Лекция 1 Кіріспе. Қазақстанның мұнай-газ саласы. Мұнай өңдеу өнеркәсібінің даму болашағы. ҚР және тмд отын энергетикалық балансы

жүктеу 6,39 Mb.

бет	80/93
Дата	13.04.2023
өлшемі	6,39 Mb.
	#42139
түрі	Лекция

1 ... 76 77 78 79 80 81 82 83 ... 93

Лекция 26 Дизельді отындарды карбамидті депарафиндеу және тазалау. Молекулалық електерде адсорбциямен сұйық алкандарды алу.

Бақылау сұрақтары:
1. Бутанның изобутанға және пентанның изопентанға өту реакцияларын келтіріңіз.
2. Пентан фракциясын изомерлеуді келтіріңіз.
3. Изомерлеу кезінде қандай катализаторлар қолданылады?
4. Изомерлеу процесінің параметрлерін (температурасы мен қысымын) келтіріңіз.
5. Изопентан фракциясын изомерлеу кезінде шикізат пен тауар өнімінің құрамын келтіріңіз.

Лекция 26
Дизельді отындарды карбамидті депарафиндеу және тазалау.
Молекулалық електерде адсорбциямен сұйық алкандарды алу.
Ашық дистилляттарды сілтілі, қышқылды және адсорбциялық тазалау.

Дизельді отындарды карбамидті депарафиндеу және тазалау. Депарафиндеу деп мұнай фракциясын салқындату кезінде кристалдар түрінде түсетін қатты көмірсутектерді мұнай фракцияларынан бөлу процесін айтады. Өзінің топтық құрамы бойынша бұл жоғары молекулалық парафиндер, сондай-ақ қалыпты және аз тармақталған құрылымды ұзын бүйірлік алифатикалық радикалдары бар нафтендік, ароматты және нафтенді-ароматты көмірсутектер болуы мүмкін.
Парафинді мұнайлардың дизельдік фракциялары қалыпты құрылымдағы алкандардың едәуір санын қамтиды, соның арқасында қату температурасы салыстырмалы түрде 10-нан 11°С-қа дейін жоғары болады. Мұндай фракциялардан қату температурасы -45°С дизельді қысқы отынды және қату температурасы -60°С болатын дизельді арктикалық отынды алу үшін, бұл фракциялар депарафиндеуге ұшырайды.
Дизель отынын парафиндерден бөлу әдістерінің бірі карбамидті депарафиндеу болып табылады.
Карбамид (NH₂)₂СО суда және төмен спирттерде оңай еритін, балқу температурасы 132,5 °С болатын гигроскопиялық, ақ кристалды зат болып табылады. Кешеннің түзілуі мына схема бойынша өтеді:

Депарафинирленген өнімнен кешенді бөліп алу процессі тұндыру, сүзу, центрифугалау арқылы орындалады. Шикі кешен құрамында біраз дизель отынының мөлшері бар, ақ қаймақ тәрізді өнім. Кешен бұзылған кезде дизель отыны парафинге түседі де, парафинді одан әрі пайдалануға жарамсыз етеді. Сондықтан шикі кешенді лигроинмен (қайнау шегі 180-220^оС) жуу кезеңі енгізіледі. Жуу әдетте екі немесе үш сатыда жүргізіледі, лигроин шығыны шикізаттың 40-140% дейінгі мөлшерін құрайды. Жуылған кешеннің бұзылуы (деструкциясы) оны 70-75^оС дейін қыздыру кезінде болады. Бос карбамид сулы ортада ериді, ал парафиндер тұндырылады.

жүктеу 6,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 76 77 78 79 80 81 82 83 ... 93