17-нұсқа
Аттестация
Аттестация методики испытаний
Аттестация объекта в защищенном исполнении
Аттестация объектов информатизации
Аттестация организаций и подразделений испытательных
Блок текста
Блокирование доступа (к информации)
Блокирование персональных данных
Блокнот одноразовый
Воздействие на риск
Воздействие программное
Воздействие психологическое
Вторжение
Документ
Документ конфиденциальный
Документ секретный
Документ электронный
Документация
Канал скрытый по памяти
Канал скрытый статистический
18-нұсқа
Аудит (безопасности)
Аудит активный
Аудит безопасности системы автоматизированной информационной
Аудит информационной безопасности в организации
Аудит риск-менеджмента
Блок данных
Бомба логическая
Бомба почтовая
Восприятие риска
Восстановление
Восстановление (защитных мер обеспечения ИБ ИТС)
Доля секрета
Допуск к государственной тайне
Допустимый риск нарушения безопасности информационной
Достоверная вычислительная база
Код аутентификации
Код аутентичности сообщения
Код открытый
Кодер (программист)
Канал утечки информации
19-нұсқа
Аутентификация
Аутентификация абонента (пользователя)
Аутентификация биометрическая
Аутентификация взаимная
Аутентификация двухфакторная
Аутентификация интерактивная
Аутентификация источника данных
Достоверность
Доступ к информации
Доступ к информации конфиденциальной
Доступ к информации несанкционированный
Комплекс контроля технического
Комплекс средств автоматизации системы
Комплекс средств защиты
Разглашение тайны государственной
Разграничение доступа
Разделение секрета
Разделение секрета проверяемое
Тайна государственная
Тайна коммерческая
20-нұсқа
Атака «встреча посередине»
Атака «противник в середине»
Атрибут безопасности
Аттестация производства
Аттестация системы автоматизированной в защищенном исполнении
Вскрыватель паролей
Вторжение (в автоматизированную информационную систему)
Вторжения внутренние
Выводы аудита безопасности информационной
Доступ к информации санкционированный
Достоверность (информации, данных)
Доступ к информации, составляющей тайну коммерческую
Доступ к сведениям, составляющим тайну государственную
Доступ к средствам программным несанкционированный
Контролирование риска
Контроль организации защиты информации
Контроль приемочный
Контроль приложений с запретом по умолчанию
Контроль состояния защиты информации
Контроль средств защиты
21-нұсқа
Аутентификация сообщения
Аутентификация сторон
Аутентификация субъекта доступа
Аутентичность
Доступ к информации (ресурсам системы информационной)
Доступ коллективный (групповой)
Доступ неавторизованный
Доступ неправомочный
Доступ несанкционированный
Конфиденциальность
Конфиденциальность активов информационных
Конфиденциальность информации
Конфиденциальность персональных данных
Конфиденциальность трафика
Разрушение информации
Распознавание кратных идентификаторов и анализ
Распределение ключей квантовое
Распределение ключей открытое
Трафик сетевой
Троян
22-нұсқа
Компрометация
Компрометация абонента
Компрометация криптографических ключей
Криптоаналитик
Криптограмма
Криптография
Криптосистема
Распределение риска
Распространение данных персональных
Распространение информации
Распространение программы для ЭВМ или базы данных
Распространитель (средств массовой информации)
Тайна служебная
Текст открытый
Текст шифрованный (шифртекст)
Телекоммуникация
Троянский конь
Туннелирование
Тайна личная
Тайна профессиональная
23-нұсқа
информационная база
предоставление информации
информатор
язык управления информацией
поражение средствами специального программно-технического воздействия
достоверность информации
защита информации от разглашения
защита информации от утечки
канал утечки информации
нарушение безопасности информационной системы
безопасность информационной сети
носитель информации
доступ к информации
угроза информации
доступ к информации
защита информации от непреднамеренного воздействия
информационная безопасность
внешние источники угроз информационной безопасности
государственная политика обеспечения информационной безопасности
источники угроз информационной безопасности
24-нұсқа
категория безопасности информации
качество службы информационной безопасности
безопасность информационных ресурсов
концепция информационнной безопасности
обеспечение информационной безопасности
общие методы обеспечения информационной безопасности
обьект обеспечения информационной безопасности
угроза безопасности информации
угроза информационной безопасности
защита информации
доступ к информационным ресурсам
замысел защиты информации
контроль состояния защиты
контроль эффективности защиты информации
мероприятие по защите информации
эффективность защиты информации
доступность информации
сертификация средств защиты информации
средства защиты информации
уровень защиты информации
25-нұсқа
информационное обслуживание
доступ к информации
диверсия информационного документа
ценность информации
обеспечение секретности информации
конфиденциальность информации
обработка информации
система обработки информации
защита информации от несанкционированного воздействия
защита информации от несанкционированного доступа
несанкционированное воздействие на информацию
несанкционированный доступ к информации
сохранение и поиск информации
устройство хранения информации
распространение информации
бит в теории информации
плагиат
двоичная форма представления информации
атака информационная
утечка информации
26-нұсқа
атака активная
активная угроза
активное средство защиты
программные средства защиты
атака контролируемая
обнаружение вторжения
доминировать
информационная безопасность систем управления
основные виды вторжений
секретность, конфиденциальность
вирус
зараженный вирусом
компьютерный вирус
скрадывающий вирус
саморазмножающий вирус
резидентный вирус
не резидентный вирус
«шантажирующий»-«вирус-держатель» –«гуманный»
«бессмысленный»
«троянский конь»–«червь»
27-нұсқа
аутентичный
конфиденциальный
персональные данные
закладное устройство
кодирование
компьютерная безопасность
контрдезинформация
доступ к информации, составляющей коммерческую тайну
информация, составляющая коммерческую тайну
коммерческая тайна
носитель информации, составляющей коммерческую тайну
передача информации составляющей коммерческую тайну
разглашение информации составляющей коммерческую тайну
режим коммерческой тайны
криптология
криптография
криптосистема
симметричная криптосистема
запертая криптосистема
криптопрочность
Студенттің № 2 семестрлік жұмысы
Тақырыбы: жағдаяттық диалог.
Мақсаты: білім алушының кәсіби әрекеті барысында туындауы мүмкін әртүрлі жағдайларға байланысты диалог құрастыра білуі.
Тапсырма: оқытушы ұсынған нұсқалардың тақырыптарын негізге ала отырып, жағдаяттық диалог құрастыру.
Қойылатын талап: жұмыс көлемі – әр сөйлеушіден 15-20 реплика. Диалогтар кәсіби және қоғамдық-әлеуметтік салаларға байланысты қатысымдық жағдаяттарға негіздей құрылады. Тапсырманы жұп болып орындауға да болады. Жұптарды оқытушы ұсынады.
Жағдаяттық диалогты құрастыру барысында төменде берілген тұрақты сөйлеу формулалары және диалогтың түрлерін пайдалану ұсынылады.
Тұрақты сөйлеу формулалары:
СҰХБАТТЫ БАСТАУ
Менің ойымша, біз әңгімемізді келесі мәселені талқылаудан
бастағанымыз дұрыс сияқты...
Бүгін мен белгілі мәселелерді қайтадан талқылауды ұсынамын...
Бүгінгі кездесуіміздің себебін сіз жақсы білетін болғандықтан, бірден
талқылайтын мәселемізге көшсек...
Әңгімемізді біз .... талқылаудан бастасақ.
Менің сізбен кездесуге келген себебім....
Біз әңгімемізді мені көптен толғандырып жүрген .... мәселеден бастасақ.
Осыған дейін арамызда болған келісімге сәйкес, әңгімемізді ...
қарастырудан бастағанымыз дұрыс болар деп ойлаймын.
КЕЛІСКЕНДІ НЕМЕСЕ ҚҰПТАҒАНДЫ БІЛДІРУ
Сіздердің шарттарыңыз бізді толық қанағаттандырады. Бұл ойыңызға біз қарсы емеспіз.
Біз келісімге келе аламыз деп ойлаймын.
Мен сіздің көзқарасыңызды толық құптаймын. Біздің бұл пікіріңізге қарсы айтарымыз жоқ. Бұл, біздің ойымызша өте жақсы идея. Мен сіздің пікіріңізбен толық келісемін. ... туралы менің көзқарасым сіздікімен толық сәйкес келеді. Тұтастай алғанда сіздің шарттарыңызды толық қабылдауға болады. Жалпы біз келісімге келдік деп есептеуге болады.
ӨЗ КӨЗҚАРАСЫН ҚОРҒАУҒА ТЫРЫСУ
Мен бұл бапты басқа көзқарас тұрғысынан қайтадан талқылауды ұсынамын.
Біз осы мәселені басқа қырынан қарастырып көрейікші.
Мен сізден осы сұраққа қатысты қосымша мәліметтерді алғым келеді. Біз әңгімеміздің негізгі тақырыбынан біршама ауытқып кеткен
сияқтымыз.
Осындай себептерге байланысты, осыған дейін қарастырған баптардың бірқатарына қайта оралуды ұсынамын.
Мен бұл мәселені шешудің басқа жолын көріп тұрмын, сол себепті түсініктеме бере кеткім келеді...
Талқылағалы отырған мәселені шешудің басқа да жолы бар екендігімен сіз келіседі деп ойлаймын.
Мен ... туралы мәселені қайта қарастырудың қажеттігі жайында айтқым келеді.
Мүмкін, осы мәселеге қатысты сарапшылардың қорытындысы сізді қызықтыратын шығар.
ӨТІНІШТІ БІЛДІРУ
Егер келіссеңіз, біз сізге қарыздар болар едік...
Сіз осылай істей алмайсыз ба...
Сізге қиын болмаса...
Сізге ауыр тимесе...
Мен сізге риза болар едім, егер...
Біз сіздің көмектесе алатындығыңызға сенеміз...
Мен сізден ... сұрағым келеді
Сіздің тарапыңыздан үлкен көмек болар еді, егер...
БЕЛГІСІЗДІКТІ НЕМЕСЕ КҮДІКТІ БІЛДІРУ
Бұл мәселеге байланысты пікірім толық қалыптысып болған жоқ. Кейбір мәселелер мені қатты күдіктендіреді.
Менде айтқандарыңыздың нақтылығына сенімсіздік тудыратын мәліметтер болғандықтан, сіздің мына мәселелерді анықтауыңызды өтінер едім.
Кейбір мәселелерге байланысты сіздің ойыңызды толық түсіне алмадым.
Осының қажеттілігі жайлы үлкен күдігім бар.
Менің ойымша мұндай шешімді қабылдауға әлі ерте сияқты. Мен бұл мәселенің басқаша шешілгенін қалар едім.
КЕЛІСПЕУШІЛІКТІ, ҚАБЫЛДАЙ АЛМАУДЫ БІЛДІРУ Тұтастай алғанда сіздің ұсынысыңызды қабылдауға болады, бірақ...
Біздің көзқарасымыз сіздікінен біршама бөлектеу. Біз бұл мәселеге басқа түсінік тұрғысынан қараймыз.
Жалпы сіздің ұсыныстарыңыздың көпшілігімен келісеміз, бірақ біздің бірнеше ұсыныстарымыз бен ескертулеріміз бар.
Сіздің нұсқаңызбен келісу оңай емес, себебі оны іске асырудың белгілі бір қиыншылықтары бар.
Бізді сіз ұсынған шарттар толықтай қанағаттандыра алмайды.
Өкінішті, біздің қаржылық жағдайымыз сіздің өтінішіңізді қанағаттандыруға мүмкіндік бермейді.
Өкінішке орай, біз сіздің шартыңызды қабылдай алмаймыз.
Біз сіздің осы мәселені көтеруге көп күш салғаныңызға ризашылықпен қараймыз, бірақ біз келісе алмайтындығымызды білдіруге мәжбүрміз.
НАҚТЫ ЖАУАП БЕРМЕУГЕ ТЫРЫСУ
Сіздің сұрағыңызға нақты жауап беру қиын, себебі...
Аталған мәселеге тек қана жалпылама түрде ғана жауап беруге болады. Мен оның жалпы сұлбасын ғана шамалаймын.
Маған ол туралы айту қиын.
Мен сізге толық жауап беруге қиналамын.
Өкінішке орай, ол туралы біздің толық мәліметіміз болмай тұр.
Біз ол туралы білмейміз, сол себепті көтерілген мәселе жайлы нақты ешнәрсе айта алмаймыз.
СҰХБАТТЫ АЯҚТАУ
Сонымен, біз әңгімеміздің соңына жақындап келеміз.
Кәне, біздің келісімдеріміздің қорытындысын шығарайық. Сұхбаттың қорытындысы ретінде менің айтқым келгені...
Менің байқауымша, біз бүгінгі сұрақтардың бәрін қарастырып болдық. Меніңше ... мәселесін шешілді деп есептеуге болады.
Сіздерге бүгінгі талқылауға қатысқандарыңыз үшін біздің фирмамыздың атынан алғыс білдіріп, болашақ әріптестігіміздің сәтті болатындығына сенім білдіруге рұқсат етіңіздер.
Талқылауға қатысуға уақыт бөлгендеріңіз үшін сіздерге шын жүректен алғыс білдіруге рұқсат етіңіздер. Менің ойымша сіздер өз шешімдеріңізге риза боларсыздар.
Диалогтың түрлері:
а) диалогтық сұхбат (разговор) – бір тақырыпқа арналған қысқа уақыттық әңгіме;
б) диалогтық әңгіме (беседа) – шешім қабылдау мақсатында мәліметтермен бөлісіп, оқиғаға немесе жағдайға қатысты өз көзқарастарын білдіру;
в) келіссөз (переговор) – мәмілеге келу мақсатында белгілі бір мәселені талқылау;
г) интервью – баспасөз, радио, теледидар журналистері жүргізетін әңгіме;
д) пікірсайыс (дискуссия);
е) іскерлік – тікелей «жанды» диалог;
ж) телефонмен әңгімелесу – вербалды әңгіме.
Жағдаяттық диалогты құрастыру үлгісі
Жағдаят: сіз басшысыз. Жұмыстан шыққысы келетін қызметкердің арызына қол қоюдан бұрын оны шақыртасыз. Сіз оның кетуіне қарсысыз. Себебін біліп, оны орнында қалдыруға үгіттеңіз.
Қызметкер – Сәлеметсіз бе, Айсұлтан Сәбитұлы!
Басшы – Сәлеметсіз бе, Шолпан Әбілқызы! Отырыңыз! Бүгінгі кездесуіміздің себебін сіз жақсы білетін болғандықтан, бірден негізгі мәселеге көшсек. Сіздің жұмыстан өз еркіңізбен кетуіңіздің себебі қандай?
Қызметкер – Маған ол туралы айту қиын. Сұрағыңызға жауап берудің қажеттілігі жайлы үлкен күдігім бар.
Басшы – Біз осы мәселені басқа қырынан қарастырып көрейікші. Сіз тәжірибесі мол білікті мамансыз. Сіздей жұмыскердің кетуі – біз үшін ауыр жағдай. Жиырма жыл еңбек еткен ұжымыңыздан кету сізге де оңай емес шығар?
Қызметкер – Өкінішке орай, мен шешім қабылдадым. Мен сіздің маған алаңдаушылық білдіргеніңізге ризашылықпен қараймын, бірақ жұмыстан кетуге мәжбүрмін.
Басшы – Мен сізден неге арыз жазғаныңызды ашып айтуыңызды сұрағым келеді. Басқа жұмыс таптыңыз ба?
Қызметкер – Мен отбасы жағдайыма байланысты жұмыстан шығамын деп арыз бердім. Балам биыл университеттің ақылы бөліміне оқуға түсті. Мен оның оқуының ақшасын төлеуім керек қой. Жалақым аздық етеді, сол себепті айлығы осы жерге қарағанда екі есе көп жұмысқа орналасатын болдым.
Басшы – Сіздің әрекетіңіз енді түсінікті болды. Мен сіздің көзқарасыңызды толық құптаймын. Дегенмен мен сізден осы шешіміңізге қатысты қосымша мәліметтерді алғым келеді. Айтып отырған мекемеңіз жекеменшік пе? Онда келісімшарт қанша уақытқа жасалады?
Қызметкер – Жекеменшік фирма. Алдымен екі ай сынақ мерзімі болады. Сосын үш жылға келісімшарт жасаймыз деген.
Басшы – Шолпан Әбілқызы! Әрине, сіздің өмірлік тәжірибеңіз бар, әрбір жағдайды ой елегінен өткізе білетін парасатты жансыз. Алайда талқылап отырған мәселені шешудің басқа да жолы бар екендігімен сіз келіседі деп ойлаймын. Жекеменшік фирманың ертеңі белгісіз. Онда жалақы уақытылы берілетініне де күмәндануға болады.
Қызметкер – Менің бұл пікіріңізге қарсы айтарым жоқ. Өкінішке орай, менің басқа амалым қалмады. Әрине, осы жердегі әріптестерімді, үйренген қызметімді мен қимаймын.
Басшы – Тағы да қайталап айтқым келеді: біз сіздей өз ісіне адал, ортасына сыйлы, жауапкершілігі мол қызметкерді мақтаныш етеміз. Жас мамандар үшін сіз таптырмас ұстазсыз. Сіз бізге керексіз.
Қызметкер – Мен сізге және әріптестеріме ризашылығымды білдіремін. Менің кетуімнің себебін дұрыс түсінгендеріңізді қалаймын.
Басшы – Өкінішті, біздің қаржылық жағдайымыз сіздің мәселеңізді жақын арада шешуге мүмкіндік бермейді. Алайда үш-төрт айдан кейін бізде жаңадан бөлім ашылады. Сіз бөлім меңгерушісі лауазымына әбден лайықтысыз. Бөлім меңгерушісінің жалақысы жоғары. Оған жұмысының нәтижесіне қарай сыйақы да беріледі. Осы ұсынысыма қалай қарайсыз?
Қызметкер – Сіздің ұсыныңыз мені қызықтырады. Бұл ойыңызға мен қарсы емеспін.
Басшы – Біз келісімге келдік деп ойлаймын. Менімше, мәселе шешілді деп есептеуге болады. Сізге менің сөздеріме құлақ асып, шешіміңізді өзгерткеніңіз үшін алғысымды білдіремін. Сұрақтарыңыз бар ма?
Қызметкер – Менде сұрақ жоқ. Түсіністік танытып, қолдау көрсеткеніңізге алғысым шексіз. Келешекте қойған талаптарыңызды орындап, сеніміңізді ақтауға тырысамын.
Басшы – Сізге еңбекте табыс, ісіңізде сәттілік тілеймін. Егер қиындықтар болса, келіңіз, біз сізден көмегімізді аямаймыз.
Қызметкер – Рақмет, сау болыңыз! Басшы – Сау болыңыз!
Жағдаят нұсқалары:
1-нұсқа
Банктің қауіпсіздік қызметінде болған келеңсіз жағдайға байланысты тілші сұрақтарына басшылықтың берген сұхбаты.
2-нұсқа
«Технодом» сауда орталығының техникалық заттары үлкен сұранысқа ие сондықтан фирма директоры тауардың сапасы мен бағасын көтеру туралы мәселені көтерді. Осы мәселе төңірегінде фирма есепшісімен талқылап, шешуді ұсынады.
3-нұсқа
Екі студент компьютердің пайдалы және зиянды жақтары жайында ұзақ талқылайды.
4-нұсқа
Сіз «Ақпараттық қауіпсіздік жүйелері» мамандығы бойынша білім алып жатқан студентсіз. Басқа мамандықта оқитын досыңызбен өз мамандығыңыздың артықшылықтары туралы айтып, сөз жарыстырыңыз.
5-нұсқа
Досыңыздың сіздің мамандығыңыздың бүгіні және болашағы жайлы айтқан пікірлерін қостап немесе жоққа шығарып, тақырыпты ары қарай дамытыңыз.
6-нұсқа
Өзіңіз жұмыс істейтін кәсіпорын туралы әріптесіңізбен сұхбаттасыңыз.
7-нұсқа
Алаты жобалау институтының кадр бөлімі жас мамандарды жұмысқа қабылдау. Бұл орайда жұмыс тәртібі, ережелері және болашағы (перспективасы) туралы сөз қозғаңыз.
8-нұсқа
Сіз «Қазақтелеком» компаниясының президентісіз. Шетелдік компанияның басшысына сіздермен бірігіп жұмыс істеудің қажеттігін айтып, мұндай бірлескен еңбектің тиімді болатындығына серіктесіңіздің көзін жеткізіңіз.
9-нұсқа
Сіз белгілі шетелдік компаниядан келген қауіпсіздік жүйелерінің өкілісіз. Сіздің міндетіңіз – бірлесіп жұмыс істеуді ұсынып отырған компания жайында толық мәлімет алып, компанияның артықшылықтары мен кемшіліктерін таразылай келіп, шешім қабылдау.
10-нұсқа
Сіз отандық компанияның жүйелік әкімгерісіз басшыңызбен жаңа жоба бойынша жүргізілетін жұмыстар туралы әңгімелесіңіз.
11-нұсқа
Сіз «Телекоммуникациялық жүйелердің ақпараттық қауіпсіздігі мәселелері және оны шешу жолдары» атты семинарға қатыстыңыз. Семинарда көтерілген мәселе төңірегінде әріптестеріңізбен ой бөлісіңіз.
12-нұсқа
«Еліміздегі ақпарат көздерінің техникалық қорғалуы» тақырыбында Алматы қаласының қауіпсіздік комитетінің өкілімен осы мәселе туралы және оны шешу жолдары туралы әңгімелесіңіз.
13-нұсқа
Сіз «Ақпараттық қауіпсіздік жүйелері» мамандығы бойынша оқитын АЭжБУ студентісіз. Осы мамандық жайлы білгісі келетін досыңызбен заманауи ақпаратты қорғау құралдары, программалау тілдері және бақылау аппараттары жайында әңгімелесесіз.
14-нұсқа
Сіз АЭжБУ студентісіз. Сізге Алатаудың бауырындағы қалада тұрып өмір сүру де, оқу да ұнайды. Сіздің міндетіңіз – Алматыда оқудың болашақ үшін өте тиімді, үйренетін нәрсе көп екендігін айтып жоғары білім алғысы келетін сыныптасыңызды АЭжБУ-ге оқуға шақыру.
15-нұсқа
«Ақпараттық қауіпсіздік жүйелері» мамандығында оқитын екі магистрант «Компьютерлік және инфроқұрылымдық қауіпсіздік» мүмкіндіктері жайында пікірлеседі.
16-нұсқа
Сіз қорғалатын инфрокоммуникациялық желілердің жобалаушысысыз мекемеңіздің бас маманымен шифрлаудың криптографиялық және стенографиялық алгоритмдерін пайдалана отырып, ақпартты өңдеудің жолдары турылы ой бөлісіңіз.
17-нұсқа
Қазақстаннан келген әріптесіңіз сізден шетелден инвестиция тартудың қыр-сыры туралы айтып беруді өтінді. Әріптесіңізбен білім саласына инвестиция тартудың ерекшелігі жайлы сұхбат жүргізіңіз.
18-нұсқа
Сіз «Болашақ» бағдарламасымен АҚШ-та білім алып жатқан магистрантсыз. Бұл елде көптеген қиындықтармен кездесіп, қиналып жүрсіз. Сондықтан сіз бәрін тастап еліңізге кетуге бел байладыңыз. Шешіміңіздің дұрыс екендігіне көз жеткізу үшін басқа магистрантпен әңгімелесіңіз.
Достарыңызбен бөлісу: |