13.3. Сурет. Барабанды қазанның жылулык сипаттамаларының тэуелділіктері:
а - жүктемеге; б - ошақгағы ауанын артыктық еселеуішіге (ОоШ
);
в
- келтірілген
ылгалдылыкка; иош - ошактагы газ ыстықтыгы; и "о ш - ошақтан шыгудагы газ
ыстыктыгы; і>''бақ—буды аса кыздыргыштан кейінгі газ ыстыкгыгы; ишыг -
шыгар газ ыстықгығы; t, t - буды аса қыздыру ыстыкгыгы; q2, Цз, q*, q
5
- жылу
шығындары, сэйкес шыгар гаадармен кеткен; химиялық кемжанудан;
механикалык кемжанудан; қоршаган ортага кеткен; q„, qcay - агындық және
сэулелік қыздыру беттерінің жылукабылдаулары; q - қазанньщ ПӘЕ.
13.5 Қазандардагы қалыптасқан құбылыстар.
Қозгалымдык (динамнкалық) сипаттамалар
Пайдалану жағдайы бойынша қазанның жұмыс тәртібін жиі
өзгертуге тура келеді. Сол кезде қалыптаспаган құбылыстар орын
алады.
Қазандагы қалыптаспаган құбылыстар үшін зат жэне жылу
теңестіктерінің теңдеулері келесі түрде жазылады
ISO
dr
(
13
.
6
)
ат
(
13
.
7
)
мұнда GupreH жэне Оюрген - қазанга кірген су мен жылу мөлшері; D
6
„
жэне Q6„ - казан берген бу мен жылу мөлшерлері; Glul.ri мен Qun-п —
қазандағы су мен жылу мөлшерлері.
Guu.n қазандағы су мен бу маңызына тең (оны жиі маңыздық
толу деп атайды). Qan-n қазанда жинақталған жылу мөлшерімен
анықталады
мұнда с — жылусыйымдылық, ал «м», «с» жэне «б» белгілері сәйкесті
металлы, суды жэне буды белгілейді.
Барабанды жэне тура ағынды қазандарда өтетін құбылыстардың
ерекшеліктері
бұл
қазан
түрлерінің
ең
маңызды
айырмашылықтарымен анықталады: бу түзетін бөлік шекараларының
орнымен,
қазанның
маңыздық
толуымен
жэне
жылу
жинагыштығымен (тепловая аккумуляция). Көп ретті айналма
салдарынан барабанды қазанның қалқандық жүйесінен шығуда бу
мөлшері азғантай және сәйкесті маңыздық толу үлкен.
Тура ағыңды қазаңда ортаның айналма еселігі бірге тең
болғандыктан және бу мөлшерінің өсуіне байланысты маңыздық толу
аз. Сонымен бірге ортаньщ айналу шарттары бойынша барабанды
қазаңдарда
тура
ағындылармен
салыстырганда,
қагтқандық
құбырлардың диаметрі үлкен, бұл маңыздық толудың және металдың
жылу жинақгауын жоғарылатуга көмектеседі. Барабан да олардың
өсуіне
көмектеседі.
Сондықтан
барабанды
қазанда
толық
жинағыштық қасиет тура ағындымен салыстырганда, үш еседей
үлкен. Үлкен жннағыштық қасиет қазанның жұмыс тәртібін
түрақтандыруга алып келеді, жұмыс тэртібін өзгертуді қиындатады.
Бірақ бір жагынан жинағыштық қасиет жабдықгың кез-келген қоқыс
тоқгап қалуы болганда, біраз уақыт жүмыс режимін тэртібін ұстап
түруга мүмкіндік береді. Бұл уақыт қажетті шарапарды қолдануга
жеткілікті болады.
Барабанды жэне тура агынды қазандар арасында тагы бір
айырмашылык бар. Барабанды қазанда барабан үнемдегіштік,
Qim-ri = I G M
См tM
+ 1 Gc Сс tc + £ G6 С6 te
(13.8)
151
буландырғыштық жэне аса қыздыргыштық беттер арасыңдағы
шекараларды орнықтылайды (фиксирует). Жүктеме өзгергеңде,
шекаралар өзгермейді- Тура агынды қазанда жүктеме өзгергеңде,
шекаралар орын ауыстырып отырады.
Мысал ретінде тура агынды қазанда қорек суының шыгысы G^c
өзгермегеңде, отын шыгынын В (ошақта жылу бөлуді) өсіру тәртібін
қарастырайық (13.4-сурет).
-------------
т
а
к
*
-
; -
. . . . .
1 У 2
Ш
2
.
Һ т
г
*)
13.4-сурет. Огын шығынын өсіргенде, тура ағынды казанның жұмыс тәртібінің
өзгеруі:
а - бу тузу бөлік шекараларының орын ауыстыруы; б — бу шығын ы мен
ыстыктыгының өзгеруі.
Тура ағынды қазанда суды қайнау ыстықтығына дейін
қыздыруга қажет құбыр беті кішірейеді жэне сэйкесті үнемдегіштік
бөлік соңының шекарасы агынға қарсы орын ауыстырады (Іуі-ден Іу2-
ге дейін). Бу тузетін бөлікгің қыздыру беті де кішірейеді (/ббу-ден 16бГ
ге дейін) және оның басталуының шекарасы ыгысады. Осыған
байланысты бу түзілудің біту шекарасы үнемдегіш бөлік шекарасына
қарагаңда, ағынга қарсы көбірек орын ауыстырады. Сонда қазанның
маңыздық толуы азаяды (13.4-суретте) штрихталган ауданды
қараңыз), ал қазанның буды аса қыздыру бөлігі өседі (/а(Ілң2-ге
дейін). Көрсетілген шекаралар біртіңдеп орын ауыстырады. Алдымен
152
бу түзудің басталу шекарасы орын ауыстырады жэне қазанда болтан
су бөлігінің булану салдарынан бу шыгысы D біраз уақыт
аралығында су шығысынан GKC артық болады. Бұл кезенде B/D
қатынасының сэйкестігі сақталады және жаңа будың ыстықгығы t ақ
өзгермейді. Содан кейін бу түзу бөлік соңының шекарасы орьш
ауыстырганда жэне орта мен металда жылу жинақгау өскенде, t а қ
өседі.
Барабанды қазанда құбылыс басқаша өтеді (13.5-сурет).
Қазанньщ маңыздық толуы тура ағындыдан бірнеше есе үлкен,
сондықтан біраз уақыт аралығында бу шығысы D қорек суының
шытысынан G үлкен болады және дағырада су деңгейі төмендейді.
Сонымен қатар D өскенде, қалқандық жүйеде жэне дағырада қысым
өседі, сондықган қазандағы суды сәйкесті қайнау ыстықтығына дейін
қыздыру үшін, жылу жүмсалады. Сондықган D баяу өседі жэне В мен
D арасындагы сәйкестік бұзылады, t ақ өседі. D жаңа теңдесулік
мәніне жақындаганда, бу ыстықгыгыньщ өсуі тоқтайды, сосын ол
бұрыңғы немесе басқа деңгейге дейін төмендейді. Бу ыстықгыгының
деңгейі буды аса қыздырғыштың теңдесулік сипаттамасымен
анықгалады, қарастырылган тэртіпте оның өлшемдері өзгермейді.
Келтірілген құбылыс өзгеруі тек дағырадагы су деңгейінің төменгі
рұқсатты шегіне дейін төмендеу кезеңінде болады.
Қарастырылған
құбылыстар
қазанның
қозғалымдық
(динамикалық) қасиеттерін анықтайды.
Қазанның ңозгалымдық сипаттамасы деп кірулік шаманың
біреуін ұйтқытқанда (мысалы, отын шыгысын кенет өсіргенде),
қазанның жұмысын сипаттайтын көрсеткіштерінің (D, ta>j және т.б.)
уақыт
бойынша
өзгеру
тэуелділігін
атайды.
Қозгалымдық
сипаггтамаларды тәжірибелік не аналитикалық жолмен анықгауга
болады.
153
Достарыңызбен бөлісу: |
