*** Образовательные функции библиотеки колледжа

в другие эпохи и к другим народам,

раскрывает перед вами сердца людей -

одним словом, делает их мудрыми».

Д.С. Лихачев.
Особенность библиотеки колледжа заключается в том, что она сочетает образовательные и информационные функции и наиболее приближена к своему пользователю.

Важнейшими функциями работы библиотеки являются:

- обучение учащихся пользованию библиотекой в условиях учебного процесса для получения ими знаний, предусмотренных образовательными стандартами учебного заведения;

· формирование у читателей навыков независимого библиотечного пользователя;

· предоставление всей необходимой информации для удовлетворения запросов учащихся и преподавателей;

· развитие личности обучающихся;

· диагностика обеспечения и использования литературы в образовательном процессе;

· совершенствование традиционных и освоение новых технологий.

Библиотека должна отвечать требованиям сегодняшнего времени, она должна быть наиболее доступна и открыта для своего читателя. Для этого сформирован библиотечный фонд в соответствии с образовательными программами общеобразовательного учреждения, постоянно обновляется фонд учебников. Библиотека комплектует универсальный по отраслевому составу фонд учебной, художественной, справочной, научно-популярной литературы; периодическими изданиями для учащихся; научно-педагогической, методической литературой и периодическими изданиями для педагогических работников.

В Уральском финансово-экономическом колледже ведется обучение по следующим специальностям:

- «Финансы» (по отраслям);

- «Учет и аудит» (по отраслям);

- «Маркетинг» (по отраслям);

- «Вычислительная техника и программное обеспечение » (по видам);

Контингент обучающихся составляет – 560.

Образовательный процесс колледжа предполагает не только чтение лекций и проведение семинарских занятий, но и организованную самостоятельную работу студентов. Главным помощником в данной работе выступает читальный зал, который рассчитан на 40 посадочных мест. Библиотека Уральского финансово-экономического колледжа представляет собой отдельное одноэтажное типовое здание во дворе колледжа. Общая площадь помещений библиотеки - 135 кв.м. Площадь книгохранения - 39,2 кв.м., площадь читального зала - 82,5 кв.м. В библиотеке имеются выставочные и книжные стеллажи, книжные и каталожные шкафы, кафедра выдачи. Организуют работу библиотеки два работника:

- заведующая библиотекой (высшее библиотечное образование, стаж – 3 года),

- библиотекарь (среднее образование, стаж - 10 лет).

Библиотекарь оказывает консультационную помощь в работе со справочно-библиографическим аппаратом, способствует повышению образовательного уровня читателей, содействует учебному процессу колледжа путем оперативной и полной информации о фондах библиотеки. Эффективность использования каталогов достигается благодаря их доступности читателям, оперативному пополнению, грамотному оформлению. Основой успеха специалиста является достоверная и качественная информация.

Объем библиотечного фонда на 01.10.2012 г. – 49085 экз., в том числе на казахском языке- 18401 экз.

Книжный фонд библиотеки составляет - 36855 экз., в том числе на казахском языке – 14407; фонд нетрадиционных носителей – 131 экз., в том числе на казахском языке – 28; фонд периодических изданий - 12100 экз., на казахском языке - 3460 экз.

Общий показатель книгообеспеченности на основании постановления Правительства РК от 18 апреля 2000 года №596 «Об утверждении правил лицензирования образовательной деятельности» на 1 обучающегося составил 49085/560= 88 экз. на одного учащегося.

В читальном зале оформлены постоянные книжные выставки на двух языках. Кроме этого работают постоянная выставка электронных изданий и выставка новинок. Читальный зал оформлен наглядными стендами с государственными символами РК. Библиотека колледжа стремится, чтобы ее богатый информационный потенциал максимально был использован читателями. В этих целях ведется большая информационно-библиографическая работа, включала выпуск бюллетеней по новинкам литературы, проведение библиографических обзоров, Дней информации, читательских конференций. Важнейшим направлением деятельности библиотеки является раскрытие фонда через книжные выставки, которые служат путеводителями для читателей на маршрутах познания. Выставки широко используются в индивидуальной и массовой работе библиотеки.

Ежегодно библиотека колледжа проводит акцию для первокурсников "Войди в мир знаний". Библиотека колледжа постоянно находится в поиске новых технологий и методов работы, направленных в помощь учебному процессу, образованию студентов.

Читальный зал библиотеки очень популярный среди студентов и преподавателей, в зале хорошо укомплектован книжный фонд, представлена разнообразная периодика.

Библиотека стремится выполнить любые справки читателей, касающихся литературных источников. Отдел справочно-информационной и массовой работы выполняет не только устные и письменные справки к курсовой, дипломной работам, но и постоянно знакомит читателей с новинками через выставки. Организуются широкие просмотры книг.

Библиотека колледжа преследует цель - обеспечить читателям свободный доступ ко всем видам информации, облегчить их работу со справочным аппаратом библиотеки. Наряду с традиционными каталогами ведется и электронный каталог.

Ежегодно преподаватели колледжа разрабатывают консультации и пособия в помощь студентам и преподавателям по таким дисциплинам как «Бухгалтеркий учет», «Аудит», «Экономика предприятия», «Кәсіпорын экономикасы», «Налоги и налогообложение», «Экономика, бухгалтерлік есеп және аудит», «Финансовый контроль и аудит» и другие.

Библиотека колледжа оснащена Автоматизированной информационно-библиотечной системой «МАРК-SQL». АИБС «МАРК-SQL» относится к системе третьего поколения и является продолжением развития автоматизированных информационно-библиотечных систем семейства под общим названием «МАРК». АИБС «МАРК-SQL» обеспечивает комплексную автоматизацию всех библиотечных процессов: комплектование литературы, создание и ведение электронного каталога, систематизацию, обработку поступающих изданий, справочно-информационное обслуживание, обслуживание читателей, учет библиотечного фонда.

Всё чаще студенты и педагоги обращаются к ресурсам всемирной сети Интернет. Совместно с библиотекарями, студенты и преподаватели используют ресурсы Интернета в качестве поиска нужного материала по заданной теме. С 2004 года библиотека оснащена компьютерной техникой, включает 5 компьютеров. В 2010-2011 учебном году в библиотеке установлена новая компьютерная техника в количестве 5 компьютеров нового поколения, объединенных в локальную сеть, к которой подключен Интенет. Для студентов и преподавателей пользование Интернет – бесплатно.

Ежегодно в начале учебного года библиотекой составляется план работы на учебный год, который утверждается методическим советом колледжа и согласован с общим учебным планом колледжа.

В целях оптимизации работы библиотеки и улучшения взаимодействия библиотеки с цикловыми комиссиями и преподавателями колледжа с 2002 года функционирует структурное подразделение при библиотеке - Группа анализа обеспеченности учебной литературы. Ее цель - максимальное обеспечение нормативной потребности в учебно-методической литературе, повышение эффективности использования книжного фонда библиотеки, внедрение информационных технологий в библиотечные процессы. ГАОУЛ руководствуется в своей деятельности Типовым положением о библиотеке организации начального и среднего профессионального образования от 17 августа 2000г № 827, учебными планами и программами колледжа, положением ГАОУЛ.

Фонд библиотеки укомплектован всеми видами и типами документов, имеется научная, учебная, учебно-методическая, художественная, справочная и прочая литература, а также фонд традиционных и нетрадиционных носителей, периодическая печать. Основным инструментом комплектования является тематико-типологический план, дополнением к плану служат нормативы комплектования и оценка состояния книгообеспеченности. Библиотека постоянно принимает заявки от преподавателей и председателей цикловых комиссий на необходимую недостающую литературу по читаемым дисциплинам. Заявки выполнены на 80%. 20% составляют те заявки на литературу, которые пока не переиздавались, или готовятся к изданию. Библиотека колледжа сотрудничает с книготорговыми и книгоиздательскими организациями. Подписка на периодическую печать производится в агентстве «Евразия Пресс Батыс». Библиотека выписывает периодические издания 65 названий, из них- 22 на государственном языке. Весь объем поступающих изданий регистрируется в инвентарных книгах, книге суммарного учета, картотеке учета периодических изданий и проходит техническую и аналитическую обработку.

Расширяются связи библиотеки колледжа между библиотекой Западно-Казахстанской государственного университета им. М. Утемисова, т.к. они оказывают методическую поддержку в сфере библиотеки, и областной библиотекой им. Ж. Молдагалиева.

Библиотечное обслуживание включает в себя пропаганду и выдачу литературы, оказание помощи в их выборе и использовании и строится на взаимосвязанных процессах библиотечного и справочно-информационного обслуживания.

Библиотека колледжа предоставляет читателям возможность пользоваться литературой в читальном зале и на абонементе. Так как фонд учебников последних лет издания невелик, то читатели получает его в пользование на абонементе на один день и сдают учебники перед началом занятий. Также на абонементе читатели могут пользоваться книгами из отдела книгохранения. В начале учебного года на абонементе учащимся 1 курса колледжа выдаются общеобразовательные учебники с правом пользования до конца учебного года.

Специфика библиотеки Уральского финансово-экономического колледжа, как информационного подразделения в рамках образовательного учреждения позволяет ей выполнять одновременно несколько функций: информационную, образовательную, развивающую, культурную, воспитательную, досугово-развлекательную. Образовательная функция библиотеки представляет собой "содействие непрерывному, длящемуся всю жизнь образованию посредством обеспечения ресурсов и атмосферы, необходимой для усвоения материала; оказания помощи в нахождении, выборе и использовании информационных материалов, а также выработке информационных навыков, которое осуществляется в комплексе с классными занятиями и в соответствии с критериями интеллектуальной свободы".

Миссия Уральской финансово-экономической библиотеки колледжа.

-Информационная поддержка образовательного процесса и помощь научно-исследовательской работе колледжа.

-Помощь духовному развитию личности, распространение идей дружбы и согласия между народами.

Образовательная функция проявляется в педагогической деятельности, принимающего активное участие в учебно-воспитательном процессе. Оказывая воспитывающее и обучающее воздействие на учащихся, обращенное на их личностное, интеллектуальное, эмоциональное и деятельностное развитие доступными ему средствами, он тем самым осуществляет педагогическую деятельность как "особый вид социальной деятельности, направленный на передачу от старших поколений младшим, накопленных человечеством культуры и опыта, на создание условий для их личностного развития и подготовку к выполнению социальных ролей".

Предметом педагогической деятельности библиотекаря, так же как и учителя, является организация учебной и внеучебной деятельности для эффективного освоения учащимися социокультурного опыта, как основы и условия развития. Библиотека является "особой педагогической средой, где библиотекарь в своей профессиональной деятельности выступает как тьютор, формирующий навыки и умения самостоятельной самообразовательной деятельности учащихся, консультант при поиске источников информации, наставник, обучающий критическому осмыслению найденной информации, организатор индивидуальной и коллективной деятельности учащихся".

Очевидной функцией библиотеки Уральского финансово экономического колледжа является "привлечение учащихся к активному чтению, привитие им читательской самостоятельности, развитие у них грамотности и языковых навыков, помощь в поиске и оценке личных и общественных ценностей, зафиксированных в книгах". Однако можно добавить, что хороших навыков чтения недостаточно в век информации, "нужны сложные навыки обработки информации. В учебных целях приходится разрабатывать стратегии информационного поиска, и именно библиотека занимает здесь центральное место".

На основе вышесказанного нам представляется возможным заключить, что под образовательной функцией библиотеки следует понимать ее специфическую деятельность в системе взаимоотношений внутриколлдежского образовательного пространства, направленную на развитие и саморазвитие личности учащихся путем вооружения их системой знаний о книге, информации и информационных ресурсах, формирования умений и навыков поиска, оценивания и использования информации для эффективной учебной деятельности, удовлетворения познавательных и эстетических потребностей и непрерывного совершенствования.

Ее содержание проявляется в практической деятельности по развитию навыков самообразования и самостоятельной работы учащихся с информацией; по содействию в формировании навыков чтения и навыков работы с текстом; по вооружению их знаниями о структуре и закономерностях организации информации в библиотечных и информационных учреждениях; по формированию специфических навыков информационно-поисковой деятельности и использования библиотечных фондов, инструментов.

Формами реализации образовательной функции являются подготовка наглядных и методических материалов для учащихся (как в традиционной, так и электронной форме), индивидуальная работа с учащимися, консультирование их, внеклассные мероприятия, факультативные занятия, кружки, уроки внеклассного чтения и библиотечные уроки.

Исторически главным направлением реализации образовательной функции библиотеки была работа с книгой, а ее основной целью - приобщение учащихся к чтению и обучение их пользованию библиотеками. Так, отмечая, что основные социальные функции библиотеки (воспитательная и образовательная) связаны с процессом чтения, специалисты в области библиотековедения определяли их содержание понятиями: воспитание культуры чтения, пропаганда библиотечно-библиографических знаний, библиотечно-библиографическая ориентация читателей.

Основными направлениями реализации образовательной функции становятся:

- формирование основ библиотечно-информационных знаний, привитие навыков и умений поиска информации;

- воспитание культуры и творческого чтения;

- поощрение свободного чтения учащихся.

Изменения в обществе, исследования в педагогике оказывают влияние на содержание образовательной функции библиотеки. Постепенно в лексикон библиотекарей, в нормативную базу, регламентирующую их деятельность, вводится понятие информационной культуры, которое вбирает в себя библиотечно-библиографическую грамотность как одну из составляющих. Некоторые библиотекари начинают создавать собственные образовательные программы, которые включают обучение работе с текстом и использованию новых информационных технологий в самостоятельной деятельности школьников. Однако в большинстве школ и колледжей образовательная функция реализуется по-прежнему в рамках уроков формирования библиотечно-библиографической грамотности, не включенных в расписание. Только в незначительной части регионов программы включаются в учебную сетку часов или проводятся на факультативной основе.

Объем и содержание образовательной функции библиотеки не статичны, они изменяются под воздействием социально-экономических преобразований в обществе, в системе образования и, соответственно, в конкретном учебном заведении.

Принятие этих документов призвано обеспечить гуманистическую направленность образования, формирование творческого потенциала, приоритетность общечеловеческих ценностей. Поэтому большую роль в Уральском колледже газа, нефти и отраслевых технологий стала играть литература по социально-гуманитарным дисциплинам, таким как философия, психология, этика, культурология, социология, история Казахстана.

Библиотека Уральского колледжа газа, нефти и отраслевых технологий всегда считала одной из приоритетных задач гуманитарное просветительство. Фонд библиотеки 131160 экземпляров книг в основном это учебная литература, но художественная литература представлена и на русском и на казахском языке и обеспечивает учебный процесс полностью. В фонде абонемента также сохраняются журналы и газеты. Абонемент, читальный зал и электронный зал посещают очники, заочники, преподаватели и сотрудники, а также обучающиеся по переподготовке рабочим профессиям. Всего 2522 читателя, из них учащихся – 2400.

После выхода программы «Читающий Казахстан» и прохождения акций «Одна страна – одна книга» в библиотеке активизировалась работа по изучению чтения современного учащегося – читателя, будущего техника – технолога, техника – строителя. Выявлялись читательские предпочтения, интенсивность чтения, причины обращения к художественной литературе, информационная культура.

В качестве методов исследования использовались исследования записей в читательских формулярах, анкетирование.

Больше половины читателей приходят в библиотеку за конкретной книгой. Некоторые предпочитают самостоятельный выбор, другие пользуются советом библиотекаря или друзей. По частоте посещения библиотеки читателей можно разделить на активных и пассивных. Побудительными причинами к чтению в большинстве случаев являются любовь к книге и изучение определенных произведений в рамках программы обучения.

Четко выделяются две цели обращения к художественной литературе: образование и досуг. Образовательное чтение характерно для учащихся первого курса колледжа, изучающих такие дисциплины, как «Казахский язык», «Русский язык», «Казахская литература», «Русская литература», «Философия», «Культурология», «История Казахстана». Часто спрашивают произведения Абая Кунанбаева, Джубана Мулдагалиева, Шакарима, Ч.Валиханова, Б.Сокпакбаева, Шолохова, В.Шекспира, В.Гюго, Г.Мустафина, А.Пушкина, а также книги по литературоведению, что особенно примечательно и радостно, большой популярностью пользуются книги из серии «Жизнь замечательных людей».

Самая многочисленная группа читает на досуге. Чтение как правило, смешанное, предпочтения самые разнообразные жанры: от классики, исторического романа до современной литературы. Читают стихи Мухтара Шаханова, Фаризы Онгарсыновой, Мукагали Макатаева, Акуштап Бактыгереевой. Среди читательских предпочтений лидируют такие жанры, как «дамский роман», современный детектив, фантастика и приключения.

5% читателей отдают предпочтения периодическим изданиям. Наибольший рейтинг у журналов «Простор», «Жулдыз», «Астана», «Добрые советы», «Классный руководитель», «Информатика».

В библиотеке колледжа газа, нефти и отраслевых технологий было проведено анкетирование. Цель опроса: выявление мнения учащихся об информационной культуре и особенностях самооценки уровня информационной культуры, отношения к чтению.

Ответив на вопросы анкеты «Информационная культура студента» [5,С.133], составленной Бородиной – для 40% читателей информационная культура связана с компьютером, для 43% - с библиотекой и для 17% - это книги и периодическая печать.

Далее нужно было оценить информационную культуру, что ей соответствует полностью:

1. 
   Библиотечно-библиографическую грамотность и читательскую культуру – указали - 35%
   
2. 
   Компьютерную грамотность – 30%
   
3. 
   Культуру речевой деятельности: слушание, говорение, чтение, письмо–23%. 4) Культуру восприятия информации с помощью СМИ: радио, телевидения, печати–12%.
   

• 
  Через чтение – 39%,
  
• 
  Через периодическую печать – 4%,
  
• 
  Через мультимедиа – 21%,
  
• 
  Через говорение (отвечать на вопросы, обобщать словесно услышанное, докладывать) – 36% оценили как высокий уровень умения воспринимать информацию.
  

«Книга как ценность и культура чтения, как инструмент саморазвития должна войти в число основных ценностей нации и государства»,- сказала Роза Бердигалиева[3, c.13]. А значит общие усилия колледжа и вуза должны быть направлены на выполнение главной из многообразных функций образования в современном обществе – формирование нравственного человека с высокой духовностью, готового компетентно и ответственно решать жизненные задачи.

В стратегии развития библиотеки Уральского колледжа газа, нефти и отраслевых технологий четко определено, что: «современный специалист как представитель интеллектуальной элиты общества должен характеризоваться высочайшей общей культурой, которая интегрирует в себе культуру профессионально исследовательскую и эстетическую, правовую и политическую, нравственную и физическую, экономическую, экологическую».

Чувствуя ответственность за сегодняшних учащихся, за будущие поколения казахстанцев, коллектив библиотеки стремиться воспитать у молодежи такие качества, как патриотизм, гибкость и инициативность, способность успешно адаптироваться в изменяющихся условиях реформирования общества. Библиотекари колледжа стараются обеспечить необходимые условия для формирования и развития творческой личности, способной к активной гражданской и профессиональной деятельности в современных условиях.

Одними из основных направлений деятельности библиотеки колледжа являются приобщение учащихся к изучению, сохранению и пропаганде культурного наследия, формированию у учащихся патриотизма, здорового образа жизни. Наш учащийся, будущий специалист – техник-технолог как никто другой должен быть носителем духовности, обладать высокой гражданской ответственностью, владеть культурой межличностного и межнационального общения, обеспечивая высокий нравственный дух коллектива, где он учится.

Нурсултан Абишевич Назарбаев сказал: «Каким бы несметным ни было материальное богатство, оно рано или поздно исчерпывается. Есть только одно богатство, которое никогда не истощается, а с течением времени, напротив, растет и умножается,-это знание. Источник же этого богатства – книга.»

Одним из направлений в деятельности библиотеки колледжа является целенаправленная работа с художественной литературой.

В начале каждого учебного года в группах нового набора библиотекари проводят беседы о содержании работы библиотеки, подробно рассказывают о собрании художественной литературы, где представлены различные жанры: фантастика, приключения, детективы, исторические романы, «Библиотека юношества», казахская, русская, зарубежная классика, проза и поэзия. И если после этих бесед учащиеся обращаются в библиотеку с просьбой найти произведенние писателя-классика, мы это расцениваем как свой профессиональный успех.

Типичными формами работы нашей библиотеки по формированию информационной культуры и культуры чтения пользователей являются: библиотечные уроки, викторины, КВН, конкурсы, консультации, конференции, литературные фестивали, мастер-классы, театральные постановки. В своей работе наша библиотека использует как традиционные библиотечные, так и педагогические формы и методы работы. Педагогические методы – это беседа, лекция, дискуссия, альманах, буклет, памятка, презентация, лекционно-практическое занятие, семинар-практикум, тематическая дискуссия, деловая игра, библиографическая игра.

К числу специфических библиотечных методов мы относим проведение Дня информации, Дня открытых дверей, выставок, выполнение тематических подборок, издание рекомендательных списков и обзоров литературы. Таким образом, арсенал форм и методов работы библиотеки достаточно обширен и включает в себя индивидуальные и групповые консультации, беседы, лекции, экскурсии по библиотеке, проведение практических занятий по культуре чтения, библиотечные уроки, игровые мероприятия.

Наша библиотека издает различные рекомендательные указатели литературы, планы чтения, памятки, путеводители по библиотеке, инструкции, методические рекомендации. В своей повседневной работе библиотекари стараются воспитывать потребность в чтении с помощью книги, развивать творческие способности подрастающего поколения.

Неоценима роль художественной литературы в воспитании чувства патриотизма. Бауыржан Момыш-улы говорил: «Не чтить Родину, не возносить ее - предательство». К 9 Мая в библиотеке колледжа нами было проведено мероприятие, посвященное Бауыржану Момыш-улы. С группой наших читателей мы приняли участие в презентации новой вышедшей книги «Хронограф Победы».

Мой Казахстан, моя Родина, моя земля. Все это питает духовные силы, дает опору и защиту, ведет в завтрашний день. Уроками нравственности, патриотизма можно назвать встречи с писателями, поэтами, творческими людьми. В рамках прохождения акции «Одна страна-одна книга» было проведено мероприятие «Человек-олень», посвященное творчеству Оралхана Бокеева. А к 70- летию Мухтара Шаханова был проведен литературный вечер «Стремящийся осмыслить мир». Цветок растущий на камне – так называлась литературно-музыкальная композиция, проведенная в колледже, посвященная Акиму Тарази.

Вот уже 20 лет Республика Казахстан – независимое государство. За это время страна стала одной из самых экономически развитых на постсоветском пространстве. Мы по праву можем гордиться своими достижениями за этот период.

Но без знаний прошлого своей страны нельзя ни понять, ни оценить по достоинству наш сегодняшний день, представить себе будущее.

Формируя мировозрение сегодняшней молодежи, библиотека колледжа старается помочь каждому учащемуся найти свое место в жизни, почувствовать причастность к истории и культуре своей страны, чтобы каждый знал свои корни, свою кровную связь с тем, что происходило и происходит в его стране, и ощутил гордость за наших великих предков.

За годы независимости на уровне ЮНЕСКО отмечались 150-летие Абая, Джамбула, 100-летие М.Ауэзова, 100-летие К.Сатпаева, 1500-летие Туркестана, 200-летие М.Утемисова. Все эти знаменательные даты имели место в работе библиотеки колледжа.

Сегодня мы реально сознаем, что без привлечения к чтению, без культуры чтения невозможно формирование информационной культуры, построение общества знания, о котором говорил Н. А. Назарбаев. Информационная культура, книжная культура, культура и искусство чтения в новом веке приобретают статус cоциально- значимой ценности.

Список литературы.

1. 
   Назарбаев,Н. А. Казахстан на пути к обществу знаний / Н. А. Назарбаев // Каз. правда. – 2012. – 6 сентября
   
2. 
   Назарбаев, Н.А. Социальная модернизация Казахстана: Двадцать шагов к Обществу Всеобщего Труда / Н. А. Назарбаев //Каз. правда.- 2012.-10 июля
   
3. 
   Бердигалиева,Р.А. Информационное поле Казахстана /Р.А.Бердигалиева //Библиотека.-2005.-№1.-С.12-16
   
4. 
   Библиотечное обслуживание: теория и методика: Учебник/ Под ред. А. Я. Айзенберга.- М.: Либерея, 1996.- 200с.
   
5. 
   Бородина, В. А. Теория и технология читательского развития в отечественном библиотековедении: научные и методические основы/ В. А. Бородина. – М.: Школьная библиотека, 2006. - 208с.
   
6. 
   Вороничева,О.В.Читательская деятельность и культура чтения / О.В. Вороничева //Библиотековедение.-2011.-№5.-С.59
   
7. 
   Гендина, Н. И. Вклад библиотек в информационную подготовку граждан/ Н. И. Гендина// Библиотековедение. - 2011- №5.- С.30- 37.
   
8. 
   Дулатова, А. Н. Информационная культура личности: учебно- методическое пособие/ А. Н. Дулатова, Н. Б. Зиновьева.- М.: Либерея 2007.- 176с- ISBN 5- 85129- 175- 3
   
9. 
   Коряковцева, Н. А. Библиотеки образования:100+ 100 выпусков. № 107/ Н. А. Коряковцева.- М.: Либерея, 2009.- 128с.
   
10. 
    Методическое пособие по библиотечному делу для библиотек системы образования. – 2-ое изд., доп. - Алматы: ЗиятПресс, 2005. – 178с.
    
11. 
    Насырова, А. А. Библиотековедение. Библиографоведение/ А. А. Насырова, А. С. Аманова. – Павлодар: ТОО Изд- во «Арман- ПВ», 2003. – 143с.
    
12. 
    Формирование информационной культуры учащихся в библиотеках организаций среднего профессионального образования: Консультация. – Алматы, 2004. – 18 с.
    

«ХХІ ғасыр – мәдениеттің, ғылым мен білімнің ғасыры. Бар білімнің қайнар көзі-кітапхана»-демекші, оқу орнындағы оқыту, білім беру үрдісін ақпараттың орталығы – кітапханасыз елестету мүмкін емес.

Бүгінгі таңдағы қоғамдық өзгерістер, қоғамдық өркениеттік деңгейге көтерілу, ашық ақпараттық кеңістікке өтуі кітапханалардың жаңа бағытта жұмыс істеуін талап етеді. Колледж кітапханасы мәдениет, ақпарат және білім орталығы ретінде колледж өміріндегі оқиғалардан тыс қалмайды. Колледж құрылымы білім беру стандарттарына сәйкес оқу үрдісін қажетті ғылыми басылымдар, оқу-әдістемелік құралдар, электрондық оқулықтар, мерзімдік басылымдармен қамтамасыз етіледі. Кітапхананың жалпы қоры 15 мыңға жуық оқулық, әдістемелік әдебиеттен және 10 электрондық оқулықтан құралған.

Колледж әкімшілігі тарапынан кітапхананың дамуына баса назар аударылды, мысалы, 2009 оқу жылынан бастап түрлі мамандықтарға оқу-әдістемелік құралдар алынуда. Сонымен қатар баспасөзге жазылу барысында кітапханаға жазылған мерзімді басылымдардың қолдану аясына талдау жасалып, сұранысқа ие басылымдардың 23 түрін жаздырып алып отырамыз. Кітапхананың ең басты міндеттерінің бірі – оқырман жастардың оқуға құштарлығын арттыру арқылы мемлекетімізде оқу мен білімнің беделін көтеру, жас ұрпақты оқуға тарту. Осы міндетті жүзеге асыру мақсатында оқулықтар мен әдістемелер, әр түрлі саладағы мерзімді баспасөз басылымдары мен әдебиеттер саны толықтырылып отырылады.

Бүгінгі күні жас ұрпаққа берілер білім мен тәрбиенің өз мәнінде сапалы болуы бірінші кезекте тұрғаны анық. ХХІ ғасырда кітапхана саласын дамыту тек республика ішінде ғана емес, халықаралық ктіпханалармен байланыс орнату, пайдаланушыларға сапалы қызмет көрсету, жаңа технология, бағдарламаларды енгізу, кітапхана қорын насихаттау, ақпараттық ресурстарды құру мен сақтау – бұл жаңа бағытта жұмыс істеуді талап етеді. Кітапхана саласында қолданылып жатқан жаңа ақпараттық технологиялар, электрондық ресурстар, пайдаланушыларға қызмет көрсетудің жаңа формалары, кітапхана қорларын сақтау – бүгінгі күннің белгісі.

Библиографиялық қызмет көрсетудің өзінің қызмет аясы ретінде «библиографиялық ақпарат - пайдаланушы» жүйесі бар, мақсаты - библиографиялық ақпаратты оқырманға тиімді жолмен жеткізетін жағдай жасау болып табылады. Оның нәтижесі ретінде құжаттар туралы мәліметтерді тарату мақсатында жүзеге асырылған «шаралар» жиынтығын атауға болады: орындалған библиографиялық тізімдер саны, әдебиеттер тізімі, Мамандар күндері, ұйымдастырылған көрмелер, әдебиеттер шолуы және т.б. Аталған барлық нәтиже көз жетерлік, есепке алуға жеңіл, және оған қарап библиографиялық жұмыс ауқымы мен сапасы анықталады. Осы процестер жиынтығы – библиографиялық ақпаратқа деген сұранысты қанағаттандыру міндеттерін жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Кітапханалық-ақпараттық қызметтің ортақ міндеті қоғам мүшелерінің ақпараттық қажеттігін қанағаттандыру болып табылады. Сондықтан ақпараттық қажеттіліктер ерекшелігін зерделеу кітапханалық-ақпараттық қызмет жүйесін жасаудың негізгі іспеттес. Ақпараттық қажеттіліктер туралы мәліметтер ақпарат қорын жасақтауды және сақтауды ұйымдастыруда, ақпараттық, ақпарат пайдаланушыларына кітапханалық – библиографиялық қызмет көрсету процестерінде және тағы басқа ақпараттық-кітапханалық қызмет жүйесінің маңызды кезеңдерінде пайдаланылады.

Кітапхана ісінің негізгі бағыттары:

• 
  Азаматтардың конституциялық құқы мен кітапхананы пайдалану нормаларына сәйкес ақпараттар алуына жағдай жасау;
  
• 
  Кітапхананың кітап қорын бүгінгі күн талабына лайық деп саналатын маңызды, құнды басылымдармен толықтыру;
  
• 
  Жаңа ғасырдағы жеке тұлғалардың қалыптасуына, адамзат баласының рухани дамуына, білімді ұрпақ тәрбиелеуге үлес қосу;
  
• 
  Кітапхана ісіндегі ақпараттық автоматтандыру процестерін жетілдіріп, ақпараттық ресурстар құру, дерек қорларды толықтыру;
  
• 
  Жаңа технологиялық қызмет көрсету, электронды құжаттар жеткізу қызметінің белсенділігін арттыру;
  

Колледж кітапханасы – оқу орнының құрамды бір бөлігі. Ол оқушылардың білім үйрену негіздеріне көмектеседі, бағыттайды.Оқу тәрбие жұмысына белсене араласуына ықпал жасайды. Оқушылардың кітапқа деген сүйіспеншілігін оятып, олардың оқуға деген талғамын қанағаттандырып отырады. Кітап оқуға құштарлығы бар оқушылардың жаңа ұжымын құрайды. Кітапханашы жан-жақты тәрбие жұмысын колледж педагогикалық ұжымымен біріге отырып оқырмандардың қоғамдық белсенділігін, творчествалық дербестігін қалыптастырып отыруға міндетті. Кітапхана оқушылардың қоғамдық істеріне көмектесіп отырады. Кітапханада әр оқушының жеке кітап оқуы мен ынтасы мен ерекшелігі зерттеліп, қабілетіне қарай әдебиет ұсынылады, библиографиялық шолу, ауызша әңгіме айту тағы басқа да библиографиялық жұмыстар жүргізіледі. Оқырмандарды кітапхана қызметімен, тіршілігімен таныстырады. Кітап арқылы оқушылардың жан-жақты білім алып ғылыми, кәсіби және саяси санасын қалыптастырып, білім дәрежесін дамуына әсер ету, оқушыларға кітап таңдап алуға және онымен жұмыс жасай білуге көмектесу. Сондай-ақ оған түсініксіз мәселелерді, фактілерді табыуна жетекшілік ету. Олардың бойында жоғары адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру болып табылады. Творчествалық ізденісті, белсенділікті, зерттеушілік қасиетті қалыптастыру. Сонымен қатар оқырмандардың талап тілектерін қанағаттандырып, оқу мәдениетін тәрбиелеу. Қажет болған жағдайда тиісті шешім тілектерін қанағаттандырып, оқу мәдениетін тәрбиелеу. Қажет болған жағдайда тиісті шешім қабылдай білуге үйрету. Тәрбиенің міндетін, оқырманның ерекшелігін кітапхана қорын ғана біліп қою кітапханашыға аздық етеді. Мысалы: Оқушыларды биік адамгершілік қасиеттерге баулуға тамаша еңбек ерлері туралы адамның сұлулығын, халық бақыты жолындағы күрескерлер туралы кітап көрмелерін ұйымдастыру. Көрмедегі кітаптарға шолу жасау арқылы адамгершілікке, тәрбиелілікке баулуға болады.

Кітапхана мақсаты:

1. Егеменді еліміздің болашағы-жастар. Саналы, білімді, мәдениетті болу үшін көркем әдебиеттерді оқуға насихаттау.

2. Оқушыларды отансүйгіштікке, достыққа, мейірімділікке, ұстамдылыққа басқа ұлттардың тарихын, салт-дәстүрін, мәдениетін сыйлауға, адамгершілікке тәрбиелеу.

3. Мәнерлеп оқуға насихаттау.

Бүгінгі таңда кітапхана – халыққа білім нұрын себетін ең күрделі ақпарат орындарының бірі. ХХІ – ғасыр мәдениеттің, ғылым мен білімнің ғасыры. Тек кітап қана алға жылжуды, адамдық шыңына шығуды үйретеді. Кітапхана қорын толықтыру стратегиясы – Қазақстанның бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін аса маңызды бағыттардың кейінгі кезде кітапханада оқырмандармен өткізілетін мәдени шаралар түрі жыл санап молайып келе жатыр. Олай болуы да тиіс. Өйткені қазіргі жаңа технология мүмкіншіліктерін пайдалана отырып, өткізер шараны түрлендіруге жағдай жасалған. Дегенмен әлі де болса өз мәнін жоғалтпаған дәстүрлі шаралардың негізгісі – оқырман конференциясы кейінгі уақытта қағажау қалып, оның орнын кітап тұсаукесерлері, пікіралмасулар басып келеді. Сондықтан да оқырман конференциясы жайлы әріптестеріме ой тастап, жас мамандарға өз жұмысында пайдалану үшін әдістеме ретінде ұсынуды жөн көрдім.

Оқырман конференциясы – оқырмандармен жүргізілетін белсенді жұмыс түрінің бірі. Оқырман конференциясының мәні оның өткізілуінде ғана емес, әр оқырманның сол кітап жайлы өз көзқарасын, пікірін тыңдау, дәлелдеу және өзге пікірлермен де санасу болып табылады. Конференция пікір алмасу түрінде өткендіктен, оның негізіне оқығанды талдау жатады. Оқырман конференциясының түрлері: мазмұны бойынша – көркем шығармалар және арнайы әдебиеттер болып бөлінеді.

Көбінесе, оқырмандар конференциясы көркем әдебиеттерді талқылауға арналады, олар бір немесе тақырып топтастырылған бірнеше кітапты, жеке авторлардың шығармашылығына арналуы мүмкін.

Оқырмандар конференциясының келесі түрі – автордың қатыстырылуы арқылы өтетін оқырман конференциясы. Конференцияның бұл түрі шығарма авторымен дидарласуға мүмкіндік береді. Кітапханашыларға көбірек ізденіспен дайындалуына жағдай туғызады. Өйткені конференцияға келген оқырмандарды тек жазушының жеке өмірі ғана қызықтырып қоймайтыны белгілі, оның шығармашылығы туралы келген оқырмандар айтса, ол әсерлі болады.

Конференцияның келесі түрі – көрермен-оқырман конференциясы. Бұл конференция негізіне оқырмандық қызығушылық пен көрермендік қызығушылық қатар жүреді. Мұндай шараны өткізетін кітапханашылар әдебиет мәселелерінен жақы хабардар болулары тиіс, сонымен қатар кино өнерінің де ерекшеліктерін білулері қажет.

Оқырман конференциясын өткізу және дайындау барысындағы сатылар:

Кітапты таңдау. Конференцияға мәселе көтере алатын, пікірталасуға лайықты, оқырмандар мен сыншыларды тарта алатын жақсы кітап таңдалып алынуы тиіс.

Оқырман тобын таңдау. Біркелкі топтағы аудиториямен өткізілу ұсынылады, мұндай жағдайда олар өздерін еркін сезінеді.

Жаңару заманы қоғамымызға ірі өзгерістер мен бірге ұлттық сананы, ұлттық қадір – қасиетімізді, табиғи даралық белгілерімізді жандандыруға жол ашты. Ұлтты ұлт ретінде танытатын үш нәрсе бар: бірі-қасиетті Жер-Ана; екіншісі – тіл; үшіншісі қазақтың дәстүрлі ұлттық құндылықтарын қалыптастыру жолы. Еліміздің азаматтары қазіргі заманға сай білімді, мәдениетті, өнерлі болуы қажет. Ол үшін терең білім, ғылым жаңалықтарын, өткен тарихымызды, өнерпімізді білу үшін көп оқу керек. Сондықтан да кітап адам өмірінде маңызды роль атқарады. Кітапты біздің қоғамымыздың әрбір адамы күнделікті өз тұрмысында пайдаланады. Одан ақыл-кеңес, тәлім-тәрбие, үлгі-өнеге алады. Кітап – біздің рухани жан азығымыз. Бұл орайда жасөспірімдермен тәрбие жұмысын жүргізуде кітапхананың ерекше маңызы зор. Себебі жас кезде оқыған кітап көңілге ұялап қалады, бүкіл өмір бойына өзінің ізін қалдырады. Колледж кітапханасы шәкірттерге сапалы білім беруде, тәрбиелік шараларды өткізуде оқытушылардың бірден-бір сенімді серігене айналып отыр. Ғасыр көші ілгері жылжып, тарих беттері қалыңдағанымен, адамзаттың кітапқа деген құрметі, пейіл-ықыласы ортаймаса керек. «Артық ғылым кітапта, ерінбей оқып үйрен»,- деген Абай. /3/.

Кітапхана – оқырман мен кітап арасында алтын көпір. Бір ғажабы, осы заманғы ақпарат тасымалдаушы технология жүйесінде де, кітапхана маңызды буын болып саналады. Осы заманғы ақпараттық кеңістікті игеру, ал сананың көзін ашу, адамның сапалық жетілуіне қол жеткізу екені белгілі.

Колледж жұмысы – кітапханашының да жұмысы, сондықтан инженер-педагогтармен қатынас үздіксіз жүргізіледі. Бұл қатынас кітапханашыға да, педагогтарға да, ең бастысы, оқушыларға да көмектеседі. «Кітап – білім бұлағы» демекші, колледж кітапханасы шағын болғанымен, атқарар қызметі үлкен. Рухани жан дүниеңе демеу беріп, адамның адами қасиетін арттыратын да – осы кітап. Осыдан барып, кітапсыз өмірімізді елестету де қиын екенін түсінеміз. Сан ғасырлық тарихымыз бізге хатқа түскен кітаппен жеткен жоқ па? Соған қарап біз өткен өмірімізді көз алдымызға алып келеміз. Тәрбиеміздің бастауы ертегі, жыр, дастандарымыз да бүгінгі ұрпаққа кітап болып жетті. Ұлы Абайдың «Пайда ойлама, ар ойла, талап қыл, терең білуге. Артық білім кітапта, ерінбей оқып көруге», - деген сөзінен-ақ көп нәрсе аңғаруға болады. Бүгінгі білім берудің алдындағы негізгі міндет – Отанын шын сүйетін, ата-анасын құрметтейтін, еңбексүйгіш, дені сау, салауатты, парасатты ұрпақ тәрбиелеу. Осы мақсатта жыл бойына колледж қабырғасында көптеген кездесулер, тақырыптық, танымдық кештер, ғылыми конференциялар өткізіледі. Оқырмандар бұл кездесулер, конференциялар арқылы өз елі, өз жері, байлығы, әдеп-ғұрпы, салт-дәстүрі туралы көптеген мағлұматтар алады. Қазіргі кезеңде білім беру, оқу, тәрбиелеу саласында дәстүрлі әдістермен қатар оқу-тәрбие үрдісін жетілдірудің жолдары өрістей түсуде. Жылдық жұмыс жоспарына сәйкес кітапханада түрлі танымдық сағаттары, ғылыми конференциялар, көрмелер, тәрбиелік шаралар өткізіліп тұрады. Атап айтсақ, қоғам қайраткері Д.А.Қонаевтың туғанына-100 жыл толуына арналған «Ардақты адамның аты өшпейді» танымдық сағаты, «Алаш қайраткері, халық патриоты-Ғұмар Қараш» оқырмандар конфенциясы, «Білім кілті-кітапта» танымдық сағаты, «Тәуелсіздік – ел тірегі» атты тәрбие сағаты, «Біз бірлесіп Жеңіске жеттік» атты тыл ардагерлерімен кездесу сағаты, «Құқықтық тәрбие-заман талабы» атты пікір алмасу сағаты, «Ауған, сөнген шоқ, өшкен арман тек сенен есте қалған» атты ауған соғысының ардагерімен кездесу сағаты, ҚР-ның Конституциясы күніне арналған «Ата Заң-азаматтығымыздың тірегі» тақырыбымен ұжым арасында дөңгелек үстел ұйымдастырылып, «Жарқын өмірге-20 қадам», «Тілге құрмет-елге құрмет», «Жаңғырту Жолдауы» атты кітап көрмелері шығарылып тұрады. Сонымен қатар оқырмандар арасында жыл сайынғы Жолдау талданып, Жолдауға байланысты библиографиялық әдебиеттер көрсеткіші дайындалып отырады. Кітапханада кітап қоры құылымының сапалығы әр сала бойынша мамандықтардың оқу жоспарына негізделген. Кітапхана оқырман формулярын ретке келтіріп, оқырмандар сұранысын қанағаттандыры отырып, ақпараттық қызмет көрсетеді. Кітап оқу оқушының ой-өрісін кеңейтеді, сөйлеу қабілетін, есте сақтауын, қиялын дамытады, танымдық және дамытушылық қызметін анықтайды. Өтебай Тұрманжановтың айтуынша «Кітап – көп ақылдың құйылған көлі. Ол көпке таралғанда ғана көптің бойына сіңіп, игілігіне жұмсағанда ғана мүддесіне жетеді. Кітап – ортақ мүсін, халық қазынасы, сарқылмас білім бұлағы». /4/

Колледж кітапханасы Тайпақ ірілендірілген орталық кітапханасымен тығыз байланыста іс-шаралар өткізіп тұрады. Қазан айында осы мекеменің меңгерушісі Светлана Халелқызымен кітапхана библиографы Айнұр Ерболқызының қатысуымен «Кітап – өмір ұстазы» атты кездесу сағаты өткізілді. Бұл танымдық сағатында кітап – барлық білім мен ғылымның қайнар көзі, сарқылмас бұлағы, терең сырлы тәрбиеші, көзі ашық сауатты адам – кітаптан өзіне қажетті рухани нәр алатындығы туралы деректермен таныстырылды. Кездесуден қатысушылар тағылымы мол әсер алды. Сонымен қатар «Ғасыр ақыны - Мұқағали» поэзия кеші, «Дін мұраты – ынтымақ пен имандылық» рухани – тәрбие сағаты ұйымдастырылды. «Кітап атаулы досы бола бастаған шақтан былай ғана, әрбір жан өзін интеллегент бола бастадым деп санауына болды», - деген Мұхтар Әуезовтың сөзімен келіспейтін жан бола қоймас. Шынымен де, кітап арқылы адамзат ақыл-ойының інжу – маржанын бойына жинайды да, оларды ұрпақтан – ұрпаққа жеткізеді. Кітап – барлық білімдердің басын бір жерге тоғыстырып, кез – келген сәтте көмекке келетін ерен күш әрі білімді жетілдіріп, жан – жақты ізденіп, тіл байлығын дамытып, саналы да білімді адам шығаруда таптырмайтын баға жетпес дүние. Колледж кітапханасы «Фолиант», Алматы «Білім», Алматы «Мектеп», «Феникс» баспаларынан шыққан оқулықтармен қамтылған. Кітап қоры құрылымының сапалығы әр сала бойынша мамандықтардың оқу жоспарына негізделген. Кітап қоры толығымен каталогтарға енгізілген. Жаңадан келіп түскен әдебиеттерге, оқулықтарға үнемі арнайы ақпараттық бюллетеньдер шығарылады және ашық көрмелер ұйымдастырылады. Баспасөз бетіне жарияланған білім саласына қажетті материалдар оқытушыларға, оқушыларға ұсынылып отырады.

Ауыл кітапханаларының бет бедерін жаңарту, жаңғырту жолында, жергілікті билік органдары мен кітапхана қызметкерлерінің бірлескен іс-қимылы қажет. Кітапхана жұмысын жаңғыртуға кітапхана қызметкерлері өздері белсенді араласуы арқасында колледж әкімшілігінің көз қарасының оңды болуынан кітапхана – білім мен ақпараттың нағыз орталығына айналды. Тәуелсіз Қазақстан республикасының қаулы қарарларын, Елбасы Н.Назарбаевтың «Қазақстан-2030» бағдарламасын сол сияқты Президентіміздің Қазақстан халқына жолдауын кең түрде насихаттау. Еліміздің тарихын, экономикалық, ауыл шаруашылық жаңалықтарын, сан-салалы мазмұны бай халықтық педагогиканы, салт дәстүрімізді, тілімізді, дінімізді, «Мәдени мұра» бағдарламасын насихаттау. Жастар мен жасөспірімдермен жұмыс жүргізе отырып,еліміздің заңдарын жастардың құқығын үнемі түсіндіре отырып насихат жұмыстарын жүргізу. Заман ағымынан қалыспай жаңа технологияны меңгеру, халыққа жаңа ақпараттарды жылдам жеткізу, оқырманда сұранысын қанағаттандыру. Заманның тез өзгеруіне байланысты күн өткен сайын оқырман жаңа ақпаратты қажет етеді. Сондықтан да кітапханалардың алдындағы міндет: жеке тұлғаны дамытуға, оның білім алуына, кәсіби жетілуіне бағытталған ақпаратпен қолма – қол қамтамасыз ету.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

2. Коготков, Д.Я. Библиографическая деятельность библиотеки:организация, управление, технология:Учебник – 2003. – 304 с.

3. Балмурзина, А.С. Мектептегі кітапхана // Кітапхана және оқырман. – 2008. №2. – Б. 7-8.

4. Әлімбекова, Қ. Кәсіптік мектеп //Оқу – тәрбие жұмысын ұйымдастырудағы кітапхананың негізгі бағыттары – 2010. №1. – Б. 25

Бүгінгі заман, уақыт талабы еліміздің білімді, кәсіби мамандармен қамтамасыз етіп отырған оқу орындарының қазіргі заман талабына сай жастарға сапалы білім мен саналы тәрбиенің жоғары деңгейде берілуін талап етеді. Бүкіл өркениет әлемін ілгері қозғап келе жатқан, рухани қазынамызды дамытушы күштердің негізі мәдениет, білім, ғылым десек, осы үш тұғырды ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуші қасиетті кітап.

Жастардың бойына ұлттық сананы қалыптастырып, отансүйгіш қасиеттерін дарытатын рухани орда ол- кітапхана.

Қазіргі таңдағы қоғамдық өзгерістер, қоғамның өркениеттік деңгейге көтерілуі, ашық ақпараттық кеңістікке өтуі кітапханалардың жаңа бағытта жұмыс істеуін талап етеді. Кез келген кітапхана жұмысының деңгейі ең әуелі кітапхана қызметкерлерінің кәсіптік деңгейімен айқындалатыны ақиқат. Жаңа ақпараттық технологияға көшу кітапханашылардың жаңа жоғары кәсіби денгейін және жалпы мәдениет пен қарым-қатынас мәдениетін игерген жаңа түрін қалыптастыруды талап етеді. Бүгінгі өмірдегі нарықтық жағдай кітапхана мамандарына бәсекелестікке бейімделу талабын қояды, соған байланысты әркім өз білімін ұдайы жаңартып, іскерлік пен шығармашылығын жүзеге асыруы керек. Кітапханашының басты мақсаты- елдің ұрпағын білім дариясына бағыттау үшін қызмет ету. Жас ұрпаққа тәрбие беруде олардың жан-жақты дамуына, еңбекті сүйюіне, үлкен өнегеге тәрбиелеуде кітапқа қатысты тәрбие жұмысының әртүрлі әдістерін кеңінен қолдану және сол әдістерді жетілдіруге тырысу.

Кітапхана қызметкерлерінің кәсіби білімін жетілдіруде біздің Ж. Досмұхамедов атындағы педагогикалық колледж кітапханасында жұмыс атқаратын екі кітапхана қызметкерлерінің білімдері арнаулы жоғары және арнаулы орта білімді мамандар. Оған қоса колледж басшылығы кітапхана қызметкерлерінің кәсіби білімдерін жетілдіру мақсатында түрлі облыстык, республикалық семинарларға жіберу, іскерлік және жеке қасиеттеріне қарай конкурстарға қатыстырып, үздіксіз білім деңгейін көтеруді көздеп отыруда. Біздің колледж кітапханасы бүгінгі таңда колледждің жетекші құрылымдық бөлімі ретінде оқу-тәрбие үрдістерін қажетті ақпарат құжаттарымен қамтамасыз етуші білім беру орталығы болып саналады. Бүгінгі нарықтық заман талабына сай біздің кітапхана да өз қадірінше оқырман қауымға қызмет жасап келеді.

Қазіргі уақытта колледж кітапханасының кітап қоры-67508 бірлікті құрайды. Соның ішінде мамандықтар бойынша оқулықтар саны-55972,оқу-әдістемелік құралдар-5705 дана, электрондық оқулықтар -208 дананы құрады.

Жалпы кітапхананың кітап қорының мөлшерін аталған оқу жылы бір оқушыға шаққанда 41 бірліктен келді. Кітапханаға мерзімді басылымдарға жазылу жүйелі жүргізіліп, нәтижесінде түрлі 73 атауы бар газет журналдарды жазылып алудамыз. Кітапхана-1630 оқырманға қызмет көрсетеді. Кітап беру саны-72400 дана. Оқырмандардың кітапханаға келу саны-54520.

Кітапхананың өзінің дәстүрлі жұмыс түрлері: оқырман сұранысын дұрыс айқындау арқылы, кітапхана қорын сапалы толықтыру, кітапхана қорындағы бар мұраларды оқырмандарға жүйелі түрде жеткізу, кафедра оқытушыларымен тығыз байланыста жұмыс істеу болып табылады, сонымен бірге, түрлі ақпараттық-библиорграфиялық жұмыстарды жүзеге асыру жалпы сапалы кітапханалық қызмет көрсету, білім салалары бойынша әдебиеттерді насихаттау, заман талабына сай ақпараттық технологияның мүмкіндіктерін пайдалану арқылы жұмыс атқару. Кітапханашылар әрбір оқушының талабын ескеріп, жан-жақты дамуын ұйымдастыруда да үлес қосуда.

Кітапханада басқа жұмыс түрлерімен қатар өткізілетін түрлі іс-шаралар ұйымдастырылып жастардың рухани жан дүниесін, ой-өрісін байытуға, жоғары эстетикалық талғамын, адамгершілікке, елі мен жерін сүюге, құрметтеуге, кітапқа деген өзіндік махаббатын оятуға ықпал етуге тәрбиелеуде маңызы зор. Көпшілік шаралардың тақырыптары елімізде болып жатқан түрлі тарихи, саяси оқиғаларға байланысты жоспарланып өткізіледі.

2011 жыл еліміздің ҚР Тәуелсіздігінің 20 жылдығын атап өтті. Кітапханада осы тарихи күнге «Қазақстан тәуелсіздігіне-20 жыл» тақырыбына мазмұнды кітап көрмесі жасақталып, «Тәуелсіздік-қазақтың сан ғасырлық арманы» тақырыбына кеш өткізілді. Бұл кеште көптеген шара жүргізушілері қиыншылықтардан өткен байтақ қазақ даласының ұлдары мен қыздары туралы, абыроймен төзіп шыққан қазақ халқының азатшыл халқы туралы әңгімелеп, қазақ мемлекетінің қалыптасу тарихын, жеңіс қуанышы, қазақ халқының көп ғасырлы күрестері туралы айтып берді. Кеш соңында «Қазақстан Тәуелсіздігіне-20 жыл» атты кітап көрмесіне библиографиялық шолу жасалды. Библиографиялық шолудың негізгі мақсаты кітап насихаттау болып табылады.

Кітапханада оқырмандардың ой-өрісін кеңейтіп білім сапасын жетілдіруге көмек ретінде, ақпараттық қажеттіліктерін қамтамасыз ету мақсатында әр түрлі мерекелер мен айтулы күндерге арналған ұсыныстық-библиографиялық құралдар, ұсыныс тізімдері құрастырылып, «Жаңа түскен кітаптар», «Жаңа мерзімдік басылымдар» бюллетеньдері шығарылады.

Тұрақты ұйымдастырылатын түрлі тақырыптардағы ашық кітап көрмелері, тақырыптық сөрелер, бұрыштар, кітап қорының ең үздік даналарымен, сирек кездесетін кітап қорымен жаңа мерзімді басылымдармен танысуға көмектеседі. Осы 2011-2012 оқу жылы атқарылған жұмыстар қатарына «Тіл-сарқылмас қазына» тақырыбына арналған әдеби кеш, «Ұстаз-ұлы тұлға» тақырыбына құрастырылған кітап көрмесі, ақын-жазушылардың шығармаларын насихаттау мақсатында«Мұқағали-мәңгілік ғұмыр»атты әдеби-музыкалық кеш, ақын Қасым Аманжоловтың, Т. Молдағалиевтің шығармашылығына арналған тақырыптық кітап сөресіне библиографиялық шолу өткізілді.

Қазіргі таңда өлкетану мәселесінің маңыздылығының артуына байланысты және эстетикалық тәрбиеге насихат жұмысын жүргізуде жерлесіміз күйші Дина Нүрпеисованың 150 жылдығына, Мұхит Мерәліұлының- 100 жылдығына орай кітап сөресі жасақталып библиографиялық шолу өткізіліп, көрсеткіш жасақталды.

«Бір ел-бір кітап» акциясы аясында жазушы, драмматург есімі өзімізге де, өзгеге де кеңінен танылған ерекше талант иесі Оралхан Бөкей әдебиетімізге өзіндік бетімен, өзіндік өрнегін сала келген, журналист, шебер суреткер, сөз зергері, аз ғана ғұмырында артында өшпестей із қалдырған қаламгер шығармаларын насихаттау барысында «Алтайдан айналып ұшқан ақиық» атты әдістемелік-билиографиялық құрал шығарылып студенттер арасында таратылды.

Президенттің халыққа «Әлеуметтік экономикалық жаңғырту –Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Жолдауын насихаттауда студенттерімен «Елбасының Жолдауы-елдің қамы» тақырыбына әңгіме өткізілді.

Қазақ халқының салт-дәстүрін насихаттау мақсатында «Наурыз-ұлыстың ұлы күні» тақырыбына шағын сахналық қойылым ұйымдастырылып, шара соңында «Наурызым-мерекем, берекем!»атты кітап көрмесіне шолу жасалды.

Оқушылар арасында патриоттық тәрбиені насихаттау мақсатында «Ұлы ерлік-ұрпаққа үлгі» тақырыбына арналған Совет Одағының батыры М.Маметованың 90 жылдығына орай әдеби музыкалық кеш топ оқушыларын қатыстырып өткізілді. Кеште М. Маметова туралы көрнекіліктер,слайдтар көрсетіліп, патриоттық әндер орындалды.

Оқушыларға салауатты өмір салтын қалыптастыруды насихаттау мақсатында «Саламатты Қазақстан» тақырыбына көпшілік шара топтарымен оздырылып, тақырыпқа байланысты слайдтер көрсетілді.

Кітапханашы осындай іс-шаралардың негізінде ой-пікірлері ортақ топтарды қалыптастырып. Бұл топтың ішінен шығармашылық қабілеті бар өнерлі, белсенді оқырмандар іріктеліп шығады.Осы үрдістер нәтижесінде кітапханашы негізгі мақсатының орындалып, саналы да сапалы білім алатын озық ойлы оқырманның қалыптасқанын сезінеді.

Кітапханадағы анықтама-библиографиялық жұмысты заманауи технологияға сәйкес жүргізу бағытында 2009 жылы, кітапхана қорын автоматтандыру және электрондық кітапхана қорын жасақтау мақсатында «Кітапханалық іс» программалық жабдығы қолданылуда. Күні бүгін электрондық кітаптар қоры базасына 13000 кітап енгізілді.

Оқытушылар мен оқушыларға қызмет көрсетуді ең маңызды іс деп қарап, олардың күнделікті өсіп отырған сұраныстары кітапхана қызметкерлерінің кәсіби дәрежесімен білімінің үздіксіз жетілдіріп отыруды талап етеді. Алдағы уақытта колледж кітапхана қызметкерлері Республикалық және облыстық оқу орындары кітапханаларының әдістемелік орталықтары ұйымдастыратын семинар, конференцияларға қатысып, білімдерін жетілдіріп отыруды, өзіндік біліктілігімізді көтеру, кәсіби дәрежемізді жетілдіру бағытында жұмыстануды жоспарлайды.


Пайдаланған әдебиеттер:

1. 
   «Білім-образование» журналы, 2010ж., №5
   
2. 
   «Кітапхана әлемі» журналы, 2011ж., №3
   
3. 
   «Мектептегі кітапхана» журналы, 2012, №2
   
4. 
   «Мир библиотеки» журналы, 2011ж., №6
   
5. 
   «Кәсіптік білім» журналы, 2010ж., №4
   

М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің ғылыми кітапханасы Батыс Қазақстан облысындағы ЖОО, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдары кітапханаларына әдістемелік орталық болып табылады. Әдістемелік орталықтың «Оқу орны кітапханаларының оқу үрдісіндегі ролі, даму кезеңдері мен бағыт алысы» атты облыстық конференцияның

ҰСЫНЫСТАРЫ

                   Орал қаласы,                                                19 қазан 2012 ж.

Конференцияда негізгі қаралған тақырыптар:

1. 
   Орта және арнаулы оқу орындарының кітапханашыларының кәсіби біліктілігі, оқырмандармен жүргізетін тәрбие жұмыстары.
   
2. 
   Оқу орындарында инновациялық іс-қызметті кітапханалық-библиографиялық жұмыста қолдану кезеңдері.
   
3. 
   «Университет інжу-маржаны»: 80 жылдық тарихы бар ғылыми кітапхана өмірі мен даму барысы.
   
4. 
   Кітапханалардағы оқу процесіне қатысты электронды ресурстарының жасақталуы, жетілдіру жолдары.
   
5. 
   Білім беру орындарындағы кітапханалардың оқу процесіне сай оқулық әдебиеттермен, әдістемелік құралдармен жабдықталуы.
   
6. 
   БҚО кәсіптік және техникалық оқу орындары кітапханаларының өзара байланысуы, ақпараттандыру, кітап қорын қалыптастыру, пайдаланушыларға қызмет көрсету, инновациялық жұмысты енгізу мәселелерін шешудегі М.Өтемісов атындағы БҚМУ ғылыми кітапханасы әдістемелік орталығының орны.
   

Конференцияға Жәңгір хан атындағы БҚАТУ ғылыми кітапханасы, Біліктілікті арттыру институтының кітапханасы, Жәнібек, Шыңғырлау, Переметное, Ақсай техникалық колледж кітапханалары, Орал қаласындағы №12, №1, №3, №4 кәсіптік лицей кітапханалары, Орал гуманитарлық-техникалық колледжі, Орал медициналық колледжі, Орал газ, мұнай және салалық технологиялар колледжі, Орал қаржы-экономикалық колледжі, Батыс Қазақстан инженерлік-техникалық колледжі, Ж. Досмұхамедов атындағы педагогикалық колледж кітапханаларының кітапханашылары қатысып, баяндамалары талқыланды.

Конференция барысында кітапхананың өзекті мәселелері де сөз болды.

Кәсіптік және техникалық оқу орындарындағы кітапханаларда электронды кітапхананың даму барысы өте төменгі сатыда тұр. Кейбір аудандағы кітапханаларда компьютердің жоқтығы да жасырын емес.

Қалыптасқан кітап қорын сақтау мен жаңа әдебиеттермен жабдықтау дәстүрі барлық кітапханаларда орын алған. Көпшілік іс-шаралар барлық атаулы мерекелерге өткізіліп, кітапханаға оқырмандарды тарту жұмыстары жасалып келеді. Сондай-ақ, қаладағы колледж кітапханалары кітапханалық бағдарламалармен әлі де болса жабдықталмағандығы сөз болды. Кітапханалық бағдарламаларды алып, іске қосу туралы, тиімді бағдарламалары талқыланды.
Облыстық конференция ұсынады:
І. Батыс Қазақстан облыстық білім беру басқармасына:

1. БҚО кәсіптік және техникалық оқу орындарының директорларына оқу орнындағы кітапханаларының жәй-күйімен танысу;

2. Кітапхананың оқу процесіндегі орнын айқындап, дамуына үлесін тигізу.

1. 
   Оқу орны кітапханасына қолдау көрсету;
   
2. 
   Баспалармен байланыс жасап, жаңа оқулықтармен қамтып отыруды жолға қою;
   
3. 
   Материальдық және техникалық базамен қамтуды жоспарлау;
   
4. 
   Электронды кітапхана жасақтауды жоспарлау.
   

1. 
   Кітапхананың инновациялық дамуын жоспарлау,
   
2. 
   Колледж басшыларын құлақтандырып, сұраныс жасау;
   
3. 
   Әдістемелік орталықпен байланыста болу.
   

1. 
   Жылына 1-2 рет жоспарлы семинарлар өткізу;
   
2. 
   Колледж кітапханаларының деңгейін көтеру мақсатында ұсыныстар беру;
   
3. 
   Электронды кітапхана жасақтауға үлес қосу.