3. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ
№
|
Жұмыс түрі
|
Тапсырманың мақсаты мен мазмұны
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Орындау мерзімі және тапсыру уақыты (аптасы)
|
Балл
|
Бақылау түрі
|
1
|
Реферат
|
Тақырып бойынша негізгі баяндама
|
Ж.Аблуллаев “Жалпы физика курсы” А. “Ана тілі” 1991 ж.
|
4 апта
|
5% (үй тапсырмасы түрінде беріледі)
|
Реферат және баяндама
|
2
|
Оппонент болуы
|
Баяндама жасау
|
Семинар тақырыбына байланысты
|
7 апта
|
5% (үй тапсырмасы түрінде беріледі)
|
Семинарда жауап беруі
|
3
|
ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындау
(барлығы 12 тапсырма)
|
Талдау және танымдық қабілеттерін арттыру
|
Семинар тақырыбына байланысты
|
ОЖСӨЖ кестесі бойынша берілген уақыт шеңберінде
|
Тақырып бойынша
1 – 4% дейін (аралық бақылау түрі ретінде)
|
Тапсырмалардың орындалуын, сұрақтарға жауап беру қабілетін тексеру
|
5
|
Емтихан
|
Білімді кешенді тексер
|
|
|
Тест
|
|
4. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ
Дәрісханалық (дәріс, практикалық, семинарлық, лабораториялық, сабақтар) және дәрісханадан тыс (ОЖСӨЖ: курстық және дипломдық жұмыстары, СӨЖ тапсырмалары) сабақтардың оқу әдебиеттерімен қамтылуын көрсетеді
Пәннің әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Кафедра «Физика, математика және информатика»
тьютор Искалиева А.У.
Пән “Статистикалық физика және физикалық кинетика негіздері”
Кредит саны 2
№
|
Әдебиет атауы
|
Барлығы
|
Ескерту
|
кітапханада
|
кафедрада
|
Студенттердің қамтылу пайызы (%)
|
Электронды түрі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Базаров И.П. Термодинамика
|
40
|
0
|
100
|
0
|
|
2
|
В. В. Мултановский, А.С. Василевский. Курс теоретической физики. Статистическая физика и термодинамика.
|
40
|
0
|
100
|
0
|
|
3
|
Ноздрев В.Ф., Сенкевич А.А. Курс статистической физики
|
30
|
0
|
100
|
0
|
|
4
|
Гельфер Я.М. История и методология термодинамики и статистической физики.
|
2
|
0
|
5
|
0
|
|
5
|
Серова Ф.Г., Янкина А.А. Сборник задач по термодинамике.
|
30
|
0
|
100
|
0
|
|
6
|
Серова Ф.Г., Янкина А.А. Сборник задач по термодинамике.
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
7
|
Радушкевич Л.В. Курс статистической физики.
|
25
|
|
100
|
|
|
8
|
Радушкевич Л.В. Курс термодинамики.
|
30
|
0
|
100
|
0
|
|
Дәріс комплексі
ПӘН БОЙЫНША ДӘРІСТЕРДІҢ КОНСПЕКТІСІ
Статистикалық физика және физикалық кинетика негіздері
Дәрістік комплекс
1-дәріс
Тақырып: Кіріспе
Мазмұны:
1.динамикалық және статисалық әдістемелер.
2.феноменологиялық термодинамика және статистикалық физика
Мақсаты; Оқушыларға статистикалық физиканың зерттеу әдістері жайында мәлімет беру
1. Динамикалық және статистикалық әдістемелер
Физикада көп бөлшнкті жүйелерді зерттеуде статистикалық әдістеме қолданылады. Бұл ерте кезден бері қалыптасатып кенген математикалық әдістеме. Ең алғашқы атомистикалық көзқарастар заттың қасиеттерін- оның қ ұрамдас бөлігі атомдардың қозғалыстары кезінде түсіндіріледі. Атомистиканың ең шарықтау кезеңі –ХIХ ғасырдың ортасы. Қазір денелердің жылулық, электромагниттік және т.бү қасиеттерінің біразы статистикалық әдітермен түсіндіріледі. Мысалы жылулық қасиеттері атомдар қозғалысы арқылы, плазма қасиеттері - иондар мен электрондардың электрмагниттік өрісте қозғалуы арқылы және т.б.
2. Феноменологиялық термодинамика және
статистикалық физика
Көп бөлшееті жүйелерді зерттегенде екі түрлі модель қарастыруға болады: тұтас орта моделі және статистикалық заңдарға бағынатын бөлшектер жүйесі моделі. Екі моделде бір жүйеге қолданғанда бірдей нәтиже беруі тиіс. Сондай моделдерді зерттейтін физика салдары бар. Солардың бірі: термодинамика, екіншісі :статистикалық физика. Термодинамика жылулық құбылыстарды зерттегенде затты тұтас орта санап, бақыланатын қасиеттерінен жалпыға бірдей ортақ заңдарды шығаруға тырысады. Сондықтан оны феноменологиялық термодинамика деп атайды. Статистикалық әдістерді қолдану үшін зат бөлшектер жүйесі деп қарастырылады. Олардың көмегімен термодинамика нәтижелерін қорытып шығаруға болады. Бұл физика бөлімі статистикалық термодинамика деп атайды.
Өзін-өзі тексеу сұрақтары:
2-дәріс
Тақырып: статистикалық физиканың негізгі қағидалары
Мазмұны: 1. макроскопиялық жүйе және оны сипаттау әдістері
2.Лиувилль теоремасы. Статистикалық ансамбль, үлестірімді функциясы. Функтуациялар .
3. Кванттық жүйе микрокүйлері .
Мақсаты: статистикалық әдістемелердің негіздемелерімен таныстыру.
1. Макроскопиялық жүйе және оны сипаттау әдісері
Көп бөлшектерден құраған жүйе макроскопиялық жүйе деп аталады. Макроскопиялық жүйенің күйі оны құрайтын микробөшектердің қозғалыс күйімен анықталады. Микрожүйенің күйінің біріндегі микоро бөлшектер қозғалысының сипаттамалры берілсе онда жүйенің микроскопиялық күйі берінді деп есептейді. Бұл күй өзгергіш болады, өйткені бөдшектер энергия, импульс алмасады. Жалпы энергия өзгермейді. Демек бір макрокүйге көптеген микро күй сәйкес келеді. Микро күйлерді классикалық механика әдістерімен сипаттауға болады. Бірақ микробөлшектер кванттық заңдарға бағынатын болса,кванттық механика әдісімен бейнелеуге болады.Классикалық әдіспен сипаттағанда фазалық кеңістікті енгізіп, осы кеңістікте геометриялық қатынастарды пайдалануға болады,жүйе кұйі бұл кеңістікте бейнелеуіш нүкте арқылы сипатталады.
Кванттық әдіспен зерттегенде бейнелеуіш нүктенің орнына фазалық көлем элементі беріліп, осы элементте сәйкес кванттық күйлер саны Ω есептеледі. Күй саны көп болатын элементтің ықтималдығы жоғары. Ықтималдық функция кванттық жүйенің негізгі сипаттамасы болып табылады.
2. Лиувилль теоремасы . Стаистикалық ансамбль. Үлестірімдік функция.
Жүйедегі статистикалық заңдылықтар екі түрлі жолмен анықталуы мүмкін: бірінші жолы бір жүйенің болып өткен күйлерінің уақытын салыстырып ықтималдығын бағалау.
Екінші жолы: бірдей жүйелерді алып ( статистикалық ансамбль деп атады) осы жүйелердің бір моментте күйлерін есептеу арқылы микроскопиялық күйі ықтималдығын есептеу табу. Екі жолмен табылған жүйе күйлерінің ықтималдығы бірдей. Яғни жүйелер ансабль үшін ықтималдық үлестірімділік заңы бір жүйенің ықтималдығының үлестірімділік заңындай болады. Бұл тұжырым –эргодикалық гипотеза деп аталады. Үлестірімділік функциясының математикалық формуласын анықтау –қиын мәселе. Ол үшін статистикалық заңдарды анықтау қажет. Классикалық физика формулаларына сүйеніп жасайтын негізгі қортынды: Стаистикалық үлестірімдік функциясы статистикалық ансабльдің бейнелеуіш нүктелердің фазалық кеңістігі траекториялардың бойымен өзгермейді. Бұл ереже Лиувилль теоремасы деп аталады. Осыдан шығатын қортындылар:
1. Фазалық нүктелер газы сығылғыш емес.
2. Үлестірімділік функциясы қозғалыс интегралы болып табылады.
3. Ол басқа қозғалыс интегралдарына тәуелді. Солардың ішінде тұтас жүйені сипаттайтын  - жүйе энергиясы ғана ішкі қозғалыс сипаттайды. Демек жүйе микрокүйлерінің ықтималдығы оның энергиясымен анықталады.
Статистикалық физика макроскопиялықшамалар жүйенің ішкі макроскопиялық қозғалысы бойынша орташа шамалар деп қабылдайды. Термодинамикалық шамалардың теңбе-тең күйіндегі жүйе үшін орташа мәнінен ауытқуы –флуктуация деп атайды. Оны сипаттайтын шамалар : квадраттық флуктуация  және салыстырмалы флуктуация: 
| 
