4 Пәннің мазмұны
4.1 Пәннің тематикалық мазмұны
Күндізгі орта білім мектеб базасымен
|
|
№ п/п
|
Тақырыптардың атаулары
|
Сағаттар саны
|
|
Дәріс
|
практ.
|
СӨЖМ
|
СӨЖ
|
|
|
1
|
Кіріспе.
|
|
|
|
|
|
2
|
Тұтас ортаның негізгі сипаттамалары
|
2
|
2
|
4
|
4
|
|
3
|
Гидростатика негіздері
|
2
|
2
|
4
|
4
|
|
4
|
.Сұйық кинематикасы мен динамикасының жалпы түсыныктері
|
1
|
|
3
|
2
|
|
5
|
Тұтас орта механикасының негізгі теоремаларын қолдану
|
1
|
2
|
2
|
3
|
|
6
|
Құбырдағы сұйықтың ағысы
|
2
|
2
|
4
|
4
|
|
7
|
Жергілікті кедергілі құбырлардағы гидравликалық есептеулер
|
2
|
3
|
4
|
4
|
|
8
|
Сұйықтың тесік пен қондырғы арқылы ағуы
|
2
|
|
4
|
4
|
|
9
|
Сұйықтың қалыптаспаған үші Бернулли интегралы
|
2
|
2
|
2
|
3
|
|
10
|
Арынды құбырларды гидравликалық есептеу
|
1
|
2
|
|
2
|
|
Барлығы:
| 15 |
15
|
30
|
30
|
|
Жоғары кәсіби білім базасы бойынша кешкі оқу
|
|
№ п/п
|
Тақырыптардың атаулары
|
Сағаттар саны
|
|
Дәріс
|
практ.
|
СӨЖМ
|
СӨЖ
|
|
1
|
Кіріспе.
|
0,5
|
|
|
|
|
2
|
Тұтас ортаның негізгі сипаттамалары
|
0,5
|
1
|
0,5
|
5
|
|
3
|
Гидростатика негіздері
|
1
|
0,5
|
0,5
|
5
|
|
4
|
.Сұйық кинематикасы мен динамикасының жалпы түсыныктері
|
0,5
|
1
|
1
|
7
|
|
5
|
Тұтас орта механикасының негізгі теоремаларын қолдану
|
1
|
0,5
|
1
|
6
|
|
6
|
Құбырдағы сұйықтың ағысы
|
0,5
|
1
|
0,5
|
7
|
|
7
|
Жергілікті кедергілі құбырлардағы гидравликалық есептеулер
|
1
|
1
|
0,5
|
7
|
|
8
|
Сұйықтың тесік пен қондырғы арқылы ағуы
|
0,5
|
1
|
0,5
|
6
|
|
9
|
Сұйықтың қалыптаспаған үші Бернулли интегралы
|
1
|
1
|
0,5
|
5
|
|
10
|
Арынды құбырларды гидравликалық есептеу
|
1
|
0,5
|
1
|
6
|
|
Барлығы:
| 7,5 | 7,5 |
6
|
54
|
|
Орта кәсіби білім базасы бойынша сырттай оқу
|
|
№ п/п
|
Тақырыптардың атаулары
|
Сағаттар саны
|
|
Дәріс
|
практ.
|
СӨЖМ
|
СӨЖ
|
|
1
|
Кіріспе.
|
0,5
|
|
|
|
|
2
|
Тұтас ортаның негізгі сипаттамалары
|
0,5
|
0,5
|
|
8
|
|
3
|
Гидростатика негіздері
|
0,5
|
0,5
|
|
8
|
|
4
|
.Сұйық кинематикасы мен динамикасының жалпы түсыныктері
|
1
|
1
|
|
7
|
|
5
|
Тұтас орта механикасының негізгі теоремаларын қолдану
|
0,5
|
0,5
|
|
7
|
|
6
|
Құбырдағы сұйықтың ағысы
|
0,5
|
1
|
|
7
|
|
7
|
Жергілікті кедергілі құбырлардағы гидравликалық есептеулер
|
0,5
|
0,5
|
|
7
|
|
8
|
Сұйықтың тесік пен қондырғы арқылы ағуы
|
0,5
|
0,5
|
|
7
|
|
9
|
Сұйықтың қалыптаспаған үші Бернулли интегралы
|
0,5
|
0,5
|
|
7
|
|
10
|
Арынды құбырларды гидравликалық есептеу
|
1
|
1
|
|
8
|
|
Барлығы:
| 6 | 6 |
|
78
|
|
4.2 Пәннің тақырыптарының мазмұны
1 Тақырып Кіріспе. Жалпы гидравлика» курсының мазмұны және оның мұнай-газ ісінің салалық пәндерімен байланысты. Гидравликаның ғылыми пән ретінде даму тарихы.
2 Тақырып Тұтас ортаның негізгі сипаттамалары. Нақты ортаның құрылысы мен тұтас ортаның моделі. Тұтас орта бөлшектерінің үдеуі. Тұтас орта бөлшектеріне әрекет ететің күштер: массалық және беттік күштер.
3 Тақырып Гидростатика негіздері. Сұйықтық анықтамасы. Абсолют қысым, артық қысым және ваккум. Тынышталған сұйық тепе-теңдігінің теңдеуі. Қысымның тынышталған сығылмайтың біркелкі сұйықта таралуы. Паскаль заңы. Қатынас ыдыстар. Гидравликалық пресс жұмысының принципі. Сұйықтық жазық бетке түсіретін қысымы. Сұйықтық қисық сызықты қабырғаға түсіретін қысымы. Архимед заңы. Денелердің қалқуы.
4 Тақырып Сұйық кинематикасы мен динамикасының жалпы түсініктері. Жылдамдық пен үдеу өрістері. Ағын сызығы және сұйық бөлшектерінің траекториясы. Ағын түтікшесі. Көлемдік, массалық және салмақтық шығындар. Мінсіз және тұтқыр сұйық. Тұтқыр сұйық үшін Нютонның ішкі үйкеліс заңы. Бейнютондық сұйықтар. Бейнютондық сұйық үшін Бингам моделі. Тұтқыр сұйық ағысының ламинарлық және турбуленттік режимдері. Ламинарлық режимнен турбуленттік режиге өту. Рейнольдстің сындарлық саны.
5 Тақырып Тұтас орта механикасының негізгі теоремаларын қолдану. Жылжымалы көлемнің интегралдық сипаттамалары. Бақылаушы бет туралы түсінік. Массаның сақталу заңы. Сұйықтық шығыны және құбырдағы ағыстың орташа жылдамдығы. Қозғалыс мөлшерінің өзгеру заңы. Ыдыстан ағып шыққан сорғаламаның реактивті күші. Кинетикалық энергияның өзгеру заңы. Бернулли теңдеуі. Бернулли теңдеуінің әр түрлі жазылу формалары. Бардо-Карно теоремасы. Гидродинамикалық ұқсастық.
6 Тақырып Құбырдағы сұйықтық ағысы. Ламинарлық режимді кезіндегі ағынды жылдамдықтың таралуы. Құбырдағы ағыстың ламинарлық режимінің Хаген-Пуазейль кедергі заңы. Тұтқыр пластикалық сұйық ағысында жылдамдықтың таралуы. Құбырдағы тұтқыр пластикалық сұйық ағыста арынның ысырабы мен шығыны. Гидравликалық кедергі коэффициенті. Дарси-Вейсбах формуласы. Гидравликалық тегіс және кедір-бүдір құбырлар. Никурадзе тәжірибелері. Турбуленттік ағында жылдамдықтың таралуы. Турбуленттік ағындағы ағын ысырабы коэффициентін анықтайтың эмпирикалық формулалар. Бұрғылау бағанындағы бұрғылау ерітіндісі ағысындағы арын ысырабын есептеу. Мұнай құбырының ұзындығы бойынша арын ысырабын есептеу.
7 Тақырып Жергілікті кедергілі құбырлардағы гидравликалық есептеулер
Жергілікті кедергілер түрі және жергілікті кедергілердегі арынның ысырабын анықтау. Жергілікті кедергілер коэффициентінің сандық мәндерінің мысалдары. Жергілікті кедергіні құбырдың эквиваленттік ұзындығының гидравликалық кедергісі әдісімен анықтау. Бұрғылау процесінде қашауды жуатын сұйық арынының ысырабы.
8 Тақырып Сұйықтық тесік пен қондырғы арқылы ағуы. Сұйықтық тесік арқылы ағу жылдамдығы мен шығынын анықтау. Сұйықтық тесік арқылы ағу кезіндегі сығу, жылдамдық, шығын коэффициенттері және оларды анықтау формулалары. Сұйықтық қондырғы арқылы ағысы, қондырғының әр түрлі формалары. Сұйықтық қондырғы арқылы ағу кезіндегі сығу, жылдамдық, шығын коэффициенттері және оларды анықтау формулалары.
9 Тақырып Сұйықтық қалыптаспаған қозғалысы үшін Бернулли интегралы. Сұйықтық қалыптаспаған қозғалысының Бернулли интегралы. Бернулли интегралын сұйықтық қалыптаспаған ағыстарына қолдану мысалдары. Гидравликалық соққы. Жуковский формуласы.
10 Тақырып Арынды құбырларды гидравликалық есептеу. Құбырлардың арындық сипаттамалары. Негізгі есептеу формулалары. Қарапайым құбыр. Күрделі құбыр.
4.3 Практикалық сабақ тақырыптарының тізбесі және мазмұны
Тақырып «Су, мұнай және газ қасиеттері» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып «Гидростатика» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып «Сұйық пен газ ағынының параметрлерін анықтау» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып Тұтас орта механикасының негізгі заңдарын қолдануға» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып Тегіс және кедір-бұдыр құбырлардың гидравликалық кедергісін есептеу» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып «Жергілікті кедергілі құбырларды есептеу» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып «Мұнай құбырының сызықтық бөлікшесін гидравликалық есептеу» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып «Бұрғылау ұңғымасын жууды гидравликалық есептеу» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып «Тесіктер арқылы ағу» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
ақырып «Қондырғы арқылы ағу» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып «Қалыптаспаған ағыстар мен гидравликалық соққы үшін Бернулли интегралы» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
Тақырып «Күрделі құбырды есептеу» тақырыбына бақылау сұрақтары және есептер шығару.
4.4 Студенттерге арналған өздік жұмыстарының мазмуны
4.4.1 СӨЖдің мақсаты – үйге берілген тапсырмаларді және курстың кейбір тақырыптарын студенттер өзеркілік дайындау және оқу.
Жалпы орта білім негізіндегі күндізгі оқыту формасы
|
|
СӨЖ түрі
|
Есептің формасы
|
Бақылау түрлері
|
Сағат көлемі
|
1
|
Дәрістік сабаққа дайындалу
|
Дәрістердің конспекті
|
Сабаққа қатынасу
|
4
|
2
|
Тәжірибелік сабаққа дайындалу, үй жұмысын орындау
|
Шығарылған есептер
|
Есептерді қорғау
|
6
|
3
|
Өздык жұмыстарын орындау
|
Реферат
|
қабылдау
|
8
|
4
|
Аудиториялық сабақта қарастырылмаған материалдарды оқу
|
Конспект
|
Конспектті тексеру
|
8
|
5
|
Межелік бақылауға дайындық
|
|
РК1, РК2
|
4
|
|
Барлығы:
|
30
|
Жоғары білім негізінде кешкі оқыту формасы
|
|
|
СӨЖ түрі
|
Есептің формасы
|
Бақылау түрлері
|
Сағат көлемі
|
|
1
|
Тәжірибелік сабаққа дайындалу, үй жұмысын орындау
|
Шығарылған есептер
|
Есептерді қорғау
|
25
|
|
2
|
Аудиториялық сабақта қарастырылмаған материалдарды оқу
|
Конспект
|
Конспектті тексеру
|
25
|
|
3
|
Межелік бақылауға дайындық
|
|
РК
|
4
|
|
|
Барлығы:
|
54
|
|
Орта кәсіби білім негізіндегі сырттай оқыту формасы
|
|
СӨЖ түрі
|
Есептің формасы
|
Бақылау түрлері
|
Сағат көлемі
|
1
|
Тәжірибелік сабаққа дайындалу, үй жұмысын орындау
|
Шығарылған есептер
|
Есептерді қорғау
|
18
|
2
|
Бақылау жұмысын орындау
|
Бақылау жұмысы
|
Бақылау жұмысы қорғау
|
32
|
3
|
Аудиториялық сабақта қарастырылмаған материалдарды оқу
|
Конспект
|
Конспектті тексеру
|
18
|
4
|
Межелік бақылауға дайындық
|
ауызша
|
РК
|
10
|
|
Барлығы:
|
78
|
4.4.2 Студентін өзара оқитын тақырыптардың тізімі
1 Тақырып Кіріспе. Сұйықтың және газдың негізгі физикалық қасиеттері. Бейньютондық сұйығы. Екіфазды орта. Ағын аэрация. Кавитация.
Әдебиет: [3] § 1.1 – § 1.6.
2 Тақырып Гидростатика негіздері. Сұйықтың тепе-теңдігінің дифференциалды теңдеуы. Сұйықтың жазықтық бетінінің күш қысымы. Пьезометрліқ биыктігі, вакуумметрліқ биыктігі немесе вакуумның биыктігі. Потенциалды арын. Әдебиет: [3] § 1.6 – § 1.8.
3 Тақырып Сұйықтың қозғалыс заңы. Жылдамдығының таралуы. Сұйықтың деформациялы және айналмалы қозғалысы. Сығылмайтын жылжып бара жатқан сұйықтың дифференциал түрдегі теңдеуы. Гидродинамикалық қысымы. Бернулли теңдеунің геометриялық және энергетикалық интерпретациясы. Әдебиет: [3] Глава 3. § 1.1, § 3.10, § 3.12.
4 Тақырып Гидродинамикалық ұқсастығы. Физикалық және математикалық үлгілеу. Динамикалық ұқсастыгының критерийлары. Кинематикалық ағынның параметрлеры. Гидравликалы құбылыстардың үлгілеулеріне негізгі нұсқаулар. Әдебиет: [3] Глава 16. § 16.1 – § 16.4.
5 Тақырып Жергілікті гидравликалық жоғалуы. Ағын кенет кеңейгендегі арынның жоғалуы. Борда формуласы. Құбыр тарылғандағы жағдайдағы параметрлердің өзгерістері. Сұйықтың құбырға кірер кезі. Диафрагма. Ағынның бұрылысы. Әдебиет: [3] Глава 4, § 4.15 – § 4.18.
6 Тақырып Сұйықтың тесіктен және саптама арқылы ағуы. Сұйықтың кішкене тесіктен атмосфераға ағу. Торричелли формуласы. Жылдамдықтың коэффициенты. Тесіктегі шығынның коэффициенты. Деңгей астына ағу (батырылған ағу). Кышкене және үлкен тесіктердің ұғымы. Саптамадан аққан кезінде вакуумды есептеу. Әдебиет: [3] Глава 10, § 10.1 – § 10.8.
7 Тақырып Әрі түрлі режимдегі құбырдағы сұйықтың қозғалысы. Вейсбах-дарси формуласы. Гидравликалық диаметрі. Гидравликалық теп-тегіс құбырлар, квадраттылы алдындағы облысының кедергілер, квадраттылы облысының кедергілер және олардың шектілік Рейнольдс саны. Шези формуласы. Шези коэффициенты. Шығын және жылдамдықтың модулі. Әдебиет: [3] Глава 4, § 4.9 – § 4.11.
8 Тақырып Құбырлардың арынды мінездемелері. Ұзын құбырлардың бір-бірімен кезектесе жалғауысының және параллельді жалғауының есептеуы. Құбырлардың мінездемелерін құрастыру. Әдебиет: [4 ] Глава 15, § 71- § 74.
9 Тақырып Құбырлардағы гидравликалық соққы. Инерциялық арын, бірөлшемдік бірғалыпсыз қозғалыс. Гидросоққының физикалық картинасы. Серпімділі дефформациянлы сұйықтың жылдамдықтың тарауы. Толықсыз гидросоққы. Әдебиет: [1] Глава 9, § 9.8 – § 9.12.
4.4.3 «Жалпы гидравлика» пәні бойынша 050708 «Мұнайгаз ісі» – мамандығының оқу жұмыс жоспарынан көшірмесі
|
Оқу формасы
|
Бақылау формасы
|
Сағат көлемі
|
Курс және семестр бойынша таралған сағат көлемі
|
жалпы
|
|
Емт.
|
барлығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
Дәр.
|
Пр.
|
Лаб
|
СӨЖМ
|
СӨЖ
|
1
|
Күндізгі оқу ЖОБ бойынша
|
3
|
90
|
|
|
3 семестр
|
|
60
|
30
|
15
|
15
|
|
30
|
30
|
2
|
Кешкі оқу ЖМБ
|
Емт.
|
75
|
21
|
54
|
1 семестр
|
7,5
|
7,5
|
|
6
|
54
|
3
|
Сырттайі оқу ОМБ бойынша
|
Емт.
|
90
|
12
|
78
|
3 семестр
|
6
|
6
|
|
|
78
|
5 Әдебиет
5.1 Негізгі:
1 Альтшуль А.Д., Животовский П.С, Иванов Л.П. Гидравлика и аэродинамика. — М.: Стройиздат, 1987. – 410 с.: ил.
2 Тян А.Д. Гидравлика в примерах и задачах. – Алма-Ата: Рауан, 1990. – 208с.: ил.
3 Чугаев Р.Р. Гидравлика: Учебник для вузов. – 4-е изд. – Л.: Энергоиздат. 1982. – 672 с.: ил.
5.2 Қосымша:
4 Альтшуль А.Д., Калицун В.И. и др. Примеры расчетов по гидравлике. – М.: Стройиздат, 1976. – 256 с
5 Калицун В.И., Кедров B.C., Ласков Ю.М. Гидравлика, водоснабжение и канализация.– М.: Стройиздат, 2002. – 351 с.: ил.
6 Тугунов П.И., Новоселов В.Ф. Типовые расчеты при проектировании и эксплуатации нефтебаз и нефтепроводов. – М.: Недра, 1981. – 385 с.: ил.
Мамандық жұмыс оқу жоспарынан көшірме
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/32
|
050708 «Мұнайгаз ісі» – мамандығының оқу жұмыс жоспарынан көшірмесі
«Жалпы гидравлика» пәні бойынша
|
Оқу формасы
|
Бақылау формасы
|
Сағат көлемі
|
Курс және семестр бойынша таралған сағат көлемі
|
жалпы
|
|
Емт.
|
барлығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
Дәр.
|
Пр.
|
Лаб
|
СӨЖМ
|
СӨЖ
|
1
|
Күндізгі оқу ЖОБ бойынша
|
3
|
90
|
|
|
3 семестр
|
|
60
|
30
|
15
|
15
|
|
30
|
30
|
2
|
Кешкі оқу ЖМБ
|
Емт.
|
75
|
21
|
54
|
1 семестр
|
7,5
|
7,5
|
|
6
|
54
|
3
|
Сырттайі оқу ОМБ бойынша
|
Емт.
|
90
|
12
|
78
|
3 семестр
|
6
|
6
|
|
|
78
|
Кафедра меңгерушісі _________ А.Х. Мустафин «____» __________ 2010 ж.
МЖБС негізінде жазылған пәннің оқу жұмыс бағдарламасының бекітілу парағы
|
|
Форма
Ф СО ПГУ 7.18.3/33
|
|
БЕКІТЕМІН
ОЖ проректоры Н.Э.Пфейфер
____________________ (қолы)
«___»_____________2010г.
|
Құрастырған: _________ т.ғ.к., профессор В.В.Рындин
(қолы)
_________ аға оқытушы Г.Е. Ибрагимова
(қолы)
Кафедра «Механика және мұнайгаз ісі»
ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Жалпы гидравлика пәні бойынша
050708 «Мұнайгаз ісі» – мамандығының студенттері үшін арналған
Осы жұмыс бағдарламасы 050708 «Мұнай газ ісі» мамандығына арналған Жалпы гидравлика пәніне 03.08.334-2006 ҚР МЖБС және типтік оқу бағдарлама бойынша 23 желтоқсанда 2005 ж. № 779 Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігімен бекітілген бұйрығымен негізделіп жазылды
Хаттама № _____, 2010 жылдың «_____»________күнінде кафедраның отырысында қабылданды.
Кафедра меңгерушісі ________________ А.Х.Мустафин «____» ________2010 ж.
(қолы)
ҚКМЖИ оқу- әдістемелік кеңесі мақулдады.
Хаттама № ____, ___________ 2010 ж. ОӘК төрағасы ___________ Ж.Е.Ахметов
(қолы)
КЕЛІСІЛДІ
ММ ж КФ деканы________________ Т.Т.Токтаганов «____» ________2010 ж.
(қолы)
Одобрено ОПиМОУП:
ОПиМОУП бастығы ____________ ____________ «____» ________2010 ж.
(қолы (Ф.И.О.)
ПМУ оқу-әдістемелік басқармасы мақұлдады
Хаттама №____ «_____»_________________
Достарыңызбен бөлісу: |