Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11

ә) білімділік танымын,шығармашылық қабілетін,тілдік қорын,ізденістерін арттыру;

б) еңбексүйгіштікке,мамандық таңдай білуге,адамгершілікке баулу.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, топтастыру

Сабақтың көрнекілігі: кітаптар т.б.

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1.О.Бөкеевтің туындыларындағы экология мәселесі туралы не айтасыңдар?

2. Қандай шығармаларын білесіңдер? т.б.
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Д.Исабеков Шымкент облысының Сайрам ауданында дүниеге келген.Қазақ мемлекеттік униерситетінің филология факультетін бітірген.
әңгімелері: «Конфронтация», «Бонопарттың үйленуі», «Социализмнің зәулімі» т.б.
драматургиясы: «Ректордың қабылдануында», «Анасын аңсаған қыз», «Әпке», «Ертеңді күту», «Ескі үйдегі екі кездесу».
Повестері: «Гауһар тас», «Сүйекші», «Кеш туған жұлдыз», «Тіршілік», «Дермене»
Романдары: «Қырғын» т.б.

Білімді бекіту: Оқушылардың жауаптарын тыңдай отырып,түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.
Білімді бағалау: Оқушылардың ынтасына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: Д.Исабековтың шығармаларын оқып келу.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: Д.Исабековтың шығармалары

Сабақтың мақсаты: а) Оқушылардың оқулықпен жұмыс істеу дағдыларын жетілдіре отырып,логикалық ойын дамыту.Оқу материалына сын көзімен қарап жолдастық көмекке қашанда әзір болу қасиетіне,ұлттық дәстүрді қастерлеуге үйрету;

ә) сымбатты шымыр туған жердің табиғатын сүйе білетін,оған құрметпен қарай алатын көзқарасқа тәрбиелеу.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1.Д.Исабековтың шығармаларындағы ауыл адамдарын суреттеудегі жазушы поэзиясын талдаңдар. т.б.

2.Д.Исабековтың «Әпке» пьесасындағы Қамажай бейнесіне ой толғаңдар.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11

ә) ізденгіштік қасиетін арттыра отырып,дәлелді пікір айтуға үйрету, шығармашылықпен жұмыс істей білуге,өзінше тұжырымды ой айта білуге үйрету.

б) жазушының шығармаларына деген қыығушылығы мен сүйіспеншілігін ояту.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, іздену т.б.

Сабақтың көрнекілігі: кітаптар т.б.

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

ә) Үй тапсырмасын пысықтау:
1. С.Сейфуллин жайында қандай деректер білесіңдер?

2.Қандай поэмаларын білесіңдер?

3.»Аққудың айырылысуы» поэмасын кімнің шығармасымен салыстыра аласыңдар?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
С.Сейфуллиннің «Тар жол,тайғақ кешу» мемуарлық романы 1922-1927 жылдарда жазылып,1936 жылы қайта өңдеуден өткен.Шығарма 1916-1919 жылдардағы тарихи оқиғаларды суреттеген.Романда осы кездегі оқиғалар тарихи дәлдікпен беріліп,көркем суретпен бейнеленеді. «Тар жол,тайғақ кешудің» жанрлық жағынан ерекшелігі де – тарихтағы өткен оқиғалардың нақты көрсетілуі әрі оның көркем шығарма түрінде жазылуында.Басты кейіпкер – Сәкеннің өзі.

Роман Омбы семинариасын бітірген Сәкен Сейфуллиннің Бұғылы еліне мұғалім болуынан,Ресейде өткен сынақ жұмысына араласуынан басталып,Әулиеатаға келіп,Шуда кеңес үкіметін құру сияқты саяси оиғалармен аяқталады.Осы аралықта 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс,төңкеріс кезеңі,ақ пен қызыл соғысы,түрлі партиялардың қызметтері,кеңес үкіметінің Ақмолада орнауы,Чехтар көтерілісі,Ақмоладағы кеңес үкіметінің құлап,өкімет мүшелерінің қолға түсуі,түрмедегі көрген азаптары т.б. суреттеледі.Шығарманың басынан соңына дейінгі оқиғалар,көркемсуреттер Сәкеннің өз көзімен көрген,өз көңілімен түйген дүниелер болғандықтан да,тарихи шындық қаз қалпында баяндалады.

Жазушы тек тарихи оқиғаларды баяндап қоямай,сол кездегі әлеуметтік,саяси жайттарға тоқталып,тұрмыстық,этнографиялық ерекшеліктерді де көрсетеді.қазақ аулының қалпы,әсіресе алғашқы тарауларда берілген.
Шығармашылық жұмыс:

поэзия проза драматургия

Сәкен Сейфуллиннің шығармалары қай жанрда жазылған?


повест новелла роман
Білімді бекіту: С.Сейфуллиннің төңкеріс кезіндегі рөлі туралы не айтасыңдар?
Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: «Тар жол,тайғақ кешу» романын оқып келуге беремін.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11

ә) адам баласында кезесетін жаман мінез-қылықтардан аулақ болуға,оларды сынай білуге үйрету

б) сабақ барысында оқушыларды мәнерлеп оқуға дағдыландыру

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: лекция түрінде

Сабақтың көрнекілігі: кітаптар т.б.

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1.Б.Майлиннің «Мырқымбайы» несімен ерекшеленеді?

2.Б.Майлиннің шығармаларындағы тіл,стиль,көркемдік ерекшеліктері жайлы қандай ой түюге болады?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
І.Жансүгіров 1894 жылы Талдықорғанның Ақсу ауданында(қазіргі Алматы облысы,Ақсу ауданы)туған.Анасынан ерте қалған Ілиясқа ескіше хат танитын,көзі ашық,көкірегі ояу әкесі Жансүгір ескі әңгіме,аңыз-ертегі,жырларды жасынан құлағына құйып өсірді. Біраз уақыт Қарағаш деп аталатын жерде Мамановтардың ашқан жаңа үлгідегі мектепте оқиды.1920 жылы Алматыдағы үш айлық мұғалімдер курсын бітіреді.Ташкенттегі Қазақ ағарту институтына түсіп,денсаулығының нашарлауына байланысты аяқтай алмайды,алғашқы өлеңдері «Тілші», «Кедей еркі», «Лениншіл жас» газеттерінде, «Жаңа мектеп», «Әйел теңдігі» журналдарында жарияланады.

1928 жылы «Сағанақ» деген атпен тұңғыш кітабы шығады.1927-1937 жылдары жазылған поэзия,проза,драматургия,сын,аударма салаларында мол әдеби мұралар – қазақ әдебиетінің классикалық шығармалары.І.Жансүгіров Москвадағы Коммунистік журналистика институтында оқиды. «Еңбекші қазақ» газетінде,1934-1935 жылдары Қазақстан көркем әдебиет баспасында қызмет етеді.І.Жансүгіров 1938 жылы репрессия құрбаны болды.

ә) білімділік танымын,шығармашылық қабілетін,тілдік қорын,ізденістерін арттыру;

б) еңбексүйгіштікке,мамандық таңдай білуге,ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,іздендіру

Сабақтың көрнекілігі: кітаптар т.б.

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1.І.Жансүгіровтің алғашқы өлеңдері қандай тақырыптарды көтерді?

2.І.Жансүгіровтің туып-өскен ортасы,қанат қаққан жері жайлы айтыңдар.
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Жамбыл Жабаев Шу өзенінің бойында дүниеге келген.Ауыл молдасының діни оқуында сауат ашқан Жамбыл,молданың ұрып-соғуына көнбей,оқуды тастап кетеді.Жастайынан ән мен өлеңге құмар ақын естіген өлеңдерін жаттап,өзі де жанынан өлең шығарды.М.Әуезов «Жетісу ақындарының алтын қазығы» деп бағалаған Сүйінбай Аронұлы Жамбылдың өлеңдерін,ұнатып,батасын береді.

Жамбыл Сарбас,Досмағамбет,Құлмамбет сияқты өз өңіріне танымал ақындармен айтысады. Ақынның 1916 жылғы маусым жарлығынан кейінгі халық көтерілісін суреттейтін «Зілді бұйрық», «Патша әмірі тарылды» сияқты өлеңдері бар.Кеңес дәуірінде Жамбыл жаңа тұрмысты жырлап,халыққа бақытты,шаттықты тұрмыс келді деп жазады.

1936 жылы Қазақстанның Москвада өткен әдебиет пен өнерінің онкүндігіне қатысады.1937 жылы грузин ақыны Шота Руставелидің 750 жылдық тойына қатысады.Қазақ ССР-і Жоғарғы Кеңесінің депутаттығына сайланған.

«Ленин» және «Құрмет белгісі» ордендерімен марапатталады.Бұның бәрі ақынға жаңа шабыт,тың күш қосады

Жамбыл Жабаев 1945 жылы 100-ге қараған шағында қайтыс болды.

Жамбыл Жабаев – халық поэзиясының ірі өкілі,жазба әдебиетте өз қолтаңбасын қалдырған, көпшіліктің мұрат мүддесін,арманын шырқаған ақын.

(Айкүміспен,Бөлектің қызымен)

2.Бүгінгі күн көзқарасымен қарағандағы Жамбылға берілетін баға қандай?

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11

ә) білімділік танымын,шығармашылық қабілетін,тілдік қорын,ізденістерін арттыру;

б) еңбексүйгіштікке,мамандық таңдай білуге,ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,іздендіру

Сабақтың көрнекілігі: кітаптар т.б.

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1. Ж.Жабаев пен Жетісу ақындары туралы не айтасыңдар?

2.Бүгінгі күн көзқарасымен қарағандағы Жамбылға берілетін баға қандай?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:

Ақын атағын шығарған,елге танытқан – айтыстары.Жамбыл айтыстарының ерекшелігі қашанда бір бағытты ұстап,сол жолда бар өнерін жарқырата көрсететіндігі.Айтыстағы Жамбыл тақырыбы - әлеуметтік теңсіздік,ел ішіндегі қиянат.Халық басындағы мұң-мұқтажды,арман-тілекті айтып,қашанда ел атынан жырлаған ақын жеңіске жетіп отырған.

Жамбыл айтыстарының ішіндегі ең көрнектісі,ең кең жайылғаны – 1881 жылы Құлмамбетпен айтысы.Құлмамбет Албан,Дулаттың бай,билерін мақтап,өз руын көтеріп,барын әспеттейді. Жамбылдың жеңісі – адамдық байлық мал,дәулет емес,батырлық,татулық, ынтымақ, әділдік сияқты қасиеттер екнін жеткізе айтқанында.Жамбл рулық мақсат,мүддеден халық,жалпы адамшылық тілекті жоғары қояды.

Адамдықты айт,ерлікті айт,батырлықты айт,

Ел бірлігін сақтаған татулықты айт.

Қарынбайдай сараңдар толып жатыр,

Оны мақтап әуре болмай үйіңе қайт.

Досмағамбетпен айтысы 1902 жылы өткен.Бұнда Жамбыл:

Екі жүзді болмасаң,

Байды неге мақтайсың?

Қайыры көпке тимеген,

Әкімдікпен билеген,

Жарлыжалшы сүймеген

Ханды неге мақтайсың?

Халыққа тиген пайдаң жоқ,

Қайтіп тұзыңды ақтайсың? – дейді ,ел тілегі,ой,арманымен қабысыпортақ арна табады.

Жамбылдың Айкүміспен,Жамбылдың Бөлектің қызымен (1880жылы) айтыстарында жастық,мөлдір сезім,сыйластық,жарасым бар.

Жамбыл Жабаев – халық поэзиясының ірі өкілі,жазба әдебиетте өз қолтаңбасын қалдырған,көпшіліктің мұрат мүддесін,арманын шырқаған ақын.

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып,оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың білімін бақылау арқылы мәнерлеп оқуға үйрету.

Сабақтың түрі: жаңа сабақты меңгерту

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру т.б.

Сабақтың көрнекілігі: кітаптар,бүктемелер

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1.Жыр алыбы Жамбыл туралы қандай мәліметтер білесіңдер?

2.Жамбыл кімдермен айтысқан?

3.Қандай патриоттық өлеңдерін білесіңдер?

Ақын,жазушы,драматург қазақ әдебиетінің ірі өкілдерінің бірі Сәбит Мұқанов Солтүстік Қазақстан облысында 1900 жылы туған.Ауыл молдасынан ескіше оқыған.Бала кезінен қисса-дастан,жыр,аңыздарды жатқа айтып өскен.С.Мұқанов қазақ әдебиетінің озық үлгілерін оқып танысады.Кейінен Омбыдағы мұғалімдік оқуға түседі.1922 жылы Орынборда жұмысшы факультетінде оқиды.Ленинград университетінде,қызыл профессура институнда білім алады. «Еңбекші қазақ» («Егемен Қазақстан») газетінде қызмет етеді.жазушылар одағының төрағасы қызметін атқарады.

С.Мұқанов - әдебиеттің түрлі жанрларында асыл мұралар қалдырған қаламгер.Оның әңгімелері, романдары,өлеңдері мен поэмалары,драмалық шығармаларымен бірге очерктері,ғылыми еңбектері,әдебиеттегі тұлғалар,әдебиет жанрлары жайындағы еңбектері де қазақ елі үшін құнды дүниелер.

Поэзиясы: «Бостандық», «Кедей баласы», «Батырақ», «Октябрь өткелдері» «Шоқпыттың шаруасы», «Сүт заводы», «Қазақстан», «Жолы жоқтар біздің жолға қосылған», «Егістік», «Балқаш», «Конвейер», «Майға сәлем», «Пионер», «Жетім қыз үйінде», «Сұлушаш».

Прозасы: «Теміртас», «Есіл», «Өмір мектебі», «Менің мектептерім», «Адасқандар» («Мөлдір махаббат») «Сырдария», «Ботагөз»

Пьесасы: «Аққан жұлдыз» («Шоқан Уалиханов»)пьесасы.

Дәптермен жұмыс: С.Мұқановтың поэзиясын,прозасын,драматургиясын жазады.

Кітаппен жұмыс: кітаптан С.Мұқановтың шығармаларын оқиды
Білімді бекіту: 1. С.Мұқановтың өскен ортасы жайлы не білесіңдер?

2.С.Мұқановтың «Сұлушаш» поэмасы несімен ерекшеленеді?

3.С.Мұқановтың сүбелі шығармасы «Адасқандардың» дүниеге келуіне не себеп болды?
Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: С.Мұқановтың өмірбаянын және шығармаларын оқып келу.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып,оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың білімін бақылау арқылы мәнерлеп оқуға үйрету.
Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру т.б.

Сабақтың көрнекілігі: кітаптар

Пәнаралық байланыс: тарих,ән-күй

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1.С.Мұқановтың өскен ортасы жайлы не білесіңдер?

2.С.Мұқановтың «Сұлушаш»поэмасы несімен ерекшеленеді?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Кеңес өкіметі орнаған шақтағы ақын поэзиясында («Бостандық», «Кедей баласы», «Батырақ», «Октябрь өткелдері» т.б.) жаңа тұрмыс,бақытқа жеткізетін қоғам орнады деген шаттық пен сенім болды. «Шоқпыттың шаруасы», «Сүт заводы», «Қазақстан», «Жолы жоқтар біздің жолға қосылған», «Егістік», «Балқаш», «Конвейер» шығармаларында төңкерістен кейінгі қазақ ауылы,қазақ шаруасының күйі,тұрмысы,өзгерісі жырланды.Шоқпыттай жиынтық кейіпкері арқылы қазақ шаруасының ұжымдастыру кезіндегі бейнесін жасады.

С.Мұқанов – поэзиясы қазақ әдебиетіне жаңа түр,сонымен бірге жаңа мазмұн әкелген ақын. «Майға сәлем!» өлеңінде ақын 1 мамырды табиғат жаңаруы деп қана емес,бүкіл еңбекші халықты бостандыққа, теңдікке шақыратын,шығаратын күн ретінде алады.Майды «Жолдас майым!» деуінен майды жұмыскер,жаңа заман бейнесінде алғанын көреміз.Өлеңінің құрылысы екпінмен айтуды,салтанатты түрде оқуды негізге алғандай. .

ә) оқушылардың бойына әдептілік,инабаттылық,қарапайымдылық қасиетін қалыптастыру ;

б) сабақ барысында оқушылардың білімін бақылау арқылы мәнерлеп оқуға дағдыландыру.
Сабақтың түрі: қайталау сабағы

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,іздендіру т.б.

Сабақтың көрнекілігі: кітаптар

Пәнаралық байланыс: тарих,ән-күй

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген С.Мұқановтың шығармаларын сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

1.С.Мұқановтың өскен ортасы жайлы не білесіңдер?

2.С.Мұқановтың «Сұлушаш»поэмасы несімен ерекшеленеді?

3.С.Мұқановтың сүбелі шығармасы «Адасқандардың» дүниеге келуіне не себеп болды?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:

ХХ басы көптеген қайшылықтарға толы екені белгілі.Бұл кезең ұлт құндылығы қайта сараланып,басқа жоқ,соны тарапқа түскен кез.Егер бұған дейін Абай дәуірі Ахмет,Міржақып,Мағжандарға ұласса,кеңес дәуірінде аталған жандар байшыл,ұлтшыл деген айдармен тарих қоқсығына лақтырып тасталынды.Кеңес үкіметіне,қаналушы тапқа деген сенімі мол Сәкен,Сәбит бастаған топ жеңіске жетті де,ел ғұмыры мүлде басқа арнамен аға бастады.

2.Қазақ даласында өткен «төңкеріске» өз көзқарастарыңды білдіріңдер?

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11

ә) Сымбатты,шымыр туған жердің табиғатын сүйе білетін,оған құрметпен қарай алатын көзқарасқа тәрбиелеу ;

б) Оқушыларды мәнерлеп оқуға дағдыландыру.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,іздендіру,түсіндіру т.б.

Сабақтың көрнекілігі: бүктемелер,кітаптар

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

ә) Үй тапсырмасын пысықтау:

Үйге кез-келген ақын-жазушылардың шығармаларын оқып келуге берілген.Сол тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

1. «Кеңестік әдебиет» атты түсінікке не айта аласыңдар?

2.Қазақ даласында өткен төңкеріске өз көзқарастарыңды білдіріңдер?

3.Қазіргі қазақ әдебиетіне өткен ғасырдағыдай қауіп бар ма?