Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекетттік университеті
Жұмыс бағдарламасы
Сандық техника және
микропроцессорлық құрылғылар
Павлодар
БЕКІТЕМІН
ОЖ жөніндегі проректор
_________Н.Э. Пфейфер
200_ж. «___»__________
Құрастырушы:_______________ т.ғ.к., проф. Мендыбаев С.А.
«Автоматтандыру және басқару» кафедрасы.
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
«Сандық техника және микропроцессорлық құрылғылар» пәні бойынша
050702 «Автоматтандыру және басқару»
оқу түрі: күндізгі, сырттай - жалпы орта білім базасы негізінде
Жұмыс бағдарламасы мамандықтың жұмыс оқу жоспары негізінде әзірленді 050702 «Автоматтандыру және басқару»
және ПМУ ғылыми кеңесінің мәжілісінде бекітілді 200_ж. «___»_____________ № ____ хаттама
Кафедра мәжілісінде ұсынылған № ____ хаттама 200_ж. «___»____________
Кафедра меңгерушісі ___________Хацевский В.Ф.
Энергетика және автоматтандыру институтының оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
№ ____ хаттама 200_ж. «___»_____________
ОӘК төрағасы ________________ Кабдуалиева М.М.
Келісілді
декан_ЭФ________ Кислов А.П. 200_ж. «___»_____________
ОӘК мақұлданды
ОӘБ бастығы _________________Л. Т. Головерина
1 Пәннің мақсаты және тапсырмалары, оқу процессіндегі орны
Пәннің мақсаты – сандық техника және микропроцессорлық басқару негіздерінен келешек мамандарда білім қалыптастыру.
«Сандық техника және микропроцессорлық құралдар» курсы базалық курс болғандықтан келешек маманда кәсіби дайындығын, өзінің оқып жатқан білімдерін инженерлік практикада қолдануын үйретеді.
Пәннің тапсырмалары:
- сандық электронды құрылғыларды оқу;
- жаңа сызбалық шешімдерінің анализ және синтез әдістерін оқып білу;
- соның негізінде микропроцессорлық жүйелер мен басқару жүйелерін ққру принциптерін алу;
- микропроцессорлық басқару жүйелері және олардың әрекеттістігі жөнінде мәлімет алу.
1.3 Осы пәнді оқып білгеннен кейін студент білуге тиіс:
- микропроцессорлық жүйелердің жұмыс принципі, микро-ЭВМ және біркристалды микроконтроллерді қолдауында басқару жүйелерін жақсарту мүмкіндігі.
1.4 Осы пәнді оқып білгеннен кейін, студенттер істей білүі керек:
- тапсырманы шешу үшін керекті микроконтроллерді таңдап алу, басқару жүйесіне микроконтроллерді енгізу тапсырмасын шешіп білу.
1.5 Алдын-ала оқитын пәндер:
- Ғылыми – жаратылыс циклі: физика, жоғары математика, инженерлік жобалау.
- Жалпы – кәсіби циклі:электротехника теориясының негіздері, кәсіптік электроника.
2 Тематикалық жоспарлар
050702 «Автоматтандыру және басқару»
Тақырыптардың аты
|
Сағат саны
|
Дәріс
|
Тәжірб.
|
Зертх.
|
СӨЖ
|
1 Локалдық басқару жүйелеріндегі микропроцессорлар
|
1
|
|
|
|
2 Микропроцесорлық құрылғылардың арифметикалық негіздері
|
1
|
|
|
|
3 Микропроцессорлық жүйелердің логикалық негіздері
|
1
|
4
|
|
4
|
4 Базалық логикалық элементер
|
1
|
4
|
9
|
4
|
5 Микропроцессорлық жүйелердің функционалдық негіздері
|
2
|
6
|
6
|
2
|
6 Тұрақты есте сақтау құрылғысы
|
1
|
2
|
|
|
7 Тұрақты емес есте сақтау құрылғысы
|
1
|
2
|
|
|
8 Арифметио-логикалық құрылғысы
|
1
|
4
|
|
4
|
9 Микропрограмдық басқару принципі
|
2
|
|
|
4
|
10 Микро-ЭВМ жұмыс істеу принципі
|
1
|
|
|
4
|
11 Микропроцессор құрылғысы
|
2
|
|
|
2
|
12 Микропроцессор сигналдары
|
1
|
|
|
4
|
13 Микропроцессор бұйрық жүйелері
|
2
|
4
|
|
4
|
14 Микропроцессор жүйелерді програмдау
|
1
|
|
|
2
|
15 Микропроцессор жүйелерде енгізуді және шығаруды ұйымдастыру
|
2
|
|
|
2
|
16 Микропроцессор жүйелерді құру принциптері
|
1
|
|
|
4
|
17 Микропроцессор жүйелердегі үзілістер
|
2
|
|
|
4
|
18 Дискретті сигналдарды енгізуді және шығаруды ұйымдастыру
|
1
|
2
|
|
2
|
19 Аналогты сигналдарды енгізу және шығару
|
2
|
2
|
|
4
|
20 Басқару жүйелеріне микропоцессор жүйелерді құру принциптері
|
1
|
|
|
4
|
21 Қазіргі біркристалды микроконтроллерлер
|
1
|
|
|
2
|
22 Қазіргі біркристалды микроконтроллерлердің арқасында басқару жүйесінің практикалық схемотехникасы
|
2
|
|
|
4
|
Барлығы
|
30
|
30
|
15
|
60
|
3 Пәннің мазмұны
3.1 Дәрістер мазмұны
1 тақырып. Локалдық басқару жүйелеріндегі микропроцессорлар.
Ақпаратты өңдеу сандық құрылғысымен басқару жүйесі. Жалпы структурлық сызба. Ерекшеліктер, жалпы анықтамалар және терминдер.
2 тақырып. Микропроцесорлық құрылғылардың арифметикалық негіздері.
Есептеу жүйесі. Оңдық, екілік, оналтылық және екі-ондық есептеу жүйелері. Сандарды бір есептеу жүйесінен басқа жүйеге ауыстыру. Бір есептеу жүйесінен басқа жүйеге ауыстырғандығы арифметикалық операциялар.
3 тақырып. Микропроцессорлық жүйелердің логикалық негіздері.
Логика алгебрасы туралы түсінік. Логика алгебрасының И, ИЛИ, НЕ негізгі операциялары.
4 тақырып. Базалық логикалық элементер.
КМОП элементтер базасында логикалық структураларын іске асыру ерекшеліктері. КМОП лотиканың кемшіліктері және артықшылығы. КМОП логиканың ерекшеліктерін қолдану мысалдары.
5 тақырып. Микропроцессорлық жүйелердің функционалдық элементтері.
Комбинациялық логикалық схема ретінде сумматор, дешифратор, мультиплексор, және компаратор. Счетчиктер.
6 тақырып. Тұрақты есте сақтау құрылғысы.
Тұрақты есте сақтау құрылғысын программдау принципі. Тұрақты есте сақтау құрылғысының микросхемалық ерекшеліктері.
7 тақырып. Тұрақты емес есте сақтау құрылғысы.
КМОП логикасы базасында есте сақтау элементі.
9 тақырып. Микропрогаммдық басқару принципі.
Басқару құрылғысының структуралық схемасы. Бұйрықтық дешифрациясы. Машиналық такт, машиналық цикл және бұйрықты оңдауға жұмсалған уақыт.
10 тақырып. Микро-ЭВМ жұмыс істеу принципі және структуралық схемасы.
Жалпы бұйрық шинасы мәліметтермен микро-ЭВМ структуралық схемасы. Орталық процессор туралы анықтама. Микропроцессорлық жүйенің архитектурасы туралы анықтама.
11 тақырып. Микропроцессор құрылғысы.
Біраккумуляторлы бұйрығымен және жалпы мәліметтер шинасымен микрпроцессордың структуралық схемасы. Негізгі функционалдық бөлімдері. Оларды белгілеу және әрекеттістігі. Микропроцессордың жұмыс істеу принципі.
12 тақыпрып. Микропроцессор сигналдары.
Микропроцессор негізгі сигналдары, классификациясы және белгілеуі.
13 тақырып. Микропроцессор бұйрық жүйелері.
Бұйрық кодының анықтамасы. Бұйрық кодының ұзындығын қысқарту жолдары. Бұйрық классификациясы. Адресация жолдары.
14 тақырып. Микропроцессор жүйелерді программдау.
Ассемблерде програмдау принциптері. Прогграммаларды құру.
15 тақырып. МП жүйелерде енгізуді және шығаруды ұйымдастыру.
Параллелді универсалды интерфейстық жұмыс режимі. Тізбекті интерфейс анықтамасы. МП жинақтың 580 сериясының тізбекті интерфейстік процессі.
16 тақырып. МП жүйелерді құру принциптері.
МП жүйелер ішіне программдық таймерларды, контроллерлерді енгізу.
17 тақырып. МП жүйелеріндегі үзілістер.
МП жүйелерде үзілістерді ұйымдастыру. Үзілістерді айыру принциптері. Үзілістер бар кезінде программаны жүзеге асыру ерекшеліктері. Үзілістерді қолдану кезінде шектеу.
18 тақырып. Дискретті сигналдарды енгізуді және шығаруды ұйымдастыру,
Дискретті сигналдарды енгізуді және шығарудығы негізгі мәселелер. Контактардан, клавиатурадан ақпаратты оқұ.
19 тақырып. Аналогты сигналдарды енгізу және шығару.
МП жүйелердегі аналогты-сандық және санды-аналогтық түрлендіру.
20 тақырып. Басқару жүйелеріне МП жүйелерді құру принциптері.
Дискретизация жиілігін және квантауды сайлау. Осы параметрлердің басқару жүйесінің сипаттамасыны әсері.
Сандық фильтрация туралы анықтама. Қарапайым сандық фильтр. Дискретизация кезінде беріліс функциясы.
21 тақырып. Қазіргі біркристалды микроконтроллерлер.
Шығарылатын Біркристалды микроконтроллерлердің арқасында басқару жүйесінің практикалық схемотехникасы.
Біркристалдарды микроконтроллерлерді басқару жүйелеріне құру принципі. Қазіргі біркристалды микроконтроллерларда бсқару жүйелерін қолдану мысалдары: температура регуляторлары және т.б.
3.2 Практикалық сабақтардың мазмұны.
Практикалық сабақтардың мақсаты – «Сандық техника және МП құрылғылар» курсы бойынша білімдерді нығайту және Буль алгебрасының негізгі теңдеулерін оқыту.
1 тапсырма. Микропроцессорлық техникасында қолданылатын санау жүйелері.
2 тапсырма. Микропроцессормен орындалатын арифметикалық операциялардың түрлері.
3 тапсырма. Логика алгебраның негіздері.
4 тапсырма. Ауыстыру қосу схемалардаң құру принциптары және негіздері.
3.3 Зертханалық сабақтардың мазмұны.
Зертханалық практикумның мақсаты – тәжірибелік зерттеулер, заңдарды талдау және электрлік тізбектерді талдау. Электрлік тізбекттерде тәжірибені өткізу әдістерін уйрету. Теориялық білімдерін нығайту.
Зертханалық жұмыстарының тізімі:
Зертханалық жұмыс № 1. Сандық логикалық элементтерді зерттеу.
Зертханалық жұмыс № 2. Комбинациялық құру және зерттеу.
Зертханалық жұмыс № 3. Тізбекті сызбаларды құру және зерттеу.
Зертханалық жұмыс № 4. Кодты түрлендіруді құру және зерттеу.
Зертханалық жұмыс № 5. Екілік счетчиктерді құру және зерттеу.
Зертханалық жұмыс № 6. Регистрлерді құру және зерттеу.
3.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны.
1 тақырып. Локалдық басқару жүйелеріндегі микропроцессорлар.
Ақпаратты өңдеу сандық құрылғысымен басқару жүйесі. Жалпы структурлық сызба. Ерекшеліктер, жалпы анықтамалар және терминдер.
2 тақырып. Микропроцесорлық құрылғылардың арифметикалық негіздері.
Есептеу жүйесі. Оңдық, екілік, оналтылық және екі-ондық есептеу жүйелері. Сандарды бір есептеу жүйесінен басқа жүйеге ауыстыру. Бір есептеу жүйесінен басқа жүйеге ауыстырғандығы арифметикалық операциялар.
3 тақырып. Микропроцессорлық жүйелердің логикалық негіздері.
Логика алгебрасы туралы түсінік. R-S және D триггерлері.
4 тақырып. Базалық логикалық элементер.
КМОП элементтер базасында логикалық структураларын іске асыру ерекшеліктері. КМОП лотиканың кемшіліктері және артықшылығы. КМОП логиканың ерекшеліктерін қолдану мысалдары.
5 тақырып. Микропроцессорлық жүйелердің функционалдық элементтері.
Комбинациялық логикалық схема ретінде сумматор, дешифратор, мультиплексор, және компаратор. Счетчиктер.
6 тақырып. Тұрақты есте сақтау құрылғысы.
Флэш есте сақтау құрылғысы.
7 тақырып. Тұрақты емес есте сақтау құрылғысы.
КМОП логикасы базасында есте сақтау элементі.
8 тақырып. Арифметика-логикалық құрылғы. (АЛҚ)
АЛҚ структуралық схемасы. Аккумулятор анықтамасы. Регистрлік АЛҚ.
9 тақырып. Микропрогаммдық басқару принципі.
Басқару құрылғысының структуралық схемасы. Бұйрықтық дешифрациясы. Машиналық такт, машиналық цикл және бұйрықты оңдауға жұмсалған уақыт.
10 тақырып. Микро-ЭВМ жұмыс істеу принципі және структуралық схемасы.
Жалпы бұйрық шинасы мәліметтермен микро-ЭВМ структуралық схемасы. Орталық процессор туралы анықтама. Микропроцессорлық жүйенің архитектурасы туралы анықтама.
11 тақырып. Микропроцессор құрылғысы.
КР 580ВМ80А, Intel 8080 A типті біраккумуляторлы бұйрығымен және жалпы мәліметтер шинасымен микрпроцессордың структуралық схемасы. Негізгі функционалдық бөлімдері. Оларды белгілеу және әрекеттістігі. Микропроцессордың жұмыс істеу принципі.
12 тақыпрып. Микропроцессор сигналдары.
Микропроцессор негізгі сигналдары, классификациясы және белгілеуі.
13 тақырып. Микропроцессор бұйрық жүйелері.
Бұйрық кодының анықтамасы. Бұйрық кодының ұзындығын қысқарту жолдары. Бұйрық классификациясы. Адресация жолдары.
14 тақырып. Микропроцессор жүйелерді программдау.
Ассемблерде програмдау принциптері. Прогграммаларды құру.
15 тақырып. МП жүйелерде енгізуді және шығаруды ұйымдастыру.
Параллелді универсалды интерфейстық жұмыс режимі. Тізбекті интерфейс анықтамасы. МП жинақтың 580 сериясының тізбекті интерфейстік процессі.
16 тақырып. МП жүйелерді құру принциптері.
МП жүйелер ішіне программдық таймерларды, контроллерлерді енгізу.
17 тақырып. МП жүйелеріндегі үзілістер.
