Лиро-эпостыќ жырлар

Лиро-эпостық жырлар

«Қыз Жібек» жыры туралы
«Қыз Жібек» жырына 500 жыл. «Қыз Жібек» жыры – қазақтың ең көне мұраларының бірі,лиро-эпостық дастандарының ішіндегі ең көркемі. «Қыз Жібек» жыры-аңыз емес, тарихи оқиға,кейіпкерлері өмірде болған адамдар. Жырдың негізгі кейіпкерлері- Төлеген мен Жібек бірін-бірі шын сүйген ғашықтар,бірақ әке батасынан аттап кеткен Төлегеннің өлімі мен Жібектің қайғылы тағдыры талай жанарларға жас үйірілтпей қоймайды. Жібек бейнесі- сұлулық пен әсемдіктің символы,қазақ халқының мақтанышы, рухани ескерткіш.
1971 жылы Ғабит Мүсірепов сценарии бойынша Сұлтан Қожықов «Қыз Жібек» фильмін түсірді.Төлеген мен Жібек рөлдеріне Құман Тастанбеков және Меруерт Өтекешева таңдалды.

Шәкәрім Құдайбердіұлы- қазақ халқының ұлы ойшылы,ақыны. Ол 1858 жылы қазіргі Шығыс Қазақстан Облысы Абай ауданы Шыңғыстауда дүниеге келген. Шәкәрім жеті жасқа толғанда әкесі дүниеден өтеді. Абай Шәкәрімді өз қамқорлығына алады, себебі Құдайберді Абайдың ағасы.

Шәкәрім ақын Шығыс, орыс классиктерінің шығармаларын қазақ тіліне аударды.
Шәкәрім көптеген өлеңдер, мақалалар, дастандар жазды. Олардың бірі «Еңлік-Кебек» дастаны.

«Еңлік -Кебек» дастаны тұңғыш рет 1912 жылы Семейде «Жәрдем» баспасында жарияланды.
«Еңлік- Кебек» дастаны- адам таңдыры, адал махаббат жолындағы күрес, рушылдық құрбаны болған екі жастың қайғылы тағдырын туралы баяндайды.
Дастанының кейіпкерлері- бірін-бірі ұнатқан, ғашық болған жастар Еңлік пен Кебек, бірақ дауласқан екі ру тобықты мен найман билері екеуін ат құйрығына сүйреп өлтіреді. Екі жастың төрт айлық баласы тау бөктерінде жылап жетім қалады.

Махаббат жолында құрбан болған,ерлікті аңсау мен зұлымдық қарсылысының бейнесі болған Еңлік пен Кебек есімдері ел есінде сақталды.
Семей-Қарауыл тас жолына жақын жерде Еңлік-Кебек ескерткіші бар.

Достарыңызбен бөлісу: