КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың өзектілігі: Тақырыптың өзектілігі қоғамның интеллектуалды және коммуникативті дамыған, қоршаған әлемді белсенді білуге және адамдармен қарым-қатынас жасауға қабілетті және ұмтылатын адамды тәрбиелеуге арналған заманауи әлеуметтік тапсырысына байланысты. Жас ұрпаққа қойылатын мұндай талаптар білім берудің заңнамалық және нормативтік құжаттарында тұжырымдалған.
Мектепке дейінгі білім берудің мемлекеттік білім беру стандартына сәйкес, сөйлеу және дене дамуы мектеп жасына дейінгі балаларды дамыту мен тәрбиелеудің басым бағыттары болып табылады. Танымдық даму ойлауды, интеллектуалды қабілеттерді, балалардың танымдық қызығушылықтарын,білуге құштарлығын, танымдық ынтасын дамытуды көздейді.
Қазіргі кезде мектепке дейінгі білім беру жүйесінің өзекті мәселесі - бұл балалардың жас кезінен бастап жан-жақты дамуы. Баланың сөйлеу қабілетінің, интеллектуалды және психофизикалық дамуының сәттілігінде ұсақ моториканың қалыптасуы маңызды рөл атқарады. Баланың қолындағы қимылдарға деген сенімділік пен ептілік қолдың еңбек құралымен (қасық, қалам, қарындаш және т.б.) әрекеттесуі жақсы болса, бұл өзара әрекеттесу үшін қажетті қимылдар соғұрлым күрделі болады, баланың ақыл-ойының шығармашылық элементі соғұрлым айқын болады, баланың қолында шеберлік арта түседі. Сөйлеуді дамыту қарым-қатынас пен мәдениеттің негізгі құралы ретінде сөйлеуді игеруді болжайды: сөйлеудің фонетикалық, лексикалық, грамматикалық аспектілерін, монологтық және диалогтық сөйлеу дағдыларын дамыту, байланыстырып сөйлеуді дамыту. Мектепке дейінгі білім беруді аяқтау кезеңіндегі маңызды мақсаттардың бірі – « жақсы дамыған ұсақ моторика, бұл балаға негізгі қозғалыстарды басқаруға, бақылауға мүмкіндік береді.
Ұсақ моторикалар - бұл «жүйке, бұлшықет және қаңқа жүйелерінің қол мен саусақтардың нақты және дәл қимылдарын орындау кезінде көру жүйесімен үйлескен үйлесімді іс-қимылдарының жиынтығы» [1].
Көрнекті педагог В. А. Сухомлинский балалардың қабілеттері мен таланттарының бастауы саусақтардың ұштарында екенін жазды.
Балалардың саусақтарының ұштарында мидың орталығына көптеген сигналдарды таратуға ықпал ететін жүйке ұштары орналасқан және бұл жалпы баланың дамуына әсер етеді. Сондықтан ұсақ моториканың өзектілігі сөзсіз. Ұсақ моториканы дамытудың барлық жолдары денеге пайдалы әсер етеді.
Ғылым баланың қалыпты физикалық және нейропсихикалық дамуының көрсеткіштерінің бірі қолдың, қол дағдыларының немесе ұсақ моториканың дамуы екенін көрсетті. Заманауи зерттеулерге негізделген балалар қолдарының шеберлігімен мамандар орталық жүйке жүйесі мен мидың даму ерекшеліктері туралы қорытынды жасайды.
Ұсақ моториканы дамыту - бұл барлық мектеп жасына дейінгі баланың физикалық және психикалық дамуының маңызды шарты. Ұсақ моториканың даму деңгейі мектепке интеллектуалды дайындық көрсеткіштерінің бірі болып табылады және дәл осы салада мектеп жасына дейінгі балалар күрделі қиындықтарға тап болады.
Қолдың шеберлігі мен қолдың ұсақ моторикасын дамыту проблемасы баланың жеке дамуы үшін де маңызды. Қолды созу арқылы бала өзінің даму процесінде ересек адамға тәуелсіздікке, дербестікке және тәуелсіздікке ие болады, бұл оның балалар іс-әрекетінің әр түрлі түрлерінде оның бастамасын қалыптастыруға ықпал етеді.
Қазіргі кезеңде Е.М.Мастюкова, Л.И. Белякова, Н.А.Рычкова, О.А.Новицкая, Ю.А.Соколова, С.Е.Большакова және тағы басқа ғалымдар саусақ гимнастикасы арқылы ұсақ моториканы дамыту мәселесімен айналысты. Ғалымдар өздерінің зерттеулерімен саусақтардың нәзік қимылдарын жаттықтыру баланың жалпы дамуына, әсіресе сөйлеуді дамытуға ықпал ететіндігін растайды.
Әр түрлі құралдардың көмегімен балалардың қолдарының ұсақ моторикасын дамытуға болады. Осындай құралдардың бірі-саусақ гимнастикасы.
Саусақ гимнастикасы-саусақтардың "нәзік" қимылдарын дамытуға және жетілдіруге арналған жаттығулар жиынтығы.
Саусақ гимнастикасымен үнемі айналысатын балалар жазуды тез үйренеді, жақсы сөйлейді, жақсы есте сақтайды, қимылдарды үйлестіруді, қолдың күші мен ептілігін дамытады.
Қазіргі уақытта сөйлеу дамуы бұзылған балалардың саны артып келе жатқандықтан; нашар дамыған назар, есте сақтау, ойлау қолдың ұсақ моторикасын дамыту мәселесін өзекті деп санауға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
