ТҰҚЫМ ҚУАЛАЙТЫН   РЕАКЦИЯ   НОРМАСЫ.   ОНТОГЕНЕЗДІ

белгілі  бір  дәрежеде  өзгеруін  қамтамасыз  ететін  осы  генотиптің  қасиетін 
реакция нормасы 
деп атайды (14-тарауды қарақыз). Реакция нормасын және 
ортаның әр түрлі факторларының белгілі бір генотиптердің іске асырылуына 
тигізетін әсерлері сипатын зерт-теу онтогенезді, соның ішінде жануарлар мен 
өсімдіктер өнім-ділігін кең көлемде басқаруға мүмкіндік туғызады. 
Онтогенезді  басқару.  Витаминдер  жануарлардың  есуі  мен  дамуын 
басқарудың қуатты қүралы. Витаминдердің жануарлар өнімділігіне тигізетін 
әсерінін,  мысалы  ретінде 
В 
тобындағы  витаминдер  әсерін  қарастырып 
керейік.  Бүл  витаминдерді  ауыл  шаруашылығы  жануарларына  жемшөппен 
бірге қосып беру қа-жеттігі олардың ас-қорыту системасынын. қүрылысымен 
анық-талады. Көп камералы қарны бар жануарлар (күйіс қа-йыратындар), 
В 
комплексіндегі  витаминдерді  синтездейтін  микроорганизмдердің  әрекеті 
арқасында,  оларды  қажет  етпейді  және 
В 
—  авитаминозына  шалдықпайды. 
Асқазаны бір каме-ралы  жануарларға  (шошқа,  тауық  және  басқалар)  бүл 
вита-миндер қажет, және олар Б-авитаминозына шалдығады. Буаз кезінде әр 
түрлі  рационда 
(В\
2
 
витамині  қосылған  және  қосыл-маған)  үсталған 
генотиптері  үқсас  мегежіндердің  төлдегіштігін  салыстырып  керелік. 
В\
2
 
витаминініқ  жетіспеушілігі  мегежін-дердің  телдегіштігіне  күшті  әсер  етті, 
оны 14,0-ден 7,6-ға дейін темендетіп жіберді және сонымен бір кезде тәлдің 
тіршілікке  қабілеттілігі  кеміді.  Шошқалардын,  төлдегіштігінщ  айырмашы-
лығына  қарамастан  овуляцияпанған.жұмыртқа  клеткаларының  саны  оларда 
бірдей  болатын,  демек,  Ві
2
  витаминінін,  жетіспеуі  ұрықтың  бір  бөлігінің 
өлуіне әкеліп соқты. 
В 
тобындағы  витаминдердіқ  тіршілік  әрекетіне  тигізетін орасан  зор  әсері 
олардың  коферменттер  түрінде  ферменттер  системасына  кіретіндігімен 
түсіндіріледі. 
Жануарлар  онтогенезіне  әсер  етудің  басқа  құралы  өсуіне,  жыныстық 
қызметіне  және өнімділігіне әсер  етуші  эндокринді  препараттарды  қолдаиу. 
Генотип  эндокринді  бездердін,  қызметі  сипатын,  олардың  арасындағы 

функциялық өзара байланыстарды және организмнің басқа еистемаларынын, 
қызметін анық-тайды. 
Гипофиздің  гормондары  организмніқ  түрлі  функцияларына,  соның, 
ішінде  ішкі  секреция  бездері  қызметіне  орасан  зор  әсер  етеді.  Мәселен, 
гидростанциялардың  салынуына  байланысты  қажеттігі  арта  түскен  іс  — 
балықты қолдан өсіру балық завод-тарына инкубациялау үшін уылдырық алу 
жолындағы  қиын-шылықтарға  байланысты  тежеліп  келді.  Н.  Л. 
Гербильский  бе-кіре  түқымды  балықтардьщ  жыныс  өнімдерінің  жетілуіне 
қажет болған уақытта жеделдететін гипофиздік егу әдісін ойлап тапты. 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: