Машиналар, агрегаттар мен процестер (салалар бойынша)

МАШИНАЛАР, АГРЕГАТТАР МЕН ПРОЦЕСТЕР (салалар бойынша)

МАШИНЫ, АГРЕГАТЫ И ПРОЦЕССЫ (по отраслям)

Р.Т.Сахыбаев

Д.Ш.Қосатбекова

Маховикті қозғалтқыштағы үйкеліс қуатын есептеу әдістемесі құрылып, оны төмендету жолдары қарастырылған.

Өз өсінде айналатын маховиктің кинетикалық энергиясын пайдалануға жаса-лып сыналған түрлі техникалар /1/ маховикті инерциялық қозғалтқыш құру мүмкін-дігінің бар екендігін көрсетеді.

Маховикті инерцялық қозғалтқыштың тиімділігін көтеру үшін оның ішкі энергия шығынын барынша төмендету керек.

Маховик қозғалтқыш ретінде жұмыс жасау үшін келесі процестерге энергия жұмсалады:

1. Маховикті жылдамдыққа келтіру.

2. Маховиктің подшипнигіндегі кедергі үйкелісті игеру.

3. Маховикті жылдамдыққа келтіретін қозғалтқышқа қосу және ажырату.

Маховиктің кинетикалық энергиясы оның айналу өсіне қатысты инерциялық моменті мен бұрыштық жылдамдығының квадратына пропорционал.

Қажетті инерциялық моментті маховиктің габаритті өлшемдері мен массасы арқылы алады. Маховиктің массасы өскен сайын оның подшипнигіндегі үйкеліс кедергісі де үлкен болады. Маховикті қозғалтқыштың пайдалы әсер коэффициентін көтеру үшін подшипниктегі үйкеліс кедергісіне жұмсалатын энергия шығынын барынша төмендету керек.

Маховик негізінен үш бөліктен тұрады: доңғалақ; дискі немесе шыбықтар; ступица. Қажетті инерциялық моментті доңғалақ береді. Маховиктің инерциялық моменттін есептеу схемасы 1-суретте келтіріледі.

1 - доңғалақ, 2 - дискі, 3 - ступица

Маховик доңғалағының (1) радиусы R,қалыңдығы dR дөнгелегінің инерциялық моменті

Бөліп алынған дөнгелектің массасы