МП жүйелерде үзілістерді ұйымдастыру. Үзілістерді айыру принциптері. Үзілістер бар кезінде программаны жүзеге асыру ерекшеліктері. Үзілістерді қолдану кезінде шектеу.
18 тақырып. Дискретті сигналдарды енгізуді және шығаруды ұйымдастыру,
Дискретті сигналдарды енгізуді және шығарудығы негізгі мәселелер. Контактардан, клавиатурадан ақпаратты оқұ.
19 тақырып. Аналогты сигналдарды енгізу және шығару.
МП жүйелердегі аналогты-сандық және санды-аналогтық түрлендіру.
20 тақырып. Басқару жүйелеріне МП жүйелерді құру принциптері.
Дискретизация жиілігін және квантауды сайлау. Осы параметрлердің басқару жүйесінің сипаттамасыны әсері.
Сандық фильтрация туралы анықтама. Қарапайым сандық фильтр. Дискретизация кезінде беріліс функциясы.
21 тақырып. Қазіргі біркристалды микроконтроллерлер.
Шығарылатын Біркристалды микроконтроллерлердің арқасында басқару жүйесінің практикалық схемотехникасы.
Біркристалдарды микроконтроллерлерді басқару жүйелеріне құру принципі. Қазіргі біркристалды микроконтроллерларда бсқару жүйелерін қолдану мысалдары: температура регуляторлары және т.б.
3.5 Курстық жұмыстың мазмұны.
Курстық жұмыстың мақсаты – МП жүйелерін құру принциптерінің анықтамасын үйрету және нығайту.
Курстық жұмыста студент МП жүйе басқаруын не оның бөлігін есептеп шығаруы керек. Ол үшін МП құрылғысының функционалды сызбасын құрастыруы керек, орталық процессордың сызбасын, есте сақтау блогын құрастыруы керек, сызбаны шығаруы керек.
Әрбір студентке тапсырма беріледі. Практикалық сабақтарда студенттер өз сұрақтарына жауап алады.
Курстық жұмыс 20-25 қағаз беттерінде жазылады.
№
|
Мазмұны
|
Курстық жұмысты шығаруға арналған уақыт, сағат
|
1
|
Орындалатын тапсырманың сипаттамасын құрастырылуы, басқару жүйесіне негізгі талаптарды қою.
|
1
|
2
|
МП бақару құрылғысының функционалдық схемасын құрастыру.
|
3
|
3
|
Есте сақтау картасын құрастыру, есте сақтау микросхемасын таңдау және дешифратор адресін есептеп шығару.
|
2
|
4
|
Оралық процессордың схемасын құрастыру.
|
5
|
5
|
Схеманы таңдау, параметрлерді талдау және АЦП есептеу. АЦП жұмыс істеу алгоритмін құрастыру.
|
7
|
6
|
Реттеу программасының алгоритмін құрастыру.
|
2
|
7
|
Курстық жұмысты жазу.
|
5
|
|
Барлығы
|
25
|
Курстық жұмыстар тақырыбының тізімі:
1 тақырып. Температура регуляторының микропроцессоры.
2 тақырып. Қысымның регуляторының микропроцессоры.
3 тақырып. Тарату регуляторының микропроцессоры.
4 тақырып. Ток және кернеу регуляторының микропроцессоры.
5 тақырып. Жұмыс және авариялық режимдерінің регуляторының микропроцессоры.
4 Әдебиет.
4.1 Негізгі.
1. Микропроцессоры. В З-х книгах./Под общей редакцией Преснухина Л.Н.–М.: Высшая школа. – 1986.
2. Соучек Б. Микропроцессоры и микро-ЭВМ. –М.: Мир, 1980.
3. Соботка И., Стары Б. Микропроцессорные системы. –М.: Энергоатомиздат, 1984.
4. Микропроцессорные автоматические системы регулирования. Основы теории и элементы /под редакцией Солодовникова В.В. –М.: высшая школа, 1991.
5. Алексеенко А.Г., Галицын А.А., Иванников А.Д. Проектирование радиоэлектронной аппаратуры на микропроцессорах. –М.: радио и связь, 1984.
6. Современные микроконтроллеры. Архитектура, средства проектирования, примеры применения, ресурсы Интернет./ Под редакцией Коршуна И.В. – М.: АКИМ, 1998.
7. В.Б.Бродин, М.И.Шагурин Микроконтроллеры. Архитектура, программирование, интерфейс.- М.: ЭКОМ, 1999.
8. В.Ф.Козаченко Микроконтроллеры. Руководство по применению 16-разрядных микроконтроллеров Intel MCS-196/296 во встроенных системах управления. – М.: ЭКОМ, 1997.
9. Микроконтроллеры. Выпуск 1. – М.: ДОДЭКА, 1998.
М.А.Гладштейн Микроконтроллеры семейства Z86 фирмы ZILOG. – М.: ДОДЭКА, 1999.
4.2 Қосымша.
10. Простейшая микро-ЭВМ. Проектирование, наладка, использование/Л.Н.Буреев и др.-М.: Энергоатомиздат,1989.
11. Цифровые и аналоговые микросхемы: Справочник/С.В.Якубовский и др.- М.:Радио и связь, 1990.
12. О.Н.Лебедев Микросхемы памяти и их применение.- М.: Радио и связь, 1990.
13. В.С.Гутников Интегральная электроника в измерительных устройствах.- Л.: Энергоатомиздат, 1988.
14. Н.К.Александрова, В.С.Кузьмин Электротехнические чертежи и схемы.- М.: Энергоатомиздат, 1988.
15. М.В.Гальперин Практическая схемотехника в промышленной автоматике.- М.: Энергоатомиздат, 1987.
16. У.Титце, К.Шенк Полупроводниковая схемотехника: Справочное руководство.- М.: Мир, 1983.
17. Б.Г.Федорков, В.А.Телец Микросхемы ЦАП и АЦП.- М.: Энергоатомиздат, 1993.
18. Цифровые и аналоговые микросхемы: Справочник/ С.В.Якубовский и др.- М.:Радио и связь, 1990.
19. Полупроводниковые приборы. Транзисторы. Справочник. /под/ ред. Н. Н. Горюнова.- М.: Энергоатомиздат, 1985.
20. Полупроводниковые приборы. Диоды, тиристоры, оптоэлектронные приборы. Справочник/под ред.Н.Н.Горюнова.- М.: Энергоатомиздат, 1982.
21. М.Кауфман, А.Сидман Практическое руководство по расчетам схем в электронике. Справочник.- М.: Энергоатомиздат,1991.
22. В. Фритч Применение микропроцессоров в системах управления.- М.: Мир, 1984.
ОҚУ ЖҰМЫС ЖОСПАРЛАРДЫҢ КӨШІРМЕЛЕРІ
|
Оқу түрі
|
Бақылау түрлері
|
Студенттер жұмысының көлемі, сағ
|
Сағаттардың курс және семинар бойынша таратылуы (сағат)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
жалпы
|
|
|
|
|
|
|
ем
ти
хан
|
сы
нақ
|
кж.
|
кж.
|
ЕГЖ
|
кж.
|
емтихан
|
сынақ
|
кж.
| лек | пр. | зертх. | срс |
1
|
Орта білім негізінде күндізгі оқу түрлі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 семестр
|
|
4
|
|
|
|
4
|
|
135
|
75
|
60
|
30
|
30
|
15
|
60
|
2
|
Мамандық білім негізінде күндізгі оқу түрлі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
Орта білім негізінде сырттай оқу
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
семестр
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
Мамандық білім негізінде сырттай оқу .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5
|
Мамандық жоғары білім негізінде сырттай оқу
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |