М. С. Кульгильдинов К. Ә. Жүсіпов Р. Ә. Қозбағаров Көлік техникасын өНдіру және жөНдеу техНоЛоГИясы негіздері оқулық



жүктеу 5,89 Mb.
Pdf просмотр
бет99/149
Дата12.10.2022
өлшемі5,89 Mb.
#39629
түріОқулық
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   149
kulgildinov-kolik

Моральдік тозу
– техникалық прогресс әсерінен іс жүзіндегі тех-
ника құнының төмендеуі. Моральді тозудың да екі түрі болады: бірінші 
қатарлы моральді тозу – конструкциялары бірдей техниканың арзаны 
шығарыла бастауына байланысты іс жүзіндегі машинаның техникалық 
құнын жоғалтуы; екінші қатарлы моральді тозу – заманауи жетілдірілген 
конструкциялардың шығарылуына байланысты іс жүзіндегі техника 
бағасының төмендеуі.
Машиналардың моральдік тозуы экономикалық категория болып 
саналады. Ол техникалық ескіру мен машиналарды жаңғырту құнының 
төмендеуі нәтижесінде іс жүзіндегі техниканың құнсыздану дәрежесін 
сипаттайды.
Машинаның моральдік тозуының критериі есебінде техникалық 
прогрестің әсерінен оның құнының төмендеу коэффициенті 
a
м 
– алына-
ды, ол бастапқы құнның үлесі ретінде саналып, төмендегі формуламен 
анықталады:
a
M
K
K
K
K
K
=

= −
0
1
0
1
0
1
;
(1.4)


161
мұндағы, 
К
0
– машинаның бастапқы құны, 
К
1
– машиналардың жаңа 
конструкцияларының пайда болуына байланысты бастапқы құнның 
құнсыздануын ескергендегі машинаны жаңғырту құны; 
Бастапқы құнның үлесі ретінде алынған физикалық және моральдік 
тозуды есептегендегі машинаның жалпы тозу коэффициенті 
a
ж
былай 
анықталады:
a
ж
= 1 – (1 – 
a
ф
)(1 – 
a
м
); (1.5)
мұндағы, 
a
ф 
– машинаны жаңғырту құнының үлесі ретінде алынған, 
физикалық тозу салдарынан машина құнының төмендеу коэффициенті; 
a
м 
– машинаның бастапқы құнының үлесі ретінде алынған, техникалық 
прогресс әсерінен машина құнының төмендеу коэффициенті.
(1 – 
a
ф
) · (1 – 
a
м
) көбейтіндісі физикалық және моральдік тозу сал-
дарынан бастапқы құнның үлесі ретінде алынған машинаның қалдық 
құнын көрсетеді.
Физикалық және моральді тозу көрсеткіштері машиналарды дұрыс 
пайдалана білуді шешуде (жөндеу жұмыстарын жоспарлауда, олардың 
экономикалық тиімділіктері мен жөндеудің қажеттілігін анықтауда) 
маңызды рөл атқарады.

жүктеу 5,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   149




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау