Лекции по электромагнетизму Часть I магнитное поле

Магнит өрісі

• Орындаған: Кенесов Нұртас
• Рысмаганбетова Салтанат Кумаровна

Магнит өрісінің бағыты.

• Магнит өрісі тоғы бар рамкаға айналмалы әсер ететіндіктен, оны магнит өрісінің бағытын анықтау үшін қолданады. Магнит өрісінің магнит стрелканы бағдарлайтын әсері өрістің бағыты болатынын көрсетеді.

• Магнит өрісінің бағыты рамкаға түсірілген оң нормальмен бағытталады және магнит стрелкасының солтүстік полюске әсер ететін күшімен сипатталады.

• S

• N

Күштің айналмалы моменті.

• Магнит өрісіндегі тоғы бар рамкаға қос күш әсер етеді. Айналмалы күш моменті осы нүктедегі өрістің және рамканың қасиеттеріне тәуелді болып келесі формуламен анықталады:

• -тоғы бар рамканың магнит моментінің векторы.
• -магнит индукциясының векторы.

Тоғы бар орамның магниттік моменті.

• I-тоғы бар S-ауданы жазық контур үшін магнит моментінің векторы

• бағыты оң нормальдың бағытымен сәйкес.

Магнит индукциясы.

• қатынасы тұрақты болып қалады, ол магнит индукциясы деп аталады:

• Егер магнит өрісіндегі берілген нүктеге әртүрлі магнит моменті бар рамканы орналастырсақ, онда оларға әртүрлі айналмалы моменттер әсерін тигізеді

• ( - максималды айналмалы момент)

Магнит индукциясының күш сызықтары.

• Магнит өрісін магнит индукциясының сызықтары арқылы бейнелейді.

• магнит индукциясының сызығы дегеніміз -
• жанамасы әрбір нүктеде магнит индукциясы векторының В бағытымен сәйкес келетін қисық.

• Магнит индукциясының бағыты оң бұранда ережесімен (бұрғы ережесі) анықталады.

• B

• I

Оң бұранда ережесі. (немесе бұрғы ережесі).

• Бұранданың ілгерлемелі қозғалысы ток бағытымен келетін болса, онда бұранданың тұтқасының айналу бағыты өткізгіштің айналасында болатын магнит өрісінің күш сызықтарының бағытымен дәл келеді.

Магнит индукциясының күш сызықтары.

• Магнит индукциясының сызықтары тұйық және тоғы бар өткізгішті қамтып тұрады.

• соленоидты оң қолдың алақанымен алса және төрт саусақты орамдағы тоқтың бағытымен орналастырса, онда бос қалған бас бармақ соленоид ішіндегі магнит өрісі сызықтарының бағытын көрсетеді.

Түзу тоқтың магнит өрісі.

• Айнымалы ретінде бұрышы алынады .

• Суреттен:

• Био-Савар-Лаплас заңы

• және ауыстыру нәтижесінде

• айнымалыларының шектері

• Түзу тоқтың магнит өрісі

Тоғы бар дөңгелек өткізгіштің ортасындағы магнит өрісі.

• Био-Савар-Лаплас заңы

• ескерілсе

• Тоғы бар дөңгелек өткізгіштің ортасындағы магнит өрісі

• R

• dl

• dB

• B

• ,

Ампер заңы.

• Ампер күшінің модулі

• Ампер күшінің бағыты

• сол қол ережесімен анықталады: егер сол қолдың алақанын В векторы енетіндей етіп орналастырса, ал төрт саусақты өткізгіштегі тоқтың бағытымен орналастырса, онда бас бармақтың бағыты Ампер күшінің бағытын көрсетеді.

Магнит индукциясы мен магнит өрісі кернеулігінің өлшем бірліктері

• Өлшем бірлігін анықтайтын формула

• Егер 1 А сызықтық тоқтың әрбір метріне әсер ететін күш 1 Н болса, онда магнит өрісінің индукциясы 1 – тесла (Тл) деп аталады.

• Өлшем бірлігін анықтайтын формула

• вакуумдегі магнит өрісінің индукциясы болса, онда өрістің кернеулігі 1А/м болады.

Магнит ағыны.

• dS ауданы арқылы өткен магнит индукциясының ағыны (магнит ағыны)

• - Ауданға түсірілген нормальға вектордың проекциясы.

• - Вектордың бағыты ауданға түскен - нормальмен анықталады.

• B

• dS

• n

• α

Тоғы бар өткізгіштің қозғалғандағы жұмысы.

• Ампер күшінің әрекетінен өткізгіш 1-ші орыннан 2-ші орынға шамасына ауысты.

• Магнит өрісінің атқару жұмысы:

• - Тоғы бар өткізгіштің магнит өрісін кесіп өткендегі ауданы;

• - Осы ауданды тесіп өтетін магнит индукциясының ағыны.

Лоренц күші.

• Қозғалушы зарядтарға әсер ететін магнит өрісінің күші.

• Лоренц күшінің бағыты.

• Сол қол ережесі пайдалынады: егер сол қолдың алақанын В – векторы енетіндей етіп орналастырса, ал төрт саусақты v- вектор бойымен жіберсе, онда керілген бас бармақ оң зарядқа әсер ететін күштің бағытын көрсетеді.

Магнит өрісіндегі зарядталған бөлшектердің қозғалысы.

• Магнит индукциясының векторына қиғаштап қозғалған бөлшектер

• Бөлшек бұрандалы сызықтың бойымен қозғалады, ал бұранданың өсі магнит өрісіне параллель.

• Бұрғы сызықтарының қадамы:
• h = υ || T = υ T cos

• Бұрғы сызықтарының радиусы:

жүктеу 0,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: