Н.Н. Ростовцев. Академический рисунок курс лекция, учеб. для студентов художеств.СССР,1953г.»
Г.В.Беда. Основы изо-й грамоты рисунок, живопись, композиция, 2-е изд. –М. Просвещение.1981г
11 – апта
1 кредит сағат
Студиялық жұмыс №4.
Тақырып: Бір бейнеден тұратын тақырыптық сурет.( жалаңаш бейне) « Суретші мен модель »
Практикалық сабақ мазмұны:Суретші шеберханасындағы жалаңаш бейне
ОЖСӨЖ мазмұны: Жарықкөлеңкелік моделировка көлемін беру 3-4 жұмыс ( А 3 форматта )
СӨЖ мазмұны: Тақырыптық суретке 7-8 сурет. ( А3 форматта )
Әдебиет:
Н.Н. Ростовцев. Академический рисунок курс лекция, учеб. для студентов художеств.СССР,1953г.»
Г.В.Беда. Основы изо-й грамоты рисунок, живопись, композиция, 2-е изд. –М. Просвещение.1981г
2 кредит сағат
Студиялық жұмыс №3.
Тақырып: Бір бейнеден тұратын тақырыптық сурет.( жалаңаш бейне) « Суретші мен модель »
Практикалық сабақ мазмұны:Суретші шеберханасындағы жалаңаш бейне
ОЖСӨЖ мазмұны: Жарықкөлеңкелік моделировка көлемін беру 3-4 жұмыс ( А 3 форматта )
СӨЖ мазмұны: Тақырыптық суретке 7-8 сурет. ( А3 форматта )
Әдебиет:
Н.Н. Ростовцев. Академический рисунок курс лекция, учеб. для студентов художеств.СССР,1953г.»
Г.В.Беда. Основы изо-й грамоты рисунок, живопись, композиция, 2-е изд. –М. Просвещение.1981г
12- апта
1 кредит сағат
Студиялық жұмыс №4. Тақырып: Бір бейнеден тұратын тақырыптық сурет.( жалаңаш бейне) « Суретші мен модель »
Практикалық сабақ мазмұны:Суретші шеберханасындағы жалаңаш бейне
ОЖСӨЖ мазмұны: Жарықкөлеңкелік моделировка көлемін беру 3-4 жұмыс ( А 3 форматта )
СӨЖ мазмұны: Тақырыптық суретке 7-8 сурет. ( А3 форматта )
Әдебиет:
Н.Н. Ростовцев. Академический рисунок курс лекция, учеб. для студентов художеств.СССР,1953г.»
Г.В.Беда. Основы изо-й грамоты рисунок, живопись, композиция, 2-е изд. –М. Просвещение.1981г
2 кредит сағат
Студиялық жұмыс №3.
Тақырып: Бір бейнеден тұратын тақырыптық сурет.( жалаңаш бейне) « Суретші мен модель »
Практикалық сабақ мазмұны:Суретші шеберханасындағы жалаңаш бейне
ОЖСӨЖ мазмұны: Жарықкөлеңкелік моделировка көлемін беру 3-4 жұмыс ( А 3 форматта )
СӨЖ мазмұны: Тақырыптық суретке 7-8 сурет. ( А3 форматта )
Әдебиет:
Н.Н. Ростовцев. Академический рисунок курс лекция, учеб. для студентов художеств.СССР,1953г.»
Г.В.Беда. Основы изо-й грамоты рисунок, живопись, композиция, 2-е изд. –М. Просвещение.1981г
13 - апта
1кредит сағат
Студиялық жұмыс №4.
Тақырып: Интерьердегі жалаңаш адам бейнесі
Практикалық сабақ мазмұны: Бейнеге шығармашылық тұрғыдан қарау,графика арқылы көркем образды бере білу
ОЖСӨЖ мазмұны: Мамандыққа байланысты 2-3 сурет ( Мұғалім, Дәрігер т.б.)
СӨЖ мазмұны: Әр қимылдағы адамдарды тез арада салу 10-12 жұмыс ( А4 форматта )
Әдебиет:
Рисунок, живопись, композиция.
Хресмтоматия.(уч.пособие для студентов)
Сост.Н.Н. Ростовцев М.,Просвещение 1981г.
Н.В. Одноралов «Материалы, инструменты и оборудование в изобразительном искусстве» М.,Просвещение 1981г.
2 кредит сағат
Студиялық жұмыс №4.
Тақырып: Интерьердегі жалаңаш адам бейнесі
Практикалық сабақ мазмұны: Бейнеге шығармашылық тұрғыдан қарау,графика арқылы көркем образды бере білу
ОЖСӨЖ мазмұны: Мамандыққа байланысты 2-3 сурет ( Мұғалім, Дәрігер т.б.)
СӨЖ мазмұны: Әр қимылдағы адамдарды тез арада салу 10-12 жұмыс ( А4 форматта )
Әдебиет:
Рисунок, живопись, композиция.
Хресмтоматия.(уч.пособие для студентов)
Сост.Н.Н. Ростовцев М.,Просвещение 1981г.
Н.В. Одноралов «Материалы, инструменты и оборудование в изобразительном искусстве» М.,Просвещение 1981г.
14 - апта
1кредит сағат
Студиялық жұмыс №4.
Тақырып: Интерьердегі жалаңаш адам бейнесі
Практикалық сабақ мазмұны: Бейнеге шығармашылық тұрғыдан қарау,графика арқылы көркем образды бере білу
ОЖСӨЖ мазмұны: Мамандыққа байланысты 2-3 сурет ( Мұғалім, Дәрігер т.б.)
СӨЖ мазмұны: Әр қимылдағы адамдарды тез арада салу 10-12 жұмыс ( А4 форматта )
Әдебиет:
Рисунок, живопись, композиция.
Хресмтоматия.(уч.пособие для студентов)
Сост.Н.Н. Ростовцев М.,Просвещение 1981г.
Н.В. Одноралов «Материалы, инструменты и оборудование в изобразительном искусстве» М.,Просвещение 1981г.
2 кредит сағат
Студиялық жұмыс №4.
Тақырып: Интерьердегі жалаңаш адам бейнесі
Практикалық сабақ мазмұны: Бейнеге шығармашылық тұрғыдан қарау,графика арқылы көркем образды бере білу
ОЖСӨЖ мазмұны: Мамандыққа байланысты 2-3 сурет ( Мұғалім, Дәрігер т.б.)
СӨЖ мазмұны: Әр қимылдағы адамдарды тез арада салу 10-12 жұмыс ( А4 форматта )
Әдебиет:
Рисунок, живопись, композиция.
Хресмтоматия.(уч.пособие для студентов)
Сост.Н.Н. Ростовцев М.,Просвещение 1981г.
Н.В. Одноралов «Материалы, инструменты и оборудование в изобразительном искусстве» М.,Просвещение 1981г.
15 - апта
1 кредит сағат
Студиялық жұмыс №4.
Тақырып: Интерьердегі жалаңаш адам бейнесі
Практикалық сабақ мазмұны: Бейнеге шығармашылық тұрғыдан қарау,графика арқылы көркем образды бере білу
ОЖСӨЖ мазмұны: Мамандыққа байланысты 2-3 сурет ( Мұғалім, Дәрігер т.б.)
СӨЖ мазмұны: Әр қимылдағы адамдарды тез арада салу 10-12 жұмыс ( А4 форматта )
Әдебиет:
Рисунок, живопись, композиция.
Хресмтоматия.(уч.пособие для студентов)
Сост.Н.Н. Ростовцев М.,Просвещение 1981г.
Н.В. Одноралов «Материалы, инструменты и оборудование в изобразительном искусстве» М.,Просвещение 1981г.
2 кредит сағат
Студиялық жұмыс №4.
Тақырып: Интерьердегі жалаңаш адам бейнесі
Практикалық сабақ мазмұны: Бейнеге шығармашылық тұрғыдан қарау,графика арқылы көркем образды бере білу
ОЖСӨЖ мазмұны: Мамандыққа байланысты 2-3 сурет ( Мұғалім, Дәрігер т.б.)
СӨЖ мазмұны: Әр қимылдағы адамдарды тез арада салу 10-12 жұмыс ( А4 форматта )
Әдебиет:
Рисунок, живопись, композиция.
Хресмтоматия.(уч.пособие для студентов)
Сост.Н.Н. Ростовцев М.,Просвещение 1981г.
Н.В. Одноралов «Материалы, инструменты и оборудование в изобразительном искусстве» М.,Просвещение 1981г.
1.5 Әдебиеттер тізімі
Негізгілері:
Рисунок, живопись, композиция.
Хрестоматия. (уч. Пособие для студентов)
Сост. Н.Н.Ростовцев. М., просвещение, 1989г.
Н.В.Одноралов «Материалы, инструменты и оборудование в изобразительном искусстве»
М., «Просвещение» 1988г.
Н.П.Костерин «Учебное рисование» М., «Просвещение» 1980г.
Школа изобразительного искусства.
Рисунок / под.ред. А.М.Смирнова.
Ростовцев.Н.Н. Академический рисунок курс лекция, учеб. для студентов художеств. СССР, 1953ж
Беда.Г.В. Бейнелеу сауаты негіздері. сурет, кескіндеме, композиция 2-ші бас. М.; Просвещение. 1981г.
Радлов. Н.Э. рисование с натуры – 3 – изд. – Л. Художник РСФСР; 1978.
Қосымша әдебиеттер:
Барчай. Е.Анатомия для художников. Будапешт. 1982ж.
Барщ. А.О. Рисунок в средней художеств школе – М. Академиф художеств. СССР, 1963ж.
Бернштейн.М.Д. пробема учебного рисунка. – М, искусство, 1940ж.
Савицкий Г.К. Молодым художникам о мастерстве.
Волков. Н.Н. восприятие предмета и рисунка. – М, АПН,
РСФСР, 1950ж.
Н.В.Кузин «Нобайлар және суреттемелер»
М., «Просвещение» 1981ж.
С.В.Шорохов. « Композиция негіздері»
М., «Просвещение» 1979ж
1.6 Білімді бағалау жөніндегі мәлімет
Білім бағалау мәліметінде білім бағалау шкаласы, критериясы, жұмыс түрлерінің тізімі және осы жұмыстарды орындау талаптары беріледі.
Әдетте силлабуста келесі мәліметтер көрсетіледі:
барлық жұмыс түрлерін бағалау ережесі (максималды балл, айыптық және көтермелеу балдары);
қорытынды (емтихан) бағасын қою критериялары және аппеляция ережесі;
сабаққа кешігу, сабақты қалдыру, дәрісханадағы тәртіп, жұмысты кеш тапсыру, емтиханға қатыспау т.б. мәселелер.
Бағалау саясаты
Бағалау саясаты келесі принциптерге негізделу керек: шынайлық, әділдік, айқындылық, икемділік, жоғары дифференциация.
Қорытынды бағалауға рейтингтік бақылау және емтихан кіреді.
Ќорытынды бағалау мен рейтингті бақылау
Семестрдің 7(8) аптасында (1-7 апта нәтижесі бойынша) және 15 аптада (8-15 апта нәтижесі бойынша) оқытушы 100 балдық шкала бойынша рейтингті бақылау нәтижелерін шығарады және оқытушы өткізген рейтингке қойылатын баға, ағымды, рубеждік бақылау балдарының сомасын көрсетеді.
Қорытынды баға мына формула бойынша есептеледі
U = [(P1 +P2) / 2] * 0,6 + E * 0,4
P1 - бірінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті
P2 - екінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті
Е – емтихандағы бағалаудың цифрлік эквиваленті
Яғни 30% (1 рейтинг) + 30% (2 рейтинг) + 40% (емтихан).
Пән бойынша білімді бағалау кестесі
Бағалау саясаты:
№
|
«Академиялық сурет» пәні бойынша білімді бағалау кестесі
|
Бағалау критериясы
|
Бағалау түрі
|
Атпа
|
Жұмыс үшін %
|
Барлығы
%
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
1
|
Үй тапсырмасы (Натюрморт)
|
2
|
10
|
|
|
+
|
|
|
+
|
|
|
+
|
|
|
+
|
|
|
|
2
|
Жеке тапсырма ( Нобайлар мен суреттемелер)
|
2
|
30
|
|
|
|
|
|
|
+
|
|
|
|
|
+
|
|
|
|
3
|
Бақылау жұмысы (Реферат түрінде)
|
2,5
|
5
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
4
|
Практикалық сабақтардағы белсенділігі (Сабаққа қатысу, берілген жұмыстарды орындау)
|
1
|
15
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
Р1 + Р2
|
|
60
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
...
|
Емтихан ( Үй жұмысымен жеке және аудиториялық жұмыс көрмесі)
|
|
40
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Барлығы
|
|
100
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Семестр барысында екі аралық бақылау жүргізіледі 7(8) және 15 апталарда.
Аралық бақылаулар бойынша студенттің максималды үлгерім көрсеткіші 60% құрайды. Семестр аяғында оқу пәні бойынша қорытынды аттестациялау – емтихан өткізіледі (максималды көрсеткіші - 40%).
Пән бойынша қорытынды емтихан бағасы аралық бақылаулар және қорытынды аттестациялаудың максималды көрсеткіштер сомасы ретінде анықталады.
Қорытынды емтихан пәннің негізгі теориялық және практикалық материалдарын қамтитын нұсқаулар бойынша өтеді. (Аралық бақылау max.60%, емтихан 40%, барлығы 100%.
Қорытынды емтихан үй жұмыстары мен жеке және аудиториялық жұмыстардың көрмесімен бағаланады
Студенттердің білімі келесі кесте бойынша бағаланады:
Бағалау
|
Бағаның әріптік баламасы
|
Бағаның сандық баламасы
|
Бағаның проценттік баламасы
|
Бағалаудың дәстүрлі жүйесі
|
A
|
4,0
|
95-100
|
өте жақсы
|
A-
|
3,67
|
90-94
|
B+
|
3,33
|
85-89
|
жақсы
|
B
|
3,0
|
80-84
|
B-
|
2,67
|
75-79
|
C+
|
2,33
|
70-74
|
қанағаттанарлық
|
C
|
2,0
|
65-69
|
C-
|
1,67
|
60-64
|
D+
|
1,33
|
55-59
|
D
|
1,0
|
50-54
|
F
|
0
|
0-49
|
қанағаттанарлықсыз
|
1.7 Курс саясаты және іс-жосығы (процедурасы)
Курс саясаты оқу процесінің жоғарғы тиімділігін қамтамасыз етуге тиісті және барлық студенттер үшін міндетті. Әрбір оқытушы студенттерге сабақ барысында тәртіп ережелерін, оқытушымен және басқа студенттермен өзара қатынастарын ұстаудағы өзіндік жүйесін талап етеді. Курс бойынша жоғары балл алу үшін әрдайым жұмыстану қажет. Себебі пән бойынша баға жалпы семестр бойы жинақталады. Сабаққа белсенді қатысып, барлық графикалық жұмыстарды, тапсырмаларды нақты, дұрыс, ұқыпты, толық орындаған жағдайда студентке жоғары баға қойылады.
Студенттерге қойылатын талаптар:
1. Сабаққа қатысу
Студент сабаққа қатысуға міндетті. Қалдырылған сабақтар пәннің оқу-әдістемелік кешенінде көрсетілгендей толық көлемде орындалу қажет. Пәннің 3/1 себепсіз қалдырса, курстан шығарылады. Белгілі бір себептерге байланысты сабақ қалдырса, тиісті құжаттары болуы қажет.
2. Аудиториядағы тәртіп
Студент сабаққа кешікпеу, сабақ уақытында сөйлеспеу, газет оқымау, ұялы телефоның сөндіру, оқу үрдісіне белсенді қатысуы қажет.
3. Студенттердің өзіндік жұмыстары
Өзіндік жұмыстар міндетті түрде орындалуы керек. Студенттер оқытушының белгілеген уақыты бойынша есептеседі, кешіккен немесе уақытында есептеспеген студенттердің жұмыстары қабылданбайды. Студенттердің тапсырмаларды орындаулары жөнінде мәлімет оқытушыда болады, ол жалпы қорытынды баға қоюда ескеріледі.
4. Жеке тапсырмалар
Семестрлік жеке тапсырмалар міндетті болып табылады. Олар үй тапсырмасы түрінде орындалып, қорғалады.
5. Бақылау жұмысы.
Бақылау жұмысы сабақ уақытында орындалып, жетінші, он бесінші аптада тапсырылады. Бақылау жұмыстарын тапсырудан кешіккен студенттердің жұмыстары қабылданбайды және бағаланбайды.
6. Практикалық жұмыс.
Практикалық жұмыстар әр топқа жеке-жеке сабақ кестесі бойынша өтеді.
7. Аралық бақылау
Семестр бойына екі аралық бақылау өтеді, жетінші және он бесінші аптада.
1.8 Студенттердің білімін тақырыптар бойынша тексеру және емтихан сұрақтары
1.8.1 1-7 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.
Сурет дегеніміз не?
Оқу мен шығармашылық суреттің айырмашылығы неде?
Академиялық суреттің мақсаты мен міндеттері?
Пішіннің конструктивті пішіні дегеніміз не? Мысал көрсетіңіз
Қарапайым және күрделі пішіндерді біз қалай түсінеміз? Мысал көрсетіңіз
Суреттегі пішін құрылысының қосалқы сызықтарын қалай түсінеміз? Мысал көрсетіңіз
Осьтік сызық деген не?
1.8.2 8-15 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.
Көкжиек сызығы деп нені атаймыз?
Түйісу нүктесін қалай түсінеміз?
Шеңбердің перспективасын қалай тұрғызыды? Мысал келтіріп көрсетіңіз.
Натюрморт суреттің әдістемелік кезеңдері қандай болуы керек?
Пішін бойынша штрих «қою» деген не? Дөңгелек және қырлы пішінді заттар суретінен мысал келтіріңіз
Долбардың ұзақ мерзімді суреттен айырмашылығы неде? Олардың мақсат, міндеті қандай?
Суреттегі «конструкция» терминін қалай түсінеміз?
1.9 «Академиялық сурет» курсының жазба жұмыстарының тақырыптары (реферат, баяндама, курстық жұмыс т.б.)
Сызықтық және кеңістік перспективасының негізгі заңдылықтары
Күрделі пішінді затың сараптау (анализ) ерекшеліктері. Мысалы: Құмыра бейнесі
«Жылт», «жарық», «жартылай көлеңке», «көлеңке», «рефлекс» ұғымдары
Нұсқадан қарап сурет салу спецификасы
Бір және екі нүктеде түйісу арқылы интерьер суретін тұрғызу заңдылықтары
Көлеңке теориясының негізгі қағидалары
Жарық көлеңке және өңдік қатынас негізі заңдылықтары
Оқу суретінің қойылымдарын құрастырудағы әдістемелік талаптар
Қарындаш, көмір, сангина, соустың қасиеттері мен қолдану техникасының тәсілдері
Академиялық суреттің ғылыми негізі.
Суреттегі қосалқы сызықтарды пайдаланудың ролі мен маңызы.
Заттарды және суретті қабылдау психологиясы.
3. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ
№
|
Жұмыс түрі
|
Тапсырманың мақсаты мен мазмұны
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Орындау мерзімі және тапсыру уақыты (аптасы)
|
Балл
|
Бақылау түрі
|
1
|
Реферат
|
Тақырып бойынша негізгі баяндама
|
Семинар тақырыбына байланысты
|
апта
|
5% (үй тапсырмасы түрінде беріледі)
|
Реферат және баяндама
|
2
|
Оппонент болуы
|
Баяндама жасау
|
Семинар тақырыбына байланысты
|
апта
|
5% (үй тапсырмасы түрінде беріледі)
|
Семинарда жауап беруі
|
3
|
ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындау
(барлығы 12 тапсырма)
|
Аналитикалық және танымдық қабілеттерін дамыту
|
Семинар тақырыбына байланысты
|
ОЖСӨЖ тақырыбына бөлінген уақыт кестесіне байланысты
|
Тақырып бойынша
1 – 4% дейін (аралық бақылау түрі ретінде)
|
Тапсырмалардың орындалуын, сұрақтарға жауап беру қабілетін тексеру
|
4
|
Жазба жұмыс түрінде аралық бақылау
|
Логикалық ойлау қабілетін тексеру
|
1 – 4
Екінші жұмыс Тақырыпқа байланысты
5 – 11
|
№4 семинар
№10
|
Тапсырмалар саны бойынша әрбір жұмыс 8% бағаланады
|
Жазба жұмысын тексеру
|
5
|
Емтихан
|
Білімді кешенді тексеру
|
|
|
Тест
|
|
4. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ
Пәннің әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Кафедра «Бейнелеу өнері» тьютор
Аға оқытушы: Хамзин Т.А,
Пән Академиялық сурет
Кредит саны - 2
№
|
Әдебиет атауы
|
Барлығы
|
Ескерту
|
кітапханада
|
кафедрада
|
Студенттердің қамтылу пайызы (%)
|
Электронды түрі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Г.В.Беда. «Бейнелеу сауаты негіздері» М.; 1981ж.
|
+
|
-
|
50
|
-
|
-
|
2
|
Н.Н.Ростовцев. «Суретті оқыту әдістемесінің тарихы» М.; Просвещение 1981ж
|
+
|
-
|
70
|
-
|
-
|
3
|
Н.В.Одноралов «Материалы, инструменты и оборудование в изобразительном искусстве»
|
+
|
-
|
40
|
-
|
-
|
4
|
Н.В.Кузин «Нобайлар және суреттемелер»
М., «Просвещение» 1981г
С.В Шорохов .«Композиция негіздері» 1979 ж М.; Просвещение
|
+
|
-
|
60
|
-
|
-
|
ГЛОССАРИЙ
Академиялық сурет пәні бойынша глоссарий
Ахроматикалық және хроматикалық түстер.
Ахроматикалық түстер бір-бірінен тек бір белгісі бойынша (ашық-сұрғылт немесе қара сұрғылт) ерекшеленеді. Хроматикалық түс, ашықтығы жағынан ерекшеленуімен қатар, тағы да екі басты белгілермен – түстік өңмен және қанықтылықпен сипатталады. Түстік өң – бұл «қызыл», «сары» және т.б. сөздермен анықталатын нәрсе және мұның өзі бір түсті екіншісінен ерекшелеп тұрады. Ахроматикалық түстердің қоспасынан хроматикалық түстің қанықтылығы азаяды. Хроматикалық түстерді жылы және суық түстер деп шартты түрде бөледі. Жылы түске спектрдің сары-қызыл бөлігі, ал суық түске көк-көгілдір бөлігі жатады.
Үйлесімділік – Түсті пайдаланатын суретшінің аса маңызды міндеті – неғұрлым тиімді гармониялық түсті үйлесімдерді табу. Алынған түстер әдемі (гармониялық) немесе нашар (дисгармониялық) үйлесуі мүмкін. Түстік гармониялар - бұл белгілі бір тәртіппен орналасқан азғана түстердің қисындасуы.
Ең жақсы түстік үйлесімдер – түстік шеңбер бойында үлкен аралық қашықтықта болады;
Неғұрлым интенсивті түстерді интенсивтілігі аз түстермен үйлестірген кезде неғұрлым интенсивті түсті аз мөлшерде (дақтың аумағы бойынша) алу керек;
Хроматикалық түсті ахроматикалық түспен үйлестіруге болады: жылы түстерді – қара-сұр түстермен, суық түстерді – ашық-сұр түстермен үйлестірген жақсы.
|
Суреттеме – нұсқаның жалпы нобайы салынып, кескіні айқындалған сурет өнерінің түрі.
|
Сұңғақтылық (монументальность) – станоктік кескіндеме мен графикалық шығармаларда бұл ерекшелік тақырыптың қоғамдық құндылығымен, оның батыл пафосымен ой - өрісінің тереңдігімен , суретшілік тілдің шеберлігімен, қарапайым да қаталдығымен, ұлылығымен қатар экспрессивтілігімен ерекшеленеді.
|
Натурализм – бейнелеу өнерінде жалпылықтан, ойлаудан, белгілі бір идеяны ұстанудан тыс, былайша айтқанда суретші көз алдындағының барлығының таза сыртқы көрінісін көшіруге саяды.
|
Нұсқа (натура) – бейнелеу өнерінде шындық нысаны, ең алғашқы түп негізі. Ол қойылым үшін қойылған зат, портрет кейде пейзаж болуы мүмкін.
|
Долбар – суретші тез орындайтын кішкене көлемдегі сурет немесе кескіндеме. Долбардың жалпы мақсаты (суреттің немесе этюдтің) өзіне ұнаған көрінісін есте сақтап қалу үшін салынады.
|
Заттың жалпы өңдік және түстік жағдайы – бейнеленетін нысанға жарықтың түсуіне байланысты анықталады. Заттың бұл қасиетін жеткізу, суретші әртүрлі өңдік және түстік диапазондағы этюдтің өңдік және түстік қатынастарын ұстауы тиіс. Түстердің және жарық көлеңкенің үйлесімін берген кезде ақшыл нәрседегі (Мысалы гипстегі) көлеңке қара нәрседегі (мысалы қоңыр матаның бүктелген жері) жарықтан ашығырақ болады. Өңі берілетін суреттерді салғанда өңдер қатынасын салыстырып, анықтап алу керек.
|
Өзара байланыс (отношение) – нұрсая, бояу түсті пішін, реңдік қатынас, т.т. секілді бейнелеу құрал-тәсілдерінің шығарма тұтастығына сәйкес үйлесімді қарым-қатынас заңдылығы.
|
Мұндалап және бейненің шашыраңқы көрінуі – бұл, нұсқадан қарап сурет салушы адам әр затты жеке-жеке жазған жағдайда көрінеді. (Өңдік және түстік жағдайда заттарды бір-бірімен салыстырғанмен әр затқа жеке қарағаннан туындайды).
|
Сәйкестік (пропорция) – бұл тұтас бір заттың жеке-жеке бөліктерінің арасындағы белгілі бір сәйкестікті білдіреді.
Сурет салғанда заттың өзіне тән ерекшеліктерін, оның сәйкестіктерін: биіктігінің көлденеңіне, бір бөлігінің екінші бөлігіне шама қатынасын анықтап алу қажет.
|
Ракурс – бейнеленген нұсқаның кеңістікте перспектива заңдылығы бойынша қысқаруы. Ракурс фрескада жиі пайдаланылады, әдетте ол қозғалыс пен кеңістікті тиімді етіп шешуге көмектеседі.
|
Нұрсая (светотень) – Нұсқаның жарық сәуле түскен бөлігі мен көлеңке жағын салыстыра қарау немесе живопись пен графика шығармаларындағы нәрсенің көлемі мен композицияның нұрлы ауа кеңістігін айқындайтын бояу таңбалары мен штрихтарының әртүрлі қарқындылығы.
|
Өңдік қатынас – суретте, натураға қарағанда, әлдеқайда кедей, қарапайым. Суретшідегі ең қара нәрсе – қарындаш немесе көмір, ең ақ нәрсе қағаз. Өңдік қатынастарды суретші өзінің қарапайым құралдарымен беруі тиіс. Суретші барлық уақытта өң-түстердің дұрыс қатынастарын, яғни алуан түрлі заттар мен детальдардың ашықтығы арасындағы бір ізділіктің суретте натурадағыдай сақталуын қадағалап отыруы тиіс.
|
Тұтас қабылдау, тұтас бейнелеу – суретші алдына қойылған нұсқаға тұтас қарап бейнелегені абзал. Өйтпеген жағдайда (затқа жеке-жеке қараған жағдайда) заттың бір-біріне деген сәйкестігін анықтай алмай қателесуі мүмкін.
|
5. ПӘН БОЙЫНША ДӘРІСТЕРДІҢ КОНСПЕКТІСІ
Дәріс 1.
Тақырып: Отырған әйел адам бейнесі ( қолымен )
Достарыңызбен бөлісу: |