Түсінік хат
Тіл қашанда ұлт мәдениетінің, өнер - білімінің ұлы қаруы, алтын тұғыры саналатындықтан, қазақ тілі мен әдебиетінің келешек көкжиектері білім беру ұйымдарының қазіргі таңдағы оқытылу жайынан бастау алады. Осы тұрғыдан алғанда курс оқушының талабын ұштап, шығармашылық, тұлғалық шарықтауына мүмкіндік береді, интелектуалдық деңгейін биіктетеді. Қазақ тілінен жүргізілетін практикалық жұмыстарға қойылатын талап ерекше. Практикалық сабақта әр оқушының белгілі тақырыптардан өзінше жұмыс жасауына мән беріледі . Бұл оқушының қабілетін дамытады, белгілі тақырыптардан терең теориялық білім алып, оны іс жүзінде қолдануға дағдыландырады. Сонымен қатар оқушының білімді шала түсінген тұстарын практика жүзінде нақтылауда атқаратын қызмет зор. «Практикалық қазақ тілі» курсы бағдарламасы мектеп оқушыларының жас ерекшеліктерін ескере отырып, «оқу орыс тілінде жүргізілетін мектептерге» жасалды.Негізгі мақсаты- оқушыларды кешенді тестілеуге жүйелі түрде дайындау,қазақ тілі ғылымының теориялық негіздерін меңгерту.
«Практикалық қазақ тілі» курсының мақсаты- ана тілінің қызметін жүйелі меңгерген, оның қыр-сыры мен тарихын жетік білетін, қарым-қатынастық біліктілігі дамыған, ұлттық санасы оянған дара тұлға қалыптастыруға мүмкіндік туғызу.
Осы мақсаттан келіп туындайтын міндеттер;
-оқушылардың фонетикалық, морфологиялық, лексикалық және синтаксистік машықтары мен дағдыларын дамыту,
-тіл дыбыстары, сөз таптары мен қосымшалар туралы төменгі кластарда алған теориялық білімдерін жүйелеу:
-теориялық білімдерін ауызша, жазбаша сөйлеу тілдерінде орынды қолдануға төселдеру;
-оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту:
-оқу материалдары арқылы ана тілін жетік меңгерген ұлтжанды тұлға қалыптастыру;
Бағдарлама 34 сағатқа құрылған. Оның 5 сағаты бақылау мен тест жұмысына, 1 сағаты кіріспеге, 2 сағаты қорытындыға арналған.
Бағдарламадағы практикалық жұмыстарға теориялық негіз ретінде С.Кенесбаевтың, Ғ.Мұсабаевтың «Қазіргі қазақ тілі» \ лексика,фонетика\, С.Мырзабековтың «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі», А.Ысқақовтың «Қазіргі қазақ тілі» \морфология\, М.Балақаев пен Т.Қордабаевтың «Қазіргі қазақ тілі» \синтаксис\ атты еңбектері пайдаланылды.
Курстың жүргізетін жұмыс түрлері мынандай;
1. Қазақ тілінен берілетін теориялық білімді практикалық жұмыстармен тығыз ұштастырып, тіліміздің өзіндік заңдылықтарын өздерінің ауызша, жазбаша жұмыстарында дұрыс сауатты қолдану.
2. Өтілген грамматикалық ережелердің негізінде мәтінмен жұмыс істеу.
3. Фонетикалық ерекшеліктер, орфографиялық заңдылықтарды дұрыс танып, ұқсас формаларды бірден ажырату үшін салыстыру, талдау жұмыстарын жүргізу.
4. Жай талдау үлгісімен қатар талдаудың даңа әдісі сатылай кешенді талдау үлгілерін жүргізу.
5. Деңгейлік тапсырмалар орындау.
Курс бағдарламасын оқығаннан кейін оқушыдан күтілетін нәтиже:
-салыстыра, дәлелдей, талдай, қорытындылай білу дағдыларын меңгеру, тілдік және әдеби білімдерінің толығуы;
-практикалық, танымдық, шығармашылық тапсырмаларды еркін орындай алу.
-саутты жазу, саутты сөйлеу,
-өзіндік ой дербестігінің болуы;
«ПРАКТИКАЛЫҚ ҚАЗАҚ ТІЛІ» курсы бағдарламасының мазмұны .
Барлығы - 32 сағат.
Апталық сағаты - 1
Тақырыптық - оқу жоспары.
№
|
Өтетін тақырыбы
|
Барлық сағаты
|
теория
|
практика
|
Қолданатын әдістер
|
Күні
|
1
|
Кіріспе сабақ .Казақ тіл білімі
|
1
|
1
|
|
әңгімелесу
|
|
2
|
Фонетика.Дауысты дыбыстар.
|
1
|
1
|
|
түсіндіру
|
|
3
|
Дауыссыз дыбыстар-ң емлесі
|
1
|
1
|
|
Талдау,са-лыстыру
|
|
4
|
Орфография және орфоэпия
|
1
|
1
|
|
|
|
5
|
Диктант
|
1
|
|
1
|
|
|
6
|
Буын.Тасымал.Екпін
|
1
|
1
|
|
|
|
7
|
Бақылау жұмысы.
|
1
|
|
1
|
Тест. Қайталау.
|
|
8
|
Сөздердің көп мағыналығы.Синоним.
Омоним.Антоним
|
1
|
1
|
|
Түсіндіру.
|
|
9
|
Эвфемизм, дисфемизм.
|
1
|
1
|
|
Жаңа технология элементтері
|
|
10
|
Диктант
|
1
|
|
1
|
|
|
11
|
Диалекті және кәсіби сөздер
|
1
|
1
|
|
түсіндіру
|
|
12
|
. Тұрақты сөз тіркестері
|
1
|
1
|
|
|
|
13
|
Бақылау жұмысы.
|
1
|
1
|
|
|
|
14
|
Морфология.Сөз және оның морфологиялық құрылымы
|
1
|
1
|
1
|
Білімін тексері
|
|
15
|
. Қосымшалар.Жұрнақ пен жалғау.
|
1
|
1
|
|
Топтық жұмыс
|
|
16
|
Сөз таптары.Зат есім.
|
1
|
1
|
|
Галиевт.жүйел.тех
|
|
17
|
Сын есім
|
1
|
1
|
|
түсіндіру
|
|
18
|
Сан есім
|
1
|
1
|
|
|
|
19
|
Есімдік
|
1
|
1
|
|
Кубизм әдісі
|
|
20
|
Етістік
|
1
|
1
|
|
|
|
21
|
Есімше мен көсемші
|
1
|
1
|
|
баяндау
|
|
22
|
Етіс
|
1
|
1
|
|
Жинақтау,талдау
|
|
23
|
үстеу
|
1
|
1
|
|
салыстыру
|
|
24
|
Бақылау жұмысы
|
1
|
1
|
|
|
|
25
|
Синтаксис.Сөз тіркесі
|
1
|
|
1
|
Білімін тексеру
|
|
26
|
Сөйлем
|
1
|
1
|
|
Түсіндіру
|
|
27
|
Бақылыу жұмысы
|
1
|
|
|
.
|
|
28
|
Төл сөз.Автор сөзі
|
1
|
|
1
|
қайталау
|
|
29
|
Пунктуация
|
1
|
1
|
|
түсіндіру
|
|
30
|
Диктант
|
1
|
|
1
|
|
|
31
|
Сынақ сабағы
|
1
|
|
1
|
|
|
32
|
Қорытынды сабақ
|
1
|
|
1
|
Білімін тексеру
|
|
Курста пайдаланатын әдебиеттер:
1.Томанов М. Қазақ тілінің тарихи грамматикасы. А- 1988 ж.
2.»Қазақ тілі мен әдебиеті» журналдары. 2009-2011 ж.ж.
3. «Қазақ тілі мен әдебиеті орыс мектебінде» журналдары 2004-2011
4. Нығмет Ж.Н. Қазақ тілі 1999 ж, Алматы.
5. «Қазақ тілі мен әдебиеті» журнал №1 1995 ж. № 2 1999 ж.
6. «Дидактикалық материалдар» , Алматы «Атамұра» 2006ж.
Достарыңызбен бөлісу: |
