М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік

 
96 
«Х» өнімі үшін есептелген еңбек ақы сомасынан  
«Z» өнімі үшін есептелген еңбек ақы сомасынан 
5.    Негізгі өндіріс цехтарының қажеттіліктері үшін 
басқадай материалдар жұмсалды 
 
26000 
 
 
6.    Өндірістік негізгі құралдар бойынша тозу сомасы 
есептелді:  
ғимаратар мен құрылғылар;  
машиналар мен жабдықтар бойынша;  
басқадай негізгі құралдар бойынша; 
 
 
2000 
4300 
1800 
 
 
7.    Негізгі өндірістің əкімшілік басқару персоналына 
еңбек ақы есептелді. 
 
35000 
 
 
8.    Негізгі өндірістің əкімшілік басқару персоналының 
еңбек ақы қорынан əлеуметтік салық сомасы 
есептелді (сомасын өз бетіңізше анықтаңыз): 
 
 
 
1 
2 
3 
4 
5 
9.    Негізгі өндірістің қосымша шығындарын жинақтау 
(қорытындылау):  
- 
басқадай материалдар;  
- 
жұмыскерлер еңбек ақысы;  
- 
еңбек ақыдан аударымдар;  
- 
негізгі құралдардың тозуы.  
 
 
 
10.    Қосымша шығындар негізгі еңбек ақы сомасына 
пропорционалды түрде (есептеуді қараңыз кесте 5.9.) 
өнім өндіру шығындарына апарылады. 
«Х» өнімінің шығындарына   
«Z» өнімінің шығындарына  
 
 
 
11.    «Х» өнімін өндіру шығындарын жинақтау 
(қорытындылау):  
материалдар;  
жұмыскерлер еңбек ақысы;  
еңбек ақыдан аударымдар;  
қосымша шығындар  
 
 
 
12.    «Z» өнімін өндіру шығындарын жинақтау 
(қорытындылау):  
материалдар;  
жұмыскерлер еңбек ақысы;  
еңбек ақыдан аударымдар;  
қосымша шығындар 
 
 
 
13.    Нақты өзіндік құны бойынша кіріске алынды:  
«Х» өнімі – 21 дана 
«Z» өнімі – 34 дана 
(есептеуді қараңыз кесте 5.10) 
 
 
 
 
14 Тапсырма 
 
 
Кесте 5.9. 
Қосымша шығындарды бөліп - тарату 
 
Реттік 
номері 
Өнімдердің түрлері 
Жұмысшылардың 
еңбек ақысы, 
теңгемен 
Үлесі, % 
Қосымша 
шығындардың 
сомасы 
1. 
«Х» өнімі  
 
 
 
2. 
«Z» өнімі 
 
 
 
 
Жиынтығы 
 
 
 
 
Кесте 5.10. 
Өнімнің нақты өзіндік құнын анықтау  
 
Дайын өнімнің 
атауы 
Есепті кезеңнің 
басындағы 
сальдо (қалдық), 
Есепті кезең 
ішіндегі 
шығындар, 
Аяқтал-
маған 
өндіріс 
Өндірілген өнім 
бойынша 
барлық 
Шығарылған 
өнімдердің 
саны, дана 
Өнімнің бір 
өлшем 
бірлігінің 

 
97 
теңге  
теңге  
сомасы  
шығарылған 
шығындар  
нақты 
өзіндік құны  
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
«Х» өнімі  
 
 
 
 
45700 
 
«Z» өнімі 
 
 
 
 
46000 
 
Жиынтығы 
 
 
 
х 
91700 
 
Есеп 5.3. Сатып - өткізу  процессінің есебі. 
 
Есептің мақсаты – сатып - өткізу процессінің бухгалтерлік есепте көрсетудің негізгі принциптерін 
меңгеру. 
 
15 Тапсырма 
 
Есепті орындау үшін берілген мəліметтердің негізінде:  
- 
келтірілген шаруашылық операциялары бойынша шоттар корреспонденциясын анықтаңыздар;  
- 
шоттар  ашып,  оларға  сатып  -  өткізу  процессінің  есебі  бойынша  операцияларды  жазыңыздар, 
айналым сомасын есептеңіздер;  
- 
алынған  табыстар  мен  шығыстардың  жиынтық  сомасын  жинақтап  (қорытындылап)  мəліметтерді 
561 «Есепті жылдың юөлінбеген таза табысы (жабылмаған зияны)» шотына аударыңыздар.  
 
Есепті орындау үшін берілген мəліметтер 
 
Кесте 5.11. 
Шаруашылық операцияларын тіркеу журналы  
 
Шоттар 
корреспонденциясы  
Реттік 
номері 
Шаруашылық операциясының мазмұны  
Сомасы, 
теңге  
Дебет 
Кредит 
1 
2 
3 
4 
5 
1.    «Айдар» фирмасына 8 дана «Х» өнімі жөнелтілді 
(сомасын өз бетіңізше анықтаңыз): нақты өзіндік 
құны бойынша келісім бағасымен бағаланған құны 
бойынша (өнімнің 1 данасының бағасы – 20500 теңге) 
 
 
 
2.    Қосылған құн салығы (сомасын өз бетіңізше 
анықтаңыз):  
 
 
 
3.    «Айдар» фирмасына 15 дана «Z» өнімі жөнелтілді 
(сомасын өз бетіңізше анықтаңыз): нақты өзіндік 
құны бойынша келісім бағасы бойынша (өнімнің 1 
данасының бағасы – 11610 теңге) 
 
 
 
4.    Қосылған құн салығы (сомасын өз бетіңізше 
анықтаңыз): 
 
 
 
5.    «Арман» фирмасына 10 дана «Х» өнімі жөнелтілді 
(сомасын өз бетіңізше анықтаңыз): нақты өзіндік 
құны бойынша келісім бағасы (өнімнің 1 данасының 
бағасы – 20500 теңге) 
 
 
 
6.    Қосылған құн салығы (сомасын өз бетіңізше 
анықтаңыз): 
 
 
 
7.    «Ажур» фирмасына 10 дана «Z» өнімі жөнелтілді 
(сомасын өз бетіңізше анықтаңыз): нақты өзіндік 
құны бойынша келісім бағасы бойынша (өнімнің 1 
данасының бағасы – 11610 теңге) 
 
 
 
1 
2 
3 
4 
5 
8.    Қосылған құн салығы (сомасын өз бетіңізше 
анықтаңыз): 
 
 
 
9.    Алынған табыстардың жиынтық сомасы 
қорытындыланады (жинақталады) 
 
 
 
10.    Өнімдерді сатып - өткізу бойынша шығыстардың 
жиынтық сомасы қорытындыланады (жинақталады) 
 
 
 
11.    Алынған табыстардың жиынтық сомасы 561 «Есепті 
жылдың бөлінбеген таза табысы (жабылмаған 
зияны)» шотына аударылды.