К. И. Сэтбаев атындагы Қаз¥ту-нің доценті, техника ғылымдарының кандидаты

Қатгы отынды тозаң түрінде  жаққанда,  ыстық  ауаны екі  ағынга 
бөледі. Бірінші ауамен ұнтақтағанда, отынды кеітгіреді жэне отгықтар 
арқылы  ошақ  камерасына  тасымалдайды.  Отынауа  қоспасының 
ыстықтығы  70-130  °С.  Екінші  ауа  ошаққа  отгықгар  арқыпы  тікелей 
(диірмен  жүйесіне  соқпай  өтіп)  ауа  қыздыргыштан  кейінгі 
ыстықТықпен келеді.
Отынды  жағу  нэтижесінде  күл  пайда  болады  да,  оньщ  негізгі 
бөлігі жану  өнімдерімен бірге шығып кетеді.  Күлді түтін сорғьшггың 
алдында  қойылған  күл  ұстағышта  ұстайды.  Үсталған  күлді  күл 
шығару  құрылғыларымен  сыртқа  шығарады.  Күлдің  бір  бөлігі 
ошақгьщ  төменгі  жағына  түседі  де,  күлқожшығару  жүйесі  арқылы 
үздіксіз шығарылады.
Барабанды  бу  қазаны  бар  бу  өндіру  тәсілдемелік  сұлба  тек  бу 
қазанның  қүрылымы  (конструкция)  мен  оның  жүмысы  арқылы 
өзгешеленеді (1.5-сурет).  Бүл қазанда ошақ қалқандарында 2 түзілген 
субу  қоспасы  барабанға  5  түседі.  Барабанда  судан  бөлінген  бу 
қыздырғышқа  келіп  ыстықтығы  жоғарылаған  соң  түтынушыларға 
жеткізіледі.  Қазандық  қондырғы  қүрамына  отын  жолы,  субу  жолы, 
ауа жолы, газ жолы кіреді.
Отын 
жолында 
—  отын 
үсақгалады 
және 
диірменде 
ұнтақталады,  ошақ  камерасына  тасымалданып,  оған  жану  үшін 
беріледі. 
Отын 
жолына 
ұсақтау 
жабдықтары, 
тасыгыштар 
(транспортер),  үсақ  отын  шанағы,  көмір  ұнтақтайтын  диірмен  жэне 
ошақ  камерасымен  қосатын  тозаң  қүбырлары  кіреді.  ¥сақ  отын 
шанагына  дейін  отын  тасығыштармен  әкелінеді,  диірменнен  кейін 
отьш жолындағы  кедергіні жеңіп өту үшін, үрлегіш түзетін тегеуірін 
жүмсалады.
Субу  жолымен  қорек  суы,  субу  қоспасы  жэне  аса  қьізган  бу 
қозғалады. Оган үнемдегіш, ошақ қалқандары жэне бу қыздырғыштар 
кіреді. Олар тізбекгеліп қосылган.
Ауа  жолы  атмосфералық  (суық)  ауаны  қабылдау,  оны  ысыту, 
тасымалдау  жэне  ошақ  камерасына  беру  жабдықгарынан  түрады. 
Оган  суық ауа қорабы,  ауақыздырғыш  (ауа жагы),  ыстық  ауа қорабы 
және оттық құрылғылары кіреді.
Газ  жолымен  жану  өнімдері  әуеге  (атмосферага)  шыққанша 
қозгалады,  ол  ошақ  камерасында  басталады,  бу  қыздыргыштар, 
үнемдегіш, ауа қыздыргыш (газ жагы) арқылы өтіп, мүржамен бітеді.
Ауа  жолы  мен  газ  жолы  тізбекгеліп  қосылады  да,  газауа  жолы 
болады.  Бір-біріне  ошақ  камерасының  көлемінде  өтеді.  Газауа
22

жолының  сұлбасы 
1.9а-суретге  көрсетілген.  Мұнда  ауаны
үрлегіштермен тасымалдайды  және  сэйкесті  ауа жолы  үрлегіш-ошақ 
аумағында ауа қысымынан жоғары қысымда болады.  Қазаннан кейін 
қоңцырылган  түтін  сорғыштар  жану  өнімдерін  тасымалдайды. 
Осыған  байланысты  ошақ  жэне  барлық  газ  жолдары  сиретулікте 
болады.  Таріудың  (тяга)  және  үрлеудің  бұңдай 
сұлбасын 
теңестірілген дейді.
23

Ө ^ Ч Е Ш Н
\£
I
♦
t
е ^ ш
т
Ч
I  
« 
і
]
І * Г   .  
a
t  
1
^ С З
а) 
кө
м
ір
то
за
ң
д
ы
 
э
л
е
к
т
р
ст
ан
са
н
ы
ң
 
та
рт
уы
 
(т
яг
а)
 
те
ң
ес
ті
р
іл
ге
н
 
к
аз
ан
ы
; 
б)
 
га
зм
аз
ут
гы
 
эл
ек
тр
ст
ан
са
н
ы
ң
 
а
р
ты
қ
 
қы
сы
м
ды
 
к
аза
н
ы;
1.
9.
 
С
у
р
ет
. 
Г
аз
ау
а 
ж
о
л
ы
н
ы
ң
 
сұ
л
б
ас
ы
: 
БҚ
 
- 
бу
 
қ
аз
ан
ы
; 
АҚ
 
- 
ау
а 
қы
зды
рг
ыш
; 
К¥
 
- 
кү
л 
ұ
ст
ағ
ы
ш
; 
Д 
- 
ди
ірме
н;
Ү 
- 
ү
р
л
ег
іш
; 
ТС
 
- 
тү
ті
н 
с
о
р
г
ы
ш
;--
---
---
---
---
---
---
---
---
--
--
---
---
 
о
ты
н
; 
- 
ау
а;
 
I 
- 
б
ір
ін
ш
і 
ау
а;
 
II 
- 
ек
ін
ш
і 
ау
а;
 
••
• 
- 
ж
ан
у 
өнімдері.

A
/n
&
j
3
s
| ч   i o   к )   c h ’Krt.Mv
n n s r t i t r u s S y
Q   r -   ^   ^   ^
;1 Ш К Ш ІИ Э
1
.1
0
-с
у
р
ет
. 
Қ
аз
ан
д
ы
қ 
қ
о
н
д
ы
р
ғы
сы
н
ы
ң
 
га
з 
ж
ол
ы
н
да
ғы
 
кы
сы
м
 
та
ра
лу
ы
 
та
рт
уы
 
те
ң
ес
ті
р
іл
ге
н
 
(а
) 
ж
ән
е 
артық 
кы
сы
м
д
а 
(б
):
 
Ү 
- 
ү
р
л
ег
іш
; 
А
Қ
-А
 
- 
ау
а 
қы
зд
ы
рғ
ы
ш
 
(а
уа
 
ж
аг
ы
);
 
О 
- 
о
тг
ы
қ
; 
Б
Қ
- 
бу
 
к
аз
ан
ы
; 
А
Қ
-г
 
- 
ау
а 
қы
зд
ыр
ғыш
 
(г
аз
 
ж
ағ
ы
);
 
ТС
 
- 
тү
ті
н 
со
р
гы
ш
; 
М 
- 
м
ұ
р
ж
а.