Жалпы педагогика жəне информатика кафедрасы Физика, математика, информатика, шет тілі: 2шт, тарих


Қазақстанда психология ғылымының даму жолы



жүктеу 0,87 Mb.
Pdf просмотр
бет47/103
Дата29.12.2023
өлшемі0,87 Mb.
#44968
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   103
Жалпы психология және тұлғаның дамуы ...

Қазақстанда психология ғылымының даму жолы. 
Психология ғылымына тікелей қатысты болмағанымен, адамның жан дүниесі жөніндегі 
пайымдаулар мен ой – пікірлер Қазақстанда өте ерте кездерден бастау алып, ХV – ХІХ 
ғасырдағы қазақ халқы ғұламаларының, ағартушы – демократтарының туындыларында 
айтарлықтай көрініс берді. Одан бұрынғы дəуірлерде ақын – жыраулардың өлең – 
толғауларында, билердің шешендік сөздері мен халықтық нақылдар да, ел намысын 
қорғаған батырлардың отаншылдық істерінде адам жан дүниесінің жұмбақтарына терең 


бойлап, болашақ ұрпаққа тағылым берерлік мол рухани қазына жатқандығын қазіргі кезде 
əр тарапты зерттеліп, белгілі жүйеге келтірілуде. 
Аса көрнекті ғалым Ш.Уəлиханов шығармаларында халықтың рухы оның таным – 
наным түсініктерімен тығыз ұшырастырылады. Ы.Алтынсарин еңбектері этникалық жəне 
балалар психологиясының қыр – сырына толы болды. Абай туындылары да туған 
халқының жан дүниесіне тəн қарапайым сезімнен бастап кемеңгерлік ақыл – ой шыңына 
дейінгі мəселелерді қамтиды. Ал Сұлманмахмұт Торайғыров жан мен тəн ылғи да 
бірлікте, байланысты болады деген орынды сөз қалдырды. Психологиялық ой – толғаулар 
мен пайымдау – түсініктер Шəкəрім Құдайбердіұлы мен өзге де ағартушы – 
демократтарда, ақын – жырауларда көп кездеседі. 
 
Кеңестік кезеңде де Қазақстандағы психология ғылымының өрісі кеңейіп, халыққа 
білім беру, тəлім – тəрбие істерінің мақсат – міндеттерімен сабақтасты. Жүсіпбек 
Аймауытовтың “Психология” оқулығы мен “Жан жүйесі жəне өнер таңдау” деген 
туындысы – психология пəні бойынша таза ана тілімізде жазылған алғашқы еңбек. 1920 – 
1930 жылдары А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев, М.Дулатовтардың оқу – ағарту, тəлім – 
тəрбие істерімен өзара ұшырастырылған ұлттық сипаттағы психологиялық ой – пікірге 
толы мəнді еңбектер жазды. С.Балаубаев, Т.Тəжібаев, М.Мұқанов, А.Темірбеков, 
Ə.Ситдықов, Е.Суфиев тəрізді психолог мамандардың ғылыми зерттеулер жүргізген 
мəселелері, тақырыптары сан алуан. Қазақстандағы психология ғылымы сан – салаға 
тарамдалып, қанатын кеңінен жайып өркендеп келе жатқан ғылыми пəндер қатарына 
жатады. 

жүктеу 0,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   103




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау