4-параграф. 2 - жартыжылдық
18. Екінші жарты жылдықта белсенді сөйлеу тілін дамытуға баса назар аударылады. Есту қабілеті бұзылған балалар айналасындағы адамдармен өзара қарым-қатынас тәсілдерін пайдалануды; қатынас барысында қарапайым сөйлеу тілін қолдана білуді үйренулері керек. Балаларды жазбаша сөйлеу тілімен таныстырады.
19. Қатынас:
1) қатынас процесінің ерекшеліктерін бөліп көрсету:көзқарас арқылы білдіру (көз контактісі);мақұлдап немесе қарсы бас изеу;жымию, бас изеу, қолмен тиісті қимыл жасау;дауыстық реакция, сөйлеу тіліне еліктеу, дыбыс үйлестігі, дыбыс ұқсастығы, аморфты және былдыр сөздер,қарапайым сөздер;
2) ауызша-жазбаша қойылған сұрақтарға жауап беру;
3) заттарды қатыстырмай тапсырмаларды орындау;
4) заттарды қатыстырып тапсырмаларды орындау;
5) қанағаттанғанын, қанағаттанбағанын, қалау-қаламауын мимикамен, ым-ишарамен, сөзбен жеткізу;
6) ауызша амандасу, өтініш, тілек білдіру;
7) ауызша-жазбаша немесе ауызша-дактилді формада өтініш, тілектері туралы хабарлау;
8) келісу-келіспеудімимикамен, ым-ишарамен көрсету, сөзбен жеткізу;
9) қатынасқа түсу барысында дауыс белгілерін, қатысты, қатысы жоқ былдырды, сөздердің кескінін көрсету әрекеттерін қолдану;
10) заттық әрекеттерді бақылау, заттарды атау және оларға деген өзінің қатысын білдіру;
11) түрлі жағдайда тілдесім процесін бақылау;
12) қаратпа сөздерге жауап реакциялары:көзқарас арқылы білдіру (көз контактісі);ым-ишара, пантомимика;заттық әрекет, дене қалпын өзгерту;артикуляциялық аппараттың қозғалысы;дауысты қосу;
13) ауызша және ауызша-жазбаша қойылған сұрақтарға жауап беру;
14) ойын барысында ауызша сөйлеу тілін қолдану;
15) бірлескен әрекет ету барысында тілдесуге деген қызығушылық, ересектермен байланыс жасауға ынталандыру;
16) құрдастарымен тілік қатынас жасауға ынталандыру;
17) айналадағылардың сөйлеу тілін мұқият тыңдау, сөйлеп тұрған адамның жүзіне тұра қарау.
20. Қабылдау /сөйлеу тілін түсіну:
1) енжар сөздік қорын етістіктермен толықтыру, қарапайым ойын, тұрмыстық әрекеттерді және тапсырмаларды білдіретін сөздерді меңгеру;
2) енжар сөздік қорын зат есіммен толықтыру: айналасындағы нысандардың, жануарлардың, дене мүшелерінің, адамның бет-әлпетін білдіретін сөздер;
3) айтқанды түсіну және сұрақтарға жауап беру (ым-ишарамен,дауыс реакцияларымен, сөзбен, суреттінемесе заттарды көрсетумен);
4) сұрақтардың мағынасын түсіну;
5) ұғымдардың мәнін түсіну: дәмді, дәмсіз, болады, болмайды;
6) түрлі дыбыстық сигналдарды естіп, тану;
7) заттардың қасиеттерін білдіретін сөздерді түсіну;
8) ауызша және ауызша-дактилді белгілері бойынша объектілерді табу;
9) тек есту арқылы объектілерді табу;
10) тек жазбаша белгілері(кесте) бойынша объектілерді таба білу.
21. Айтылым:
1) қоршаған ортада заттардың орналуына қатысты бөліп айту;
2) орындайтын іс-әрекеттерді атау;
3) бақыланатын іс-қимылдарды атау;
4) сурет, мультфильмдер, фильмдер көрген кездегі іс-қимылдарды атау;
5) сөздер мен дыбыстық еліктеудің көмегімен жануарларды атау;
6) орындайтын іс-әрекеттерді қысқа сөйлемдермен айту;
7) әңгімелесушілердің артикуляциясына, мимикасына және пантомимикасына еліктеу;
8) сөздер мен сөз тіркестерін шамамен жақын көрсетілген түрде айту;
9) сөздер мен сөз тіркестерін шамамен жақын ұштасқан түрде айту;
10) тұрмыстық іс-әрекеттер мен ойынды сөйлеу тілімен ұштастыру;
11) қоршаған ортадағы іс-әрекеттерді, нысандарды сәйкестендіру білігі, оларды тілдік белгілеріне байланысты атау.
22. Оқылым:
1) танып оқу әртүрлі тақырыптық топтамалардан заттардың атын айту;
2) өз бетінше таңдаған кесте бойынша затты көрсету;
3) 2 заттан біреуін таңдау үшін кестелерді іріктеу;
4) кестеге сәйкес сыңарын табу (екеуі бірдей).
23. Күтілетін нәтижелер:
1) қарапайым тапсырмаларды заттармен, заттарсыз,орындайды;
2) келісу-келіспеуді мимикамен, ым-ишарамен білдіреді;
3) 2-3 заттан біреуін таңдау үшін кестелерді іріктейді;
4) қаратпа сөздерге жауап реакцияларын білдіреді;
5) кейбір сөздердің орнына дыбыстық еліктеуді қолданады;
6) түрлі жағдайда тілдесім процесін бақылайды;
7) заттарды іс-әрекетті атайды;
8) тек ауызша немесе жазбаша белгілері бойынша объектілерді табады;
9) ауызша-жазбаша қойылған сұрақтарға жауап береді;
10) айналасындағылардың мимикасына (бет қимылы), пантомимикасына, артикуляциясына еліктейді;
11) қойылған сұрақтардың мағынасын түсініп, сұрақтарға жауап береді;
12) сөздер мен сөз тіркестерін шамамен жақын көрсетілген және жақын ұштасқан түрде айтады;
13) амандасады;
14) кестені көрсетіп ауызшасұрайды;
15) заттардың сапасын, қасиеттерінбілдіретін сөздерді ажыратады;
16) айналадағылардың сөйлеу тілін тыңдайды, сөйлеп тұрған адамның жүзіне тұра қарайды;
17) қоршаған ортадағы іс-әрекеттерді, нысандарды сәйкестендіреді, оларды тілдік белгілеріне байланысты атайды;
18) ойын, әрекет барысында ауызша сөйлеу тілін қолданады;
19) қоршаған ортадағы түрлі дыбыстық сигналдарды таниды.
Достарыңызбен бөлісу: |
