Консалтингтік қызмет көрсету ақпараттық ЖҮйесін бағдарламалық Қамтамасыз ету

Бизнес-процестерді талдау мақсаты – процесс, процедура, құрылымдарды ары қарай тиімдеу мақсатымен мекеме жұмысының нақты көрінісін алу. Кәсіпорын жұмысын бизнес-талдау автоматтандырудың алғашқы кезеңі болып табылады [1].

Консалтингтік қызмет көрсететін мекеменің бизнес-процестерін талдау жұмысына тоқталайық. Мекеме басқа кәсіпорындардан, жеке клиенттерден келіп түсетін тапсырыстар бойынша бағдарламалық қамтамалар құру қызметін көрсетеді. Тапсырыс бойынша бағдарламалық өнімдерді құру кезінде орын алатын процестерді талдай келе, осы процестерде қолданылатын құжаттар тізімін құруға болады:

1. 
   бағдарлама құрастыруға сұраныс;
   
2. 
   бағдарлама құрастыруға ұсыныстар;
   
3. 
   бағдарлама құрастыруға келісім-шарт;
   
4. 
   техникалық тапсырма;
   
5. 
   күнтізбелік жоспар;
   
6. 
   инженер-бағдарламашының аралық есебі;
   
7. 
   бағдарлама құрастыру тобының жиынтық есебі;
   
8. 
   анықтамалық құжатнама;
   
9. 
   кабылдау-беру актілері.
   

Кез-келген бағдарламалық қамтаманы құру кезінде өте көп ұйымдастыру жұмыстары орындалады: бағдарлама құрастырушылар тобын құру; жұмыстарды бөлу; күнтізбелік жоспарды құру және жұмыстың орындалу барысын бақылау. Барлық қажетті ақпарат жүйелендіруді және ретпен сақтауды, ал бағдарлама құру процесі автоматтандыруды талап етеді [1].

Консалтингтік қызмет көрсету ақпараттық жүйесі «клиент-сервер» сәулетті болады, бұл сәулет деректер қорымен жұмыс істеудің көптеген мүмкіндіктерін ұсынады.

Деректер қорын құру және онымен жұмыс істеу амалдарын автоматтандыруда 1С:Кәсіпорын автоматтандыру жүйесі қолданылды. 1С:Кәсіпорын мекемедегі кез-келген бөлім жұмыстарын автоматтандыруға арналған. 1С:Кәсіпорынға ақпаратты енгізу автоматтандырудың әр түрлі деңгейі арқылы ұйымдастырылған [2]:

1. 
   амалдарды қолдан енгізу режимі;
   
2. 
   типтік амалдар режимі;
   
3. 
   құжаттарды автоматты түрде құрастыру режимі.
   

1С:Кәсіпорын жүйесінің орнатылған тілі қолданбалы есептер қызметінің алгоритмдерін сипаттау үшін арналған.

Мекеме қызметкерлерімен құрылатын бағдарламалық өнімдерді есепке алудың мәліметтер қорын деректермен толтыруда анықтамалар және құжаттар деп аталатын элементтер қолданылады.

Анықтама дегеніміз – біртекті мәнді элементтердің тізімдері, нормативті-анықтамалық ақпараттарды сақтауға арналған. Құжаттар түрлі амалдар жайлы ақпаратты енгізуге арналған [2, 3].

Мекеме қызметкерлерімен құрылатын бағдарламалық өнімдерді есепке алу жүйесінің анықтамаларының тізімі 1-суретте келтірілген. Кез-келген анықтаманы таңдап (мысалы, «Организации-Мекемелер») активтегенде анықтаманың ішкі беттерін және жиектерін көруге болады (Сурет 2).

Бағдарлама жұмысында есеп берулер құрылған. Есептер - шығу ақпаратын алатын құралдар. Есептерді құруға арналған мәндер көзі құжаттар, анықтамалар және регистрлер болып табылады, сонымен қатар константаларда сақталатын ақпарат пайдаланылады [3].

Сурет 4. Бағдарламадағы журналдар тізімі

1С:Кәсіпорын жүйесінде ақпараттық қауіпсіздік шаралары келесі түрде ұйымдастырылған:

• 
  бағдарламаны іске қосу барысында идентификация және аутентификация амалдары орындалады,
  
• 
  бағдарлама администраторы өз тарапынан қолданушыларға құқықтарды орнату, алып тастау тәрізді амалдарды орындап отырады.
  

1С:Кәсіпорын бағдарламасының негізгі менюінде орналасқан «Администрирование» командасы ақпараттық жүйеге қолданушылардың қатынау құқығын орнатып, өзгертуге, қолданушы тізімдерін құру және баптау амалдарын орындауға мүмкіндік береді [2, 3, 4].

1. 
   Вендров А.М. Проектирование программного обеспечения экономических информационных систем. - М.: Финансы и статистика, 2006.
   
2. 
   Байдаков А.В., Борун А., Федоров Б. Конфигурирование и работа в программе 1С: Предприятие. – М.: Фирма 1С, 2005.
   
3. 
   Радченко М. 1С:Предприятие. Практическое пособие разработчика. Примеры и типовые приемы. – СПб.: Питер, 2009.
   
4. 
   Хорев П. Б. Методы и средства защиты информации в компьютерных системах. – СПб.: Питер, 2005.