Жоспары: I. Негізгі II. Кіріспе бөлім

I.Негізгі

II.Кіріспе бөлім

• Жасуша түсінігі және оның ашылу тарихы
• Жасуша мен тін дақылдары
• Вирустар туралы жалпы сипаттама
• Вирустарды дақылдандыру
• Вирусологиялық зерттеу әдістері

III.Қорытынды бөлім

Жасушалар дақылдарын өсіруде бірқатар талаптарды орындау қажет:

• Асептика ережелерін сақтау;
• Бейтарап шыныдан жасалынған зертханалық ыдыстарды немесе биологиялық өнімді алуға арналған реакторларды қолдану;
• Құрамы күрделі құрамына минералдық тұздар,амин қышқылдар,витаминдер,глюкоза,адам немесе жануар қанының сарысуы,тұрақты рН-ты сақтайтын буферлік ерітінділер кіретін қоректік орталарды қолдану;
• Жасушалардың өсуіне ең тиімді температураны(36-38,5С)ұстау.

Жасушалар дақылдары дақылдандыру барысында ондаған генерацияланудан өтуі мүмкін.Тіршілікке қабілетті генерацияланудан санына байланысты жасушалар дақылдарын:1)біріншілік; 2)қайта есілген;3)жартылай қайта есілген деп бөлінеді.

Вирустар

Вирус (лат. vīrus - «у» - «у») – тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз - «у») – тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі. Олар рибонуклеин - «у») – тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі. Олар рибонуклеин қышқылынан немесе дезоксирибонуклеин қышқылынан құралған нуклеопротеидтерден, сондай-ақ ферментті нәруызбен қапталған қабықшадан – кабсидтерден - «у») – тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі. Олар рибонуклеин қышқылынан немесе дезоксирибонуклеин қышқылынан құралған нуклеопротеидтерден, сондай-ақ ферментті нәруызбен қапталған қабықшадан – кабсидтерден тұрады. Бұл қабықша вирустың құрамындағы нуклеин қышқылдарын сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларынан корғайды. Кейбір вирустардың құрамында нуклеин қышқылдарынан басқа көмірсулар, май текті заттар, биотин (Н витамині) және мыс молекулалары кездеседі. Вирустар тек тірі жасушада өніп-өсіп көбеюге бейімделген. Электрондық микроскоппен 300 мың есе үлкейтіп қарағанда, оның пішіні таяқша тәрізді, жіп тәрізді немесе іші қуыс цилиндр пішінді болатыны дәлелденді. Вирустар тірі организмдердің барлығын уландырады. Қазіргі кезде вирустардың жылы қанды омыртқалыларды уландыратын 500-дей, ал өсімдіктерді уландыратын 300-ден астам түрі белгілі болып отыр.

Вирустарды дақылдандыру

Вирустарды үш биологиялық үлгіде дақылдандырады.

• зертханалық жануарлар организмінде
• құстардың дамып келе жатқан эмбриондарында
• жасуша дақылдарында

Дақылдық қасиеттері

Дақылдық қасиет- маңызды диагностикалық белгі болып табылады.Дақылдық немесе макроморфалогиялық қасиеттерге микроорганизмдердің сұйық және тығыз орталарда өзіне тән өсу ерекшеліктері жатады

Вирусологиялық зерттеу әдістері:

• Сәулелі микроскопта вирусты қосындыларды электронды және иммунды-флуоресцентті микроскопта зерттеу
• Өсіп келе жатқан тауық эмбрионына жұқтыру арқылы дақылдадыру және бөліп алу
• Сезімтал лабораториялық жануарларға жұқтыру арқылы даылдандыру және бөліп алу
• Жасуша дақылдарына жұтыру арқылы дақылдандыру
• Гемагглютинациялық реакциямен вирустарды индикациялау
• Гемадсорбциялық реакциямен вирустарды индикациялау
• Жасуша дақылында таңдақ түзу әдісімен индикациялау
• Түсті реакциямен вирустарды индикациялау және иденификациялау

Арнайы сақтандыруы мен емдеуі

Тірі вакцина болғанымен белсенді иммунизация жүргізілмейді. Желшешек ошақтарында әлсіз балаларға - иммуномодуляторлар керек. Белдеуші герпесті емдеу үшін ацикловираинтерферон. Бөртпе элементтерін брилиантты көкпен немесе калий пермангантымен өңдейді.

Дақылдануы.

• Цитомегаловирус біріншілік және ауыспалы тін дақылдарында өседі, онда ядроішілік қосындыларды («цитомегалиялық») түзіп, ерекше цитопатикалық әсер тудырады.
• Вирус маймылдар үшін патогенді

Қорытынды:

Вирустарды дақылдандырудың арнайы зерттеу әдістері арқылы зерттеудің маңызы бүгінгі күнде зор. Өйткені бұл әдістермен зерттей отырып біз белгілі бір жұқпалы ауруға диагноз қоямыз, диагноз қоя отырып емдеу шараларын жүргіземіз. Осының арқасында қазіргі кезде көптеген аурулар емі табылған мысалы: тұмау, шешек, герпес және т.б.

Қолданылған әдебиеттері:

• “Жалпы микробиология” Алматы 2008
• Земсков М.В., Соколов Н.И., Основы общей микробиологии, вирусологии и иммунологии, М."Колос", 1972.
• Борисов Л.Б. «Медицинская микробиология, вирусология, иммунология» Москва 2005

жүктеу 3,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: