: Delphi ортасында деректер қоймасын құру
Тапсырма: Жаңа деректер қоймасын құру
1. Деректер қоймасы орналасу қажет жерге жаңа бума жасау.
2.BDE Administrator бағдарламасын іске қосып, бума жолын көрсету, атын өзгерту.
Практикалық жұмыс №2.
Тақырыбы: Деректер қоймасында кестелер жасау
Тапсырма: Database Desktop бағдарламасы арқылы кестелер жасау
1. Database Desktop бағдарламасын қосыңыз (file- New- table…)
2. Field name өрісіне кесте өрісінің атын жазып, type өрісіне онда ссақталатын мәліметтер типін көрсетіп, size өрісіне жолдын ең үлкен мүмкін ұзындығын жасап, Key өрісінде кілттік өрісті анықтаңыз.
Практикалық жұмыс№3.
Тақырыбы: Деректер қоймасындағы кестелерге ену.
Тапсырма: Төмендегі тапсырмаларды орындаңдар.
1. Alias өрісінегі Client.db кестесімен жұмыс жасау.
2. Кесте индексін жасау (Table Properties өрісінен Secondary Indexes таңдау)
Практикалық жұмыс №4.
Тақырыбы: DataControls, DBgrid, DBnavigator компоненттері.
Тапсырма: Delphi 7 бағдарламасындағы деректер қоймасымен жұмыс жасау компонеттерін қолдану
1. DataControls бетінен Dbgrid (кестені немесе сұрау нәтижесін көрсету компоненті), Dbnavigator (кесте бойымен жылжыту және оны өңдеу компоненті) компоненттерін орналастыру.
2. Әр компоненттін өзіне тиісті қасиеттерін жазу
Практикалық жұмыс №5.
Тақырыбы: Деректермен жасалатын басты әрекеттер
Тапсырма: Есептемелі өріс жасау.
1. Жаңа форма жасап, Unit1 және Unit2 модульдерін байланыстыру.
2. Жаңа формаға MonthCalendar, BitBtn1, BitBtn2 компоненттерін орналастырып, қажет қасиеттерін орнату.
Практикалық жұмыс №6.
Тақырыбы: Іздестіру жүйесін жасау.
Тапсырма:Формалар шеберін пайдаланып кестені тор ретінде емес, енгізу өрістері ретінде шығару.
Алдын ала жасалған формаға RadioGroup1, Button1, Edit1 компоненттерін орналастырып, қажет қасиеттерін орнатамыз.
Клиенттерінің жастарының қосындысын есертейтін программа жазу.
Практикалық жұмыс №7.
Тақырыбы: Мәліметтер жиынын реттеу
Тапсырма.Мәліметтер жиынын реттейтін программа жазу
1 Button, Dedit, Tlabel компоненттерін орналастыру.
2. Filter қасиетін орналастыру
Практикалық жұмыс №8.
Тақырыбы: Сұраныстар жасау
Тапсырма: DataAccess панеліндегі TQuery компонентімен жұмыс жасау.
Жаңа қосымша жасау.
Формада DBGrid, Query, DataSourse, Button, Edit компоненттерін орналастыру.
Фильтр батырмасын басқанда фамилиясы көрсетілген клиент туралы барлық мәліметтерді шығару керек.
Практикалық жұмыс №9.
Тақырыбы: Structured Query Language (SQL) тілінде сұраулар жасау
Тапсырма: Select операторымен жұмыс жасауды үйрену.
1. Жасалған формаға 4 label, 4 Edit және 1 Button қосу.
2. Жасалған таблицалар арасында сұраныс жасауды ұйымдастыру.
Практикалық жұмыс №10.
Тақырыбы: Қосымшаларға сұраныс жасау
Тапсырма: Tquery компонентінің Append қасиетін пайдаланып, қосымшаларға сұраныс жасау
Жаңа қосымша жасау.
Формаға DBGrid, Query, DataSourse орналастыру.
Алдын ала жасалған таблицадан жаңа қосымшаға сұраныс ұйымдастыру.
Практикалық жұмыс № 11.
Тақырыбы: Delphi ортасында есеп жасау.
Тапсырма: Qreport панеліндегі TQuickRep компонентін қолданып есеп жасау
Есеп жасау принциптерін үйрену
Формаға Qreport панелінен TQuickRep компонентін орналастыру
Практикалық жұмыс № 12.
Тақырыбы: Delphi ортасында есеп жасау.
Тапсырма: TQRBand, TQRLabel, TQRDBText компоненттерін қолданып есеп жасау
1. unit1 және unit2 бір бірімен байланыстыру.
2. Qreport панелінен form2-ге TQuickRep компонентін орналастырамыз
3. Кестедегі мәліметті TQRDBText компоненті арқылы шығарамыз.
Практикалық жұмыс № 13.
Тақырыбы: Мәліметтерге ықпал ету.
Тапсырмалар: Мәліметтер базасында сақталатын мәліметтерге ықпал етуді SQL тілінің DML командалар тобымен жұмыс
1. Мәліметтер базасында сақталатын мәліметтерге ықпал етуді SQL тілінің DML командалар тобы іске асырады. DML операторлардың көмегімен қолданушы кестеге жаңа мәліметтерді жүктеуді, оларды модификациялауды және жоюды жүзеге асыру.
2. SQL тілініде DML операторларының негізгі үш командасын:
INSERT – кестеге жаңа ақпаратты қосу ;
UPDATE – кестеде сақталатын мәліметтерді өзгерту;
DELETE – кестедегі мәліметтерді жою орындауды ұйымдастыру
Практикалық жұмыс № 14
Тақырыбы: Кестеге жаңа ақпарат енгізу.
Тапсырмалар: Insert операторымен және WHERE шартты опреаторымен жұмыс.
1. Кестеге жаңа жазу енгізу үшін INSERT операторының келесі синтаксистік формасы қолданылады:
INSERT INTO кесте_атауы
VALUES (мән_1, мән_2, ... мән_N)
2. Берілген формадағы INSERT операторының VALUES тізімі кесте өрісіне тең мәндер көлемінен құралуы тиіс. VALUES тізімінде көрсетілетін мәліметтер тіліндегі әрбір мән өрістің мәліметтер типіне сәйкес келуі тиіс.
Символдық тип пен датаға қатысты мәндер апострофқа алынады.
Практикалық жұмыс №15.
Тақырыбы: Облысты алдын ала қарауды ұйымдастыру.
Тапсырмалар: Мәліметтер қоры кестесінен есепті баспаға беруді ұйымдастыру
1 TQRPreview компонентін қолданып алдын ала қарауды ұйымдастыру
2. Үш кестеде берілген мәліметтерді баспаға шығару
9. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР.
СӨЖ – дидактикалық тапсырмаларды өз бетімен орындауға, танымдық қабілетті арттыруға және белгілі бір ғылым саласысына байланысты білімін толықтыруға негізделген оқу процесінің ерекше бір түрі.
СӨЖ шығармашылық белсендікті, логикалық ойлауды дамытуды қамтамасыз ететін практикалық тапсырмаларды жүзеге асырумен байланысты болып табылады.
СӨЖ оқытушының қатысуымен (СОБӨЖ) аудиториядан тыс және оқытушысыз аудиториядан тыс (СӨЖ) сабақтардан тұрады.
1- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Кіріспе. Мәліметтер қоймалырының даму тарихынан мағлұматтар. Мәліметтер қоймалары теориясының негізгі қалаушылары.
Мәліметтер модельдері.
Тапсырма:
Негізгі ұғымдарды қайталау, қолдану мысалдарын қарастыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Кіріспе. Мәліметтер қоймалырының даму тарихынан мағлұматтар. Мәліметтер қоймалары теориясының негізгі қалаушылары.
Мәліметтер модельдері.
Тапсырма:. Негізгі ұғымдарды қайталау.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Мәліметтер модельдерінің қарапайым түрлерін жобалау.
Тапсырма: Мәліметтер модельдерінің қарапайым түрлерін жобалау.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: Мәліметтер модельдерінің қарапайым түрлерін жобалау.
Тапсырма:. Мәліметтер қоры туралы ақпаратты іздеу.
Әдебиеттер: [1-4]
2- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Мәліметтер қоймалары теориясының негізгі қалаушылары.
Мәліметтер модельдері.
Тапсырма: Access бағдарламасы ортасында мәліметтер қоймаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Мәліметтер қоймалары теориясының негізгі қалаушылары.
Мәліметтер модельдері.
Тапсырма:. Бірнеше кестеден тұратын мәліметтер қоймасын жасап, оларды байланыстыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Access бағдарламасы ортасында мәліметтер қоймаларымен жұмыс жасау.
Тапсырма: Бірнеше кестеден тұратын мәліметтер қоймасын жасап, оларды байланыстыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: Access бағдарламасы ортасында мәліметтер қоймаларымен жұмыс жасау.
Тапсырма:. Кестелерді шығарып үйрену.
Әдебиеттер: [1-4]
3- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Реляциялық мәліметтер қоймалары. Мәліметтердің реляциялық модельдері. 1НФ, 2НФ, 3НФ-тарына сипаттама. Кестелерді 1НФ, 2НФ, 3НФ-на келтіру мысалдары .
Тапсырма: Мәліметтер қоймаларын нормальдандыру формаларына сай түрде жобалап, Access ортасында жүзеге асыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Реляциялық мәліметтер қоймалары. Мәліметтердің реляциялық модельдері. 1НФ, 2НФ, 3НФ-тарына сипаттама. Кестелерді 1НФ, 2НФ, 3НФ-на келтіру мысалдары .
Тапсырма:. Access ортасында жумыс.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Кестелерді мәліметтер қоймаларының формаларына сай түрде құру.
Тапсырма: Мәліметтер қоймаларын нормальдандыру формаларына сай түрде жобалап, Access ортасында жүзеге асыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: Кестелерді мәліметтер қоймаларының формаларына сай түрде құру.
Тапсырма:. Access ортасымен жұмыс жасауды қайталау.
Әдебиеттер: [1-4]
4- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Реляциялық мәліметтер қоймалары. Мәліметтердің реляциялық модельдері.
Тапсырма: Access бағдарламасы құралдары көмегімен мәліметтер қоймаларына қарапайым сұраныстарды жасау.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Реляциялық мәліметтер қоймалары. Мәліметтердің реляциялық модельдері.
Тапсырма:. Access ортасымен жұмыс жасауды қайталау.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Access бағдарламасы құралдары көмегімен сұраныстарды жасау .
Тапсырма: Access бағдарламасы құралдары көмегімен мәліметтер қоймаларына қандайда бір талаптарына сай болатын сұраныстарды жасау.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: Access бағдарламасы құралдары көмегімен сұраныстарды жасау .
Тапсырма:. Access бағдарламасының құралдары.
Әдебиеттер: [1-4]
5- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: МҚБЖ –лері, олардың мүмкіндіктері. МҚБЖ-нің классификациясы.
Тапсырма: Access бағдарламасы ортасында CREAT, INSERT командаларын пайдаланып мәліметтер қоймаларын жасау, мәліметтерді еңгізу.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: МҚБЖ –лері, олардың мүмкіндіктері. МҚБЖ-нің классификациясы.
Тапсырма:. Лабораториялық жұмыс бойынша есеп.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: SQL тілінің мәліметтер қоймасын жасау, мәліметтерді еңгізу, өзгерті, жою командалары.
Тапсырма: Access бағдарламасы ортасында CREAT, INSERT командаларын пайдаланып мәліметтер қоймаларын жасау, мәліметтерді еңгізу.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: SQL тілінің мәліметтер қоймасын жасау, мәліметтерді еңгізу, өзгерті, жою командалары.
Тапсырма:. SQL тілінің мәліметтер қоймасын қарастыру.
Әдебиеттер: [1-4]
6- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: 1НФ, 2НФ, 3НФ-ның талаптары. Кестелерді НФ-на келтіру кезеңдері.
Тапсырма: Access ортасында SQL тілінде жұмыс жасау құралдарын игеру мақсатымен қарапайым сұраныстарды жасау, орындау, өзгерту.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: 1НФ, 2НФ, 3НФ-ның талаптары. Кестелерді НФ-на келтіру кезеңдері.
Тапсырма:. Лабораториялық жұмысы бойынша есеп.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Access ортасында SQL тілін қолдану технологиясы.
Тапсырма: Access ортасында SQL тілінде жұмыс жасау құралдарын игеру мақсатымен қарапайым сұраныстарды жасау, орындау, өзгерту.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: Access ортасында SQL тілін қолдану технологиясы.
Тапсырма:. Access ортасында SQL тілінде жұмыс жасау құралдары.
Әдебиеттер: [1-4]
7- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Delphi-де деректер қоймасымен жұмыс істеу құралдары.
Тапсырма: Коллоквиум тапсыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Delphi-де деректер қоймасымен жұмыс істеу құралдары.
Тапсырма:. Коллоквиум тапсыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: SELECT командасында шарттарды қолдану.
Тапсырма: Коллоквиум тапсыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: SELECT командасында шарттарды қолдану.
Тапсырма:. Өткенді қайталау.
Әдебиеттер: [1-4]
8- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Delphi-де ДҚ кестесін жасау.
Тапсырма: сұраныстарды жасау, орындау, нәтижесін талдау.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Delphi-де ДҚ кестесін жасау.
Тапсырма:. Лабораториялық жұмысы бойынша есеп.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: SELECT командасының шарттарында логикалық функцияларын пайдалану.
Тапсырма: сұраныстарды жасау, орындау, өзгерту, нәтижесін талдау.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: SELECT командасының шарттарында логикалық функцияларын пайдалану.
Тапсырма:. Сұраныс жасау.
Әдебиеттер: [1-4]
9- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Деректер қоймасымен жұмыс жасау үшін қосымша жасау.Table компоненті.
Тапсырма: Access ортасында сұраныс құрамында мәліметтерді топтастыруды үйрену. GROUP BY, ORDER BY опцияларын пайдаланып сұраныстарды жасау.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Деректер қоймасымен жұмыс жасау үшін қосымша жасау.Table компоненті.
Тапсырма:. Лабораториялық жұмысы бойынша есеп.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: SQL тілінде GROUP BY, ORDER BY опцияларын командалар құрамында қолдану.
Тапсырма: Access ортасында сұраныс құрамында мәліметтерді топтастыруды үйрену. GROUP BY, ORDER BY опцияларын пайдаланып сұраныстарды жасау
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: SQL тілінде GROUP BY, ORDER BY опцияларын командалар құрамында қолдану.
Тапсырма:. GROUP BY командасы.
Әдебиеттер: [1-4]
10- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Деректер қоймасынан жазбаны іздеу. Жазбаны фильтрлеу және сорттау.
Тапсырма: MSSQLServer ортасында сұраныстарды жобалап жүзеге асыру құралдарымен танысу. MSSQLServer қосымшаларың құралдарымен сұраныстарды жасау.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Деректер қоймасынан жазбаны іздеу. Жазбаны фильтрлеу және сорттау.
Тапсырма:. Лабораториялық жұмысы бойынша есеп.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer ортасында сұраныстарды жобалап жүзеге асыру.
Тапсырма: MSSQLServer ортасында сұраныстарды жобалап жүзеге асыру құралдарымен танысу. MSSQLServer қосымшаларың құралдарымен сұраныстарды жасау.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer ортасында сұраныстарды жобалап жүзеге асыру.
Тапсырма:. MSSQLServer ортасында сұраныстарды жобалау.
Әдебиеттер: [1-4]
11- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Деректер қоймасымен жұмыс жасаудың Query компоненті.
Тапсырма: MSSQLServer құралдарын пайдаланып сұраныстарды жасап, жүзеге асыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Деректер қоймасымен жұмыс жасаудың Query компоненті.
Тапсырма:. Лабораториялық жұмысы бойынша есеп.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer ортасында күрделі сұраныстарын жасау.
Тапсырма: MSSQLServer құралдарын пайдаланып сұраныстарды жасап, жүзеге асыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer ортасында күрделі сұраныстарын жасау.
Тапсырма:. MSSQLServer құралдары.
Әдебиеттер: [1-4]
12- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: MSSQL – сұраныс көмегімен кесте жасау.
Тапсырма: MSSQLServer құралдарын пайдаланып күрделі сұраныстарды жасап, жүзеге асыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: MSSQL – сұраныс көмегімен кесте жасау.
Тапсырма:. Лабораториялық жұмысы бойынша есеп.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer ортасында күрделі сұраныстарды жүзеге асыру.
Тапсырма: MSSQLServer құралдарын пайдаланып күрделі сұраныстарды жасап, жүзеге асыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer ортасында күрделі сұраныстарды жүзеге асыру.
Тапсырма:. Сұраныс көмегімен кесте жасау.
Әдебиеттер: [1-4]
13- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: MSSQL – сұраныс көмегімен кестеден ақпарат іздеу.
Тапсырма: MSSQLServer құралдарын пайдаланып күрделі сұраныстарды жасап, жүзеге асыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: MSSQL – сұраныс көмегімен кестеден ақпарат іздеу.
Тапсырма:. Лабораториялық жұмысы бойынша есеп.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer компоненттерін басқару.
Тапсырма: DB_ID, USER_NAME ID, STATS_DATE, DATALENGTH функциялары.
құралдарын пайдаланып күрделі сұраныстарды жасап, жүзеге асыру.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer компоненттерін басқару.
Тапсырма:. MSSQLServer компоненттері.
Әдебиеттер: [1-4]
14- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Есеп жасау.
Тапсырма: Мәліметтер қоймаларын жасау, түзету.
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Есеп жасау.
Тапсырма:. Лабораториялық жұмысы бойынша есеп.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer ортасында мәліметтер қоймаларын жасау, түзету.
Тапсырма: мәліметтер қоймаларын жасау, түзету.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer ортасында мәліметтер қоймаларын жасау, түзету.
Тапсырма:. MSSQLServer ортасы.
Әдебиеттер: [1-4]
15- апта.
№1. СОБӨЖ.
Тақырыбы: Мәліметтер қоймаларын басқару утилиттеры.
Тапсырма: Коллоквиум тапсыру
Әдебиеттер: [1-4]
№1. СӨЖ.
Тақырыбы: Мәліметтер қоймаларын басқару утилиттеры.
Тапсырма:. Өткенді қайталау.
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СОБӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer компоненттері көмегімен мәліметтер қоймаларын жасау, түзету.
Тапсырма: Коллоквиум тапсыру
Әдебиеттер: [1-4]
№2. СӨЖ.
Тақырыбы: MSSQLServer компоненттері көмегімен мәліметтер қоймаларын жасау, түзету.
Тапсырма:. MSSQLServer компоненттері.
Әдебиеттер: [1-4]
Өзіндік бақылау сұрақтары
1 Мәліметтер базасына қойылатын талаптар:
2 DatabaseDesktop қосымшаның атқаратын қызметі:
3 Required Fieled -
4 TDataSourse атқаратын қызметі :
5 procedure TForm1.Table1.BeforeOpen();
6 begin if a<>true then Abort end; процедураның орындалу нәтижесі:
7 State оқиғаны қолдану мақсаты:
8 Post әдісін қолдану мақсаты:
9 Table компоненті неше кестемен бір уақытта жұмыс жасай алады ?
10Query компонентінің жазулары пайда болу үшін:(Query сұрау орындалуы тиісті)
11 Мәліметтер жинағы -
12 Table1.Locate('Number', 123, [j]) команданың орындалу нәтижесі
13 Жаңа псевдонимді мынадай құралдармен жасауға болады:(BDE Administrator)
14 Кестелерді байланыстыру үшін қолданылатын бағдарлама:(Field Link Designer)
15 Статикалық SQL сұрау -(программалау барысында бастапқы кодқа кіргізіледі, қосымша орындалу барысында өзгермейді)
16 Delhi жүйесінде сұрауды теріп интерактивті режимінде орындау үшін қолданылатын бағдарламалар (DatabaseDesktop, SQL Explorer, SQL Builder )
17 SQL тілінде ADD операторының атқаратын қызметі: (кестеге жаңа өріс қосу)
18 CREATE INDEX
IndName ON Personal.db(Name)
команданың орындалу нәтижесі: (бір өріс бойынша индекс жасалады )
19 CREATE INDEX
indexNamePosition On Personal.db(Name,Position)
командасы орындалғаннан кейін:(екі өріс бойынша индекс жасалады)
20 Unit1 және пайдалынатын Unit2 модульдерін байланыстыру үшін:
21 INSERT INTO students
VALUES (0,5, 'A', 'Иванов ', 'Петр ', ' Сидорович ', ' м');
командасының орындалу нәтижесі:(students кестесіне мәліметтерді еңгізу
22 Локальды мәліметтер қоймасын басқару жүйелер түрлері.
10. Оқу, өндірістік және диплом алдындағы практика жоспарланбаған.
БІЛІМДІ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР.
Білімді бағалау схемасы
№
|
|
Баға
|
Баға критерииі
|
Жұмыс үшін
|
Бар лығы
|
Бар лығы%
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16/18
|
|
балл=%
|
балл
|
|
1
|
Сабаққа белсенді қатысу(дәріс)
|
15=0.7
|
100
|
5
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
2
|
Практикалық тапсырманы уақытында орындау деңгейі
|
15=1.5
|
100
|
10
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
|
Өзіндік жұмыс жаттығуларын орындау
|
15=0.6
|
100
|
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
3
|
Жеке жұмыс жаттығуларын орындау Жаңа басылымдармен жұмыс (газет, журнал, т.с.с.қосымша тың ақпараттар жинақтау)
|
15=0.8
|
100
|
4
|
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
+
|
|
4
|
Өзіндік менеджмент(идея, алгоритм, жүзеге асыру, т.б.)
|
6- шы немесе 15 - аптада
100= 2.8
|
100
|
2,8
|
|
|
|
|
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
|
5
|
Бақылау жұмысы.
|
100=3.4
|
100
|
3,4
|
|
|
|
|
|
|
+
|
|
|
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Емтихан
|
|
100
|
40
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Семестр барысында екі аралық бақылау жүргізіледі 7(8) және 15- апталарда.
Аралық бақылаулар бойынша студенттің максималды үлгерім көрсеткіші 60% құрайды. Семестр аяғында оқу пәні бойынша қорытынды аттестациялау – емтихан өткізіледі (максималды көрсеткіші - 40%).
Пән бойынша қорытынды емтихан бағасы аралық бақылаулар және қорытынды аттестациялаудың максималды көрсеткіштер сомасы ретінде анықталады.
Қорытынды емтихан пәннің негізгі теориялық және практикалық материалдарын қамтитын нұсқауларға бөлінген тест тапсырмалары түрінде өтеді.
Әріптік бағалау және оның балдардағы цифрлік эквиваленті дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші бойынша анықталады (кесте бойынша)
Студенттердің білімі келесі кесте бойынша бағаланады:
Баға
|
Әріптік жүйе бойынша
|
Ұпай саны бойынша
|
%-дық көрсетілуі
|
Дәстүрлі жүйе бойынша
|
А
|
4,0
|
95 – 100
|
өте жақсы
|
А-
|
3,67
|
90 – 94
|
В+
|
3,33
|
85 – 89
|
жақсы
|
В
|
3,0
|
80 – 84
|
В-
|
2,67
|
75 – 79
|
С+
|
2,33
|
70 – 74
|
қанағаттанарлық
|
С
|
2,0
|
65 – 69
|
С-
|
1,67
|
60 – 64
|
Д+
|
1,33
|
55 – 59
|
Д
|
1,0
|
50 – 54
|
F
|
0
|
0 - 49
|
қанағаттанғысыз
|
Бағалау саясаты.
Бағалау саясаты келесі принциптерге негізделу керек: шынайылық, әділдік, айқындылық, икемділік, жоғары дифференциация.
Қорытынды бағалауға рейтингтік бақылау және емтихан кіреді.
Ќорытынды бағалау мен рейтингті бақылау
Семестрдің 7(8)- аптасында (1-7 апта нәтижесі бойынша) және 15- аптада (8-15 апта нәтижесі бойынша) оқытушы 100 балдық шкала бойынша рейтингті бақылау нәтижелерін шығарады және оқытушы өткізген рейтингке қойылатын баға, ағымды, рубеждік бақылау балдарының сомасын көрсетеді.
Қорытынды баға мына формула бойынша есептеледі
U = [(P1 +P2) / 2] * 0,6 + E * 0,4
P1 - бірінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті
P2 - екінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті
Е – емтихандағы бағалаудың цифрлік эквиваленті
Яғни 30% (1 рейтинг) + 30% (2 рейтинг) + 40% (емтихан).
Курс саясаты.
Курс саясаты оқу процесінің жоғарғы тиімділігін қамтамасыз етуге тиісті және барлық студенттер үшін міндетті. Әрбір оқытушы студенттерге сабақ барысында тәртіп ережелерін, оқытушымен және басқа студенттермен өзара қатынастарын ұстаудағы өзіндік жүйесін талап етеді.
Студенттер міндетті:
Сабаққа кешікпеуге.
Сабақ үстінде қатты сөйлемеуге.
Сабаққа таза келуге.
Себепсіз сабақ жібермеуге, ауырып қалған жағдайда ол жөнінде анықтама қағаз әкелуге.
Жіберілген сабақты оқытушы белгілеген уақытта тапсыруға.
Оқу процесіне белсенді араласуға.
Тапсырмаларды ұқыпты орындауға.
Оқытушылар мен курстастарына сыйлы, шыдамды, байсалды болуға.
Барлық сабақтарда кері байланысты жүзеге асыруға.
Пунктуальді және жауапты болуға.
Сабақ үстінде ұялы телефонмен сөйлеспеуге.
Студенттерге қойылатын талаптар:
Сабаққа қатысу.
Студент сабаққа қатысуға міндетті. Әрбір қатыспаған сабақ оқу-әдістемелік кешенде көрсетілгендей көлемде тапсырылады. Курстың үштен бір бөлігіндей көлемінде себепсіз сабақ қалдырған студент курстан шығарылады.
Дәрісханадағы тәртіп
Студент сабаққа кешікпей келуі, сабаққа белсенді қатысуы тиіс. Сабақты қабылдауға бөгет болатын нәрселерді ұстамауы (телефон, газет, журнал, фотосуреттер) керек.
Достарыңызбен бөлісу: |