Ғ
2
кезінде белгілер 3 : 1 қатынасында
ажырайды. Демек, осы альтернативті бел \.. рді бір аллель жүбы анықтайды. Ал кейде
құрамында цианиді аз екі бедені өзара шағылыстырған кезде
Ғі
буданында цианид кеп
болады да,
Ғ
2
кезінде ол белгі ажырайды — өсімдіктердің 9/16 бөлігінде цианид көп,
7/16 бөлігінде аз болады.
Осы қатынас мендельдік дигибридтік ажырау схемасына үйлесе ме — соны анықтау
үшін беденің бастапқы расасының әрқайсысында гомозиготалы күйінде бірден
доминант аллелъдері
(ЬЬҺҺ
немесе
ІІНН)
бар деп, және ол аллельдер өзара
әрекеттесу кезінде цианид синтезін анықтайды. Буданның бі-рінші ұрпағында екі
геннің де доминант аллельдері
Ь-Н-бола
тындықтан, оның жапырағында цианид
мөлшері көп болады.
Ғ
2
кезінде ажырауы мынадай қатынаста болады: 9/16
Ь-Н-:
:
3/ібЬ-һһ
: 3/16
НН-
: 1/16
ІІҺҺ.
Доминант гендердің әрқайсысы өз бетімен цианидті
кеп мөлшерде жасап шығаруды қамтамасыз ете алмайды, сондықтан генотиптер:
Ь-
һһ
және
ІШ-
болатын өсімдіктерде цианид аз болады, ал
Ғ
2
кезінде фенотип бойынша
ажырауы 9 : 7 қатынасында болады.
Беде жапырақтарындағы цианид линамараза ферментінің әсерімен линамарин
глюкозидінен түзіледі. Әр түрлі генотипі бар беделер жапырағына химиялық анализ
жасау, осы гендердін, өзара әрекеттесуіне сипаттама береді (3-таблица).
Ь-Н-
өсімдігінің экстрактында цианид мөлшері қалыптағы-дай болады.
Ь-һһ
есімдігі жапырақтарында цианид түзілу үшін линамараза қосу, ал
ІІН
— өсімдігіне
линамарин қосу қажет.
ІІҺҺ
есімдігіне қайсы компонентті қосса да цианид
түзілмейді. Демек,
Ь
гені линамариннің түзілуін, ал
Н
гені линамараза ферментінің
түзілуін қамтамасыз етеді. Осы фермент линама-ринді цианидке айналдырады.
Ь
генінің рецессивті / күйге ай-налуы линамариннің түзілу реакциясын тоқтатады, ал
һ
гені ферменттің түзілуін шектейді. Сонымен, жүргізілген гибридологиялық және
биохимиялық анализдер гендердің езара әрекет-тесу механизмі жөнінде мағлұмат
береді.
Ғ
2
к е з і н д е фенотип бойынша 9:7 қ а т ы н а с ы н д а а ж ы р а у 9 : : 3 : 1
катынасында ажыраудың өзгерген түрі, мүнда әр түр.лі гендердің доминантты және
рецессивті ал-лельдері фенотиптік көрінуді өз бетімен анықтай алмайды.
Б е л г і л е р д і ң 9:3:4 қ а т ы н а с ы н д а а ж ы р а у ы .
Екі геннің де
доминантты және рецессивті аллельдерінің өз беттерімен көрінетін кездері белгілі.
Осыған байланысты
Ғ
2
кезінде белгілердің ажырау сипаты өзгереді. Үй қояны
жүнінің көгілдір, қара және ақ түсті — үш түрлі бояуының тұқым қуа-лауын
қарастырайық. Ақ түсті қызыл көзді (альбиностар) үй қояныиың мүлде пигменті
3 - т а б л и ц а
Генотиптері әр түрлі беде өсімдіктері
экстрактында цианид тұзілуі
болмайды.
Көгілдір түсті үй қояндарын ақ түстілермен шағылыстырған кезде
Достарыңызбен бөлісу: |