Гуманитарлық пәндерді оқыту жағдайы

2016-2017 оқу жылында гуманитарлық пәндер бойынша үлгерім мен білім сапасының жалпы кестесі

Орыс тілі пәні бойынша білім үлгерім пайызы тиімді деңгейде - 99%, жаман аттестация 3 оқушы алды (Третьяков В. – 10-Б сын., Каверин Т. – 7-Д сын., Асаинов Р. – 7-Д сын.). Бұл оқушылардың үлгермеу себептері: мотивацияның болмауы, қабілеттің төмендігі (Каверин Т.), оқушылардың педагогикалық қараусыздығы, ата-аналар тарапынан қажетті бақылаудың жоқтығы, себепсіз сабақтарды босатуы.

2016-2017 оқу жылының қорытындысы бойынша білім сапасының 13%-ға төмендегені байқалады. Білім сапасының үрей тудыратын деңгейі 7-в сыныбында (23%, мұғалім Зыкова Ю.А.), 7-д сыныбында (22%, мұғалім Гришина В.И.), 10-б сыныбында (21%, мұғалім Эпп Е.А.). Бұл сыныптарда жұмыс істейтін мұғалімдердің жоғары біліктілік санаты, қалыптасқан оқыту стилі бар, заманауи білім технологияларын қолданады; Ю.А. Зыкова үшінші базалық деңгейдің біліктілікті арттыру курсын өтті. Бұл сыныптардағы білім сапасының төмендігі оқушыларды іріктеп алумен түсіндіріледі: көбінің интеллектуалдық қабілеттері төмен деңгейде, негізгі дайындықтары әлсіз, оқу-танымдық әрекеттері мен жұмыс қабілеттері төмен деңгейде. Білім сапасының төмендеу себептеріне оқушылардың жас ерекшеліктерін (өтпелі жас), оқу материалын бекіту үшін сағат санының жетіспеушілігін жатқызуға болады: әр сабақта айтарлықтай қиын орыс тілі курсы бағдарламасы кезінде жаңа тақырыпты меңгеру болады. Осыған байланысты 7-ші сынып оқушылары орыс тілінен көшіру емтихандарн тапсырады. Үлгерімі төмен оқушылармен жұмысты тиімді ету керек: үлгерімі төмен оқушылармен жаңа жұмыс түрлері мен әдістерін іздеу, үлгермей жатқан оқушыларға бақылау түрін түрлендіру, сұраудың ерекше жағдайын қамтамасыз ету: тақта алдында жауапты ойлану үшін көбірек уақыт беру, жоспар, сызба кестелерін, тапсырманы орындау алгоритмін қолдана отырып сабақ мазмұнын баяндауға көмектесу, оқушыларды пән бойынша сабақтан тыс жүйеге белсенді тарту, оқуда қиындық көретін оқушыларға үй тапсырмасын жеке беру, тоқсан қорытындысы бойынша қанағаттанарлық бағалары бар оқушылармен апта сайын қосымша сабақ жүргізу, ата-аналармен тығыз байланыста болу.

Білім сапасының жоғары пайызы 7-г сыныбында (70%, мұғалім Копнышева М.В.), 5-в сыныбында (82%, мұғалім Влашенюк О.О.), 6-в сыныбында (82%, мұғалім Сарсикеева С.К.). Мұғалімдер М.В. Копнышева мен С.К. Сарсикеева екінші (негізгі) деңгей бағдарламасы бойынша біліктілігін арттыру курсын өтті, О.О. Влашенюк өз тәжірибесінде оқуға саналы және жауапты қарауға тәрбиелеуге, оқылып жатқа пәнге қызығушылық танытуға мүмкіндік беретін жүйелі-әрекетті тәсілді сәтті қолданады. Тәртіпке үйрету: үй тапсырмаларын дұрыс орындау оқудың тиімділігін айтарлықтай жоғарлатады, тәптіпті сақтауды бақылау және оны орындауға көмек көрсету үлгерімді жоғарлатуға көп ықпал етеді, оқуда ұйымдастырушылық пен ұқыптылыққа үйретеді. Орыс тілінен білім сапасын арттыру мақсатында үлгермеушіліктің алдын алу үшін мұғалімдер білім, білік және дағдыда қалыптасқан мәселені уақытында анықтайды және оларды шешу жолдарын ұйымдастырады.

Орыс әдебиетінен үлгерімнің (0,5%) оң динамикасы және білім сапасының айтарлықтай төмендеуі (-11%) байқалады. Білім сапасының қанағаттанарлық деңгейі 7-д сыныбында (28%, мұғалім Гришина В. И.), 7-в сыныбында (42%, мұғалім Зыкова Ю.А.), 7-г сыныбында (44%, Зыкова Ю.А.), 8-б сыныбында (33%, мұғалім Копнышева М.В.), 8-В сыныбында – (39%, мұғалім Зыкова Ю. А.), 9-А сыныбында (35%, мұғалім Эпп Е.А.). Білім сапасының төмендеу себептеріне оқушылардың жас ерекшеліктерін (өтпелі жас), кітапқа, көркем әдебиетке деген қызығушылықтың жоқтығын, оқу қабылдауының төмен деңгейін, сөйлеу сауаттылығын, коммуникациялық мәдениетті жатқызуға болады. Орыс әдебиетінен білім сапасын арттыру үшін оқытудың ақпараттық стилін жоққа шығаратын заманауи білім беру технологияларын қолдану, орыс әдебиетін оқытуда коммуникативтік-әрекетті тәсілді күшейту қажет. Түрлі стильдегі текстердің және сөйлеу түрлердің талдауына көп көңіл бөлу керек; оқушылардың монолог сөзін мақсатты дамытуға; ұсынылған тақырып бойынша талқылау шеберлігін қалыптастыру, тезис жасау және дәлел келтіру; оқу, ғылыми-әйгілі, публицистикалық, көркем тексттерді тиімді оқуға дағдыландыру.

Тарих бойынша үлгерім мен білім сапаның теріс динамикасы байқалады (-1 және -7 сәйкесінше). Білім сапасының үрей тудыратын деңгейі 7-ші сынып параллельдерінде: 7-А – 28%, 7-В – 23%, 7-Г – 20%, 7-Д – 17% (мұғалім Марченко М.В.). Білім сапасының төмендеу себептеріне оқушылардың жас ерекшеліктерін (өтпелі жас), ойлаудың әлсіз дамуы, оқу еңбек дағдысының төмен деңгейі, оқуға деген нашар қарым-қатынасы, біліміндегі мәселелер, нашар денсаулығы, шаршауы, әлсіз еркі, тәртіпсіздікті жатқызуға болады.

Оқу нәтижелілігінің талдауы гуманитарлық пәндер бойынша үлгерім мен білім сапасы 2015-2016 оқу жылымен салыстырғанда төмендегені байқалады.


Пәндер бойынша білім сапасының төмендеу себептері:

- әлсіз қойылған оқу қызығушылығы және жеке сынып жетекшілердің сыныппен тәрбие жұмысы;

- оқу үрдісіндегі жеткіліксіз тәжірибелік және қызметтік бағыт;

- үлгерімі төмен оқушылармен жүйелі, мақсатқа бағытталған жұмыстың жоқтығы.

1. 
   Оқушылардың диагностикалық карталарына жазып отырып, жүйелі түрде білім, білік және дағды деңгейін анықтап отыру.
   
2. 
   Оқушылардың біліміндегі кемшіліктерді жою бойынша түзету жұмыстарын уақытында жүргізу.
   
3. 
   Әрі қарай оқуда 5-6, 7-9 сынып курсын жалғаспалы қайталауын, оқытудың түрлі деңгейлі технологияларын қосып, негізгі білімді қалпына келтіру сабақтарын жоспарлау қажет.
   

Мектептің әдістемелік бірлестік отырыстарында оқушылардың мемлекеттік үлгерімінің нәтижелерін талқылау, кемшіліктерді жою жоспарын жасау және бір жыл ішінде оны сөзсіз орындауды қамтамасыз ету.

2. 
   ЖМБ пәндері бойынша оқыту жетістіктерін бағалау.
   

Оқыту үрдісінің талдау жұмысы мектепте тақырыптық бақылау жұмысы, пәндер бойынша бақылау үзігі, әкімшілік бақылау жұмыстары, сыртқы бақылау (Павлодар қаласы Білім бөлімінің бақылау жұмыстары), қорытынды аттестаттау түрінде ұйымдастырылған.

Ішкі бақылауды жүргізу үшін Диагностикалық өлшемдер жинағы жиналған және ол әрдайым жаңартылып отырады. Күнтізбелік-тақырыптық жоспарлауда мұғалімдер МЕМБ сәйкес оқушылардың білім, білік және дағдыға бірыңғай талаптар қояды, оны мұғалімдер мен оқушылар бірлесіп орындайды. Сонымен қатар ЖМБ пәндері бойынша МЕМБ қойылатын талаптарға сәйкес ағымдық, аралық және жылдық бақылау үзігі, оған қоса тақырыптық бақылау жұмыстарының бақылау-бағалау жинағы өңделіп жасалған. Мұғалімдер Алиева Г.Б., Баланюк А.И., Трубецкая Т.Н.,Зиневич А.В. қалалық шығармашылық топтарға белсенді қатысады, сондай-ақ математика, информатика, биология, химия пәндерінен құзіреттілік бағыттағы тапсырмаларды құрастырып, өз тәжірибелерінде кеңінен қолданады.

2016-2017 оқу жылында математика пәнінен

Геометрия, география пәндерінен бақылау үзігінің нәтижелерін салыстырғанда оқу жылы ағымы бойынша тұрақты оң динамика байқалады.

Химия пәндерінен бақылау жұмыстарының білім сапасында күрт төмендеу байқалады. Мұны оқушылардың жас ерекшеліктеріне қарай оқуға деген қызығушылықтарының төмендеуімен түсіндіруге болады.

География, математикада пәндерінен бақылау жұмысының қорытындысында күрт өзгеруі, математика мұғалімдерінің жиі ауысуына байланысты, 5-ші сынып оқушыларының бастауыш буыннан орта буынға ауысуы да әсер етуде.

Жалпы ЖМБ бойынша білім сапасы 59,7%, үлгерім 99,8% құрайды, ол оқудың орта деңгейін көрсетеді.


2016-2017 оқу жылындағы ЖМБ пәндерінен білім сапасы мен үлгерім нәтижелерінің жалпы кестесі

ЖМБ пәндері бойынша білім сапасы 44%-дан 70%-ға дейін қалыпты деңгейде. Екі жылмен салыстырғанда ЖМБ пәндерінен білім сапа динамикасы кері нәтиже көрсетуде – 1%. Жеке пәндердің оң динамикасы: биологиядан +1,3%; географиядан +0,1%.