Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы


-семинар. 1929 жылғы Қызылордада өткен ғылыми



жүктеу 1,76 Mb.
Pdf просмотр
бет158/236
Дата03.10.2022
өлшемі1,76 Mb.
#39472
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   236
8e10fd01cc60087f7a7a338573861826 (1)

12-семинар. 1929 жылғы Қызылордада өткен ғылыми 
орфографиялық конференция материалдары
Сөйтіп, жаңа жазудың графикасы мен орфографиясы және емле
принциптерін айқындау және қазақ тілі емле ережесін талқылау,
қабылдау үшін 1929 жылы 2-4 маусым аралығында Қызылордада
ғылыми орфографиялық конференция шақырылады.
Конференцияға Е.Омаров, Юдахин, Т.Шонанұлы, Вундцетель,
Байділдин, Қ.Кемеңгерұлы, Әлібаев, Байманов,
Тоқтыбаев, Е.Д.Поливанов, Қ.Жұбанов қатынасады.
236
237


Қазақ орфографиясына қатысты бұл алғашқы ғылыми кон-
ференцияда мынадай негізгі мәселелер сөз болып, ұсыныстар
айтылды.
Емле принципі 
туралы:
-
Емле фонетикалық принципке негізделеді. Фонетикалық
принцип былай түсіндіріледі: “Наш фонетический принцип
– не принцип фонетической академической транскрипции. Мы
понимаем под словам фонетическиим принципом пере-дачу без
искажения смысла слова, звуков нашей речи”. Яғни
фонетикалық принцип сөз мағынасын айыратын фонеманы
ғана таңбалайды дегенге саяды. Және морфологиялық принцип
те фонематикалық негізде түсіндірілді. “Но и там, где мы
применя-ем морфологический принцип, под этот принцип
подводим фо-нетическое объяснение, ибо по нашим
наблюдением нет такого пункта в нашем правописании и не
должно быть такого место в нашем языке, которой возможно
было бы объяснить фонетичес-ки” (Т.Шонанұлы).
-
қазақ тілінде диалект болмағандықтан морфологиялық
принциптің қажеті жоқ (Т.Шонанұлы, К.Юдахин, Е.Омаров);
түбірді фонетикалық, қосымшаны морфологиялық принциппен
жазуды тіл табиғаты қалайды, бірақ морфологиялық жазуды 15-
20 жылдан кейін енгізу (Е.Омаров);
-
шет сөзін түпнұсқа принципімен жазып, өз тіліміздің
дыбыстық құндағында (Н.Уәлиұлының термині) оқу
(Е.Омаров);
-
құрлы, қой, қана
сөздерін морфологиялық принциппен
жазу
 
(Е.Омаров), (К.Кемеңгеров);
-

жүктеу 1,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   236




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау