М. Е. Лобашев к. В. Ватти


Хромосомасыз тұқым қуалаудың генетикалық анализі



жүктеу 8,1 Mb.
Pdf просмотр
бет129/275
Дата29.04.2022
өлшемі8,1 Mb.
#38344
түріЛекция
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   275
Lobashev

Хромосомасыз тұқым қуалаудың генетикалық анализі. 
Ци-топлазмалық тұқым 
қуалауға  генетикалық  анализ  жасау  үшін  анығында,  клетка  органоидтарының 
биохимиясы  және  морфоло-гиясы,  олардың  клетка  цикліндегі  санының 
тұрақтылығы  неме-се  өзгеру  заңдылықтары,  олардың  өзін-өзі  ендірулері  мен  қыз-
меті  жөнінде  цитологиялық  және  биохимиялық  дәл  мәліметтер  қажет. 
Цитоплазмалық тұқым қуалауды генетикалық әдістер арқылы табысты түрде зерттеу 
үшін, ең алдымен, цитоплазманың предетерминациясын және инфекцияның барлық 
типтерін  шығарып  тастау  қажет.  Цитоплазманың  әр  түрлі  органоидтарымен 
байланысқан және айқын көрінетін белгілері бар формалар алу қажет. 
Хромосомасыз  тұқым  қуалауға  генётикалық  анализ  жасаудың  нақты  мысалын 
кдрастырайық.  А.  Срб  нейроспора  түрлерінің  біреуінен  (Ы.  Зііорһуііа)  бірнеше 
форма  алып,  оларды  5^  деп  атады.  Олар  споралары  мен  конидияларының  баяу 
өсуімен  сипатталады,  бірақ  кейінірек  олардың  есуі  қалыпты  жылдамдықпен  өткен. 
Цитохромдарына анализ жасау олардың жабайы типтен айырмашылығы жоқ екенін 
көрсетті, демек баяулап өсу тыныс алудың бүзылуымен байланысты емес. 
 


5,§"-формаларды  жабайы  типпен 
(Ы) 
реципрокты  шағылыс-тыру  аналық  түқым 
қуалау  болатынын  көрсетті.  Беккростардың  бірнеше  үрпақтарын  (жиырмаға  дейін) 
зерт-теу  аналық  хромосомаларды  аталық  хромосомалармен  толық  алмастырған 
кездің өзінде 5§" белгісі өзгеріссіз аналық жолмен түқым қуалайтынын көрсетті. 
5^-белгінің  хромосома  гендерімен  тіркесуін  сынау  оның  ней-роспорадағы  жеті 
хромосома гендерінің ешқайсысымен де  тір- 
 


кеспегенін  көрсетті.  Тетрадалық  анализдің  көмегімен  бойынша  ажыраудың 
жоқтығы хромосома гендері бойынша ажырауға әсер етпейтінін анықтады. Сонымен, 
5-ның  цитоплазмалық  тұқым  қуалау  сипатын  ядродағы  кандай  да  болмасын 
бұзылумен мейоз-дың ерекшеліктерімен түсіндіруге болмайды. 
Осыдан  кейін  цитоплазма-лар  араластырылды  —  нейро-спораның  екі 
формасының  гитерін  эксперименттік  жолмен  қосты:  оның  біреуінде  қалып-ты 
цитоплазмасы  және  хромосомалық  маркер 
а 
(ақ  мице-лий),  екіншісінде  өсудің 
баяу-лауын анықтайтын 5д цито-плазмасы және боялған мицелий беретін аллелі 
а
+
 
бар.  Кешіпей,  гифтердің  құйылысып  қосылғанын  микроскоп  астын-60-сурет.      Әр   
түрлі      мицелийлердің        д
а
  көргеннен  кейін,  осы  учаскеде  пайда  болған  ядроларьг 
ядролық  факторлар  бойынша  кй-  бар  өскіндердің  бәрі  кесіп  алы  роспораның  ажырап 
айрылуы:нып, жекелеген пробиркаларға 
1—
мицелийлердің      өзара        ңұйылысуы;салынды.  өсіп  шыққан  мицо-құрамында 
аралас  цитоплазмасы  бар,гетерокарион  мицелийінің  учаскесі;  3—ЛИИЛбрДеН     
КОНИДИЯЛар        (оларды бөліп өсірудің нәтижесі. Цитосының   көбею   ілазмальқ    
факторлар:              ;өсетіндері        және  8—баяу      есетіндері.жиналды  және  анализ  -
~™т;::іт2::т%&. 
*«■ 
 
машн мицелий. арасында  Л/а  мен    
г>§а+-къщ
 бастапқы    үйлесімдері    ғана емес, 
сонымен  қатар  5£ 
а 
мен 

а+-ның  жаңа  үйлесімдері  табылды  (60-сурет). 
ІДитоплазмалық  тұқым  қуалаудың  дискреттілігін  дәлелдейтін  цитоплазмалық 
фактор  бойыныша  ажырау  табылды  және  мұндай  ажырау  хромосома  гендерінің 
таралуынан  тәуелсіз  болып  шықты.Сонымен,  баяндалған  фактілердің  негізінде 
үрпақтар ара-сындағы материалдық және қызметтік сабақтастылық клетканың өзін-өзі 
өндіре  алатын  —  ядролық  және  цитоплазмалық  құрылымдарының  бәрімен 
қамтамасыз  етіледі  деп  есептеуге  бола-ды.  Хромосомалық  тұқым  қуалау  сияқты 
цитоплазмалық тұқым қуалау да дискретті. Ядролық тұқым қуалаудан оның айырмасы 
—  оаналық  жолмен  тұқым  қуалаиды  және  онда  ажырау-дың  тұрақты  сандық 
зандылықтары болмайды. 
Ядролық  гендер  сияқты,  цитоплазмалық 
гендер  де  тұрақтыдығьмен 
гетерозиготалы 
жағдайда 
өзгермеушілігімен, 
аллельдерінің 
ажырауымен 
сипатталады, оларға генотип және фенотип жөніндегі ұғымдар қолданылады. 



жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   275




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау