Белоктар алмасуы. Бауыр биохимиясы.
195. Ересек адам 1 кг дене салмағына есептегенде қажет болатын тәуліктік белок мөлшері:
0,3-0,4г
5,0-6,0г
0,7-0,8г
9,0-10,0г
11,0-12,0г
196. Оң азоттық баланс:
белоктың құрамында тағаммен түсетін азоттың мөлшері ағзадан шығатын азоттың мөлшерінен аз
белоктың құрамында тағаммен түсетін азоттың мөлшері ағзадан шығатын азоттың мөлшерінен көп
белоктың құрамында тағаммен түсетін азоттың мөлшері ағзадан шығатын азоттың мөлшеріне тең
тағаммен түсетін белоктың мөлшерінен жасушада белоктың синтезделуі жоғары болады
тағаммен түсетін белоктың мөлшерінен жасушада белоктың синтезделуі төмен болады
197. Теріс азоттық баланс дамиды:
жүктілікте
бала кезінде
қартайғанда
онкологиялық ауруларда
аштықта
198. Қан плазмасының белоктарының қоры қажет:
зат алмасудың улы өнімдерін усыздандыру үшін
алмастырылмайтын амин қышқылдарының қорын толтыру үшін
қансырыған кезде қанның онкотикалық қысымын қалпына келтіру үшін
гормондық балансты қалпына келтіру үшін
қан сары суының пигменттерін түзу үшін
199. Белоктардың қорытылуына қатысатын ферменттер:
пепсин, гастриксин
трипсин, химотрипсин
карбоксипептидазалар, аминопептидазалар
катепсиндер, энтеропептидазалар
дипептидазалар, трипептидазалар
200. Ас қорыту сөлдеріндегі проферменттер келесі түрде активтенеді:
белоктың біріншілік структурасының өзгеруі арқылы
белоктың екіншілік структурасының өзгеруі арқылы
белоктың үшіншілік структурасының өзгеруі арқылы
Н3РО4 қосылуы арқылы
арнайы пептидтердің бөлінуі арқылы
201. Асқазан сөлінің НСl қажет:
пепсиногенді активтеуге
трипсиногенді активтеуге
белоктарды денатурациялауға
белоктарды залалсыздандыруға
сфинктердің жұмысын реттеуге
202. Асқазан сөліндегі муцин қажет:
асқазанның кілегейлі қабатын өзінөзі қорытудан сақтау үшін
НСl әсерінен қорғау үшін
В12 витаминінің сіңірілуі үшін
асқазандағы ферменттерді активтеу үшін
В12 витаминін бұзылудан сақтау үшін
203. Асқазан сөлінің қалыпты рН:
1) 3,0- 5,0
2) 1,5- 2,0
3) 8,8- 9,0
4) 10,4-12,8
5) 5,5- 6,8
204. Асқазан сөлінің негізгі бейорганикалық компоненті болып табылады:
Н2О2
көміртек шала тотығы
тұз қышқылы
күкірт қышқылы
аммоний сульфаты
205. Асқазан сөлін зерттегенде, жалпы қышқылдық «0»-ге тең, бос НСl анықталған жоқ. Пепсин мен гастриксин жоқ. Бұл күй қалай аталады:
ахилия
ахлоргидрия
гипохлоргидрия
гиперхлоргидрия
қалыпты асқазан сөлі
206. Қалыпты асқазан сөлі - бұл:
өткір қышқыл иісті, түссіз, сәл тұтқыр, тәулігіне 2 л бөлінетін сұйықтық
әлсіз қышқыл иісті, сары түсті, тұтқыр, тәулігіне 2 л бөлінетін сұйықтық
әлсіз қышқыл иісті, түссіз, өте тұтқыр, тәулігіне 2 л бөлінетін сұйықтық
иіссіз, түссіз, сәл тұтқыр, тәулігіне 3 л бөлінетін сұйықтық
әлсіз қышқыл иісті, түссіз, сәл тұтқыр, тәулігіне 2 л бөлінетін сұйықтық
207. Асқазан сөлінің иісі шіріген иіс. Бұл байланысты:
пепсиннің болуына
ашуға
ыдыраған тағамның тұрып қалуына
тағамның күшті қорытылуына
тұз қышқылының болуына
208. Асқазан сөлінің қалыпты құрамдас бөліктеріне жатады:
ұшқыш май қышқылдары
өт қышқылдары
қан
сүт қышқылы
муциндер
209. Асқазан сөлінде өт пайда болады:
гиперхлоргидрияда
гипохлоргидрияда
қантты диабетте
ахилияда
пилорикалық бөліміндегі тыртықтық өзгерістерде
210. Асқазан сөлі түсінің сары болуы оның құрамында келесі заттың болуына байланысты:
HCl болғанда өттің
НСl жоқ болғанда өттің
қышқылдылық төмен болғанда қанның
сүт қышқылының
ұшқыш май қышқылдарының
211.Асқазан сөлінің түсі "кофе тәрізді" болуы оның құрамында келесі заттың болуына байланысты:
өт
қан НСІ жоқта
қышқылдық жоғары болғанда қан
белоктардың шіру өнімдері
көмірсулардың ашыған өнімдері
212. Асқазан сөлінде өт пен сүт қышқылы болады:
гиперхлоргидрияда
гипохлоргидрияда
ахлоргидрияда
ахилияда
сарғыштануда
213. Ұйқы безі сөлінде кездеседі:
1. аминопептидазалар
2. дипептидазалар, трипептидазалар
3. пепсин мен гастриксин
4. трипсин мен химотрипсин
5. карбоксипептидазалар
214. Ішек сөлінде кездеседі:
аминопептидазалар
трипсин мен химотрипсин
дипептидазалар
карбоксипептидаза
пепсин мен гастриксин
215. Белоктардың шіруі:
олардың тотығуы
амин қышқылдарының ішек сөлі ферменттерінің әсерінен ыдырауы
амин қышқылдарының тоқ ішек микрофлорасының әсерінен ыдырауы
тотықсыздану
дезаминдену
216. Тоқ ішекте белоктар шірігенде түзіледі:
индол, скатол
крезол, фенол
гиппур қышқылы
индикан
кадаверин, путресцин
217. Белоктардың улы шіру өнімдерінің залалсыздануы өтеді:
ащы ішекте
тоқ ішекте
бүйректе
бауырда
лимфа түйіндерінде
218. Белоктардың шіру өнімдері бауырда залалсызданады:
күкірт және глюкурон қышқылдарымен конъюгациялану реакциялары арқылы
глицинмен конъюгациялану реакциясы арқылы
диаминооксидазалардың әсерінен
глюкурон және бензой қышқылдарымен конъюгациялану реакциялары арқылы
фосфор қышқылымен конъюгациялану реакциясы арқылы
219. Қандай заттың мөлшері бойынша белоктардың ішекте шіруі мен бауырдың залалсыздандыру қызметінің жылдамдығы туралы болжам жасауға болады:
индикан
кадаверин
путресцин
бензой қышқылы
күкіртсутек
220. Креатин синтезі өтеді:
бауырда және өкпеде
бүйректе және бауырда
жүректе және бауырда
ішектің кілегейлі қабаты мен бұлшық етте
қаңқа бұлшық еті мен миокардта
221. Креатиннің түзілуіне қажет амин қышқылдары:
аргинин, глицин, цистин
аланин, аргинин, метионин
глицин, метионин, орнитин
аргинин, глицин, метионин
аланин, орнитин, цистеин
222. Креатиннің маңызы:
одан креатинфосфат түзіледі
ол энергия көзі болып табылады
одан креатинин түзіледі
соңғы өнімдерге дейін тотығады
гормондардың түзілуіне пайдаланылады
223. Креатинфосфат - H3PO4 көзі және келесі үрдіс үшін энергия көзі:
ферменттердің активтенуі
ГТФ ресинтезі
бауырдағы АТФ ресинтезі
бұлшық еттегі АТФ ресинтезі
нуклеотидтердің түзілуі
224. Креатинин:
креатиннің түзілуіне пайдаланылады
креатинфосфаттың түзілуіне пайдаланылады
соңғы өнім болғандықтан, зәрмен бөлінеді
белок алмасуының аралық өнімі болып табылады
бауыр функциясын анықтауға қажет
225. Трансаминдену үрдісінің маңызы:
алмастырылатын амин қышқылдарының синтезі
алмастырылмайтын амин қышқылдарының синтезі
глицериннің синтезі
амин қышқылдары катаболизмінің басы болып саналады
көмірсулар мен белоктар алмасуын өзара байланыстырады
226. Амин қышқылдары декарбоксилденгенде түзіледі:
-кето қышқылдары
қаныққан май қышқылдары
оксиқышқылдар
амидтер
биогенді аминдер
227. Серотонин келесі амин қышқылынан түзіледі:
гистидин
глутамин қышқылы
тирозин
триптофан
аспарагин қышқылы
228. Серотониннің физиологиялық әсері:
қан тамырларын кеңейтеді, өткізгіштігін арттырады
қан тамырларын тарылтады, ішек перистальтикасын күшейтеді
тұз қышқылының секрециясын арттырады
жүйке импульсінің берілуін тежейді
мидағы қан айналымды жақсартады
229. -амино май қышқылы келесі амин қышқылынан түзіледі:
гистидин
глутамин қышқылы
тирозин
триптофан
аспарагин қышқылы
230. ГАМҚ-ң физиологиялық әсері:
қан тамырларын кеңейтеді
қан тамырларын тарылтады
тұз қышқылының секрециясын арттырады
жүйке импульсінің берілуін тежейді
мидағы қан айналымды жақсартады
231. Гистаминнің физиологиялық әсері:
қан тамырларын кеңейтеді, өткізгіштігін арттырады
қан тамырларын тарылтады
тұз қышқылының секрециясын арттырады
қозу үрдісін тежейді
мидағы қан айналымды жақсартады
232. Амин қышқылдарының азотсыз қалдықтары пайдаланылуы мүмкін:
энергия алуға
глюконеогенезге
белок синтезіне
кетон денелерінің синтезіне
липидтер синтезіне
233. Тікелей емес тотығудан дезаминдену реакциясына қатысады:
трансаминазалар мен декарбоксилазалар
НАД және НАДФ-тәуелді оксидазалар
НАД және ФАД-тәуелді оксидазалар
Трансаминазалар және НАД-тәуелді оксидазалар
Оксигеназалар және ФМН-тәуелді оксидазалар
234. Организмдегі аммиакты залалсыздандыру реакциясы болып табылады:
амидтену
мочевина синтезі
тотықсызданудан дезаминдену
трансаминдену
аммонийгенез
235. Қандай реакциялардың нәтижесінде аммиак түзіледі:
амин қышқылдарының тотығудан дезаминденуінде
пуриндік және пиримидиндік нуклеотидтер ыдырағанда
амидтердің дезамидтенуінде
биогенді аминдердің инактивтенуінде
трансаминденуде
236. Амидтену нәтижесінде глутамин мен аспарагин түзіледі, олар пайдаланылуы мүмкін:
аммиакты тасымалдау мен оны уақытша байланыстыруға
пуриндік және пиримидиндік негіздердің синтезіне
липопротеиндер синтезіне
белок синтезіне
гексозаминдердің түзілуіне
237. Аммонийгенез қажет:
аммиакты залалсыздандыруға
қышқыл өнімдерді бейтараптауға
маңызды катиондарды организмде сақтауға
қышқыл өнімдерді организмнен шығаруға
сілті өнімдерді бейтараптауға
238.Мочевина синтезі өтеді:
бүйректе
бауырда
көкбауырда
ішек қабырғасында
бұлшық етте
239. Мына реакцияны қандай фермент катализдейді
О
NH3 + CO2 + 2АТФ + H2O NH2 - C- О ~ РО3Н2 + 2 АДФ + Н3РО4
карбамоилфосфатсинтаза
аргиназа
аргининосукцинатсинтетаза
аргининосукцинатлиаза
орнитинкарбамоилтрансфераза
240. Мочевина синтезінің екінші сатысына қатысады:
орнитин
карбомоилфосфат
лизин
аргинин
аспартат
241. Орнитин циклінде қандай амин қышқылы мочевинаның алғы заты болып табылады:
аргинин
аспартат
глутамат
орнитин
метионин
242. Мочевина үшін амин тобының көзі болып табылады:
глутамин қышқылы мен креатин
аспарагин қышқылы мен аммиак
фенилаланин
глицин
гистидин
243. Гем синтезіндегі пиррол сақинасы төмендегі заттан түзіледі:
-аминолевулин қышқылынан
- аминомай қышқылынан
-кетоадипин қышқылынан
-оксимай қышқылынан
пирожүзім қышқылынан
244. Қандай қосылыстар гем синтезіне жұмсалады:
глицин
сукцинил-КоА
темір
билирубин
биливердин
245. Гем синтезіндегі порфобилиноген төмендегі заттан түзіледі:
-аминолевулин қышқылынан
- аминомай қышқылынан
-кетоадипин қышқылынан
-оксимай қышқылынан
пирожүзім қышқылынан
246. Гемоглобин синтезі тежеледі:
алмастырылатын амин қышқылдары көп болғанда
алмастырылатын амин қышқылдары жеткіліксіз болғанда
гипоксиялық жағдайларда
гем синтезі бұзылғанда
қышқыл-сілтілік тепе-теңдік бұзылғанда
247. Эритроциттерден бөлінген гемоглобин ММЖ жасушаларына тасымалданады:
альбуминдермен
глобулиндермен
гаптоглобинмен
липопротеиндермен
фибриногенмен
248.Гемоглобин ыдырағанда қандай пигменттер түзіледі?
өт
нәжіс
плазма
тері
зәр
249.Тікелей билирубинге тән қасиеттер:
улы
улы емес
суда ериді
Эрлиха реактивімен қызғылт түс береді
альбуминдермен байланыспаған
250. Байланысқан билирубиннің қасиеттері:
улылығы төмен
суда ериді
бүйректік тосқауылдан өтеді
улы
суда ерімейді
251. Тікелей емес билирубин төмендегі қасиеттерге ие:
улы
усыз
суда ерімейді
Эрлих диазореактивімен қызғылт түс бермейді
альбуминдермен байланысқан
252. Бос билирубин тікелей емес деп аталады, өйткені:
улы
усыз
Эрлих диазореактивімен кофеин реактивін немесе спирт қосқаннан кейін қызғылт түс береді
Эрлих диазореактивімен бірден қызғылт түс береді
альбуминдермен байланысқан
253. Тікелей билирубин келесі қосылыспен конъюгациялану реакциясы кезінде түзіледі:
күкірт қышқылымен
глюкурон қышқылымен
фосфор қышқылымен
глицинмен
глутаминмен
254. Обтурациялық сарғыштанудың симптомдары:
гипербилирубинемия
нәжістің түссіз болуы
билирубинурия
уробилиногенурия
стеркобилиногенурия
255. Гемолиздік сарғыштанудың симптомдары:
уробилиногенурия
стеркобилиногенурия
гипербилирубинемия
нәжістің түссіз болуы
билирубинурия
256. Паренхималық сарғыштанудың симптомдары:
гипербилирубинемия
нәжістің түссіз болуы
билирубинурия
уробилинурия
стеркобилиногенурия
257. Пуриндік негіздердің тотығуының соңғы өнімдеріне жатады:
несеп қышқылы және аммиак
мочевина
пурин
ксантин
гипоксантин
258. Жай белоктар алмасуының соңғы өнімдері болып табылады:
мочевина, креатинин, билирубин
билирубин, несеп қышқылы, ацетон
мочевина, креатинин, СО2
несеп қышқылы, мочевина, креатинин
креатин, креатинин, тікелей билирубин
259. Күрделі белоктар алмасуының соңғы өнімдері болып табылады:
несеп қышқылы, стеркобилин
креатинин, билирубин, СО2
несеп қышқылы, креатин, СО2
несеп қышқылы, билирубин, креатинин
мочевина, креатинин, аммоний тұздары
260. Дезаминденудің дезамидтенуден айырмашылығы дезамидтену кезінде:
реакцияға амин қышқылы түседі
амин қышқылы мен аммиак түзіледі
азотсыз қалдық пен аммиак түзіледі
кетоқышқылдары түзіледі
глутамин түзіледі
261. Несеп қышқылы мына заттың тотығуы кезінде түзіледі:
цитозиннің
тиминнің
урацил мен адениннің
аденин мен гуаниннің
триптофанның
262. Бауыр заттар алмасуында орталық орын алады, өйткені ол төмендегі қызметтерді атқарады:
реттеуші-гомеостатикалық
пластикалық және қор жинау
энергетиялық және антитоксикалық
секреторлық-экскреторлық
амидтену
263. Бауыр... басқа қандағы заттардың мөлшерін тұрақты сақтайды:
гормондардың
глюкозаның
холестеролдың
-ЛП
фосфолипидтердің
264. Бауыр келесі реакция арқылы антитоксикалық функция атқарады:
тотығу және тотықсыздану
метилдену және ацетилдену
гидролиз
коньюгация
фосфорлану
265. Өт түзіледі:
өт қабында
ұйқы безінде
гепатоциттерде
ащы ішектің кілегейлі қабатында
Купфер жасушаларында
266. Глюкоза синтезі үшін субстрат болып табылады:
1. холестерол
2. глицерин
3. аланин
4. лактат
5.пируват
267. Заттар алмасуының өзара байланысу жолдары:
1. жалпы катаболизм жолдары (ҮҚЦ, БТ, ТФ)
2. алмастырылатын амин қышқылдарын пайдалану
3. ортақ аралық өнімдер (фосфотриозалар, ПЖҚ, АСҚ)
4. ортақ энергия көздері (АТФ, НАДН2, НАДФН2)
5. аммиакты пайдалану
268. Липидтер, көмірсулар және белоктар алмасуындағы ортақ аралық өнім болып табылады:
1. пируват
2. фруктозо-6-фосфат
3. ацетилКоА
4. гуанидинсірке қышқылы
5. ҚСҚ
269. Көмірсулар мен липидтер алмасуындағы ортақ аралық өнімдерді атаңыз:
1.ФГА
2. ПЖҚ
3. малонилКоА
4. НАДФН2
5. ацетил-КоА
270.Көмірсулар, липидтер және белоктар алмасуының ортақ соңғы өнімі – СО2 түзілетін жалпы реакцияларды көрсетіңіз:
1. ПЖҚ-ң тотығудан декарбоксилденуі
2. амин қышқылдарының декарбоксилденуі
3. ацетосірке қышқылының декарбоксилденуі
4. -кетоглутар қышқылының тотығудан декарбоксилденуі
5. глюкозаның пентозды циклде тотығуы
271. Тағаммен түсетін қандай заттар пируваттың алғы заты боып табылады?
көмірсулар
белоктар
май қышқылдары
холестерол
целлюлоза
272. Өттің функциялары:
липидтерді эмульсиялау
ұйқы безі липазасын активтеу
липидтердің гидролиз өнімдерінің мицелла құрамында сіңірілуі
асқазаннан түскен қышқылдық өнімдерді бейтараптау
суда еритін витаминдердің сіңірілуіне қажет
Заттар алмасуының реттелуі. Гормондар биохимиясы
273. Гипофиздің тропты гормондарының түзілуін стимулдейтін гипоталамус гормондарының жалпы аталуы:
статиндер
глюкокортикостероидтар
минералокортикостероидтар
рилизинг-факторлар
соматомединдер
274. Гипофиз гормондарының түзілуін тежейтін гипоталамус гормондарының жалпы аталуы:
рилизинг-факторлар
соматомединдер
простагландиндер
циклді нуклеотидтер
статиндер
275. Статиндердің түзілетін жері:
қалқанша безінің парафолликулярлы жасушалары
бауыр жасушалары
гипофиздің артқы бөлігі
гипоталамус ядросында
аденогипофиз
276. Гипофиздің алдыңғы бөлігінің гормоны өз әсерін тигізеді:
тіндерде метаболиттер түзу арқылы
ішкі секреция бездерінде гормондарды түзу арқылы
гипоталамус гормондарын түзу арқылы
белоктарды түзу арқылы
гипофиздің арқылы бөлігінің гормондарын түзу арқылы
277. Гормондар табиғаты жағынан:
жай белоктар
күрделі белоктар
холестериннің туындылары
аминқышқылының туындылары
көмірсулар
278. Холестерин туындыларына жататын гормондар
кортизол
альдостерон
тестостерон
эстрогендер
адреналин
279. Гормондардың рецепторлары табиғаты жағынан:
липопротеидтер
гликопротеидтдер
хромопротеидтер
металлопротеидтер
нуклепротеидтер
280. Простагландиндер түзіледі:
стеарин қышқылынан
холестериннен
тирозин қалдығынан
арахидон қышқылынан
олеин қышқылынан
281. Гормондар қанда төмендегі қосылыстармен байланысқан күйде кездеседі:
май қышқылдарымен
фибриногенмен
липопротеидтермен
альбуминдермен
коллагенмен
282. Гормондардың активті формасы:
белокпен байланысқан
липидтермен байланысқан
гидроксилденген
бос
гликозилденген
283. Тыныштық кезінде G-белок байланысқан:
АТФ-пен
ЦДФ-пен
УДФ-пен
ГДФ-пен
АДФ-пен
284. Біріншілік механизм бойынша әсер ететін гормондар ферменттердің активтілігін өзгертеді:
фермент молекуласын модификациялау арқылы
фермент концентрациясын арттыру арқылы
субстрат концентрациясын арттыру арқылы
мембрана өткізгіштігін арттыру арқылы
ферменттерді фосфорлау арқылы
285. Екіншілік механизм бойынша әсер ететін гормондар ферменттердің активтілігін өзгертеді
фермент молекуласын модификациалау арқылы
фермент концентрациясын арттыру арқылы
субстрат концентрациясын арттыру арқылы
мембрана өткізгіштігін арттыру арқылы
ферменттердің синтезін арттыру арқылы
286. Үшіншілік механизм бойынша әсер ететін гормондар ферменттердің активтілігін өзгертеді:
фермент молекуласын модификациалау арқылы
фермент концентрациясын арттыру арқылы
субстрат концентрациясын арттыру арқылы
мембрана өткізгіштігін арттыру арқылы
ферменттердің синтезін арттыру арқылы
287. ц-АМФ активтейді:
фосфодиэстеразаны
протеинфосфатазаны
протеинкиназа А-ны
протеинкиназа G-ны
протеинкиназа С-ны
288. ц-АМФ-тәуелді протеинкиназа тездетеді:
белоктардың гидролизін
мембрана белоктарының фосфорлануын
ядро мен рибосома белоктарының фосфорлануын
липаза мен фосфорилазаның активтенуін
пируваттың фосфорлануын
289. Протеинкиназа А тұрады:
2 реттеуші және 4 катализдік суббірліктерден
2 реттеуші және 2 катализдік суббірліктерден
2 реттеуші және 1 катализдік суббірліктерден
1 реттеуші және 1 катализдік суббірліктерден
4 реттеуші және 4 катализдік суббірліктерден
290. Фосфодиэстераза ферменті тездетеді:
АТФ-гидролизін
фосфолипидтер гидролизін
нуклеин қышқылдарының қорытылуын
ц-АМФ гидролизін
фруктозо-6-фосфаттан фруктозаның түзілуін
291.Мембранамен байланысқан гуанилатциклаза арқылы әсер етеді:
натрий-уретикалық фактор
бактериалды эндотоксин
СДГ
инсулин
прогестерон
292. Циклді ГМФ:
кальмодулиннің активаторы
фосфодиэстеразаның ингибиторы
липогенез ингибиторы
көмірсулар мен липидер метаболизімінде ц-АМФ-тің антагонисті
Са–дің синергисті
293. Гуанилатциклаза тездетеді:
ц-АМФ-тің түзілу реакциясын
АМФ-тің түзілуі реакциясын
ц-ГМФ-тің түзілу реакциясын
ГМФ- тің түзілуі реакциясын
АТФ-тің түзілу реакциясын
294. ц-ГМФ активтейді:
фосфодиэстеразаны
протеинфосфатазаны
протеинкиназа А-ны
протеинкиназа G-ны
протеинкиназа С-ны
295. Гуанилатциклазаның цитозольді формасын активтендіреді:
азот оксиді
холестерин
Д3 витамині
СТГ
инсулин
296. Фосфолипаза С фосфатидилинозитолдифосфаттың гидролизін тездетеді:
ДАГ және инозитолтрифосфатқа дейін
ТАГ және инозитолтрифосфатқа дейін
МАГ және инозитолтрифосфатқа дейін
Глицерин және инозитолтрифосфатқа дейін
ДАГ жне инозитолға дейін
297. Инозитолтрифосфат әсер етеді:
эндоплазматикалық ретикулумға
лизосомаларға
Гольджи аппаратына
рибосомаларға
ядроға
298. ДАГ активтейді:
фосфодиэстеразаны
протеинфосфатазаны
протеинкиназа А-ны
протеинкиназа G-ны
протеинкиназа С-ны
299. Біріншілік механизм бойынша әсер ететін гормондар:
барлық белоктық-пептидтік гормондар
инсулиннен басқа белокты-пептидті гормондар
стероидты гормондар
простагландиндер
липидтердің туындылары
300. Біріншілік механизм бойынша әсер етеді:
глюкокортикостероидтар
жыныс гормондары
катехоламиндер
глюкагон
гипофиз гормондары
301. Табиғаты стероидты гормондар әсерінен стимулденеді:
ц-АМФ түзілуі
кальций жасуша цитоплазмасына түсуі
биологиялық активті заттар синтезі
белгілі гендердің транскрипциясы
рибонуклеаза активтенуі
302. Екіншілік механизм бойынша әсер етеді:
барлық белоктық-пептидтік гормондар
инсулиннен басқа белокты-пептидті гормондар
стероидты гормондар
простагландиндер
липидтердің туындылары
303. Үшіншілік механизм бойынша әсер ететін гормондар:
кортикостероидтар
жыныс гормондары
инсулин, Т4
прогестерон
глюкагон
304. Паратгормонның әсерінен:
қанда глюкоза мөлшері азаяды
қан тамыр ішілік липолиз жүреді
қанда Са2+ мөлшері төмендейді
қанда Са2+ мөлшері жоғарылайды
БМҚ қан плазмасы белоктарымен байланысады
305. Қанда кальций деңгейі төмендегені байқалады, бұл:
паратгормынның секрециясының төменденуінен
кальцитонин секрециясының төменденуінен
адреналин әсерінің күшеюінен
простагландиндер синтезінің күшеюінен
глюкагон түзілуінің бұзылуынан
306. Паратгормонның минерал алмасуына әсері:
сүйектен кальций мобилизациясына
бүйректе кальций реабсорбциясын арттырады
бүйректе фосфаттар реабсорбциясын төмендетеді
ащы ішекте кальций мен фосфаттардың сіңірілуін стимулдейді
сүйектен кальций мобилизациясын тежейді
307. Қалқанша маңы бездерін алып тастағанда байқалады:
1. қандағы кальций деңгейінің артуы
2. қандағы глюкозаның мөлшерінің артуы
3. қандағы қалдық азот мөлшерінің артуы
4. қанның осмостық қысымының артуы
5. қандағы кальций деңгейінің төмендеуі
308. Кальцитонин түзіледі:
ұйқы безінде
бүйрек үсті безінің қыртысты қабатында
қалқанша маңы безінде
қалқанша безінің парафоликулярлық жасушасында
тоқ ішекте
309. Кальцитонин әсер етеді:
гепатоциттердің мембрана өткізгіштігін арттыру арқылы
нерв жасушалары мембранасының глюкоза мен Са2+-ға өткізгіштігін төмендету арқылы
инозитолтрифосфат жүйесі арқылы
сүйек жасушасының аденилатциклаза ц-АМФ жүйесі арқылы
ц-ГМФ арқылы
310. Кальцитонин секрециясы артады:
гипергликемия кезінде
гипокальциемия кезінде
гиперлипемия кезінде
гиперкальциемия кезінде
гипокалиемия кезінде
311. Қандағы Са2+ мен фосфаттардың мөлшерін реттейді:
өсу гормоны
паратгормон
АКТГ
адреналин
альдостерон
312. Кальцитониннің минерал алмасуына әсері:
сүйектен кальций мобилизациясын тежейді
сүйектен кальций мобилизациясына
бүйректе кальций реабсорбциясын арттырады
бүйректе фосфаттар реабсорбциясын төмендетеді
ащы ішекте кальций мен фосфаттардың сіңірілуін стимулдейді
313. Қай гормон қанда кальций деңгейінің төмендеуін қамтамасыз етеді:
кальцитонин
паратгормон
инсулин
альдостерон
вазопрессин
314. Тиреоидты гормондар түзілу үшін қажет:
фтор
кадмий
мыс
йод
кальций
315. Қай органдарда Т3 гормонының рецепторы болмайды:
жүрек және май тінінде
гипофиз және бауырда
бауыр және бүйректе
бүйрек және көк бауырда
көкбауырда және ұрықта
316. Т3 гормоны ферменттердің синтезін күшейтеді:
гидролазалардың
оксидоредуктазалардың
гликозидазалардың
лиазалардың
синтетазалардың
317. Трийодтиронин оксидоредуктазалардың синтезін күшейтеді, сондықтан:
БТ жылдамдайды, энергия бөлінуі жоғарылайды
БТ жоғарылайды, энергия бөлінуі төмендейді
көмірсулардың, липидтердің, белоктардың ыдырауы жылдамдайды
көмірсулардың, липидтердің, белоктардың ыдырауы баяулайды
БТ төмендейді, аз энергия бөлінеді
318. Ересек адамдарда тиреоидты гормондардың гиперпродукциясы:
кретинизм
гигантизм
акромегалия
Базедов ауруы
микседема
319. Гипертиреоз кезінде байқалады:
тіндердің тыныс алуының күшеюі
БТ мен ТФ-ң байланысының үзілуі
оксидоредуктазалардың активтілігінің төмендеуі
дене температурасының жоғарылауы
зоб
320. Балаларда қалқанша безінің гормондарының гипопродукциясы:
кретинизм
гигантизм
акромегалия
Базедов ауруы
микседема
321. Ересек адамдарда Т3 және Т4 гормондарының гипопропродукциясы:
кретинизм
гигантизм
акромегалия
Базедов ауруы
микседема
322. Қалқанша безінің гиперфункциясы қандай белгілермен сипатталады?
тахикардия
зоб
бадырақ көз
дене салмағын жоғалту
дене температурасының төмендеуі
323. Норадреналин және адреналин:
холестерин туындылары
табиғаты белокты-пептидтік гормондар
арахидон қышқылының туындылары
тирозин туындылары
көп атомды спирттер
324. Адреналин синтезделеді:
гипофиздің алдыңғы бөлігінде
гипофиздің артқы бөлігінде
қалқанша безінде
бүйрек үсті безінің милы қабатында
ұйқы безінің Лангерганс аралшығында
325. Катехоламиндер синтезделеді:
тирозиннен
фенилаланиннен
глутаматтан
триптофаннан
глициннен
326. Норадреналин:
қандағы кальций мөлшерін жоғарылатады
гипогликемия тудырады
қан тамырішілік липолизді күшейтеді
артериялық қысымды арттырады
ас қорыту жүйесінің ферменттерін секрециялайды
327. Адреналин:
қан құрамындағы кальций мөлшерін төмендетеді
қан құрамындағы кальций мөлшерін жоғарылатады
гипогликемияны тудырады
гипергликемия және катаболиттік үрдістерді тездетеді
инсулиннің түзілуін тежейді
328. Адреналин әсерінен:
1.май тінінде липолиз жылдамдайды
2. бұлшық етте гликолиз бен гликогенолиз күшейеді
3.жүрек, ми қан тамырлары кеңейеді
4.гипергликемия дамиды
5. гипогликемия байқалады
329. Глюкокортикостероидтарға жатады:
тестостерон және андростерон
эстрадиол және прогестерон
альдостерон және дезоксикортикостерон
кортизол және кортикостерон
эстриол және кортизон
330. Адам организміндегі негізгі глюкокортикостероидтар:
дезоксикортикостерон
кортикостерон
кортизон
кортизол
17 – кетостероид
331. Стероидты гормондарды тасымалдаушы белок:
транскортин
хондропротеид
“С” – реактивті белок
трансферрин
церулоплазмин
332. Төмендегі гормондардың қайсысы қабынуға және аллергияға қарсы әсер көрсетеді:
катехоламиндер
инсулин
жыныс гормондары
глюкокортикостероидтар
минералокортикостероидтар
333. Аллергиялық ауруларды емдеу үшін қандай гормондар қолданылады:
глюкокортикоидтар
минералокортикоидтар
эстрогендер
прогестерон
андрогендер
334. Гипергликемияны, аминқышқылдарының, БМҚ-ң мөлшерінің артуын қай гормонның әсерімен түсіндіруге болады:
инсулиннің
кортизолдың
альдостеронның
тестостеронның
вазопрессиннің
335. Минералокортикостероидтар түзіледі:
бүйрек үсті безінің шумақты аймағында
бүйрек үсті безінің шоғырлы аймағында
бүйрек үсті безінің торлы аймағында
бүйрек үсті безінің милы қабатында
жыныс бездерінде
336. Минералокортикостероидтар стимулдейді:
гликогеногенезді
аденилатциклазаның активтілігін
бауырмен май тініндегі липолизді
оксидоредуктазамен АТФ-азаның синтезін
холестериннің синтезін, липогенезді
337. Электролитті балансты қалыпты сақтау үшін қажет:
инсулин
альдостерон
холестерин
глюкагон
тестостерон
338. АКТГ келесі гормонның түзілуін және секрециясын стимулдейді:
паратгомонның
эстрогендің
тиреоидті гормондардың
катехоламиндердің
кортикостероидтардың
339. Ұйқы безінде түзіледі:
адреналин
кортикостерон
глюкагон
инсулин
соматомединдер
340. Инсулин химиялық табиғаты бойынша:
жай құнсыз белок
жай құнды белок
күрделі құнсыз белок
күрделі құнды белок
пептид
341. Инсулин рецепторлары кездеседі:
бауырда
май тінінде және бүйректе
жүрек етінде
нерв клеткасында және хрусталикте
эритроциттерде
342. Қай гормон гипогликемияны туғызады:
инсулин
эстрадиол
кортизол
тироксин
глюкагон
343. Қай гормон гипергликемияны туғызады:
инсулин
тироксин
глюкагон
эстрадиол
тестостерон
344. Инсулиннің әсер ету механизмі:
клетка мембранасының өткізгіштігін артуы
глюконеогенез ферменттерінің ингибирленуі
глюкоза тотығуының негізгі ферменттерінің активтенуі
глицеролфосфацилтрансферазаның активтенуі
анаболикалық эффект
345. Инсулин рецепторының катализдік бөлігі болып табылады:
тирозинкиназа
аденилатциклаза
гуанилатциклаза
фосфолипаза С
серин-треонинкиназа
346. Инсулин әсерінен күшейеді:
клетканың бөлінуі
гликогенолиз
белоктардың ыдырауы
липолиз
нерв импульсінің берілуі
347. Глюкагон ц – АМФ арқылы әсер етеді:
жүректің жиырылуын күшейтеді
жүректің жиырылу жиілігін артттырады
гликогенолизді күшейтеді
липогенез және липонеогенезді күшейтеді
липолизді күшейтеді
348. Қантты диабет гипергликемиямен сипатталатын келесі гормонның синтезі жеткіліксіз болғанда болады:
глюкагон
тиротропин
инсулин
окситоцин
тироксин
349. Инсулин жетіспеуі кезінде байқалады:
гипергликемия және глюкозурия
гиперкетонемия және кетонурия
қанда рН төмендейді және метаболиттік ацидоз
гликогеногенез күшейеді
бұлшық ет белоктарының ыдырауы
350. Қантты диабет кезіндегі қандай симптомдар гипергликемиямен байланысты:
глюкозурия
полиурия
полидипсия
кетонемия
гиперхолестеринемия
351. Ерлердің жыныс гормондары:
синестрол
альдостерон
фолликулин
тестостерон
андростан
352. Прогестерон жатады:
гипофиздің гормонына
гипоталамустың гормонына
әйел жыныс гормондарына
ерлер жыныс гормондарына
тироидты гормондарға
353. Прогестерон әсер етеді:
біріншілік механизм бойынша ц – АМФ арқылы
біріншілік механизм бойынша ц – ГМФ арқылы
біріншілік механизм бойынша кальций иондары арқылы
екіншілік механизм бойынша
үшіншілік механизм бойынша
354. Қандай гормондар менструалды циклдің бірінші фазасында репродуктивті органдарға әсер етеді:
эстрадиол
ФСГ
ЛГ
окситоцин
прогестерон
355. Қандай гормондар менструалды циклдің екінші фазасында репродуктивті органдарға әсер етеді:
прогестерон
эстриол
пролактин
фоллитропин
окситоцин
356. Қандай гормондар сүт бездерінде пролиферация үрдістерін стимульдейді:
эстрадиол
пролактин
окситоцин
простагландиндер
прогестерон
357. Қай гормонның секрециясының артуы әйелдерде маскулинизация (әйелдерде еркек белгілерінің пайда болуы) дамуына әкеледі:
андростероидтар
тестостерондар
эстрогендер
тироксин
прогестерон
358. Қандай бездердің функцияларының бұзылуы ерлерде потенция төмендеуіне әкеліп соғуы мүмкін:
ұйқы безі
аталық бездері
аналық бездері
қалқанша безі
тимус
359. Простагландиндер биосинтезінің алғы заты болып табылады:
линоль қышқылы
линолен қышқылы
сірке қышқылы
амин қышқылы
арахидон қышқылы
360. Қандай гормон көп қанықпаған май қышқылдарының негізін салушы болып табылады:
простагландиндер
эстрогендер
андрогендер
глюкокортикоидтар
пролактостатин
361. Арахидон қышқылынан түзіледі:
простагландиндер
тромбоксандар
лейкотриендер
мелатонин
триптофан
362. Фолликула стимулдеуші гормон (ФСГ) тездетеді:
жыныс бездерінде белок синтезін
ц – ГМФ-тың түзілуін
жыныс гормондарының секрециясын
фолликулалардың өсіп жетілуін және сперматозоидтардың түзілуін
прогестерон секрециясын және сүт шығуын
363. Лютеиндеуші гормон (ЛГ) тездетеді:
жыныс бездерінде белок түзілуін
сары дене түзілуін
сүт секрециясын
еркек және әйел жыныс гормондарының секрециясын
жыныс клеткаларының түзілуін
364. Тиреотропты гормон (ТТГ) әсер етеді:
тиреоидты гормондардың синтезі мен секрециясына
паратгормонның секрециясына
кальцитониннің секрециясына
кортизол синтезіне
қалқанша безінің клеткасында ц-ГМФ-тің түзілуіне
365. Ересек адамдарда СТГ-ның гиперпродукциясы аталады:
кретинизм
гигантизм
акромегалия
базедов ауруы
микседема
366. Балаларда өсу гормонның гиперпродукциясы:
кретинизм
гигантизм
акромегалия
базедов ауруы
микседема
367. Балаларда СТГ-ның гипопродукциясы:
кретинизм
2. гигантизм
3. акромегалия
4. карлик
5. микседема
368. Гипоталамуста түзіледі:
1. инсулин
2. соматотропты гормон
3. вазопрессин
4. глюкагон
5. Т3
369. Вазопрессин жиналады:
1. гипофиздің алдыңғы бөлігінде
2. гипофиздің ортаңғы бөлігінде
3. гипоталамуста
4. гипофиздің артқы бөлігінде
5. бүйректе
370. Гипоталамус гормондары әсер етеді:
1. біріншілік механизм бойынша
2. біріншілік және үшіншілік механизм бойынша
3. біріншілік және екіншілік механизм бойынша
4. үшіншілік және екіншілік механизм бойынша
5. екіншілік механизм бойынша
371. Окситоцин күшейтеді:
1. жатырдың бұлшық еттерінің жиырылуын
2. жатырдың бұлшық еттерінің босаңсуын
3. гликогеногенез
4. оксидоредуктаза түзілуін
5. МКС синтезін
372. Қан плазмасында су балансын, осмостық қысымды сонымен қатар қан тамырларының тегіс бұлшық еттерінің жиырылуын реттеуші гормон:
вазопрессин
окситоцин
гастрин
АКТГ
адреналин
373. Қантсыз диабет дамиды:
гипоталамус зақымданған кезде
ұйқы безі зақымданған кезде
гипофиз зақымданған кезде
бүйрек үсті безі зақымданған кезде
қалқанша безі зақымданған кезде
ТАҚЫРЫБЫ: ҚАН, ЗӘР БИОХИМИЯСЫ. СУ ЖӘНЕ МИНЕРАЛДЫ
ЗАТТАР АЛМАСУЫ. дәнекер, сүйек және тіс тіндерінің биохимиясы ауыз сұйықтығының биохимиясы
374. Қан қандай негізгі бөлімдерден тұрады:
20% эритроциттерден, 80% плазмадан
40% плазмадан, 60% эритроциттерден
20% құрғақ заттан, 80% судан
4. 45% эритроциттердің, 55% плазмадан
5. 70% эритроциттерден, 30% белоктан
375. Гемоглобин қандай буферлік жүйелерді түзеді:
бикарбонатты
фосфатты
белокты
ННВ/КНв, ННВО2 /КНвО2
белокты және фосфатты
376. Қанның буферлік жүйелерін атаңыз (табыңыз):
гемоглобиндік
фосфатты
биокарбонатты
белокты
ацетатты
377. Қандай белоктардың құрамында мыс ионы болады:
церулоплазмин
транскортин
трансферрин
инерферрин
гаптоглобин
378. СО2 –ні тікелей тасымалдау қалай іске асады?
СО2 альбумин мен байланысу арқылы
СО2 фосфаттық буфермен байланысу арқылы
СО2 плазма белогының NH2 тобымен байланысу арқылы
СО2 гемоглобин глобиннің NH2 тобымен байланысу арқылы
СО2 Нв гемімен байланысу арқылы
379. Карбоксигемоглобин Нв-нің патологиялық туындысына жатады:
ол, тканде қантты диабет кезінде түзіледі
ол, гипоксия кезінде түзіледі
ол, СО және гемоглобиннен түзіледі
ол, қан аз кезінде түзіледі
ол, СО2 және Нв-нен түзіледі
380. Метгемоглобин организмде мына ферменттің көмегімен тотықсыздануы мүмкін:
метгемоглобинредуктаза
каталаза
цитохромдар
пепсин
пероксидаза
381. Қан плазмасының органикалық заттарына жатады:
фосфаттар, хлоридтер, бикарбонаттар
альбумин, фибриноген, глюкоза
белоктар, майлар, көмірсулар және олардың алмасу өнімдері
глюкоза, холестерин, ПЖҚ, фибриноген, липопротеидтер
БМҚ, кетон денелері, белоктар, антиденелер
382. Белоктардың қалыпты мөлшері:
жалпы белок 8-10 г/л, альбуминдер 3-5г/л, глобулиндер 5-6 г/л, фибриноген 1-2 г/л
жалпы белок 65-80 г/л, альбуминдер 35-45г/л, глобулиндер 20-30г/л, фибриноген 3-5 г/л
жалпы белок 1-2г/л, альбуминдер мен глобулиндер 0,5-1,0г/л
4. жалпы белок 65-80 г/л, альбуминдер 35-40 г/л, глобулиндер 25-35 г/л, фибриноген 2-4г/л, белок-ферменттер, қауіпті фаза белоктары
5. жалпы белок 2-3 г/л, альбуминдер 1,5-2,0 г/л, глобулиндер 0,5-1,0 г/л, белок-ферменттер
383. СО2 тікелей емес жолмен тасымалдану кезінде қандай зат түрінде тасымалданады:
1.НвСО2
2. НвNН-COOH
3.КHCO3
4.NaHCO3
5.CaCO3
384. Қандай факторлар өкпеде оксигемоглобиннің түзілуін қамтамасыз етеді:
1-жоғарғы Ро2, жоғарғы Рсо2, жоғарғы температура
2-төмен Ро2, төмен Рсо2, төменгі температура, қышқылдық орта
3-жоғарғы Ро2, төмен Рсо2, әлсіз қышқылдық орта, төмен температура
4-жоғарғы Ро2, қышқыл орта, төмен Рсо2
5-төмен Ро2, жоғарғы Рсо2, төмен температура, сілтілі орта
385. Тіндерде НвО2-нің Нв мен О2-не ыдырауына қандай факторлар әсер етеді:
1-жоғарғы Ро2, төмен Рсо2, төмен температура, сілтілі орта
2-жоғарғы Ро2, төмен Рсо2, жоғарғы температура, қышқылдық орта
3-жоғарғы Ро2, төмен Рсо2, сілтілі орта, жоғарғы температура
4-төмен Ро2, сілті орта, жоғарғы Рсо2, жоғарғы температура
5-төмен Ро2, төмен Рсо2, төмен температура, қышқыл орта
386. Қан плазмасының белоктары қандай функциялар атқарады:
1-құрылымдық, қорғаныштық, тасымалдау, тыныс алу
2-қанның онкотикалық қысымын қамтамасыз етеді, қанның ұюына қатысады, тасымалдау,
қоректік, қорғаныс
3-тасымалдау, қорғаныс, гомеостатикалық, тіректік
4-құрылымдық, электротрансформаттық, тасымалдау, катализдік
5-гомеостатикалық, липолиттік, қанның онкотикалық қысымын қамтамасыз етеді,
серпімділік.
387. Қан сарысуының қандай ферменттері экскреторлыға жатады:
1. сілтілі фосфатаза
2. лейцинаминопептидаза
3. АЛТ
4. креатинкиназа
5. қышқылды фосфатаза
388. Қан сарысуының қандай ферменттері индикаторлыға жатады:
1. АЛТ
2. креатинкиназа
3. сілтілі фосфатаза
4. лейцинаминопептидаза
5. плазмин
389. 3-фосфоглицераттың май қышқылдарына айналуы төмендегі зат арқылы іске асады:
ацетил-КоА
ацетоацетат
-оксибутират
аспартат
глицерофосфат
390.Кинин жүйесінің белоктары:
1.артериялық қысымды төмендетеді, бронхыны кеңітеді, мембрана өткізгіштігін төмендетеді
2.тамырларды кеңейтеді, артериялық қысымды төмендетеді, бронхыны тарылтады, мембрана өткізгіштігін жоғарылатады
3.тамырларды тарылтады, артериялық қысымды жоғарылатады, бронхыны кеңеейтеді, мембрана өткізгіштігіне әсер етпейді.
4.мембрана өткізгіштігін төмендетеді, бронхыны тарылтады.
5.мембрана өткізгіштігін арттырады, артериялық қысымды арттырады, бронхыны кеңейтеді
391. Қан плазмасы белоктарының мөлшерінің өзгеруі аталады:
1.диспротеинемия
2.гипопротеинемия
3.гиперпроеинемия
4.полипроеинемия
5.парапротеинемия
392. Абсолютті гипопротеинемия пайда болуы мүмкін:
1.қанның сұйық бөлімінің артуынан
2.гамма глобулиндердің мөлшерінің төмендеуінен
3.ауыр түрдегі жұқпалы аурулардан
4.бауыр және бүйрек ауруларынан
5.асқазан және ішек жолдарының ауруларынан, ұзақ аштықтан
393. Салыстырмалы гипопротеинемия пайда болуы мүмкін:
1.қанның сұйық бөлімінің артуынан
2.гамма-глобулиндердің мөлшерінің төмендеуінен
3.ауыр түрдегі жұқпалы аурулардан
4.бауыр және бүйрек ауруларынан
5.асқазан және ішек жолдарының ауруларынан, ұзақ аштықтан
394. Салыстырмалы гиперпротеинемия пайда болуы мүмкін:
1. С-реактивті белок мөлшерінің жоғарылауынан
2.гамма-глобулиндердің мөлшерінің жоғарылауынан
3.альбуминдердің мөлшерінің жоғарылауынан
4.қанның қоюлануынан
5.- және β-глобулиндердің деңгейінің көбеюінен
395. Абсолютті гиперпротеинемия пайда болуы мүмкін:
1.С-реактивті белок мөлшерінің жоғарылауынан
2.гамма глобулиндердің мөлшерінің жоғарылауынан
3.альбуминдердің мөлшерінің жоғарылауынан
4.қанның қоюлануынан
5. - және β-глобулиндердің деңгейінің көбеюінен
396. Гаптоглобин қай компонентті тасымалдайды:
1. гемоглобин
2. темір
3. мыс
4. альбумин
5. гормондар
397. Созылмалы қабыну аурулары кезінде қанда мөлшері артады:
1. 1-глобулиндердің
2. 2-глобулиндердің
3. альбуминдердің
4. -глобулиндердің
5. -глобулиндердің
398. «Қауіпті фаза» белогын табыңыз, оның қанда пайда болуы созылмалы үрдістердің асқынғаны туралы белгі береді:
1. «С» реактивті белок
2. трансферин
3. хондропротеид
4. транскортин
5. гаптоглобин
399. Қан плазмасының қалдық азоты бұл:
1. белоктар азоты
2. белок-ферменттердің азоты
3. креатин және креатининнің азоты
4. белоктар алмасуының аралық және соңғы өнімдерінің азоты
5. аспарагин және глутаминнің азоты
400. Ретенционды-ренальды гиперазотемия байқалуы мүмкін:
1. бауыр ауруы кезінде
2. қантты диабет кезінде
3. бүйрек ауруы кезінде
4. бүйректе қан айналу жылодамдығының бұзылуынан
5. ұзақ уақыт құсқанда
401. Ретенционды-экстраренальды гиперазотемия байқалуы мүмкін:
1. зәр жолдарының функцияларының бұзылуы кезінде
2. бүйректе қан айналу жылдамдығының бұзылуынан
3. бүйрек ауруы кезінде
4. В1 авитаминозы кезінде
5. ұзақ уақыт құсқанда
402. Продукционды гиперазотемия байқалуы мүмкін:
1. зәр жолдарының ауруы кезінде
2. қантты диабет кезінде
3. бүйрек ауруы кезінде
4. күйген кезде
5. жарақат алған кезде
403. Қан плазмасының азотсыз органикалық заттарына жатады:
1. глюкоза, кетон денелері және креатинин
2. ХМ мен ЛП
3. көмірсулар, липидтер және олардың алмасу өнімдері
4. ПЖҚ, БМҚ, кининдер
5. тығыздығы өте төмен липопротеидтер (ТӨТЛП)
6. ТӨТЛП, ТТЛП, БМҚ, гиппур қышқылы
404. Қандағы глюкоза келесі мөлшерден артқанда гипергликемия байқалады:
1. 5 мМ/л
2. 3,3 мМ/л
3. 6,1 мМ/л
4. 11,2 мМ/л
5. 7,8 мМ/л
405. Гипогликемия пайда болады:
1. асқазан ауруында
2. майлы тағамды көп қолданғанда
3. сұйықтықты көп ішкенде
4. инсулин көп болғанда
5. А және В гипервитаминоздары кезінде
406. Глюкозаның бүйрек шегі неге тең?
1. 1,8 г/л
2. 10 мМоль/л
3. 1,5 г/л
4. 8,8 мМоль/л
5. 10 г/л
407. Гипергликемия жиі кездеседі:
1. бауыр ауруы кезінде
2. бүйрек ауруы кезінде
3. белок жетіспегенде
4. инсулин жетіспегенде немесе глюкагон көп болғанда
5. В6 витамині жетіспегенде
408. Қан плазмасының бейорганикалық заттарына жатады:
1. кетон денелері, қалдық азот, кальций тұздары
2. ПЖҚ, лактат, NaCl, фосфаттар
3. бикарбонаттық буфер
4. АТФ, АДФ, АМФ, фосфор қышқылы
5. кальций,натрий, калий, магний катиондары, хлор, фосфор, көмірқышқылы аниондары
409. Қандағы кальций катионының ролі:
1. БМҚ және майда еритін витаминдерді тасымалдау
2. қанда рН көрсеткішін және осмостық қысымды бір қалыпта ұстау
3. капиллярлар қабырғасын тығыздау және қанның ұюына қатысу
4. қанның ұюына қатысу, гормондардың секрециясына, бұлшықеттің жиырылуын, нерв
импульсінің берілуін қамтамасыз етеді
5. қан плазмасындағы ферменттердің активтілігін арттырады
410. Сілтілік резервке жатады:
1. гемоглобиндік буфер
2. калий және натрий катиондары
3. кальций және магний катиондары
4. бикарбонаттық буфердің алымы
5. бикарбонаттық буфердің бөлімі
411. Қан плазмасының хлоридтері қатысады:
1. қанның ұюына және газдарды тасымалдауға
2. онкотикалық қысымды реттеуге, глобулиндердің ерігіштігін арттыруға
3. қанның рН көрсеткішін, осмостық қысымын реттеуге, тұз қышқылының түзілуіне
4. белоктардың ісінуіне және БМҚ-мен липидтерді тасымалдауға
5. қанның буферлік жүйесін түзуге, альбуминдердің ерігіштігін арттыруға
412. Респираторлық ацидоздың себебі қанда көмірқышқыл газының жиналуы, ол байқалуы мүмкін:
1. тыныс алу орталығының параличі кезінде
2. қан ағымының жылдамдығы төмендегенде
3. ағзаға көмірқышқыл газының шамадан тыс түсуіне
4. сыртқы тыныс алу қызметінің бұзылуынан
5. оттек жетіспегенде
413. Науқастың қанының рН-ына механикалық өкпе вентиляциясы қалай әсер етеді:
1. ацидозды жоғарылатады
2. ацидозға әсер етпейді
3. ацидозды төмендетеді
4. алкалозды жоғарылатады
5. алкалозды азайтады
414. Метаболиттік ацидоздың себебі қанда қышқыл өнімдердің жинаулы, ол байқалуы мүмкін:
1. тыныс алу орталығының параличі кезінде
2. қан ағымының жылдамдығы төмендегенде
3. ағзада зат алмасуының бұзылуы кезінде
4. оттек жетіспегенде
5. диарея кезінде ағзадан сілтілі заттарды жоғалтқанда
415. Бірқатар реакцияларда оттегі пероксидті қосылыстардың түзілуін туғызады, олардың көмегімен лейкоциттер фагоцитирленген микроорганизмдерді жояды. Бұл кезде лейкоциттерде қандай үрдістер артады:
1. супероксиданионның продукцирленуі
2. Кребс циклі реакцияларының жылдамдауы
3. СОД қатысуымен супероксиданиондардан сутегінің асқын тотығының түзілуі
4. пентозофосфатты циклдегі реакциялардың артуы
5. НАДФН және НАД- оксидазаларыныңы активтілігінің артуы
416. Натрий мен калий алмасуы реттеледі:
1. тироксинмен
2. паратгормонмен
3. инсулинмен
4. альдостеронмен
5. глюкагонмен
417. Кальцийдің көп мөлшері жиналады:
1. бұлшықетте
2. бауырда
3. бүйректе
4. сүйек пен тісте
5. сіңір мен шеміршекте
418. Жасуша ішіндегі кальцийдің көп мөлшері болады:
1. ядрода
2. цитоплазмада
3. лизосомада
4. эндоплазмалық ретикулум және митохондрияда
5. биомембранада
419. Кальцийдің жасушааралық сұйықтықтан жасуша ішіне түсуі жүзеге асады:
1. тироксин әсерінен
2. инсулин және кальцитонин әсерлерінен
3. глюкагон әсерінен
4. кальмодулин әсерінен
5. соматостатин әсерінен
420. Зәрмен фосфаттар мен кальций экскрециясын қамтамасыз етеді:
1. инсулин
2. адреналин
3. глюкагон
4. паратгормон
5. кальцитонин
421. Цитохромдар гемінің құрамына кіретін темір қатысады:
1. сутегі атомдарын тасымалдауға
2. оттегі молекуласын тасымалдауға
3. липидтердің пероксидті тотығуына
4. электрондарды тасымалдауға
5. гемоглобиннің синтезіне
422. Гемсіз темір қатысады:
1. сутек атомадарын тасымалдауға
2. оксигенацияға
3. КоQН2 тотығуына
4. молекулалық оттегінің бос радикалға айналуына
5. миоглобин синтезіне
423. Темір негізінен тасымалданады:
1. гемоглобинмен
2. цитохромдармен
3. церулоплазминмен
4. трансферринмен
5. гаптоглобинмен
424.Темірдің негізгі қоры болып табылады:
1. миоглобин
2. цитохромдар
3. тыныс алу белоктары
4. ферритин
5. гемсіз темір
425. Мырыш құрамына кіреді:
1. тыныс алу ферменттерінің
2. тыныс алу белоктарының
3. гаптоглобиннің
4. карбоангидразалардың
5. каталазалардың, пероксидазалардың
426. Күкірт құрамына кіреді:
1. триптофанның, тирозиннің, тиаминнің
2. глютатионның, аланиннің, метиониннің
3. гистидиннің, валиннің, цистеиннің
4. цистеиннің, метиониннің, глютатионның
5. глютатионның, триптофанның, тиаминнің
427. Қанның ақ жасушаларына жатады:
1. эритроциттер
2. моноциттер
3. гранулоциттер
4. лимфоциттер
5. базофилдер
428. Гранулоциттерге жатады:
1. нейтрофилдер, Т-супрессорлар, В-лимфоциттер
2. нейтрофилдер, базофилдер, эозинофилдер
3. нейтрофилдер, Т-киллер, моноциттер
4. эозинофилдер, макрофагтар
5. моноциттер, купфер жасушалары
429. Агранулоциттерге жатады:
1. моноциттер, лимфоциттер
2. нейтрофилдер, базофилдер, эозинофилдер
3. нейтрофилдер, Т-киллер, моноциттер
4. эозинофилдер, макрофагтар
5. моноциттер, Купфер жасушалары
430. Хемотаксис дегеніміз – бұл:
1. оттегінің активті формаларының түзілуі
2. антигендердің ыдырауы
3. микробтарды сіңіру
4. жедел қабыну ошағына лейкоциттердің жиналуы
5. респираторлық жарылыс
431. Адгезия пайда болады:
селектиндердің әсерінен
интегриндердің әсерінен
муциндердің әсерінен
гепариннің әсерінен
ТАГ-тардың әсерінен
432. Респираторлық жарылыс үрдісінде байқалады:
1. фагоцитозды жүргізіп жатқан жасушаларда кірген антигендердің жойылуына әкелетін барлық метаболикалық үрдістердің активтенуі
2. нейтрофилдердегі анаболикалық үрдістердің активтенуі
3. эозинофилдердегі анаболикалық үрдістердің активтенуі
4. лимфоциттердегі гликолиздің активтенуі
5. хемотаксис және адгезия
433. Фагоцитозды жүргізіп жатқан жасушалардағы респираторлық жарылыс нәтижесінде келесі заттардың мөлшері жоғарылайды:
1. лизосомалық пептидгидролазалардың активтіліктері
2. бос радикалдардың мөлшері, кальцийдің мөлшері, лизосомалды ферменттердің активтілігі
3. ТАГ-тардың, фосфолипидтердің, ферменттердің
4. молекулалық оттегінің мөлшері
5. сутегінің асқын тотығының мөлшері
434. NO-синтазаның әсерінен түзіледі:
1. азот оксиді
2. пероксинитрит
3. гидроксил радикалы
4. супероксиданионы
5. альбуминнің нитраты
435. Семізше жасушалар:
тіндік эозинофилдер
тіндік базофилдер
тіндік моноциттер
лимфоциттер
қан жасушаларының туындылары
436. Базофилдерде негізінен түзіледі:
1. гепарин мен ФЛ
2. гистамин мен ГАМҚ
3. гепарин мен гистамин
4. гистамин мен тромбоксан
5. гепарин мен плазмин
437. Эозинофилдер көбінесе қатысады:
1. аллергиялық реакцияларға және паразитарлық инфекцияның патогенезіне
2. қабыну реакцияларына және липидтердің метаболизміне
3. аллергиялық реакцияларға және гликогеннің синтезіне
4. аллергиялық реакцияларға және аммиакты залалсыздандыруға
5. оттегінің активті формаларының (ОАФ)түзілуіне
438. Моноциттер түзіледі:
1. семізше жасушалардан
2. макрофагтардан
3. мегалобластардан
4. миелоциттерден
5. эритроциттерден
439. Лимфоциттерге жатады:
Т-хелперлар, Т-супрессорлар, моноциттер
Т-киллерлар, В-лимфоциттер, макрофагтар
эозинофилдер, Т-киллерлар
Т-киллерлар, Т-хелперлар, Т-супрессорлар, В-лимфоциттер
мастоциттер, макрофагтар, В-лимфоциттер
440. Бүйректің атқаратын қызметтері:
1. реттеуші-гомеостатикалық
2. экскреторлық
3. метаболиттік
4. эндокриндік
5. тіректік
441. Натрийдің реабсорбциясының жылдамдығы реттеледі:
1. минералокортикостероидтармен
2. вазопрессинмен
3. окситоцинмен
4. адреналинмен
5. инсулинмен
442. Жинағыш түтікше жасушаларының суға өткізгіштігі реттеледі:
1. вазопрессинмен
2. МКС
3. окситоцинмен
4. адреналинмен
5. инсулинмен
443. Қанның осмостық қысымы жоғарылағанда:
1. вазопрессиннің түзілуі жоғарылайды және МКС түзілуі төмендейді
2. вазопрессиннің түзілуі төмендейді және МКС түзілуі жоғарылайды
3. ГКС пен МКС түзілуі жоғарылайды
4. ГКС пен МКС түзілуі төмендейді
5. ГКС мен вазопрессиннің түзілуі төмендейді
444. Зәрдің рН-ы тең:
1. 5-7
2. 1,5-2,0
3. 3-5
4. 7-8
5. 9-10
445. Бүйректе бөгде заттар келесі қосылыстармен қосылу арқылы залалсызданады:
1. глицин және глюкурон қышқылымен
2. глутамин және галактурон қышқылымен
3. гепарин және гистаминмен
4. глицин және глутатионмен
5. метионин және гиппур қышқылымен
446. Ренин тездетеді:
1. ангиотензин І түзілуін
2. ангиотензин ІІ түзілуін
3. ангиотензин І-ң ангиотензин ІІ-ге айналуын
4. кининдердің ыдырауын
5. кининдердің синтезін
447. Ангиотензин ІІ:
1. қан тамырларын тарылтады және МКС секрециясын тездетеді
2. қан тамырларын кеңейтеді және МКС секрециясын төмендетеді
3. қан тамырларын тарылтады және ГКС секрециясын жоғарылатады
4. қан тамырларын кеңейтеді және ГКС секрециясын төмендетеді
5. брадикининнің синтезін күшейтеді
448. Ангиотензин ІІ әсерінен:
1. артериялық қысым жоғарылайды
2. артериялық қысым төмендейді
3. веналық қысым жоғарылайды
4. веналық қысым төмендейді
5. онкотикалық қысым жоғарылайды
449. Натрий-уретикалық фактор негізінен түзіледі:
1. жүрекшелерде
2. бүйректе
3. бауырда
4. гипофизда
5. зәр шығаратын жолдарда
450. Натрий-уретикалық фактор әсер етеді:
1. ц-ГМФ арқылы
2. ц-АМФ арқылы
3. кальций арқылы
4. фосфотидилинозитол арқылы
5. тирозинкиназа арқылы
451. Натрий-уретикалық фактордың химиялық табиғаты:
1. пептид
2. жай белок
3. липид
4. витамин
5. күрделі белок
452. Натрий-уретикалық фактор:
1. тамырларды кеңітеді және диурезді арттырады
2. тамырларды тарылтады және диурезді төмендетеді
3. диурезді арттырады
4. диурезді төмендетеді
5. никтурия туғызады
453. Бүйректе түзілетін қандай зат эритроциттердің түзілуіне әсер етеді:
1. эритропоэтин
2. гемопоэтин
3. гематоген
4. эритромицин
5. эритробластин
454. Қандай витаминнің активті алмасу формасы бүйректе түзіледі:
1. Д3
2. Д2
3. А
4. Е
5. К
455. Бүйрек ауруларында байқалады:
зәрде хлоридтердің көбеюі
сүйек тінінің деминерализациясы
сүйек тінінің минерализациясы
ісіктердің пайда болуы
сүйек тінінің шамадан тыс түзілуі
456. Қанның осмостық қысымы қалыптасады:
1. кальций катиондарымен
2. бикарбонатты буферлермен
3. микроэлементтермен
4. Na және К хлоридтерімен
5. қан плазмасының белоктарымен
457. Дені сау адам зәрінің физика-химиялық қасиеттері:
1. белгілі мөлшері
2. иісі, түсі
3. меншікті салмағы
4. рН-ы, мөлдірлігі
5. лайлығы
458. Зәрдің қышқылды реакциясы негізінен төменде көрсетілген тұздардың қайсысының болуына байланысты:
1. КН2РО4
2. NаН2РО4
3. оксалаттар
4. ураттар
5. NаНСО3
459. Зәрдің сілтілі реакциясы негізінен төменде көрсетілген тұздардың қайсысының болуына байланысты:
1. КН2РО4
2. NаН2РО4
3. оксалаттар
4. ураттар
5. NаНСО3
460. Зәрдің қалыпты компоненттері.
1. мочевина
2. креатинин
3. амин қышқылдары
4. несеп қышқылы
5. белок
461. Зәрдің патологиялық құрамдас бөліктері:
1. белок
2. кетон денелері
3. глюкоза
4. билирубин
5. мочевина
462. Қалыпты зәрдің түсі қай пигменттің болуына байланысты:
1. урохромның
2. стеркобилиннің
3. билирубиннің
4. уробилиннің
5. гемоглобиннің
463. Қандай заттар зәрге қоңыр түс береді:
1. уробилин
2. билирубин
3. урохром
4. уробилиноген
5. метгемоглобин
464. Дені сау адамдарда тәулігіне бөлінетін зәрдің мөлшері:
1. 1,5-2,0 л
2.-3,5-4,2 л
3.-2,2-3,0 л
4.-0,8-1,5 л
5.-0,7-1,1 л
465. Қалыпты мөлшердегі зәрдің тығыздығы тең:
1. 1,008-1,015
2. 1,010-1,025
3. 1,015-1,030
4. 1,020-1,035
5. 1,025-1,045
466. Зәрдің меншікті салмағы артады:
1. қантты диабет кезінде
2. бүйрек ауруы кезінде
3. бауыр ауруы кезінде
4. қантсыз диабет кезінде
5. цинга ауруында
467. Изостенурия – бұл:
1. зәрдің меншікті салмағы қан рН-ымен сәйкес болуы
2. зәрдің меншікті салмағының диурезге тура пропорционалды байланыста болуы
3. зәрдің меншікті салмағының диурезге кері пропорционалды байланыста болуы
4. зәрдің меншікті салмағының диурезге және ішкен сұйық мөлшеріне байланыста болмауы
5. зәрдің меншікті салмағының жоғарылауы
468. Дені сау адамның зәрінің түсі мына пигменттердің болуына байланысты:
1. стеркобилиннің
2. урохромның
3. уроэритриннің
4. уробилиннің
5. урозеиннің
469. Дені сау адамның зәрінің құрамына кіреді:
1. белоктар алмасуының соңғы өнімдері
2. глюкоза
3. липидтер
4. пептидтер
5. билирубин
470. Дені сау адамның зәрінде кездесетін органикалық зат:
1. мочевина
2. несеп қышқылы
3. креатин
4. гиппур қышқылы
5. индикан
471. Зәрдің патологиялық құрамдас бөліктеріне жатады:
1. глюкоза
2. билирубин
3. амин қышқылдары
4. кетон денелері
5. белокмочевина
472. Глюкозурия жиі байқалады:
1. гипотиреозда
2. инсулин көп болғанда
3. алкоголизмде
4. инсулин жетіспегенде немесе инсулиннің антогонистері көп болғанда
5. бұлшықеттердің жұмысы күшейгенде
473. Протеинурия негізінен байқалады:
1. бауыр ауруы кезінде
2. белоктарды көп пайдаланғанда
3. қантты диабетте
4. бүйрек ауруы кезінде
5. көмірсуларды көп пайдаланғанда
474. Ацетонурия байланысты:
1. ұйқы безінің функциясының бұзылуымен
2. алкоголь интоксикациясымен
3. бауыр циррозымег
4. бүйрек шумақтарының зақымдалуымен
5. ДОАФ-ты ФГА-ға айналуы бұзылуымен
475. Гемоглобинурияны гематуриядан ажыратуға болады:
1. тек бензидин сынамасы арқылы
2. тек зәрдің тұнбасын микроскоппен зерттеген кезде
3. спектроскоппен
4. бензидин сынамасы және микроскоп көмегімен зерттеген кезде
5. зәрдің түсінен
476. Билирубинурия байланысты:
1. гипопротеинемиямен
2. гиперпротеинемиямен
3. өт қышқылдарының түзілуінің бұзылуымен
4. өттің он екі елі ішекке түзілуінің бұзылуымен
5. гемолиздің артуымен
477. Қандай патологиялық жағдайлардың патогенезі кальций алмасуы бұзылуымен байланысты болуы мүмкін:
1. аритмия
2. коагулопатия
3. тетания
4. рахит
5. флюороз
478. Қандай тағамдар зәрдің сілтіленуін туғызады:
1. көкөністер
2. ет
3. сүт
4. ұн тағамдары
5. алкоголь
479. Қандай тағамдар зәрдің қышқылдануын туғызады:
1. көкөністер
2. ет
3. сүт
4. ұн тағамдары
5. алкоголь
480. Қандай гормонның әсер етуі нәтижесінде гиперстенурия байқалады:
1. вазопрессин
2. альдостерон
3. атриальды натрий-уретикалық фактор
4. кортизол
5. инсулин
481. «Изогипостенурия» дегеніміз не:
1. үнемі төмен тығыздықты зәр
2. рН-ы төмен зәр
3. зәрде іріңнің пайда болуы
4. аз мөлшерде креатинин араласқан зәр
5. тұрақты тығыздықты зәр
482. Төменде берілген қосылыстардың қайсысы қалыпты жағдайда зәрмен шығарылмайды:
1. креатин
2. билирубин
3. креатинин
4. индикан
5. гиппур қышқылы
483. Дентиннің минералды фракциясының негізгі кристалдары:
фтораппатит
хлорапатит
гидроксиаппатит
карбоаппатит
стронций апатиті
484. Дені сау адам сілекейінің рН-ы:
1. 5,7-6,0
2. 2,4-3,5
3. 6,8-7,4
4. 8,0-8,5
5. 8,5-9,0
485. Сүйек тінінен кальций фосфаттарының шығуын реттейді:
1) инсулин
2) адреналин
3) норадреналин
4) тироксин
5) паратгормон
486. Сілекей муцині:
суды ұстайды
бактериядан қорғайды
тіс тіндерін механикалық зақымданудан қорғайды
тіс тасының түзілуіне ықпал етеді
ауыз қуысы тіндерін температура ауытқуынан қорғайды
487. Дентиннің құрамындағы арнайы белок болып табылады:
альбумин
коллаген
эластин
фосфорин
фосвитин
488. Тіс цементі сүйек тінінен ерекшеленеді:
органикалық матриксінің құрамымен
фосфоаппатит кристалдарының құрылысымен
аморфты кальций фосфатының болуымен
қан тамырларының болмауымен
фибриллярлы структураларының болуымен
489. Нуклеация орталықтары түзіледі:
амин қышқылдарының реактивті топтарының босауынан
фосфаттың серинмен немесе лизинмен біріншілік байланысуынан
кальцийдің дикарбон қышқылдарымен біріншілік байланысуынан
кальций тұздарының серинмен немесе лизинфосфатпен байланысуынан
аталған барлық үрдістер нәтижесінде
490. Сүйек тіні коллагенінің құрамында болады:
метионин мен треонин
лизин мен оксилизин
глутамин және аспарагин қышқылдары
пролин мен оксипролин
глицин мен аланин
491. Сүйек тінінің арнайы ферменттері болып табылады:
ҮҚЦ ферменттері
сілтілі фосфатаза мен пирофосфатаза
альдолаза мен -амилаза
ЛДГ мен АТФ-аза
фосфолипаза мен холестеринэстераза
492. Сілтілі фосфатаза келесі заттарды тасымалдауда маңызды роль атқарады:
сульфаттардың
гидрокарбонаттардың
хлоридтердің
фосфаттардың
оксалаттардың
493. Сүйек тінінің резорбциясына қатысатын фермент:
сілтілі фосфатаза
қышқылды фосфатаза
пирофосфатаза
липаза
амилаза
494. Сүйек тінінің гликогені қажет:
минерализация үрдісіне
хондроитинсульфаттардың синтезіне
гиалурурон қышқылының синтезіне
деминерализация үрдісіне
кристаллизация орталығын түзуге
495. Ауыз сұйықтығындағы α-амилаза:
ТАГ гидролиздейді
фосфолипидтерді гидролиздейді
липидтер синтезіне қатысады
тісті кариестен қорғауға қатысады
крахмалдың қорытылуына қатысады
496. Ауыз қуысының кілегейлі қабатының тіндері зақымданғанда сілекейге түседі:
ДНК-азалар
РНК-азалар
катепсиндер
альдолаза
лактатпероксидаза
497. Сілекей лизоцимі:
бактерицидтік қасиет көрсетеді
регенерация үрдісіне қатысады
иммунды реакцияларға қатысады
антикариесогенді әсері бар
микроб жасушаларының қабатын бұзуға қатысады
498. Тіс тасы жеңіл түзіледі, егер сілекейде:
хлоридтер мөлшері артса
хлоридтер мөлшері төмендесе
фосфаттар мөлшері артса
фосфаттар мөлшері төмендесе
роданидтер концентрациясы артса
499. Сілекейді қалдық азотының құрамына кіретін азот:
амин қышқылдарының
мочевинаның
креатиннің
креатининнің
барлық жауап дұрыс
500.Тек ауыз сұйықтығында ғана кездеседі:
1. трансферрин мен церулоплазмин
2. альбуминдер мен глобулиндер
3. сальвопаротин мен фосфопротеин
4. муцин мен лизоцим
5. липопротеин мен сиалопротеид
Достарыңызбен бөлісу: |