51
1
=
- Δ
1
, (11.16)
мұнда Δ
1
- тораптың бас айланындағы кернеудің құлауы.
1
=
- ΔU
1
– jδU
1
(11.17)
немесе ашық түрінде
(11.18)
1 нүктедегі кернеудің модулі:
U
1
=
. (11.19)
Осыған ұқсас тораптың басқа түйін нүктелеріндегі кернеулер
анықталады.
12 Дәріс № 12. Сақиналы тораптардың режимдерін есептеу
Дәріс мақсаты: сақиналы тораптардың режимдерін есептеуді үйрену.
Ең қарапайым тұйықталған торап сақиналы торап болады. Оның бір
тұйықталған контуры бар (12.1, а сурет). Қоректендіруші пункт ретінде
электрстанция немесе жүйе қосалқы станциясының шиналары бола алады.
Егер осындай торапты қорек көзінен кесіп жазса, онда оның түрі екі жақтан
қоректенетін желінікіндей болады, оның соңындағы кернеуінің шамасы мен
фазасы тең (12.2, б сурет).
12.1 сурет
52
Торапты есептеу үшін 12.2 суретінде келтірілген сұлбаны алады. Мұнда
,
,
қуаттары – қосалқы станциялардың есептік жүктемелері. Тораптың
айландарындағы қуат ағындарының бағыты шартты түрде қабылданған. Іс
жүзіндегі бағыты есептің нәтижесінде анықталады.
12.2 сурет
Торапты есептеу үшін алғашқы деректер болатындар қорек
ортасындағы кернеу, жүктемелердің қуаттары, тораптың параметрлері.
Жүктеме түйіндеріндегі кернеулер белгісіз болғасын, есеп тізбектелген
жуықтаулар әдісімен жүргізілу керек.
Тұйықталмаған тораптардың есебіндегідей желі бойынша кернеулердің
теңдік шартын қабылдайды. Бұл кернеуді номиналдыға тең қабылдайды.
Мұндай долбарларда тораптың айландарында анықталады:
.
Желінің соңдарындағы кернеулердің теңдік шарты сұлбадағы кернеу
құлауының нөлге тең екенін көрсетеді (12.2 сурет).
Кирхгофтың екінші заңының негізінде жазады
+
+
-
= 0
немесе
+
+
-
= 0. (12.1)
2,3 және 4 айландарының осы теңдеуге кіретін қуаттарын қуаты және
жүктемелердің белгілі қуаттары , ,
арқылы өрнектейді.
Қуат шығындарын ескермегенде жазуға болады:
+
=
+
+
,
осыдан
53
=
+
+
-
. (12.2)
Кирхгофтың бірінші заңының негізінде:
=
-
, (12.3)
=
-
-
. (12.4)
(12.2 – 12.4) қатынастарын (12.1) теңдеуіне қойып, түрлендіріп алады:
(
+
+
+
)-
(
+
+
)-
(
+
)-
= 0,
Одан сұлбадағы белгілеулерді ескеріп:
. (12.5)
Осыған ұқсас алуға болады:
(12.6)
Жалпы жағдайда n жүктемелерде сақиналы торапта:
,
(12.7)
мұнда
және
- кейбір аралық жүктеме
қосылған m нүктесінен
А және В қорек нүктелеріне дейінгі кедергілер.
Тораптың бас айландарынан өтетін қуаттарды анықтағаннан кейін
Кирхгоф заңының көмегімен қалған айландардағы қуаттар анықталады.
Осымен бұл желінің режимін есептеудің бірінші кезеңі аяқталады. Екінші
кезеңде тораптың түйінді нүктелеріндегі қуат және кернеудің шығындары
анықталады. 12.1, а суретінде көрсетілгендей қуаттардың таралуы есептің
бірінші кезеңінің нәтижесінде табылды деп есептелсін.
54
12.3 сурет
2 нүктеге қуат екі жақтан келеді. Бұл нүктені токтың бөліну нүктесі
дейді және ол суретте қарайтылған үшбұрышпен белгіленген.
Түйінді нүктелерде кернеулерді есептеу үшін шартты түрде сұлбаны
(12.3, а сурет) ағын бөлінетін нүктеден кеседі (12.3, б сурет).
Екі тәуелсіз бөліктен тұратын сұлба алынды, олардың әрқайсысы
тапсырылған жүктемелері және жалпы қорек көзінің шиналарындағы U
A
= U
B
кернеулері бар тұйықталмаған торапты сипаттайды. Онда, сақиналы тораптың
одан әрі жасалатын есебі тұйықталмаған тораптардікіндей басының деректері
бойынша жасалу керек. 110 - 220 кВ тораптар үшін қуаттың щығындары
ескеріледі және түйінді нүктелердегі кернеулер анықталады. 35 кВ және төмен
тораптар үшін кернеулер қуат шығындарын ескермей есептеледі.
Бір қатар жағдайларда есептің бірінші кезеңінен кейін ағын бөлінуінің
екі нүктесі болуы мүмкін: біреуі активтік, басқасы реактивтік қуатпен (12.4, а
сурет).
2 нүктесі – активтік қуат үшін ағын бөліну нүктесі, ал 3 нүкте –
реактивтік қуат үшін. Бұл жағдайда сақиналы торап ағын бөліну нүктелерінде
кесіледі және екі тұйықталмаған желі болып көрсетіледі (12.4, б сурет).
Бұл жағдайда ағын бөліну нүктелерінің арасындағы айланда қуаттың
шығындары анықталады:
;
.
2 нүктедегі жүктемені қабылдайды:
=Р
2
+ jQ
2
=P
||
+ j(Q
||
+ΔQ
|||
).
Достарыңызбен бөлісу: | 
