Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп
WSP
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.: 2 нұсқа
Тамыз 2018
Рецептор
Маңыздылығы Әсері
Шамасы
Елеулілігі
тәуекелдері.
Ақаба сулардың
төгілуіне байланысты
ластану тәуекелі.
Өзгерістерсіз
Елеусіз
Жоба қиып өтетін
маусымдық
арналар
Төмен-орташа
Жерге төгілумен
байланысты ластану
тәуекелдері.
Әлсіз-жағымсыз
Елеусіз жағымсыз
Ақаба сулардың
төгілуіне байланысты
ластану тәуекелі.
Өзгерістерсіз
Елеусіз
Қапшағай бөгені
Өте жоғары
Жерге төгілумен
байланысты ластану
тәуекелдері.
Өзгерістерсіз
Елеусіз
Ақаба сулардың
төгілуіне байланысты
ластану тәуекелі.
Өзгерістерсіз
Елеусіз
Іле өзені және
Балқаш көлі
Өте жоғары
Жерге төгілумен
байланысты ластану
тәуекелдері.
Өзгерістерсіз
Елеусіз
Ақаба сулардың
төгілуіне байланысты
ластану тәуекелі.
Өзгерістерсіз
Елеусіз
Ыза сулар
ресурстары
Орташа
Ластайтын заттардың
жерге бақылаусыз
төгілумен байланысты
ластану тәуекелі.
Әлсіз-жағымсыз
Елеусіз жағымсыз
Ақаба сулардың
төгілуіне байланысты
ластану тәуекелі.
Өзгерістерсіз
Елеусіз
14.4.1.2 СУМЕН ЖАБДЫҚТАУДЫҢ ТӨМЕНДЕУІ
Болжам бойынша, Жоба құрылысының 3-жылдық кезеңінде су тағамдық емес сумен жабдықтау үшін
Қапшағай бөгенінен, Іле өзенінен және Курты с. жанындағы өзеннен алынады. Құрылыс кезеңінде
қажетті тағамдық емес су көлемі жылына 464.857 м
3
шамасына бағаланады
48
. Су алу кезінде балықтың
ұсталуының алдын алу үшін торлар қолданылады.
Болжам бойынша, жақын орналасқан ауылдардың, соның ішінде Қапшағай қаласының, Курты
селосының және Акши селосының сумен жабдықтау жүйелері ауыз сумен жабдықтау үшін
қолданылады. Құрылыс кезеңінде қажетті ауыз су көлемі жылына 541,8 м
3
шамасына бағаланады
48
.
Болжам бойынша, су сауыттармен жеткізіледі және объектілерде цистерналарда сақталады.
Бізге су балансының қандай да бір егжей-тегжейлі есептеулері туралы белгісіз, себебі осы бағалау үшін
және болжалды материалдардың қалыптасқан экологиялық, ауыл шаруашылығы, өнеркәсіптік және
ауыз суларға тигізетін потенциалдық әсерді дәл мөлшерлік тұрғыда анықтау үшін мұндай есептеулер
пайдаланылған жоқ. Алайда түсінікті жәйт, талап етілетін су қорлары (тағамдық және тағамдық емес)
Су-бассейн басқармасымен (Балқаш-Алакөл) және сәйкес жергілікті билік органдарымен мақұлданды.
48
Ұзақтығы 67 км болатын, Қапшағай қ. – Курты с. автожолы учаскесіне арналған ҚОӘБ. ҚОӘБ автожолдарды жобалауға және
салуға арналған Қазақстан Республикасының ережелеріне, талаптарына және стандарттарына сәйкес дайындалған. Мемлекеттік
сараптаманың жағымды қорытындысы 2017 жылғы 13 наурызда алынған
.
Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп
WSP
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.: 2 нұсқа
Тамыз 2018
Кез келген әсердің ықтимал көлемін түсіну үшін, құрылыс кезеңіндегі суға қатысты болжалды
сұранысты халық санына шаққандағы эквивалентті су тұтынумен және Қапшағай және Курты
бөгендеріндегі су қорларының жалпы көлемімен жалпылама салыстыру жүргізілді.
14.4.1.3 ЖЕРГІЛІКТІ ТҰРҒЫНҒА ШАҚҚАНДАҒЫ ТҰТЫНУМЕН САЛЫСТЫРУ
Суға қатысты тұтынушылық сұраныс барлық пайдалану түрлері үшін жылына шамамен 1300 м
3
құрайды: ішу, ауыл шаруашылығы және өнеркәсіптік қажеттіліктер үшін; және шамамен жылына 54 м
3
тек муниципалды қажеттіліктер үшін
49
. Құрылыс үшін судағы қажеттіліктің талап етілетін жылдық көлемі
жылына шамамен 465 400 м
3
құрайды, сондықтан жалпы алғанда бұл 350 тұрғынға эквивалентті құрама
пайдалану кезіндегі судың тұтынылуына, және 8 600 адамға эквивалентті муниципалды сектордағы
судың тұтынылуына эквивалентті. Салыстыру үшін, Қапшағай қаласы халқының жуық саны 2009 жылғы
санаққа сәйкес 40.000 адамнан кем
50
, ал Алматы облысы халқының жуық саны, бағалаулар бойынша,
2009 жылғы санақ бойынша шамамен 2 миллионды құрайды
51
. Қапшағай бөгенімен, Іле өзенімен және
Курты с. өзенімен/Курты бөгенімен қамсыздандырылатын Алматы облысы халқының пайызы қазіргі
уақытта белгісіз, алайда олар, белгілі болғандай, осы аумақ үшін сумен жабдықтаңдың негізгі
қайнаркөзі болып табылады.
14.4.1.4 БӨГЕНДЕР ҚОРЛАРЫМЕН САЛЫСТЫРУ
14.3 бөлімінде хабарланғандай, Курты бөгені 120 млн. м
3
қуатына ие
52
, ал Қапшағай бөгенінің жалпы
қуаты 28 140 млн. м
3
және активті қуаты 6 640 млн. м
3
ие
53
. Құрылыс үшін тұтынылатын судың талап
етілетін жылдық көлемі жылына шамамен 465.400 м
3
құрайды, сондықтан жалпы алғанда ол Курты
бөгені қуатының 0,4% және Қапшағай бөгенінің активті қуатының 0,007% тең.
Жоғарыда келтірілген бағалау негізінде, құрылыс кезеңінде суды алу өңірдегі басқа негізгі қолданыс
түрлері үшін су ресурстарының қол жетімділігіне жағымсыз әсер етуі мүмкін. Жергілікті халықпен және
бөген көлемдерімен салыстыру ықтималдығы төмен өлшенетін әсерді көрсетеді, біздің түсінгеніміздей,
су ресурстары барлық Қазақстан бойынша және Қапшағай ауданының шектерінде күйзелістерге
ұшырауы мүмкін, сондықтан халық санының 350 бастап 8600 дейін эквивалентті артуы жеткізілімдердің
қол жетімділігіне елеусіз өлшенетін әсерді тигізуі мүмкін. Құрылыс үшін судың алынуы қоршаған су
ортасының сапасына елеулі әсер тигізетіндігінің ықтималдығы төмен болып саналады.
Қолайсыз жағымсыз әсердің тигізілмейтіндігіне көз жеткізу үшін, Су-бассейн басқармасымен (Балқаш-
Алакөл) кеңесу нәтижелері бойынша су балансын егжей-тегжейлі бағалауды жүргізу ұсынылады.
Алайда сонымен қатар потенциалдық әсердің уақытша сипатқа ие болатындығын және 3 жылға тең
жоспарланған құрылыс ұзақтығымен, сонымен қатар барлық кедейленген су қорларына қатысты
құрылыс аяқталғаннан кейінгі жұмыстар ұзақтығымен шектеледі, олар толықтырылады, бірақ бұған бір
жылдан астам уақыт қажет болады.
37-
кесте – Құрылыс кезіндегі сумен жабдықтаудың қысқаша сипаттамасы
Рецептор
Маңыздылығы
Әсері
Шамасы
Елеулілігі
Беткі
қайнаркөздерден
тағамдық және
тағамдық емес
суды жеткізулер.
Өте жоғары
Су қол жетімділігін
азайту және құрылыс
кезеңінде
сұраныстың артуы
есебінен су
сапасының
төмендеуі.
Әлсіз-жағымсыз
Елеусіз жағымсыз
49
БҰҰ тамақ өнімдері және ауыл шаруашылығы бойынша ұйымы (2018). AQUASTAT - Қазақстан. Қол жетімділігі:
http://www.fao.org/nr/water/aquastat/countries_regions/KAZ/ [Accessed: 20/07/2018].
50
Википедия (2018). Қапшағай. Қол жетімділігі: https://en.wikipedia.org/wiki/Kapchagay [Accessed: 20/07/2018].
51
Википедия (2018). Алматы облысы: Қол жетімділігі: https://en.wikipedia.org/wiki/Almaty_Region [Accessed: 20/07/2018].
52
CA Water (2018).
Су инфрақұрылымы: бөгендер, Қазақстан. Қол жетімділігі: http://www.cawater-info.net/bk/dam-
safety/infrastructure_e.htm [Accessed: 20/07/2018].
53
CA Water (2018).
Су инфрақұрылымы: бөгендер, Қазақстан. Қол жетімділігі: http://www.cawater-info.net/bk/1-1-1-1-3-kz_e.htm
[Accessed: 20/07/2018].
Достарыңызбен бөлісу: |
