Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігі мен «Қазақстандық салалық білім және ғылым қызметкерлерінің
кәсіптік одағы» ҚБ арасындағы 2015-2017 жылдарға арналған
ӘЛЕУМЕТТІК ӘРІПТЕСТІК ТУРАЛЫ САЛАЛЫҚ КЕЛІСІМ
Астана қаласы «25» ақпан 2015 ж.
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1. Осы Салалық келісім (әрі қарай – Келісім) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес білім және ғылым саласының қызметкерлері мен жұмыс берушілері тараптарының әлеуметтік және еңбек қатынастарын реттеу және мүдделерін келістіру мақсатында жасалды.
1.2. Тараптардың өкілетті өкілдері:
мемлекет және жұмыс берушілердің атынан – Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігі (әрі қарай мәтін бойынша – «Министрлік»);
қызметкерлердің атынан – «Қазақстандық салалық білім және ғылым қызметкерлерінің кәсіптік одағы» ҚБ (әрі қарай мәтін бойынша – «Кәсіподақ»).
1.3. Әлеуметтік әріптестік институтының бірі ретіндегі Келісім, жұмысшылардың еңбек, әлеуметтік-экономикалық құқықтары мен заңды мүдделерін, Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігінің қарамағындағы сала ұйымдарының – жұмыс берушілердің құқықтары мен мүдделерін қорғау жөніндегі міндеттерді қамтамасыз етеді.
1.4. Осы Келісім Қазақстан Республикасы Конституциясының, Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің нормаларына, Қазақстан Республикасының «Білім туралы», «Кәсіптік одақтар туралы» заңдарына, Қазақстан Республикасы Президентінің Жолдауларында баяндалған міндеттерге, Қазақстан Республикасындағы білімді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасының, ҚР Үкіметі, республикалық қызметкерлер және жұмыс берушілер арасындағы 2015-2017 жылдарға арналған Бас келісімнің ережелеріне негізделеді.
1.5. Министрлік пен Кәсіподақ (әрі қарай мәтін бойынша – «Тараптар») алдағы уақытта, білім және ғылым саласындағы әлеуметтік-еңбек қатынастарын шарттық реттеу, әлеуметтік әріптестік принциптері негізінде өзара іс-әрекетті дамыту жөнінде келісімге келді.
1.6. Министрлік Кәсіподақты сала ұйымдарындағы ұжымдық шарттар мен әлеуметтік әріптестіктің барлық деңгейіндегі салалық келісімдерді жасауға, республикалық мәртебе мен ұжымдық келіссөздерге құқылы, білім және ғылым қызметкерлерінің уәкілетті өкілі ретінде мойындайды, кәсіподақ мүшелерінің еңбек, әлеуметтік-экономикалық құқықтары мен мүдделерін қорғауға және өкілеттік ету бөлімінде оның қызметін нығайтуға жәрдемдесуге міндеттеледі.
1.7. Тараптар осы Келісімнің мәртебесін, білім және ғылым жүйесіндегі әлеуметтік-еңбек қатынастарын реттеудің негізгі принциптерін белгілейтін әлеуметтік әріптестіктің негізгі құжаты ретінде мойындайды.
1.8. Осы Келісімнің іс-әрекеті білім басқармасының органдарына, білім және ғылым ұйымдарына, жұмыс берушілерге және Кәсіподақ ұйымдарына таралады.
Келісім өзіне осы Келісімнің қатысушылары болып табылмайтын білім және ғылым саласының жұмыс берушілер мен қызметкерлерді, сонымен қатар олардың уәкілетті өкілдерін өзіне қосу үшін ашық.
1.9. Осы Келісімнің негізгі ережелері салалық облыстық, қалалық және аудандық келісімдерге, сонымен қатар Кәсіподақтың құрамына кіретін, Министрліктің қарамағындағы жұмыс берушілер мен қызметкерлер арасындағы ұжымдық шарттарға қосу үшін міндетті негіз болып табылады.
Еңбек және ұжымдық келісімдердің шарттары, еңбек заңнамасымен және осы Келісіммен белгіленген қызметкерлердің құқықтары мен кепілдіктерін бұзбауы тиіс.
1.10. Осы Келісімнен туындайтын ережелер ең төмеңгі деңгей болып табылады, және облыстық, қалалық және аудандық келісімдерді, сала ұйымдарында ұжымдық шарттарды жасау кезінде алынып тасталуы немесе азайтылуы мүмкін емес.
Келісім ұжымдық шарттармен қабылданған қызметкерлерге жоғарылатылған міндеттер мен кепілдіктерді ұсынуда жұмыс берушілердің құқығын шектемейді.
1.11. Осы Келісімді бекіту, оған өзгертулер мен толықтырулар енгізуде келіссөздер жүргізу үшін, сонымен қатар оның жүзеге асырылу барысын бақылау, ағымдағы мәселелерді қарастыру және шиеленіскен жағдайларды шешу үшін, тепе-теңдік негізде әлеуметтік әріптестік пен әлеуметтік және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі үнемі жұмыс істейтін салалық комиссия құрылады (әрі қарай – Салалық комиссия).
Салалық комиссияның құрамы Тараптардың өз еркімен анықталады.
Комиссия, оның жұмыс тәртібі, қызметі және Салалық келісімнің өкілеттігі туралы оның бірінші мәжілісінде комиссия қаулысымен бекітіледі.
Салалық комиссия өз мәжілістерін қажеттілігіне орай, күнтізбе жылы ішінде кем дегенде екі рет өткізеді.
1.12. Осы Келісім орындалмаған жағдайда мүдделі тұлғалар жазбаша түрде Салалық комиссияны және осы келісімге қол қойған басшыларды хабардар етеді. Тараптар ұсынылған ақпарат бойынша талқылау жүргізеді және соған сәйкес шешім қабылдайды.
1.13. Барлық деңгейдегі кәсіподақ органдарымен қабылданатын шешімдер, ұжымдық шарттардың ережелері әлеуметтік әріптестік жөніндегі салалық комиссияның шешімдеріне және бас, салалық және аймақтық келісімдердің ережелеріне сәйкес болуы қажет.
1.14. Осы Келісімнің тараптары, кәсіптік білім ұйымдарында білім алушылардың (Кәсіподақ мүшелері) құқықтары мен мүдделерін қорғау мәселелері, ұжымдық шарттарға тіркелетін қосымша келісімдермен бекітіледі деп келісті.
1.15. Тараптар осы Келісімге өзгертулер мен толықтырулар енгізуге құқылы. Өзгертулер мен толықтырулар енгізуді бастаушы Тарап, келесі тарапқа Келісімді жасау тәртібіне сәйкес келіссөздер жүргізуді бастау жөнінде жазбаша хабарлама жібереді.
Тараптармен қабылданған Келісімге енгізілетін өзгертулер мен толықтырулар, осы Келісімнің ажырамас бөлшегі болып табылатын қосымша келісіммен және жеке хаттамамен рәсімделеді.
1.16. Тараптар осы Келісім шарттарының орындалу нәтижелерін бұқаралық ақпарат құралдарында, соның ішінде салалық және кәсіподақтық басылымдарда, Министрлік пен Кәсіподақтың ресми сайттарында жариялауға келісті.
2. ӘЛЕУМЕТТІК ӘРІПТЕСТІКТІ ДАМЫТУ ЖӘНЕ КЕЛІСІМ ТАРАПТАРЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІН ҮЙЛЕСТІРУ
2.1. Осы Келісімнің тараптары өздеріне төмендегідей міндеттемелер қабылдайды:
2.1.1. Әлеуметтік әріптестікті одан әрі дамыту мақсатында бір-бірлеріне еңбек қатынастарының сұрақтары бойынша, саладағы әлеуметтік-экономикалық жағдай туралы, осы келісімді реттеудің нысаны болып табылатын сұрақтар бойынша қабылданған шешімдер мен нормативтік құқықтық актілер жөнінде уақытында және толық ақпарат жіберу;
2.1.2. Салалық аймақтық келісімдер мен ұйымдардағы ұжымдық шарттардың жасалуына, нәтижелілігін және әрекеттілігін арттыруға барынша жәрдемдесу;
2.1.3. Жеке және ұжымдық еңбек дауларын шешудің заңнамамен белгіленген тәртібін қадағалау, шиеленістік тудыруға әкеп соғатын себептерді болдырмау үшін, оларды шешудің соңғы шарасы – ереуілді қызметкерлердің пайдалануын ескерту мақсатында барлық мүмкіндікті пайдалану;
Еңбек келіспеушіліктерін, ұжымдық еңбек дауларын, ереуілдерді ескерту жөніндегі бірлескен іс-шараларды өткізу.
2.2. Қажет болған жағдайда, Салалық комиссияның шешімімен тепе-теңдік бастамада:
- еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі Кеңес;
- ұжымдық еңбек дауларын ескерту және шешу мәселелері жөніндегі Кеңес;
- келісімдер, ұжымдық шарттар дайындау және қабылдауға қатысу үшін бақылаушылар топтары;
- кадрлық потенциалды және біліктіліктерін дамыту жөнінде үйлестіру орталығы құрылсын.
2.3. Министрлік:
2.3.1. Кәсіподақтың өкілдерін алқалық басқарушы органдарға мемлекеттік салалық бағдарламалар жобаларын, еңбек қатынастары және әлеуметтік-экономикалық сұрақтармен байланысты нормативтік құқықтық актілерін дайындау жөніндегі комиссияларға және басқа да жұмыс органдарына (топтарына) қосады.
2.3.2. Кәсіподақпен кеңес берулер жүргізеді, Кәсіподаққа оның сұратуы бойынша қызметкерлердің саны және құрамы, еңбекке ақы төлеу жүйесі, персоналдар санаты бойынша орташа жалақының мөлшері, еңбекті қорғау және оның жағдайлары бойынша көрсеткіштер, қызметкерлер санын (штаттарды) бұқаралық қысқарту жөніндегі шараларды жоспарлау және жүргізу, білім және ғылым саласында қаржылай қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік органдармен қабылданған шешімдер туралы ақпаратты, әлеуметтік-еңбек мәселелері жөніндегі басқа да қажетті ақпаратты ұсынады.
2.3.3. Министрліктің бағдарламалық және стратегиялық құжаттарының жобаларын дайындау кезінде, сондай-ақ қызметкерлердің құқықтары мен мүдделерін қозғайтын нормативтік актілерді қабылдау кезінде, Кәсіподаққа бұл туралы алдын ала хабарлайды, Кәсіподақтың, Салалық комиссияның пікірлерін ескереді.
2.3.4. Білім беру ұйымдары басқармасы органдарының жұмысына кәсіподақ ұйымдарының сайланбалы органдары өкілдерінің қатысуына мүмкіндік жасайды (ғылыми, қамқорлау, бақылау, педагогикалық кеңестер және т.б.)
2.3.5. Жоғары кәсіптік білім беру ұйымдарының рейтингін анықтау кезінде, критерийлердің бірі ретінде ұжымдық шарттың және онымен бекітілген әлеуметтік пакет құнының болуын ескереді.
2.4. Кәсіподақ:
2.4.1. Министрліктің сұратуы бойынша Кәсіподақтың саны мен құрылымы туралы, оның ұйымдары, еңбек заңнамасының орындалуына, еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауға қоғамдық бақылаудың нәтижелері туралы, саладағы әлеуметтік әріптестіктің көрсеткіштері туралы статистикалық және басқа да ақпаратты ұсынады.
2.4.2. Жұмыс берушілердің өкілдерін еңбек заңнамасының, кәсіптік одақтар туралы заңнаманың негіздеріне, Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік әріптестікті құқықтық реттеудің мәселелеріне белсенді оқытуды жүргізеді.
2.4.3. Бекітілген салалық аймақтық келісімдер мен ұжымдық шарттардың тіркелуін қамтамасыз етіп, оларға талдау жасап, әлеуметтік әріптестік саласындағы озық тәжірибелерді қорытып таратады.
2.4.4. Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің нормаларынан шығатын әріптестік тараптарының басқа міндеттемелері, білім және ғылым ұйымдарында ұжымдық шарттарды жасау кезінде реттеледі және нақтыланады.
3. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ БІЛІМДІ ДАМЫТУДЫҢ 2011-2020 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫН ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДАҒЫ ТАРАПТАР ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
3.1.Тараптар өздеріне келесі міндеттемелерді қабылдайды:
3.1.1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылдың 11-ақпанындағы № 130 Қаулысымен бекітілген, Қазақстан Республикасы білімді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған (1-ші кезең) Мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру жөніндегі 2011-2015 жылдарға арналған іс-шаралар Жоспарын орындауға бағытталған бірлескен іс-әрекеттерді белсенді жүргізу.
3.1.2. Педагог қызметкерлердің әлеуметтік мәртебесін арттыру, педагогикалық кадрларды экономикалық және әлеуметтік қолдаумен қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты жалғастыру.
3.2. Министрлік:
3.2.1. Жыл сайын Салалық комиссияға білімді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру барысы туралы ақпарат беруге;
3.3. Кәсіподақ:
3.3.1. Мемлекеттік бағдарламамен қойылған міндеттерді шешуге еңбек ұжымдарының бірігуіне, еңбек тәртібін күшейту үшін кәсіподақ жұмысының қолданыстағы барлық түрлерін пайдалануға;
3.3.2. Сала қызметкерлерінің әлеуметтік-экономикалық, еңбек құқықтары мен мүдделерін өз құзырлығында тиімді қорғауды қамтамасыз етуге;
3.3.3. Кәсіби байқаулар, акциялар, БАҚ-пен бірлескен жобалар, форумдар, слеттер, дөңгелек үстелдер және басқа да шаралар ұйымдастыру арқылы, қоғамдағы педагогтың болымды имиджін қалыптастыру жөнінде жұмысты дайындауға және жүргізуге;
3.3.4. Кәсіподақ мүшелеріне тегін заңгерлік және кеңестер беру аясын кеңейтуге, кәсіподақ ұйымдарының қызметін құқықтық қорғауды қамтамасыз етуге міндеттеледі.
4. ЕҢБЕК ҚАТЫНАСТАРЫ
Тараптар растайды:
4.1. Қызметкерлер мен жұмыс берушілер арасындағы еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен, Бас келісіммен, осы салалық келісіммен, аймақтық келісімдермен, ұйымдардың ұжымдық шарттарымен реттеледі.
4.2. Еңбек шартының мазмұны, оны жасау тәртібі, өзгерістер мен бұзу ҚР Еңбек кодексіне, басқа да заңнамалық және нормативтік құқықтық актілерге, сала ұйымдарының жарғыларына (ережелеріне) сәйкес анықталады және қолданыстағы еңбек заңнамасымен, сондай-ақ Бас, салалық, аймақтық келісімдермен, ұжымдық шарттармен салыстырғанда, қызметкерлердің жағдайын төмендете алмайды.
4.3. Педагог қызметкерлерге оқу жүктемесінің көлемі (педагогикалық жұмыстың) оқу жоспары, оқу бағдарламасы бойынша сағаттар санына, кадрлармен қамтамасыз етуге, кәсіподақ комитетінің пікірін ескере отырып, сол ұйымдағы басқа да нақты жағдайларға орай бекітіледі.
Педагог қызметкердің оқу жүктемесінің көлемі еңбек шартында көрсетіледі және тек қызметкердің жазбаша келісімімен ғана тараптар өзгерте алады.
4.4. Оқу жүктемесін алдын ала бөлу оқу жылы аяқталғанға дейін және жаңа оқу жылында сыныптарды, топтарды және оқу жүктемесін анықтау үшін қызметкерлер еңбек демалысына шықпай тұрып аяқталады.
Жұмыс беруші педагог қызметкерлерді кезекті еңбек демалысына шыққанға дейін, олардың жаңа оқу жылына арналған алдын ала оқу жүктемесімен жазбаша түрде таныстыруы қажет. Оқу жылының басталуымен нақты оқу жүктемесі, білім алушылар контингентін жинақтау нәтижелеріне, оқу жоспарларының өзгеруіне байланысты алдын ала бөлінген жүктемемен білім беру ұйымындағы штаттық кестенің өзгеру себебі бойынша сәйкес келмеуі мүмкін.
4.5. Аталған ұйым негізгі жұмыс орны болып табылатын педагог қызметкерлерге жаңа оқу жылына оқу жүктемесін белгілеу кезінде, ереже бойынша, оның көлемі мен сыныптарда, топтарда пәндерді оқытуды жалғастыруы сақталады. Оқу жылының басында педагог қызметкерлерге белгіленген оқу жүктемесінің көлемі, оқу жылы ішінде әкімшіліктің бастамасымен оқу жоспарлары мен бағдарламалары бойынша сағат санын азайту, сыныптар сағатын қысқарту жағдайларын ескермегенде, оны келесі оқу жылына белгілеу кезінде де азайтыла алмайды.
4.6. Оқу жоспарымен қарастырылған сағаттар санына байланысты, педагог қызметкерлердің оқу жүктемесі бірінші және екінші оқу жартыжылдықтарында әр түрлі болуы мүмкін.
4.7. Педагог қызметкерлердің оқу жүктемесінің көлемі заңнамамен нормативтік анықталған көп немесе аз көлемде тек олардың жазбаша келісімімен белгіленеді.
4.8. Аталған ұйым педагог қызметкерлер үшін негізгі жұмыс орны болып, оқу жүктемесімен кемінде бір жалақылық ставкамен қамтамасыз етілген жағдайда ғана, сол ұйымда негізгі жұмысымен қатар қосымша жұмыс атқаратын тұлғаларға, сондай-ақ басқа білім беру ұйымдарының педагог қызметкерлеріне (білім басқармалары органдарының және оқу-әдістемелік кабинеттердің, орталықтардың қызметкерлерін қосқанда) оқытушылық жұмыс беріледі.
4.9. Бала үш жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты еңбек демалысындағы педагог қызметкерлерге оқу жүктемесі жалпы негіздемеде белгіленеді және осы мерзімде оны орындау үшін басқа қызметкерлерге беріледі.
4.10. Оқу жүктемесі демалыс және мереке күндеріндегі жұмыс жасамайтын күндерге жоспарланбайды.
4.11. Оқу жылы ішінде педагог қызметкердің оқу жүктемесін еңбек шартында немесе ұйым басшысының бұйрығында келісілген оқу жүктемесімен салыстырғанда азайту немесе көбейту:
а) тараптардың өзара келісімі бойынша;
б) мына жағдайларда жұмыс берушінің бастамасымен:
- оқу жоспарлары мен бағдарламалары бойынша сағат санын азайту, сыныптар, топтар санын қысқартуы;
- өндірістік қажеттілікке байланысты, уақытша орнында жоқ қызметкерді алмастыру үшін оқу жүктемесінің көлемін уақытша көбейтуі (мұндай жағдайда қызметкердің келісімінсіз көбейтілген оқу жүктемесін орындау ұзақтылығы күнтізбелік жыл ішінде бір айдан аспауы қажет);
- қызметкерлерге олардың мамандығы мен біліктілігін ескере отырып, бос тұрып қалған жағдайдың барлық уақытына сол ұйымнан немесе сол жердегі басқа ұйымнан кемінде бір айға басқа жұмыс тапсырылуы (ауа райы жағдайларына, карантинге және бөгде жағдайларға байланысты сабақтарды тоқтату);
- бұрын осы оқу жүктемесін орындаған педагог қызметкердің жұмысында еңбек дауын қарайтын органмен қалпына келтіруі;
- бала үш жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты еңбек демалысын үзген немесе осы демалыс аяқталғаннан кейін әйелді жұмысқа қабылдауы мүмкін.
4.12. Қызметкер еңбек функциясын өзгертпей өз жұмысын жалғастыру кезінде (белгілі мамандық, біліктілік немесе лауазым бойынша жұмысы) жаңа оқу жылында ұйымдастырушылық және технологиялық еңбек жағдайларының өзгеруіне байланысты, педагог қызметкерлердің маңызды еңбек жағдайлары жұмыс берушінің бастамасымен ереже бойынша өзгертілуі мүмкін (сынып-жинақтардың, білім алушылардың (тәрбиеленушілердің) топтары мен сандарының өзгертілуі, оқу жоспары бойынша жұмыс сағаттарының саны және ұйымның ауысым жұмысының өзгеруі, тәжірибе жүргізу, сондай-ақ, білім беру бағдарламаларының және т.б. өзгеруі).
4.13. Оқу жылы ішінде еңбек келісімінің маңызды шарттары тараптардың еркінен тыс ерекше жағдайларда ғана өзгертілуі мүмкін.
Еңбек шартының жағдайларын өзгерту туралы жұмыс беруші қызметкерге кемінде бір ай бұрын жазбаша түрде хабарлауы тиіс.
Егер қызметкер жаңа жағдайдағы жұмысты жалғастыруға келіспесе, онда жұмыс беруші оған біліктілігіне және денсаулық жағдайына сәйкес келетін ұйымдағы басқа жұмысты, ал мұндай жұмыс болмаған жағдайда – қызметкердің біліктілігі мен денсаулығына байланысты төмен дәрежелі бос қызмет орнын немесе ақысы аз жұмысты жазбаша түрде ұсынуға міндетті.
4.14. Жұмыс беруші немесе оның уәкілетті өкілі қызметкермен еңбек шартын жасасқан кезде, оны осы келісіммен, ұжымдық шартпен, білім беру ұйымының Жарғысымен (Ережесімен), ұйымның қолданысындағы ішкі еңбек тәртібінің ережелерімен және басқа да еңбек мәселелері жөніндегі актілермен қолын қойғызып таныстыруы тиіс.
4.15. Қызметкермен еңбек шартын тоқтату тек ҚР Еңбек кодексімен қарастырылған негіздер және Қазақстан Республикасының басқа да заңдары бойынша жүзеге асырылады. ҚР Еңбек кодексінің 54-бабына сәйкес, жұмыс берушінің бастамасымен кез-келген негіздеме бойынша еңбек шартын бұзу кезінде, Жұмыс беруші алдын ала бастауыш кәсіподақ ұйымы кәсіподақ комитетінің дәлелді пікірін алуға міндетті.
4.16. Білім беру ұйымдарының басшылары өздеріне қызметкерлердің жеке деректерін сақтау тәртібін белгілейтін бұйрықтар шығаруға міндеттеме алады.
Жұмыс берушілер қызметкердің жеке деректерін беру кезінде мынадай талаптарды қадағалауға міндетті:
1) қызметкердің жеке деректерін үшінші тарапқа қызметкердің жазбаша келісімінсіз хабарламауға;
2) қызметкердің жеке деректерін алуға тек арнайы уәкілетті тұлғаларға рұқсат етуге. Бұл ретте, аталған тұлғалар қызметкердің тек нақты функцияларды орындау үшін қажетті жеке деректерін ғана алуға және құпиялылық режимін сақтауға құқылы;
3) қызметкердің жеке деректерін, қызметкер таныс болуға тиіс жұмыс берушінің актісіне сәйкес, ұйым ішінде ғана беруді жүзеге асыруға.
5. ЕҢБЕККЕ АҚЫ ТӨЛЕУ ЖӘНЕ ЕҢБЕКТІ НОРМАЛАУ
5.1. Тараптар мемлекеттік мекемелер мен қазыналық кәсіпорындардың ұйымдастырушылық-құқықтық нысанында құрылған білім және ғылым қызметкерлерінің еңбектеріне ақы төлеуді, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылдың 29-желтоқсанындағы «Азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдардың қызметкерлеріне, қазыналық кәсіпорындардың қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы» № 1400 қаулысы негізінде жүзеге асырады. Шаруашылық басқару құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындарда, еңбекке ақы төлеудің мерзімді-сыйлықақы нысаны қолданылады. Бұл кәсіпорындардағы еңбекке ақы төлеу мәселесі, кәсіпорынның кәсіподақ комитетімен келісілген еңбекке ақы төлеудің Ережелерімен реттеледі.
5.2. Меншік түріне қарамастан білім және ғылым жүйесінің қызметкерлеріне тарифтік ставканың (айлықтың) ең төменгі мөлшері, ҚР Үкіметінің жоғарыда көрсетілген қаулысымен және осы Келісіммен белгіленген еңбекке ақы төлеудің ең төменгі стандартынан кем болмауы тиіс.
5.3. Қызметкерлерге жалақы жұмысты орындағаны үшін ай сайын ақшалай түрде төленеді. Жалақы қызметкерлерге келесі айдың 10-нан кешіктірілмей төленуі тиіс.
5.4. Жалақы еңбекке ақы төлеу жүйесіне сәйкес есептеледі және өзіне мыналарды қосады:
- лауазымдық айлық (тарифтік ставка);
-мемлекеттік бюджет қаражатының есебіндегі ұйымдардың қызметкерлеріне, азаматтық қызметшілерге, қазыналық кәсіпорындар қызметкерлеріне еңбек жағдайы үшін көтерме, үстеме ақылар және қосымша ақылар;
-ұйымның локальдық нормативтік актілерімен, қолданыстағы заңнамамен көзделген басқа да төлемдер.
5.5. Жұмыс берушілер өздеріне, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылдың 29-желтоқсанындағы «Азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдардың қызметкерлеріне, қазыналық кәсіпорындардың қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы» №1400 қаулысымен белгіленген мөлшерде, мемлекеттік мекемелер және қазыналық кәсіпорындардың қызметкерлеріне қосымша және үстеме ақылар тағайындауға және төлеуге міндеттеме қабылдайды, қосымша және үстеме ақылардың жекеленген түрлері базалық лауазымдық айлықтан:
5.5.1. 5-11 (12) сыныптардың мұғалімдеріне дәптерлер мен жазбаша жұмыстарды тексергені үшін, кәсіптік және техникалық, ортадан кейінгі білім беру ұйымдарының оқытушыларына математика, химия, физика, биология, шет тілі, стенография, сызу, құрастыру, техникалық механика бойынша жазбаша жұмыстарды тексергендері үшін 20 % аспайтын;
5.5.2. кәсіптік және техникалық білім беру ұйымдарында оқу кабинеттеріне (зертхана, шеберхана, оқу-кеңес беру пункттері) меңгерушілік үшін қосымша ақы 25% аспайтын; құрастырма шеберханалар болған жағдайда 30 % аспайтын;
5.5.3. қызметтерді қоса атқарғаны үшін қосымша ақы (қызмет көрсету аумағының кеңеюі):
- компьютерлік техниканы қамтамасыз ету жөніндегі лауазым қарастырылмаған білім беру ұйымдарында компьютерлік техниканы қамтамасыз ету міндеті жүктелген мұғалімдерге, оқытушыларға немесе басқа қызметкерлерге әрбір жұмыс жасайтын компьютер үшін 3,5 % аспайтын;
- оқытушылық жұмысты атқаратын оқытушыларға, мұғалімдерге және басқа да қызметкерлерге әдістемелік, циклдық және пәндік комиссияларды басқарғаны үшін 25% аспайтын;
- даму мүмкіндіктері шектеулі, ұзақ емделудің, тәрбиелеудің ерекше жағдайларына мұқтаж білім алушылармен (тәрбиеленушілермен, балалармен) арнайы белгіленген кемінде екі топтан (сыныптан) тұратын барлық типтегі және нысандағы оқу-тәрбиелеу ұйымдарының басшыларына 30 % аспайтын;
- даму және оқу мүмкіндіктері шектеулі, сондай-ақ тәрбиелеудің немесе ұзақ емделудің ерекше жағдайларына мұқтаж балалармен және жасөспірімдермен жұмыс үшін білім беру ұйымдарының қызметкерлеріне 30 % аспайтын;
5.5.4. қосымша ақылары 20% аспайтын қызмет орындарының тазалықшылары мен қосымша ақылары 30% аспайтын дәретханаларды тазартуда жұмыс істейтін қызмет орындарының тазалықшыларын қоспағанда, ауыр жұмыстарда (ерекше ауыр) және еңбек жағдайлары зиянды (ерекше зиянды) және қауіпті (ерекше қауіпті) жұмыстарда істейтін қызметкерлердің қосымша ақысы 34% аспайтын мөлшерде анықталады.
5.6. Тараптар қызметтерді қоса атқаратын немесе қызмет көрсету аймағының кеңеюі ретінде сабақ беретін мұғалімдердің, оқытушылардың және басқа педагог қызметкерлердің оқу жүктемесін көбейтуді қарастырмайтын болып келісті. Аталған тұлғалардың нақты оқу жүктемесін көбейту, барлық құқықтық салдарымен жұмысты қоса атқару ретінде қаралады.
5.7. Тараптар кабинеттерді (зертханалар, шеберханалар) меңгеру үшін төленетін қосымша ақыны, білім беру ұйымдарының комиссиялары жыл сайын тамыздың 20-нан 30-ы аралығында оларды аттестаттау нәтижесі бойынша тағайындайды деп келісті. Кабинеттерді (зертханаларды, шеберханаларды) аттестаттау нәтижелері білім беру ұйымы басшысының бұйрығымен рәсімделеді. Егер, оқу жылының басында аттестаттау өткізілмеген болса, онда қосымша ақыны тағайындау өткен аттестаттау нәтижесі бойынша жүзеге асырылады.
5.8. Тараптар даму және оқу мүмкіндіктері шектеулі, тәрбиелеудің немесе ұзақ емделудің ерекше жағдайына мұқтаж балалармен және жасөспірімдермен, сондай-ақ жетім-балалар және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалармен жұмыс үшін қосымша ақы алушылардың тізіміне:
- білім беру ұйымдарының басшылары;
- барлық лауазымдағы және мамандықтағы педагог қызметкерлер;
- педагог емес қызметкерлер: тәрбиешілердің көмекшілері, лаборанттар, барлық мамандықтағы медициналық қызметкерлер, кітапханашылар, аспазшылар кіреді деп келісті.
5.9. Тараптар 2007 жылдың 29-желтоқсанында ҚР Үкіметінің № 1400 қаулысымен белгіленген төмендегі көтерме, қосымша және үстеме ақылардың сомасы, педагог қызметкерлердің нақты оқу жүктемесіне пропорционалды төленеді деп келісті:
- барлық типтегі және түрдегі мектеп-интернаттардың 1-4 сынып мұғалімдерін есептемегенде, мұғалімдер мен оқытушыларға дәптерлерді және жазбаша жұмыстарды тексергені үшін;
- бейіндік бағыттағы пәндер бойынша дарынды балалар үшін мектеп-интернаттар мен басқа білім беру ұйымдарының, мамандандырылған мектептердің бейіндік бағыттағы пәндері бойынша сабақ бергендері үшін;
- мемлекеттік және ұлттық тілде оқытатын ауылдық жерде және қалалық типтегі поселкелерде орналасқан жалпы білім беретін ұйымдардың мұғалімдері мен оқытушыларына орыс тілі және әдебиет бойынша сабақ сағаттары үшін;
- орыс және басқа тілде оқытатын жалпы білім беру ұйымдарының мұғалімдері мен оқытушыларына мемлекеттік және ұлттық тіл мен әдебиет бойынша сабақ сағаттары үшін;
- ауылдық жерде тұратын және жұмыс жасайтын білім беру ұйымдарының мамандарына;
- даму мүмкіндіктері шектеулі, ұзақ емделуге, тәрбиелеудің ерекше жағдайларына мұқтаж білім алушылармен (тәрбиеленушілермен, балалармен), арнайы белгіленген кемінде екі топтан (сыныптан) тұратын арнайы емес ұйымдарда оқу-тәрбиелеу ұйымдарының басшыларына;
- даму және оқу мүмкіндіктері шектеулі, сондай-ақ тәрбиелеудің ерекше жағдайларына және ұзақ емделуге мұқтаж балалармен және жасөспірімдермен жұмыс үшін;
- жетім-балалармен және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалармен жұмыс үшін;
- біліктілік санаты үшін;
- біліктілік деңгейі үшін;
- ерекше жұмыс жағдайлары үшін.
5.10. Тараптар оқушылардың күзгі, қысқы, көктемгі және жазғы каникулдары кезінде жұмыс уақыты үшін педагог қызметкерлерге еңбектеріне ақы төлеу, каникул басталғанға дейін болған тарифтеу кезінде белгіленген жалақы есебінен төленеді деп ұйғарды.
5.11. Штаттық лауазымсыз педагогикалық жұмысты атқаратын педагог қызметкерлерге (мұғалімдер, оқытушылар, тәрбиешілер және т.б.) жаңа оқу жылының басында тарифтеу тізімі құрылып бекітіледі. Тарифтеу тізімдері білім беру ұйымдары басшыларының бұйрықтарымен, оларға бастауыш кәсіподақ ұйымы кәсіподақ комитетінің өкілі міндетті түрде қосылып құрылған тарифтеу комиссияларымен дайындалады.
5.12. Жұмыс берушілер өздеріне ай сайын қызметкерлерге жалақы төлеу күні, әрбір қызметкерге оған тиесілі жалақының негізгі құрамы, ұсталынған ақшаның мөлшері мен негіздеменің, оның ішінде аударылатын міндетті зейнетақы жарналары, төленуге тиісті жалпы сома туралы жазбаша түрде хабарлауға міндеттеме қабылдайды.
5.13. Жұмыс берушілер өздеріне қаржыландыру жоспары бойынша тиісті мемлекеттік мекемені қамтамасыз етуге көзделген қаражаттарды үнемдеу есебінен немесе аймақтық салалық келісіммен, ұжымдық шартпен белгіленген тәртіпте, қазыналық кәсіпорындар үшін бекітілген смета бойынша материалдық көмек көрсетуге, жеке қосымша ақыларды тағайындауға, қызметкерлерді сыйақымен қамтамасыз етуге міндеттеме қабылдайды.
5.14. Еңбекке ақы төлеуді өзгерту мынадай жағдайларда: - тиісті өтілге жеткен күннен бастап, егер құжаттар ұйымда болса, немесе жалақы ставкасының (айлықтың) мөлшерін көбейтуге құқық беретін өтіл туралы құжатты ұсынған күннен бастап - мамандығы бойынша жұмыс өтілін көбейткенде;
- тиісті құжатты ұсынған күннен бастап – білім туралы құжатты қалпына келтіру немесе білім алғанда;
- келесі оқу жылының басталуымен – біліктілік санатын алғанда;
- «Назарбаев зияткерлік мектептері» ААҚ оқу бағдарламалары бойынша біліктілік курстарын жетістікпен аяқтап, тиісті деңгейдегі бағдарлама бойынша сертификат алған күннен бастап жүзеге асырылады.
5.15. Қызметкер жыл сайынғы немесе басқа еңбек демалысында болған мерзімде, сондай-ақ оның уақытша еңбекке жарамсыздығы мерзімінде, оның еңбекке төленетін ақысын және (немесе) жалақының ставкасын өзгертуге құқығы келген кезде, еңбекке ақы төлеудің анағұрлым жоғары разряды ставкасының мөлшерінен шығатын жалақыны төлеу, еңбек демалысы немесе уақытша еңбекке жарамсыздық демалысы аяқталған күннен бастап жүргізіледі.
5.16. Тараптар жалақылары нормативтік оқу жүктемесімен белгіленетін мұғалімдердің, тәрбиешілердің, басқа қызметкерлердің тарифтеу тізімдері мен оқу жүктемесі, нормативтік құқықтық актілер және білім беру стандарттарына сәйкес сыныптардың (топтардың) белгіленген шегінде толуын ескере отырып құрылады деген шешімге келді.
5.17. Жұмыс берушінің бастамасымен күнделікті жұмысты бөліктерге бөлген жағдайда, жұмыс уақыты сабақтар кестесімен белгіленетін қызметкерлерді қоспағанда, қызметкерге базалық лауазымдық айлықтан 50% мөлшерінде өтемақы төленеді (ҚР ЕК 83-бап 3-т.).
5.18. Тараптар азаматтық қызметшілердің Реестрін бірлесіп дайындауға келісті.
5.19. Мүлікті қорғауды және қызметкерге берілген басқа құндылықтарды қамтамасыз ете алмағаны үшін толық жеке және ұжымдық (ортақ) материалдық жауапкершілік жөніндегі шарттар, сондай-ақ толық материалдық жауапкершілік туралы типтік шарт жасалынатын қызметкерлердің атқаратын немесе орындайтын лауазымдар мен жұмыстар тізімі, ұжымдық шартпен немесе жұмыс берушінің актімен бекітіледі.
5.20. Тараптар, қызметкердің кінәсінен емес бос тұрып қалған жағдайда, қосымша ақылар, үстеме және көтерме ақыларды есептемей, ағымдағы жалақы мөлшерінде төлеуге келісті.
Достарыңызбен бөлісу: |