Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасы

Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасы

Кәсіби қазақ тілі пәні бойынша

5B060200 – «Информатика», 5В070300 «Ақпараттық жүйелер»

мамандықтарының студенттеріне арналған

Физика, математика және ақпараттық технологиялар факультетінің оқу әдістемелік кеңесімен мақұлданды 2012ж. «___»__________№___ хаттама.

Факультет деканы ___________ Н.А.Испулов 20__ж. «___»_____________

ОӘБ бастығы ____________ Жуманкулова Е.Н. 20__ж. «___»__________

2012ж. «___»__________№___ хаттама.

Бұл элективті пәнді оқыту кәсіби қызметтің барлық түрлерін жетілдіруді болжайды. Кәсіби қазақ тілі пәні әлеуметтік - мәдени және кәсіби салалар мен адам қызметінің жағдайларындағы өзара қатынасты орнықтыруға қажетті білім, шеберлік және дағды жиынтығы болып табылатын, қабілет пен жеке тұлғаның бастамшылығы қамтылатын болашақ маманның тілдік кешенді құзыреттілігін қалыптастыруға және дамытуға бағытталады.

Қазіргі уақытта маманның құзыреттілігі кәсіби қызметтің шығармашылық деңгейін қамтамасыз ететін әлеуметтік-коммуникативті қабілетпен сипатталады.

Кәсіби тілдегі коммуникация - әлеуметтік және жағдайлы болып саналады. Өйткені, кез келген қарым-қатынасты маман белгілі бір әлеуметтік-демографиялық сипаттамада коммуникативті жағдай, кәсіби қарым-қатынас мақсаты, тақырып, үндестілік және т.б. компоненттерімен – сәйкес жағдайда кәсіби және әдеби тіл баламасы таңдалуы себепті немесе берілген сол және басқа функциональды тілдер стилінде жүзеге асырады.

Қажетті кәсіби сөйлеу стильді дұрыс таңдай білу тілді меңгеруге мүмкіндік береді. Бұл шеберлік кәсібилік, прагматикалық болып саналады.

Пәннің міндеті

Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттердің:

- ауызша және жазбаша кәсіби сферасында сөйлеу тәртібі мен мәдениетінің деңгейін көтереді;

- кәсіби қызмет саласында қажетті стильдік, әлеуметтік кәсіби білім қалыптасады;

- кәсіби коммуникацияның әртүрлі формалары мен түрлері бойынша сөйлеу тәртібінің стратегиясы мен тактикасы саласында шеберлік икемі болады;.

- курс практикалық бағытта барлық мамандықтар бойынша студенттің кәсіби сөйлеу мәдениеті дағдысын қалыптастырады.

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар қажет:

• 
  практикалық қазақ тілі;
  
• 
  мектептегі қазақ тілі білімі «қанағаттанарлық» деген бағадан кем болмауы;
  
• 
  тіл мәдениеті.
  

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтары келесі пәндерді билингвалды меңгеруі үшін қажет:

• 
  мамандыққа байланысты барлық пәндерді;
  
• 
  мамандық негіздері;
  
• 
  кәсіби саланы тану;
  
• 
  кәсіптің саясаты мен стратегиясы;
  
• 
  іскерилік қазақ тілі;
  
• 
  мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу;
  
• 
  офистік іс;
  
• 
  мамандыққа кіріспе.
  

• 
  кәсіби салалар қызметінің жағдайларындағы өзара қатынасты орнықтыруға;
  
• 
  ресми-іскери қызметінде кәсібилік шеберлік мәденитін танытуда;
  
• 
  болашақ маманның тілдік кешенді құзыреттілігін қалыптастыруға;
  
• 
  қажетті кәсіби сөйлеу стильді дұрыс таңдай білуді дамытуға;
  
• 
  кәсіби білімді билингвалды түрде қолдану үшін.
  

4 Пәннің мазмұны

4.1 Жалпы орта білім негізінде күндізгі оқу түрі

4.2 Орта кәсіптік білім негізінде сырттай оқу түрі

4.3 Практикалық сабақтардың тізімі мен мазмұны

және олардың дамуы. Қазіргі қазақ тілінің ерекшеліктері және қалыптасуы. Кәсіби мәтінмен жұмыс

• 
  1 тақырып. Тілдің түйінді ұғымдары: сөйлеу, кәсіби терминдер, мамандық тілі, мәтін.
  
• 
  2 тақырып. Тіл теориясының салалары және олардың дамуы.
  
• 
  3 тақырып. Семасиология және оның ерекшеліктері.
  
• 
  4 тақырып. Стиль нормасы.
  
• 
  5 тақырып. Мамандық саласындағы терминдер мен ұғымдар
  
• 
  6 тақырып. Дұрыс сөйлеу қағидасы: сөз дәлдігі, тіл тазалығы, сөз әсерлігі, сөз байлығы, сөз талғамы, сөз әдебі.Сөзді дұрыс айту нормалары
  
• 
  7 тақырып. Қоғамдық орындарда тіл әдебін сақтаудың жолдары, тәртібі, этикеті
  
• 
  8 тақырып. Қарым-қатынас жасаудың түрлері. Қатынасымдағы тілдің құзыреті мен коммуникативтік қызметі
  
• 
  9 тақырып. Мамандық тілінің мазмұны мен құрамы.
  
• 
  10-тақырып. Этномәдени айшықтары.
  
• 
  11 -тақырып. Кәсіби сала тақырыбындағы қанатты сөздер, фразеологиялық
  
• 
  тіркестер, мақал-мәтелдер.
  
• 
  12 - тақырып. Кәсіби тілдегі мәтін және оның ерекшеліктері.
  
• 
  13 - тақырып. Кәсіби тілдегі ұлттық реалия мәселелері
  
• 
  14 - тақырып. Жаттығулар
  

• 
  Кәсіби мәтіндер
  
• 
  Кәсіби салаға байланысты мақал-мәтелдер
  
• 
  Тілдік практикаға арналған жаттығулар, тренингілер
  
• 
  Кәсіби сала мамандығы бойынша қанатты сөздердің қазақша-орысша баламалары
  
• 
  Кәсіби сала мамандығы бойынша фразеологиялық тіркестердің қазақша-орысша баламалары
  
• 
  Кәсіби сала тақырыбындағы қанатты сөздердің қазақша-орысша баламалары
  

1. 
   Жұмабаева З.Е. Мемлекеттік кәсіби қазақ тілі дидактикасы. (Құқықтану мамандықтарына арналған оқу құралы.). Павлодар, 2010 ж.
   
2. 
   Оразбаева Ф., т.б. Кәсіби қазақ тілі. (Дәрігер мамандарына арналған оқу құралы.). Алматы, 2007 ж.
   
3. 
   Қожабаева Қ. Кәсіби қазақ тілі.(Автомобильді жөндеу және оған техникалы қызмет көрсету мамандарына арналған оқу құралы.). Астана, 2010ж.
   
4. 
   Ақжанова А., Өтегенова Қ. Кәсіби қазақ тілі. (Экономика, бухгалтерлік есеп және аудит мамандарына арналған оқу құралы.) Астана, 2010ж.
   
5. 
   Төлеуп М.М. Кәсіби бағытталған тілде сөйлеу біліктілігін дамыту: оқу құралы. Алматы, 2005ж.
   

2007ж.

9. 
   Сөз сарасы. Қазақ тілінің ресми-іскери стилі бойын. әдістем. құрал. Астана, 2009ж.
   
10. 
    Өмірзақ Т., Сансызбай Ә. Қазақ тілі. IV деңгей. Астана, 2006ж.
    
11. 
    Зейнуллина А.Ф., Жұмабаева З.Е., Шаһарман А.П., ПазылӘ.Қ. Іскери-
    

Павлодар, 2009ж.

9. 
   Қазақстан Республикасының «Тіл туралы Заңы» (2000 жылдың 13 наурызында шыққан Заң бойынша)
   
10. 
    Мұхамадиева Н.Қ. «Іскерлік қазақ тілі». Астана, 2007 ж.
    

9. Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. – Алматы: Қазақстан, 2001

10. 
    Кеңесбаев І. Қазақ тілінің фразеолог.сөздігі. –Алматы: Ғылым, 1977
    
11. 
    Қазақша-орысша сөздік /50 мыңға жуық сөз /Редакциясын басқарған
    

9. 
   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі /10 томдық/. – Алматы, 1986