Жұмыс бағдарламасы госо рк 07. 008-2001; сд-г08 негізінде құралды

Практикалық сабақтың оқу-әдістемелік нұсқауы

жүктеу 1,14 Mb.

бет	4/6
Дата	14.05.2018
өлшемі	1,14 Mb.
	#12672
түрі	Жұмыс бағдарламасы

1 2 3 4 5 6

6. Практикалық сабақтың оқу-әдістемелік нұсқауы
Сабақ негізінен сұрақтар беру,сол сұрақтарға жазба түрінде жауап беру және сол орындаған тапсырмалардың әрқайсысына есеп беру арқылы жүреді.Семинар сабағы берілген тақырып бойынша студенттің білімін тексеру мақсатында кестеге сай өткізіледі. Студент қарастырылып жатқан мәселеге қатысты өз ойын талқылап, ортаға салады. Өткізілу әдісі негізінен әңгімелесу, сұхбаттасу, дебат, пікірсайыс ретінде өтеді. Пікірсайыс кезінде студенттер екі топқа бөлініп, өз ойларын жарыса ортаға салады. Сабақты бұндай әдіспен өткізу бір жағынан қызық болса, екінші жағынан топтың жұмыла жұмыс істеуіне оң ықпал етіп, студенттердің танымдық көзқарастарын кеңінен аша түседі.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Халық санының өсуі.

Мазмұны: 1. Өткен ғасыр мен қазіргі халық санының өсуі.

2. Табиғи ресурстардың қажеттліктерінің өсуі.

3. Демографиялық ғаламдық проблема.

Әдебиеттер: 15. 55-58 бет, 13. 418-421 бет
Практикалық жұмыс тақырыбы: Орман жамылғысының үлкен дағдарысқа ұшырауы.

Мазмұны: 1. Орманның жалпы қоры.

2. Дамушы елдердегі тропикалық ормандардың құруы.

3. Ормандардың құртылуының орташа жылдық көлемі (карта диаграмма)

Әдебиеттер: Лавров, Гладкий 10-класс оқулығы.Дүниежүзілік экономикалық -әлеуметтік географиясы.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Өнеркәсіп төңкерісі кезіндегі адамның табиғатқа әсері.

Мазмұны: 1. Отын және минералды ресурстардың өндірісінің қарқынды өсуі.

2. Жерлерді пайдалану және орманды кесу.

3. Өсімдік және жануарлар әлемінің құртылуы.

4. Теңздер мен мұхиттардағы балық кәсібінің қарқындылығы.

Әдебиеттер: 5. 274-275 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Ғылыми-техникалық төңкеріс кезеңіндегі адамның табиғатқа әсері.

Мазмұны: 1. Теңіз кеме қатынасының күрт өсуі.

2. Экологиялық проблеманың ғаламдық проблемаға айналуы.

Әдебиеттер: 5. 274-275 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Қайта қалпына келмейтін табиғи ресурстар.

Мазмұны: 1. Отын ресурстары: мұнай, газ, көмір.

2. Минералды рудалар: темір, мыс, алюминий т.б.

Әдебиеттер:
Практикалық жұмыс тақырыбы: Адамның атмосфераға жасайтын ықпалы.

Мазмұны: 1. Жер атмосферасына көміртегінің ғаламдық келіп түсуі (таблица)

2. Жер атмосферасына көміртегі лақтырындыларын көп шығаратын елдер.

3. Атмосфераның өндірістік қалалық ластануы және әкелетін факторы.

Әдебиеттер: 13. 84 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Теңіздер мен мұхиттар.

Мазмұны: 1. Теңіз ортасының мұнаймен ластануының басты көздері.

2. Теңіз танкерлерінің ірі апаттары.

3. Дүниежүзілік мұхиттың ластануы.

Әдебиеттер: 13. 80-85 бет, 1. 150-160 бет, Атлас 48 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Адам әрекетінің гидросфераға ықпалы.

Мазмұны: 1. Ағынды сулардың тастандысының жылдық көлемі.

2. Ағынды сулар классификациясы және дүниежүзі бойынша күшті ластанған өзендер, оның факторлары.

3. Су ресурстары.

Әдебиеттер: 13. 77 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Адамның әрекетінің литосфераға ықпалы

Мазмұны: 1. Тұрмыс қалдықтарын көп шығаратын елдер

2. Радиоактивтік ластану, ормандар тығырығы, жайылымдар құнарсыздану факторлары

3. Өзен ағысының қысқаруы және топырақтың қышқылдануы, сорлануы, азықтық заттарын жоғалту факторлары

Әдебиеттері: 13. 752 бет, Атлас 48 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Жер ресурстарын пайдаланудағы экологиялық проблемалар.

Мазмұны: 1. Дүниежүзі жерлерінің құнарсыздануы.

2. Жерлердің кешенді бұзылуы және оған соқтыратын факторлар.

3. Су және жер эрозиясы және оған соқтыратын факторлар.

Әдебиеттер: 13. 47,49,51 бет (16, 18-суреттер), Атлас 48-бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Адам әрекетінің биосфераға ықпалы

Мазмұны: 1. Соңғы 1600 жылдағы Жердің түрлі алуантүрліліктің құрылуы

2. Құртылған және құртылу қаупінің алдында тұрған түрлер саны

3. Қоршаған ортаның адам әрекеті арқылы құнарсыздану процесінің даму аймақтары

Әдебиеттер: 13. 80 бет, Атлас 48 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Жер шарының жер қоры.

Мазмұны: 1. Жер қорының құрылымы.Әрбір материктерге жер қорының құрылымын көрсететін диаграммалар тұрғызу.

2. Табиғи зоналардың игерілу дәрежесі. Материктерді алуан түрлі табиғи жағдайлар дәрежесі бойынша және адамдардың табиғи зоналарды игеруге арналған аса жоғары және аса төмен жағдайлардың таралуы дәрежесі бойынша салыстыру.

Әдебиеттер: Пашканг 195-197 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: АЭС-тың қоршаған ортаға әсері

Мазмұны: 1. Дүниежүзі бойынша атом энергоблоктарының сандық мөлшері

2. Дүниежүзі атом электр станцияларының орналасуы

3. Дүниежүзі елдері мен аймақтары бойынша АЭС қуаттылығының таралып орналасуы

Әдебиеттер: 13. 228-230 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Шөлдену

Мазмұны: 1. Жер ресурстарының тарылуы. Елдер топтары бойынша халықтың жан басына шаққандағы өңделетін жердің көлемінің өзгеруі.

2. Шөлдену ареалы (Дүниежүзілік кескін картаға биоклиматтық зоналар шекараларын салу- субаридті, семиаридті, аридті, экстрааридті)

3. Әрбір биоклиматтық зоналарды шөлдену қауіптілігіне байланысты бағалау(жай, жоғары,өте жоғары)

Әдебиеттер: 15. 98-103 бет.
Практикалық жұмыс тақырыбы: Адамның биосфераға әсер етуінің экологиялық формалары.

Мазмұны: 1. Көлік ықпалы

2. Акклимитизация

3. Ландшафтардың өзгеріске түсуі

4. Фаунаның синантоптыққа ұшырауы

Әдебиеттер: 2. 458-476 бет.
7. ОЖСӨЖ-нің өткізудің әдістемелік нұсқауы
ОЖСӨЖ 2 бағытта өткізіледі: берілген тапсырмаларды орындау және тексеру. ОЖСӨЖ практикалық сабақ ретінде өтіледі. Сабақ негізінен сұрақтар беру,сол сұрақтарға жазба түрінде жауап беру және сол орындаған тапсырмалардың әрқайсысына есеп беру арқылы жүреді.ОЖСӨЖ сабағы берілген тақырып бойынша студенттің білімін тексеру мақсатында кестеге сай өткізіледі. Студент қарастырылып жатқан мәселеге қатысты өз ойын талқылап, ортаға салады. Өткізілу әдісі негізінен әңгімелесу, сұхбаттасу, дебат, пікірсайыс ретінде өтеді. Пікірсайыс кезінде студенттер екі топқа бөлініп, өз ойларын жарыса ортаға салады. Сабақты бұндай әдіспен өткізу бір жағынан қызық болса, екінші жағынан топтың жұмыла жұмыс істеуіне оң ықпал етіп, студенттердің танымдық көзқарастарын кеңінен аша түседі. ОЖСӨЖ мазмұнынына сай негізгі міндеттерін қамту мақсатында студентке қосымша сұрақ қойылып, сабақтың негізгі мақсаты толық ашылады.

ОЖСӨЖ 1

Тақырыбы: Адам және биосфера

Мақсаты: Адам мен биосфераның маңызын ұғындыру

Бақылау сұрақтары:

1.Биосфера деген не?

2.Адамның биосфераға әсері қандай?

3. Биосфераға қандай факторлар әсер етеді?

Әдебиеттер:3. 37-40 бет, 5. 88-95 бет.
ОЖСӨЖ 2

Тақырыбы:Болашақ демографиялық жарылыс және демографиялық проблемалар мен экологиялық ахуал.

Мақсаты: Демографиялық жарылыстың демографиялық проблемаларды шешудегі рөлін ұғындыру

Бақылау сұрақтары: 1. Демографиялық жарылыс деген не?

2. Демографиялық проблемалардың экологияға әсері қандай?

3. Демографиялық жағдайды түзету үшін қандай саясатты қолдау керек?

Әдебиеттер: 13. 418-421 бет, 12. 393-394 бет, 8. 163-174 бет.
ОЖСӨЖ 3

Тақырыбы: Экономикалық даму және табиғи ортаға әсер ету

. Мақсаты: Экономикалық дамудың табиғи ортаға әсерін анықтау

Бақылау сұрақтары:

1. Экономикалық даму деген не?

2.Экономикалық даму деңгейі қай мемлекеттерде жоғары?

Әдебиеттер: 1. 27-30-35 бет, 4. 297-300 бет, 6. 68-70 бет, 6. 215-216 бет.
ОЖСӨЖ 4

Тақырыбы: Техногенез және оның қоршаған ортаға әсері.

Мақсаты:Техногенездің қоршаған ортаға әсерін анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Техногенез деген не?

2. Қоршаған орта техногенез әсерінен қалай өзгереді?

3. Қоршаған ортаны қалай қорғау керек?

Әдебиеттер: 7. 489-490 бет, 2. 448-458 бет.
ОЖСӨЖ 5

Тақырыбы: Жер қойнауын пайдалану және оның жай-күйін бағалау.

Мақсаты: Жер қойнауын пайдаланудың маңызын анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Жер қойнауын пайдаланудың тиімді жолдары қандай?

2. Жер қойнауын бағалау жолдары қандай?

Әдебиеттер: 14. 463-467 бет.
ОЖСӨЖ 6

Тақырыбы: ҒТР-дың экологиялық мазмұны

Мақсаты: ҒТР-дың экологиялық маңызын анықтау

Бақылау сұрақтары:

1. ҒТР деген не?

2. ҒТР экологияға қалай әсер етеді?

3. Экологияның ҒТР арқылы өзгеруі?

Әдебиеттер: 5. 81-87 бет.
ОЖСӨЖ 7

Тақырыбы: Отын-энергетика ресурстары.

Мақсаты: Отын-энергетика ресурстарының маңызын ұғындыру

Бақылау сұрақтары:1. Отын-энергетика ресурстарының маңызы неде?

2. Отын-энергетика ресурсының экономикалық маңызы қандай?

Әдебиеттер: 14. 496-500 бет.
ОЖСӨЖ 8

Тақырыбы: Адамзатты ресурстармен қамтамасыз ету проблемалары Мақсаты: Адамзаттың ресурстармен қамтамасыз ету проблемаларымен таныстыру

Бақылау сұрақтары: 1. Ресурстармен қамтамасыз етілу проблемалары қандай?

2. Су ресурстары қай аймақта жеткіліксіз?

3. Орман ресурстары жетіспейтін аймақтар қандай?

Әдебиеттер: 6. 224-230 бет.
ОЖСӨЖ 9

Тақырыбы: Атмосфераның антропогендік ластануының негізгі көздері Мақсаты: Атмосфераның антропогендік ластану деңгейімен таныстыру

Бақылау сұрақтары: 1. Атмосфераның ластануына не әсер етуде?

2. Атмосфераның антропогендік ластануы деген не?

Әдебиеттер: 1. 27-30 бет, 6. 68-70 бет, 7. 483-486 бет, 9. 28-35 бет.
ОЖСӨЖ 10

Тақырыбы: Жердің озон қабаты жағдайы

Мақсаты: Жердің озон қабаты жағдайына сипаттама беру

Бақылау сұрақтары: 1. Озон қабаты неліктен жұқаруда?

2. Озон тесігі қай жылы пайда болды?

3. Озон тесігін алғаш рет қай аймақта байқалды?

Әдебиеттер: 1. 35-41 бет, 4. 300-302 бет, 8. 88-90 бет, 9. 35-42 бет, 11. 100 бет, 6. 96-101 бет.
ОЖСӨЖ 11

Тақырыбы: Құрлық суларының ластануы

Мақсаты: Құрлық суларының ластану деңгейін анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Құрлық сулары неліктен ластануда?

2. Қандай құрлықта су деңгейі ластануы бойынша жоғары болды?

3. Құрлық суларын тазарту жолдары қандай?

Әдебиеттер: 1. 91-96 бет, 5. 375-378 бет.

ОЖСӨЖ 12

Тақырыбы: Сулардың ластану табиғаты. Биологиялық, химиялық, физикалық ластану.

Мақсаты: Сулардың ластану табиғатын анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Судың биологиялық ластану деген не?

2. Судың химиялық ластану деген не?

3. Судың физикалық ластану деген не?

Әдебиеттер: 4. 320-324 бет, 5. 378-386 бет, 6. 118-120 бет.
ОЖСӨЖ 13

Тақырыбы: Табиғат суларының экологиялық, органикалық, химиялық себеп-салдары.

Мақсаты: Табиғат суларының экологиялық, органикалық, химиялық себеп-салдарын анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Табиғат суларын қалай тазартуға болады?

2. Судың органикалық құрамы қандай?

Әдебиеттер: 6. 128-130 бет, 1. 145-150 бет.
ОЖСӨЖ 14

Тақырыбы: Дүниежүзілік мұхиттың мұнаймен ластануы.(Ю.И.Монин бойынша) Дүниежүзілік мұхиттың ластануы және өзін-өзі ретке келтіруі.

Мақсаты: Дүниежүзілік мұхиттың мұнаймен ластануына сипаттама беру

Бақылау сұрақтары: 1. Мұхиттың мұнаймен ластануы қалай жүреді?

2. Мұхитты мұнайдан қалай тазартуға болады?

3. Мұнаймен ластанған аудандар қандай?

Әдебиеттер: 13. 80-81 бет.
ОЖСӨЖ 15

Тақырыбы: Жер ресурстарына жасалатын қысым

Мақсаты: Жер ресурстарына жасалатын қысымды анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Жер ресурстарына қандай қысым жасалуда?

2. Жер ресурстарын қорғау жорлдары қандай?

3. Жер ресурстарына қандай ресурстар кіреді?

Әдебиеттер: 7. 490-492 бет, 4. 328-330 бет.
ОЖСӨЖ 16

Тақырыбы: Дүниежүзі топырағының құнарсыздануының таралуы

Мақсаты: Дүниежүзі топырағының құнарсыздануының таралуын анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Топырақ эрозиясы деген не?

2. Эрозия түрлері қандай?

3. Су эрозиясы қалай әсер етеді?

Әдебиеттер: 1. 190-192 бет.
ОЖСӨЖ 17

Тақырыбы: Жерлер өнімділігі проблемасы

Мақсаты: Жерлер өнімділігі проблемасымен толық таныстыру

Бақылау сұрақтары: 1. Жерлер өнімділігі неге тәуелді?

2. Жер өнімін қалай көбейтуге болады?

3. Жер өнімділігі проблемасын қалай шешуге болады?

Әдебиеттер: 14. 427-433 бет, 9. 224-231 бет.
ОЖСӨЖ 18

Тақырыбы: Радиоактивті ластану

Мақсаты: Радиоактивті ластануды анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Радиоактивті ластану деген не?

2. Радиоактивті ластануды қалай алдын-алуға болады?

3. Радиациялық ластану деген не?

Әдебиеттер: 10. 196-202 бет.
ОЖСӨЖ 19

Тақырыбы: Адам әрекеті барысындағы популяцияның табиғи құрылымының өзгеруі

Мақсаты: Адам әрекеті барысындағы популяцияның табиғи құрылымының өзгеруін анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Популяция деген не?

2. Адам әрекеті популяцияға қалай әсер етеді?

3. Популяцияны сақтау жолдары қандай?

Әдебиеттер: 8. 114-124 бет.
ОЖСӨЖ 20

Тақырыбы: Адам әрекетіне байланысты түрлердің жойылу себебі: жаңа түрлердің қоныстануының экожүйеге ықпалы

Мақсаты: Адам әрекетіне байланысты түрлердің жойылу себебі: жаңа түрлердің қоныстануының экожүйеге ықпалын анықтау

Бақылау сұрақтары: 1.Түрлердің жойылуына не әсер әтеді?

2. Түрлерді сақтау жолдары қандай?

3. Биологиялық алуантүрліліктің жойылуы ненің әсерінен болуда?

Әдебиеттер: 6. 173-179 бет.
ОЖСӨЖ 21

Тақырыбы: Орман жамылғысының құртылуы мен деградациясы

Мақсаты: Орман жамылғысының құртылуы мен деградациясын анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Орман жамылғысын қорғау жолдары қандай?

2. Деградация деген не?

3. Ормандарды қалай қорғауға болады?

Әдебиеттер: 1. 249-252 бет.
ОЖСӨЖ 22

Тақырыбы: Ормандар мен өсімдіктер бірлестігіне антропогендік фактордың әсері.

Мақсаты: Ормандар мен өсімдіктер бірлестігіне антропогендік фактордың әсерін анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Ормандарға антропогендік фактор қалай әсер етеді?

2. Өсімдіктер бірлестігін қалай қорғауға болады?

Әдебиеттер: 4. 358-360 бет, 13. 66-68 бет.
ОЖСӨЖ 23

Тақырыбы: «Бай» және «кедей» елдер проблемасы

Мақсаты: «Бай» және «кедей» елдер проблемасына тоқталу

Бақылау сұрақтары: 1. Бай елдердің проблемасы қандай?

2. Кедей елдердің проблемасы қандай?

Әдебиеттер: 13. 178-181 бет.
ОЖСӨЖ 24

Тақырыбы: Экожүйенің жағдайына және адамның денсаулығына пестицидтердің ықпалы

Мақсаты: Экожүйенің жағдайына және адамның денсаулығына пестицидтердің ықпалын анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Адам денсаулығына пестицидтер қалай әсер етеді?

2. Пестицидтер деген не?

3. Экожүйені пестицидтерден қалай сақтауға болады?

Әдебиеттер: 6.78-81 бет.
ОЖСӨЖ 25

Тақырыбы: Жаппай қырып-жоюдағы қарудың әсері

Мақсаты: Жаппай қырып-жоюдағы қарудың әсерін анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Жаппай қырып-жою деген не?

2. Қарусыздану шаралары қалай жүзеге асуда?

3. Қарусыздану саясатын қолдайтын мемлекеттер қандай?

Әдебиеттер: 4. 389-391 бет.
ОЖСӨЖ 26

Тақырыбы: Химиялық қауіпті нысандардағы апаттар барысындағы негізгі қауіптіліктер. Атмосферадағы радиоактивті ластану.

Мақсаты: Химиялық қауіпті нысандардағы апаттар барысындағы негізгі қауіптіліктер. Атмосферадағы радиоактивті ластануды анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Радиоактивті ластану деген не?

2. Химиялық қауіпті нысандардағы апаттар барысындағы негізгі қауіптіліктер қандай?

Әдебиеттер: 8. 134-160 бет, 6. 85-88 бет.
ОЖСӨЖ 27

Тақырыбы: Атмосфераны сақтау

Мақсаты: Атмосфераны сақтаудың негізгі жолдарымен танысу

Бақылау сұрақтары: 1. Атмосфераны қалай сақтауға болады?

2. Атмосфераның ластануы ненің әсерінен болады?

Әдебиеттер: 8. 76-79 бет, 3. 76-91 бет.
ОЖСӨЖ 28

Тақырыбы: Литосфераны, жерлерді қорғау.

Мақсаты: Литосфераны, жерлерді қорғаудың негізгі жолдарымен танысу

Бақылау сұрақтары: 1. Литосфераны қалай қорғауға болады?

2. Жерлерді қорғау қалай жүзеге асады?

Әдебиеттер: 3. 108-113 бет, 8. 104-109 бет.
ОЖСӨЖ 29

Тақырыбы: Гидросфераны сақтау

Мақсаты: Гидросфераны сақтаудың жолдарымен танысу

Бақылау сұрақтары: 1. Гидросфера қалай қорғалу керек?

2. Гидросфера деген не?

Әдебиеттер: 3. 91-108 бет, 8. 96-104 бет.
ОЖСӨЖ 30

Тақырыбы: Техногендік және экологиялық апаттардың әрекеті әсері

Мақсаты: Техногендік және экологиялық апаттардың әрекеті әсерін анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Техногендік апат деген не?

2. Экологиялық апат деген не?

Әдебиеттер: 4. 392-398 бет.

ОЖСӨЖ 31

Тақырыбы: Табиғатты тиімді және тиімсіз пайдалану.Табиғатты қорғау

Мақсаты: Табиғатты тиімді және тиімсіз пайдалану.Табиғатты қорғауды анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Табиғатты тиімді пайдалану деген не?

2. Тиімсіз пайдалану неге әкеледі?

Әдебиеттер: 16. 9-10 бет

ОЖСӨЖ 32

Тақырыбы: Транспорт коммуникацияларының қоршаған ортаға әсері

Мақсаты: Транспорт коммуникацияларының қоршаған ортаға әсерін анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Транспорт қоршаған ортаға қалай әсер етеді?

2. Транспорттың кері әсерін қалай алдын-алуға болады?

Әдебиеттер: 16. 136-140 бет

ОЖСӨЖ 33

Тақырыбы: Адамзаттың ғаламдық проблемаларының түрлері және оларға сипаттама

Мақсаты: Адамзаттың ғаламдық проблемаларының түрлері және оларға сипаттама беру

Бақылау сұрақтары: 1. Ғаламдық проблема деген не?

2. Оның түрлері қандай?

Әдебиеттер: 13.388-390 бет.

ОЖСӨЖ 34

Тақырыбы: Табиғатты тиімді пайдалану және қорықтар ұйымдастыру

Мақсаты: Табиғатты тиімді пайдалану және қорықтар ұйымдастыруды анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Қорық деген не?

2. Қорықтың маңызы қандай?

Әдебиеттер: 16. 179-184 бет

ОЖСӨЖ 35

Тақырыбы: Ғаламдық геоэкологиялық проблемалардың әлеуметтік-экономикалық себептері

Мақсаты: Ғаламдық геоэкологиялық проблемалардың әлеуметтік-экономикалық себептеріне тоқталу

Бақылау сұрақтары: 1. Ғаламдық проблемалардың шешілу жолдары қандай?

2. Геоэкологиялық проблемаларды қалай шешуге болады?

Әдебиеттер: 16.195-201 бет

ОЖСӨЖ 36

Тақырыбы: Басты ғаламдық экологиялық проблемалар

Мақсаты: Басты ғаламдық экологиялық проблемаларға анықтау

Бақылау сұрақтары: 1. Басты ғаламдық проблемаға не жатады?

2. Оларды шешу жолдар қандай?

Әдебиеттер: 16. 191-194 бет

жүктеу 1,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6