Латын Америка елдері
Дайындаған: Момын Тоқжан
Балажанова Дильназ
Латын
Америка
елдері
Бразилия
Бразилия Федеративтік Республикасы — Оңтүстік
Америка құрлығының шығыс және орталық бөліктерін
алып жатқан мемлекет. Жері – 8,5 млн. км². Халқы 189
млн. адам (2007). Халқының этникалық құрамы: ақ
нәсілдер – 54,7%, зәңгілер – 5,89%, мулаттар – 38,45%.
Бұған қоса 3 млн-нан астам иммигранттар (жапон,
италиялық, неміс, араб, француз, т.б.) тұрады.
Астанасы – Бразилиа. Мемлекеттік тілі – португал тілі.
Халқының көпшілігі христиан дінін ұстанады. Ұлттық
мейрамы – жетінші қыркүйектегі Тәуелсіздік күні.
Мемлекет құрылымы федерациялық Республика, 26
штаттан және 1 федералдық (астаналық) округтан
тұрады. Мемлекет басшысыпрезидент.Ол 4 жылга
сайланады. Жоғары заң шығарушы органы -Парламент
Сенат (81 орын, 8 жылға сайланады) және депутаттар
(513 орын, 4 жылға сайланады. Заң шығарушы жүйе
рим кодексінде негізделген. Құқықтық билік: Жоғары
Федералды Трибунал, сенат шешімімен 11 сот
қызметкерлері өмірлік сайланады. Кәмелеттік жасака
16-18 жаста толады.
Қазіргі конституциясы 1988 5 қазанынан бастап
қабылданды.
Бразилия туы (порт. Bandeira do Brasil) елтаңба және әнұранмен бірге Бразилия Федеративтік
Республикасының ресми мемлекеттік рәміздерінің бірі болып табылады. Бұл ортасында сары
көлденең ромб бар төртбұрышты жасыл мата. Ромбтың ішінде тоғыз шоқжұлдызға
топтастырылған бес өлшемдегі жиырма жеті ақ бес бұрышты жұлдыздан тұратын қою көк
түсті шеңбер бар. Шеңберді жасыл бас әріптермен «Ordem e Progresso» (порттан – «Тәртіп
пен прогресс») деп жазылған.
Туда шоқжұлдыздар 1889 жылы 15 қарашада таңғы сағат 8:30-да (жұлдыздық уақыт
бойынша 12 сағат) аспан сферасынан тыс орналасқан бақылаушы Рио-де-Жанейро
қаласының үстіндегі аспанда көргендей бейнеленген - Бразилияны республика деп
жариялаған күні. 26 штат пен федералдық округтің әрқайсысының өз жұлдызы бар.
Бразилия дамушы елдердің көшбасшысы. Жиынтық ішкі өнімнің көлемі жөнінен бұл ел дүние
жүзіндегі алғашқы ондыққа кіреді.
Салдар:
Елдегі кері сальдо процесін жою, импорт емес экспорт үлесін дамыту.
Ел экономикасының негізінде төрт саланың - болат балқыту, автомобиль жасау, қызмет көрсету және
мұнай химиясының рөлі зор.
Бразилияның
экономикалық жағдайы
Энергия балансында мұнай мен газ басым орын алады. Отынның басқа түрлері арасында қант қамысынан
өндірілетін этил спиртінің маңызы артып келеді, қәзіргі кезде елдегі автокөліктің 90%- дан астамы осы
отынмен жұмыс істейді. Электр энергиясының 96%- ы су электр станцияларында өндіріледі.
Бразилия алюминий өндіруден дүние жүзінде 4 орынға шықты. Елде өнеркәсіп өнімінің 30%- дан астамын
машина жасау өнеркәсібі береді. Қәзіргі кезде Бразилияда жылына 2 - 3 млн автомобиль шығарады, жүк
машиналары мен автобус жасаудан дүние жүзінде 5 - орынға шықты. «Фольксваген - ду - Бразил»,
«Дженерал Моторс», «Форд - Виллис», «Крайслер - ду - Бразил» компаниялары жетекші орында. ХХ
ғасырдың 80 - жылдарынан бастап елде танктер, су асты қайықтары, ұшақтар, реактивті қондырғылар,
электрондық және есептеу құралдарын шығару жолға қойылған. Олар көпшілігі ірі мегаполистерде
орналасқан
Бразилия Латын Америкасында үлкен саяси және экономикалық ықпалға ие, сонымен қатар
әлемдік аренада маңызды ойыншы болып табылады. Сыртқы саясатқа Сыртқы байланыстар
министрлігі жауап береді.
Бразилияны саясаты бас а Латын Америкасы елдерімен арым- атынаста А Ш-пен к шті
ң
қ
қ
қ
Қ
ү
б секелестікте.
ә
Бразилия Америка мемлекеттері йымы мен Біріккен лттар йымы аясында к пжа ты дипломатиямен
ұ
Ұ
Ұ
ө
қ
айналысады ж не Африка мен Азияда ы дамушы елдермен байланыстарды жа сартады.
ә
ғ
қ
Бразилия 73 халықаралық ұйымға қатысады.
Бразилия Латын Америкасында ядролық қарусыз аймақ құру туралы Тлателолко шартына
(1967) және Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа (1997) қол қою арқылы ядролық
қарудан бас тартты.
Қазіргі уақытта Бразилияда 1994 және 1997 жылдары түзетілген 1988 жылғы
Конституция бар. Оған сәйкес, Бразилия егемендік, азаматтық, адамдық қадір-
қасиет, әлеуметтік құндылықтар, еркін кәсіпкерлік және саяси плюрализм
принциптеріне негізделген демократиялық конституциялық мемлекет болып
табылады.Негізгі мақала: Бразилия үкіметі
Америкалықтан көшірілген Бразилияның саяси жүйесі заң шығарушы және
атқарушы биліктің қатаң бөлінуін білдіреді.
Елдегі заң шығару билігін депутаттар палатасы (513 орын) және Федералдық
сенаттан (81 орын) тұратын Ұлттық конгресс жүзеге асырады.
Атқарушы билікті тікелей сайланған президент және ол құрған федералды үкімет
жүзеге асырады. Штаттағы екінші адам – вице-президент.
Бразилияның сот жүйесін төрт жоғары сот және Федералды Жоғарғы сот
басқарады, оның мүшелерін Сенаттың мақұлдауымен президент тағайындайды.
Федералдық соттар төрт топқа бөлінеді: жалпы юрисдикция, әскери, сайлау және
еңбек.
1988 жылы қабылданған Бразилия Федеративтік Республикасының Конституциясы халықты
әлеуметтік қорғау және әлеуметтік қамсыздандыру жүйесінің құқықтық негіздерін қалады.
Конституция елдің бүкіл халқын әлеуметтік қорғаумен қамту және қолдау қағидаттары
негізінде жұмыс істейтін әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін құрудың берік негізін құрайтын
әлеуметтік қамсыздандыру ?
Достарыңызбен бөлісу: |