Механиканың физикалық негіздері

жүктеу 1,81 Mb.

бет	17/49
Дата	04.12.2022
өлшемі	1,81 Mb.
	#40449

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 49

Ìåõàíèêàíû? ôèçèêàëû? íåã³çäåð³ Ìåõàíèêà Ìåõàíèêà

15. Лошмид саны
Қалыпты жағдайдағы 1м³-дегі молекуланың санын Лошмид саны деп атайды.

25.02.2021
14:27:58
Молекулалық физика және термодинамика

Идеал газдардың молекулалық – кинетикалық теориясындағы негізгі теңдеу

P= pV=

n =N/V және m =N қатынасын pV=
ескере отырып бұл теңдеудің басқа pV=
басқа варианттарын келтіруге болады. рV = Мұндағы Е -барлық газдардың жылжымалы pVm= қозғалыстағы кинетикалық энергияның
қосындысы.
-мольдік көлем
-мольдік масса.

Kлапейрон-Менделеев теңдеуін рV_µ =

пайдалансақ:RT= , бұдан

Орташа квадрат жылдамдық

á ñ= мұндағы, m = m және k=R/N

Идеал газ молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығы

áuñ=

Идеал газдың бір молекуласының жылжымалы қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы

Бұдан , егер Т=О К – ге тең болса, онда газ молекулаларының қозғалысы тоқтайды деген қорытынды шығады.
Температураны молекула-кинетикалық тұрғыдан түсіндіру:
Термодинамикалық температура - газ молекулаларының жылжымалы қозғалысының орташа кинетикалық энергиясының өлшемі.

Максвелл таралуы

Таралу фунциясын теория жүзінде Максвелл ашты және соның есімімен аталады:
(4)

Мұндағы А – v-ге тәуелсіз көбейткіш, m – молекуланың массасы, k –Больцман тұрақтысы.

Молекулалардың жылдамдығын тұңғыш рет тәжірибеде 1920 жылы Штерн анықтады. Осы мақсатқа арналған прибор екі коаксиальді цилиндрден тұрады(4-сурет).

4-сурет

Прибордың осі бойынша күміс жалатылған платина жіп керілген. Жіпті электр тогымен қыздырған кезде оның бетімен күмістің атомдары буланып ұшып шығады. Ұшып шыққан атомдардың жылдамдықтары жіптің температурасына сәйкес келген. Жіпті тастап шыққан атомдар радиаль бағытарда қозғалады. Егер приборды айналмалы қозғалысқа келтіретін болсақ, онда жолекулалар шоғынының ізі сыртқы цилиндрдің бетіне қайсыбір шамаға ығысады (4-сурет). Мұның себебі, күміс атомадары цилиндрдің арасындағы саңылаудан ұшып өткенше бұрылып үлгереді, нәтижесінде атомдар шоғына қарсы сыртқы цилиндрдің екінші бір учаскесі тап келеді.

Бастапқы және ығысқан күміс жолақтарының ара қашықтығы цилиндр айналасының w бұрыштық жылдамдығымен, прибордың геометриясымен және атомдардың v жылдамдығын өрнектеуге болады. Ұшып өту уақытын арқылы белгілеп, былай жазуға болады:
(5)

Мұндағы теңдеуден v жылдамықты табайық:

(6)

Іздердің ығысуын және прибордың айналыс жылдамдығын өлшеп, атомдардың v жылдамдығын анықтауға болады. Жылдамдықтар бойынша таралудан томдардың қозғалысы күрделене түседі, олардың жылдамдықтары түрліше болып, ығысқан жолақ бұзылады. Іздің профилін зерттей отырып, күміс атомдарының жылдамдықтар бойынша таралуын шамамен есептеуге болады.

Штерн тәжірибесінің нәтижелері Максвелдің таралу заңынан шығатын атомдардың орташа жылдамдығының дұрыстығын дәлелдеді. Таралу заңы дәлірек Ламмерттің тәжірибесінде тексерілді. Таралудың сипаты жайлы бұл тәжірибе тек жуықталған мәліметтерді ғана бере алады.

жүктеу 1,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 49