"Кәсіптерді таңдау кезіндегі қателер"

жүктеу 47,12 Kb.

Дата	24.02.2018
өлшемі	47,12 Kb.
	#10673

Кейбір кәсіптер «ерсілі», «қасиетсіз» дегені ескішілдік, шынында олар қоғам өмірінде өте қажетті және маңызды.
Достардың ықпалынан, «бізбен бірге», «артта қалмау үшін» және т.б. кәсіптерді таңдау.
Нақты бір адамға деген қатынасын оның кәсібіне ауыстыру (мұғалім немесе қандай да бір туындының кейпкері).
Жұмыстың көптүрлілігін есепке алмай, кәсіптің сыртқы немесе қандай да бір жағына қызығу.
Сүйікті пәнді кәсіппен салыстыру немесе бұл түсініктердің қате айырмашылығы.
Материалды өндіріс саласындағы еңбегі туралы ескі көзқарас
Өзін өзі, өзінің бейімділіктерін және іс-әрекет мотивін(себептерін) танымай алуы.
Кәсіпті таңдау кезіндегі өзінің физикалық ерекшеліктер кемшіліктердің білмеуі немесе бағалай алмауы.
Кәсіпті таңдаудың негізгі іс-әрекеттерін және олардың ретін, кәсіптік өздігінен анықтаудың міндеттерін шешу кезіндегі ретін білмеуі.

"Кәсіптерді таңдау кезіндегі қателер"

Өмір мұхитындағы аралын, тұрақты және өмірлік мекенді таңдау сияқты кәсіпті таңдау көзқарасы.

Кез келген қызмет саласында адамның біліктілік өсуі бойынша қызметте, жұмыс түрінде өзгресітер болып тұрады.неғұрлым үлкен жетістіктерге жұмыскер, бригадир, шебер және т.б. бастауыш сатылардан өткен адам қол жеткізеді, ал банктің үздік жетекшісі бақылаушы, кассир, есепшіден бастаған адам болады.

Кейбір кәсіптер «ерсілі», «қасиетсіз» дегені ескішілдік, шынында олар қоғам өмірінде өте қажетті және маңызды.

Мысалы, кеңседегі кім «қайда жібереді» типіндегі жұмыс сатушы немесе станокта жұмыс істейтіндерге қарағанда әдепті болып есептеледі.экономист немесе психолог химик немесе дәнекершіден қоғамдағы пайдасы кем емес. Кәсіптің беделдігі есепке алынуы керек – бірақ сіздің қызығушылықтарыңыз бен рекшеліктеріңізден кейін. Әйтпесе, мамандығыңыз «сәнді» бірақ ешқандай ляззат әкелмейтін жұмыс болып қалады. Немесе негізгі жұмыс функцияларын орындай алмай қаласыз...

Достардың ықпалынан, «бізбен бірге», «артта қалмау үшін» және т.б. кәсіптерді таңдау.

Кәсіпті біз өзіміздің «талғамы» мен «өлшемі» бойынша таңдаймыз, киім немесе аяқ киімді таңдағандай. Топ сезімі, достарына бағыну – сенің жасындағы өте позтитвті ерекшеліктер. Олар қоғамдағы тәрбие нормаларын игеру, «Мен» бейнесі мен өзін өзі бағалауының қалыптасуы үшін керек. Сондықтан басқаларға қарап салыстыр, тек жай ғана қайталама. Сенің достарыңнан қандай айырмашылығын бар және де қандай ұқсастықтарын бар екенін көруге тырысып көр. Егер біреуі өрт сөндіруші кәсібін таңдаса (мүмкін бұл тәуекелді жақсы көретін адам), бұл кәсіп саған ұнамауы мүмкін (егер сен өте сақ және парасатты адам болсаң).

Нақты бір адамға деген қатынасын оның кәсібіне ауыстыру (мұғалім немесе қандай да бір туындының кейпкері).

Кәсіпті таңдау кезінде осы кәсіппен айналысатын адам саған ұнай ма ұнайма ма себептерінен емес, алдымен бұл қызметтің ерекшеліктерін есепке алу қажет. Әсіресе мұғалімне қарап қызығу . Және де жиі жиі балалар өздерінің спортшы, саясаткер, тілші, әртіс кумирларының кәсіптерін игеру қателігін жібереді.

Жұмыстың көптүрлілігін есепке алмай, кәсіптің сыртқы немесе қандай да бір жағына қызығу.

Мысалы, геологты оның романтикасы үшін, дәрігерді – ақ халаты үшін, әртісті – оның әйгілігі үшін, педагогты – бағаларды қою мүмкіндігі үшін және т.с.с. бағалағаны рас. Әртіс бейнені жасаған оңайлықтың артында күнделікті еңбегі тұр. Ал тілшілер теледидарда сөз сөйле бермейді – олар он минутты хабарды дайындау үшін, көптеген ақпаратты, мұрағатты ақтарып, ондаған адамдармен сөйлеседі.

Сүйікті пәнді кәсіппен салыстыру немесе бұл түсініктердің қате айырмашылығы.

Шетел тілі деген пән бар, ал тілге деген қабілеттілігі талап етілетін кәсіптер көп – аудармашы, халықаралық байланыс телефоншысы және т.б. сондықтан кәсіпті таңдау кезінде сол пәннің артында қандай жұмыс пен кәсіп тұр екенін білу керек. Бұл үшін тек профессиограммалар мен кәсіп сөздіктерін оқып қана қоймай, еңбек биржасындағы вакансиялар газетін талдағаны жөн (мұнда әдеттегідей нақты вакансиясы үшін қандай білім қажет екені беріледі). Мысалы, лингвистикалық білімі бар адам (мектептегі «орыс тілі және әдебиет» және «шетел тілі»)оқытушы да, аудармашы да, редактор да, хатшы-референт те болып жұмыс істей алады. Мектеп пәндерінің санына қарағанда, кәсіптердің саны неғұрлым көп. Заңгер, маркетолог, аппаратшы болу мүмкін. Кәсіптер әдеттегідей бірнеше мектеп пәндерімен ассоциаланады (бұл мамандыққа түсу кезіндегі емтихандарға сай келеді). Мысалы, болашақ экономистке мектепте математика да география да ұнауы мүмкін.

Материалды өндіріс саласындағы еңбегі туралы ескі көзқарас, техникалық прогресс, озатты технологияларға байланысты кәсіптің даму динамикасын білмеуі незнание динамики развития профессии в связи с техническим прогрессом, передовыми технологиями.

Өзін өзі, өзінің бейімділіктерін және іс-әрекет мотивін(себептерін) танымай алуы.

Өз өзінді тану кәсіпкеңесшілер, туған-тыусқандар, мұғалімдер, жолдастар көмектеседі. Психологиялық тестертдің, сонымен қатар психология тақырыбына жазылған мақалалар мен жариялымдардың пайдасы тиер. Бірақ та оның ішінде көбі кәсіби емес болуы мүмкін дегенді есінен шығарма. Тесттердің міндеті – кім боламын сұрағына дайын жауапты немесе сен қандайсын деген дайын жауапты беру емес, бұл өзін өзі тану бойынша жұмысты белсендіру.

Кәсіпті таңдау кезіндегі өзінің физикалық ерекшеліктер кемшіліктердің білмеуі немесе бағалай алмауы.

Сенің денсаулығына зиян келтіре алатын, саған қарсы көрсетілген кәсіптер бар. Мұндай кәсіптер көп емес және оларға қандай да бір физиологиялық жүйелердің ұзақ уақыттағы кернеуі талап етіледі. Мысалы, компьютермен істейтін адамның көзге, ал ұшқыштардың жүрекке үлкен жүктілігі болады.

Кәсіпті таңдаудың негізгі іс-әрекеттерін және олардың ретін, кәсіптік өздігінен анықтаудың міндеттерін шешу кезіндегі ретін білмеуі.

Математикадан есептерді шығарғанда белгілі бір тәртіп бойынша есепті шығарасын. Дәл солай кәсіп таңдағанда жасау жөн болар еді. Психологтардың кеңестері сені дұрыс бағытқа қою үшін, мәселені шешудің негізге кезеңдерін көрсету үшін жасалған. Бірақ та нұсқауларды сөзбе сөз алма, одан да бұл іске шығаршылықпен қарағаны жөн және де өзінің жеке жоспарын жасасаң жақсы – қажетті іс-әрекет тізімі. Мұнда сен жаза аласын: білім беру нарығындағы ұсыныстар талдауын, өзінің қабілеттерінің, беймділіктерінің, білімнің (тесттердің немесе т.б.көмегімен) объективті бағасын және т.б.

жүктеу 47,12 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: