|
Төртайшық
|
Тертайшық элементтерінен шексіздікке ұласатын ою-өрнектер киюға болады
|
Төртайшық - айды тұспалдайды
|
|
Таңдай
|
Бұл ағаш, мүйіз, сүйек заттарының шетіне, киімдердің, кимешектің жағасына салынады
|
Таңдай ою - өрнегі мал таңдайының бедерін бейнелеуден шыққан
|
|
Сынықмүйіз
|
Бұл ою - өрнек кілемдерді, шилерді, басқұр, алашаларды безендіреді
|
Малдын сынған мүйізіне ұксайды
|
|
Құсқанаты
|
Тұрмыста қолданылатын бұ-йымдардың барлығында кездеседі
|
Құсқанаты - мүйіз оюы немесе шахмат шаршылары бейнеленген кұстың қанаты тәріздес ою - өрнек
|
|
Қос дөңгелек
|
Бұл өрнекпен киіз бұйымдарын, текеметтерді, сырмақтарды әшекейлейді
|
Ежелгі көшпенділер дүниетанымында тұспалдайтын дөңгелек таңбасында тылсым күш бар деп сенген
|
|
Гүл
|
Кесте тіккенде және киім-кешектердің жағасына, қалтасына салады
|
Гүл ою - өрнегі барлық гүл түрін тұспалдайды
|
Нәтижелі еңбектің арқасында байқалатыны:
ең алдымен баланың қолөнерге деген қызығушылығы арта түседі;
іске бейімділігі мен икемділігі қалыптасады;
шығармашылық қабілеті артады;
өз қиялы, өз идеясы, өзіндік пікірі, өз көзқарасы қалыптасады;
шығармашылық ізденіс пайда болады;
өзіндік еңбек ету кабілеті ашылады;
шеберлік, іскерлік дағдылары қалыптасады;
кәсіби шеберлігі өседі.
Қорытынды:
Еліміз егемендік алғалы жас ұрпаққа өз халқының өнегесін, әдеп – ғұрпын насихаттау күн тәртібіндегі мәселе. Жалпы табиғи материалдардан бұйымдар жасаудың жаңаша әдіс-тәсілдерін енгізу өнерін зерттеу барысында оның түрлері, жасалу жолдары айтылған.
Адам қоғам үшін табиғи материалдардан бұйымдар жасау өнерінің жасалуын зерттей келе, қолөнер байлығымыз екенің білдік.
Табиғи заттардың адам баласына тигізер әсері мол. «Өнерлінің алтыны қолында, байлығы жатыр жолында» дегендей табиғи заттарды немесе тұтынуға жарамсыз заттарды пайдаға жарата білу қажет. Табиғи бір ғана нәрсені өңдеп сәндік бұйым шығару үшін ойын бір жүйеге келтіреді, жүйке қызметін ретке келтіруге, ашуды, қайғыны басуға ықпал етеді. Басқа да қасиеттері толып жатыр.
Оқушының дарынын жоғалтпай, жұлдызын сөндіріп алмай уақытылы танып, дамытып, құрметтеу, ұлт мақтанышы боларлықтай болу – ол әрбіріміздің міндетіміз.
Ұрпақтарымызға ұмыт болып бара жатқан осы қолөнер туындысын таныстырып, қолөнер, сурет, архитектура және өндіріс салаларына ендіріп қана қоймай, осы өнерді қайта жаңғырту біздің мақсатымыз.
Пайдаланған әдебиеттер:
С. Қасиманов. «Қазақ халқының қолөнері»
Шаңырақ. Үй – тұрмыс энциклопедиясы
Оразбаев Н. А. Қазақ халқының сәндік ою-өрнек өнері. Ленинград –2007ж
«Мектептегі технология» №7 2009 ж.
Тәжімұратов Ә. Шебердің қолы ортақ. Алматы. 1997 ж.
Басенов Т. К. Казахский народный орнамент.
Ысқаққызы Ә. Сырмақ өнері. Алматы. 2007 ж.
Достарыңызбен бөлісу: |