Белгісіздікті және тәуекелді есебке алу

Белгісіздікті және тәуекелді есебке алу.

Белгісіздік пен тәуекелдің келесі түрлерін ескеру қажет:

1. 
   Экономикалық заңдылық, ағымдағы экономикалық жағдай, инвестиция жасау жағдайлары.
   
2. 
   Сыртқыэкономикалық тәуекел.
   
3. 
   Саяси жағдай тұрақсыздығы, қолайсыз әлеуметтік-саяси өзгерістер.
   
4. 
   Бағалардың валюталық курстарының өзгеруі, нарық конъюнктурасының өзгеруі.
   
5. 
   Табиғи-климаттық факторлар.
   
6. 
   Өндірістік-технологиялық тәуекел.
   

Егер тәуекел ықтималдлығы белгілі болса, инвестициялардан болатын жалпы нәтиже математикалық күтім формуласы бойынша анықталады:

Э_i – іске асырудың i-й шарты бойынша интегральды нәтиже.

p_i – i-й шарттың іске асу ықтималдылығы.

Жобаны таңдау белгілері: мақсаты, сыртқы және экологиялық белгілер, жобаны іске асыратын инвестордың белгілері, ғылыми-техникалық белгілер, коммерциялық белгілер, өндірістік белгілер, нарық белгілері, аймақтық ерекшеліктерді есебке алатын белгілер.

Қаржы көздері: жеке жинақтар, акционерлі капитал, пайлық салымдар, ұзақмерзімді несие, инвестициялар, бюджеттік ақша.

Қаржы жоспары кәсіпорынның төлем қабілеттілігін және ликвидтілігін қамтамасыз ету үшін қолданылады. Қаржы жоспарының үш түрі бар: оперативті (1 жылға дейін), ағымдағы (1 жыл), перспективті

Қаржы жоспарына келесі құжаттар жатады:

1. 
   Табыстар мен шығындар жоспары (кәсіпорын пайдалылығын көрсетеді);
   
2. 
   Несиелік жоспар (қарызды қолдануды сипаттайды);
   
3. 
   Ақша ағындарының жоспары (ликвидтілікті қамтамасыз етеді);
   
4. 
   Кәсіпорын балансы (кәсіпорынның қаржы жағдайын сипаттайды).
   

Кәсіпорын активтері ликвидті (айналым қаржы) және ликвидті емес (негізгі капитал) болып бөлінеді.

Баланс бойынша келесі көрсеткіштер анықталады:

1. 
   айналым қаржының ликвидтілігі – кәсіпорынның қажет уақытта қарыз қайтаруға қабілетін көрсетеді.
   
   1. 
      Абсолютты ликвидтілік коэффициенті:
      

2. 
   Ликвидтілік коэффициенті:
   

3. 
   Ағымдағы ликвидтілік коэффициенті:
   

2. 
   Автономия коэффициенті – кәсіпорынның қаржылы дербестігін сипаттайды.
   

3. 
   Қарызды және өзіндік капиталдың ара-қатыс коэффициенті
   

4. 
   Капитал рентабельділігі:
   

Лизинг пен жал арасындағы айырмашылықтар:

1. 
   Лизингте толық амортизация төленеді.
   
2. 
   Лизинг өнімді өткізудің бір түрі ретінде қолданады.
   
3. 
   Лизинг мерзімі келісімде тіркеледі және одан бас тартуға болмайды (жалдан бас тартуға болады).
   

1. 
   Оперативты лизинг: келісім мерзімі амортизация мерзімінен әлдеқайда кем (жалға ұқсас).
   
2. 
   Қаржы лизингы: Келісім мерзімі амортизация мерзіміне жақын немесе тең болады. Оның түрлері:
   

Жабдық лизингтік компания балансында болады.

1. 
   Лизинг 100% несие беруді көздейді және төлемдерді қолма-қол төлеуді талап етпейді.
   
2. 
   Жалға алушы жабдықты жаңартуға мүмкіндік алады.
   
3. 
   Есепте мүлік лизинг беруші балансында болады.
   
4. 
   Лизинг кепілдемені талап етпейді, өйткені кепілдеме ретінде жабдықтың өзі болады.
   
5. 
   Барлық дамыған елдердің мемлекеттік саясаты лизингтік операцияларды кеңейтуге және дамытуға бағытталған.
   

1. 
   Лизинг берушінің үлкен қаржы шығындары.
   
2. 
   ҒТП байланысты жабдық ескірсе және бұл жағдай келісімде көрсетілмесе, төлемдерді амортизация мерзімінің аяғына дейін жасай беру қажет.
   
3. 
   Лизингтің жалпы құны несие құнынан, көбінесе жоғары болады.
   
4. 
   Лизингтік операцияларды жүргізудің күрделілігі.
   

Негізгі қағидалары: Мүмкіндіктер бойынша төлеу; Артықшылық үшін төлеу; Есептеудің қарапайымдылығы және қол жетерлігі.

Функциялар:

фискальды; қайта бөлу; ынталандырушы.