Жаңаша оқытудың әдіс-тәсілдері мен дидактикалық материалдар дайындауда ақпараттық коммуникациялық технологияның маңызы

Бағдарлама мазмұны нәтижеге бағытталған 7 модульді қамтиды:

• Сыни тұрғыда ойлауға үйрету. Мұндағы мақсат , оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамыту. Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз – ой қозғай отырып, оқушының өз ойы мен өзгелердің ойына сыни қарап, естігенін, білгенін талдап, салыстырып, білмегенін өзі зерттеп, дәлелдеп, тұжырым жасауға бағыттау, өз бетімен және бірлесіп шығармашылық жұмыс жасауға бейімделу. Бұл модульді қолдану арқылы дәстүрлі оқытуда оқушы тек тыңдаушы болса, енді ізденуші, ойланушы, өз ойын дәлелдеуші, ал мұғалім осы әрекетте бағыттаушы, ұйымдастырушы екендігіне көз жеткізуге болады. Сыни тұрғыдан ойлау модулін қолдану оқушылардың ақпараттылық құзыреттілігін дамытуда басты құрал болып табылады. Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамытуда қолданылатын тәсілдер: логикалық, жетекші сұрақтар ұсыну, кластер, рафт, бес жолды өлең, қабырға газеті, атаулар көмегімен болжау жасау, танграм, синквейн әдістері.

• Оқытуды басқару және көшбасшылық. Мұндағы мақсат Көшбасшы бола отырып, балаға сапалы білім, саналы тәрбие беру.

• Оқу мен оқытудағы жаңа тәсілдер. Оқушыларға диалог құру нәтижесінде білім беру, қалай оқу керектігін үйрету. Қолданыталын тәлісдер: ЖАДА орнату, оқушылармен пікірлесу, түрткі болу, зерттеушілік әңгіме, маршрут картасы, ашық, еркін диалог құру.

• Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау. Оқытудың қиындықтарын анықтау, болжау және сұрыптау, оқыту стилін бақылау.

• Оқушылардың жас ерекшелігіне сәйкес оқыту. Оқушыларды жас ерекшеліктеріне сай біліммен қамту.
• Талантты және дарынды балаларды оқыту. Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту. Деңгейлік тапсырмалар ұсыну, кейс-стадиді қолдану, кеңейтілген тапсырмалармен жұмыс, эссе немесе еркін жазу, топтық жұмыстар ұсыну.

• Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды

• 
  Компьютерлік технология;
  
• 
  Интернет;
  
• 
  Электронды оқулық;
  
• 
  Онлайн жүйесінде білім алу;
  
• 
  Қашықтықтан оқыту;
  
• 
  Интербелсенді тақтамен жұмыс жасау арқылы білім алу, т.б.
  

АКТ-мен жұмыс істеу алға қойылып отырған мәселелердің бірі. АКТ-ның мүмкіндігі мол. Оқушылардың сапалы білім алуына, шығармашылықпен жұмыс істеуіне көп септігін тигізеді, ыңғайлы, әрі тиімді. АКТ сабаққа қатысушылардың барлығының ойын бір ортаға жинақтап, қажет ақпаратты өңдеу арқылы жалпыланған ақпараттық біліктілікті қалыптастыратын тиімді құрал болып табылады. Алдын ала  дайындалған оқу материалдары – презентациялар, мәтіндік, флипчарттар, графикалық ақпараттық объектілер – сабақтың жақсы өтуін және барлық ақпарат түрлерін қолдануды қамтамасыз етеді. Сабақта уақытты үнемдеу, демонстрациялық материалдар даярлау мақсатында АКТ – ны пайдаланған тиімді.

• 
  Пән бойынша базалық білім меңгеру;
  
• 
  Алған білімді жүйелеу;
  
• 
  Өзін-өзі бақылау дағдыларын қалыптастыру;
  
• 
  Жалпы оқуға деген қызығушылықты арттыру;
  
• 
  Оқушыларға оқу материалдарымен өздігінен жұмыс істегенде әдістемелік көмек беру;
  

1. 
   Уақыт үнемделеді.
   
2. 
   Оқушылардың қызығушылығын арттырады.
   
3. 
   Сабақта оқушылардың белсенділігін арттырады.
   
4. 
   Оқу материалдарын беруді жеңілдетеді.
   
5. 
   Шығармашылыққа баулиды.
   
6. 
   Сабақтың сапасы көтеріледі.
   
7. 
   Оқу әдісі мен құралдарын таңдауға мүмкіндік туады.
   

АКТ-ны қолданудың тиімділігі сабақтың әр кезеңінде дұрыс жоспарланса, берілетін білім нәтижелі болмақ. Сабақ құрылымын жасау, яғни үй тапсырмасын сұрауда, жаңа тақырыпты түсіндіруде, меңгерілген білімді бекітуде сындарлы оқытудың барлық модулін кіріктіруді АКТ құралдарын тиімді қолданумен іске асыруға болады. Мұндай тәсілдерге түрлі карталар, диктант түрлері мен диаграммалар, тесттер мен сыни тұрғыдан ойлауға арналған тапсырмалар, сергіту сәті, ойын элементтерін жатқызуға болады.

Сондай-ақ, сындарлы оқытуда жаңа технологиялардың бірі ойын элементтерінің де алар орны ерекше. Сабақтың бір кезінде осы технологияның элементтерін қолдану – өте тиімді әдіс. Ойын арқылы оқушының білімі мен бейімін, жеке тұлғалық қасиет – қабілеттерін арттыру мүмкіндіктері зерттелген. Ойын технологиясы дегеніміз – педагогикалық жұмысты ойын түрінде ұйымдастырудың әдістері мен тәсілдерінің жиыны. Ойын элементтерінің сабақ барысында басты мақсаты – білім беруді ойынмен ұштастыру. Баланың ойынға белсенді түрде қатысуы оның ұжымдағы басқа да әрекеттерін айқындайды. Ойын бір қарағанда қарапайым, жеңіл құбылыс сияқты көрінгенмен, ол ұжымдық әрекет. Ойын технологиясының элементтерін сабақта пайдалану оқушы бойындағы мына қасиеттерді арттырады: ойлау қабілетін, тіл байлығын дамытады, өз бетімен жұмыс істеуге, өзара сыйластыққа үйретеді, зейіні қалыптасады, байқампаздығы, сабаққа қызығушылығы артады, тәртіптілікке, достық қарым-қатынасқа тәрбиеленеді. Ойын элементтерін қолдана отырып, білім беруде АКТ құралдарының маңызы баршылық. АКТ – ның негізгі құралдарының бірі интербелсенді тақтада ұсынылатын бірнеше ойын түрлерін атап көрсетуге болады. Олар, «Теңге алу», «Кім жылдам?», «Орамал тастау», «Білімді мыңды жығар», «Ғажайып жүздік», «Информатикалық бинго» т.б.

Сы.ндарлы оқыту бағдарламасының нәтижесі мұғалімнің жұмысын түбегейлі өзгертеді. Жаңа білім алу үрдісі оқытушы мен оқушыны шығармашылықпен жұмыс жасауға итермелейді, себебі оқушы білімді өздігінен іздену арқылы алатын болса, мұғалім оқушының білім алуына себептер, жағдайлар тудырады. Яғни, қазіргі заман талабына сай мұғалім «білім бұлағы» емес, «білім бұлағына» жеткізуші болуы тиіс. Сондықтан қазіргі кезде мұғалімнің талапқа сай оқушының білім алу белсенділігін жоғарылату мақсатында жаңа технологияларды меңгеру қажеттілігі туындап отыр. Заман талабы мұғалімдерден шығармашылығын жаңаша, ғылыми-зерттеу бағытында құруды талап етеді. Демек, ХХІ ғасыр ақпараттану ғасыры, яғни ақпараттандыру технологиясы дамыған заманда мемлекетіміздің болашағы – жас ұрпаққа заман талабына сай білім беріп, жан-жақты дамуына ықпал ету мұғалімнен шығармашылық ізденісті, үлкен сұранысты талап етеді. Мұғалім сабаққа дайындалу барысында сабақ мазмұны оқушылар үшін танымдылығы жағынан қызықты әрі жаңаша өтуі үшін өзінің бағалы уақытын қажетті материалды іздеу мен жүйелеуге жұмсайды. Сондай-ақ мұғалім мен оқушыда төмендегідей дағдылар қалыптасады:

а) мұғалімнің өзіне деген сенімі күшейеді;

ә) құзыреттілігі артыды;

б) сапалы білім беруге үлкен үлес қосады;

в) мұғалімнің көшбасшылығы кушейе туседі.

2. Оқушылар қалай оқу керектігін үйренеді:

а)  диалог жүргізу арқылы;

ә)  топтағы іс-әрекет арқылы;

б) жеке тапсырмаларды орындау арқылы;

а) топтағы жұмыс арқылы белсенділігі арттады;

ә) өзін-өзі бағалай алатындай болады;

б) өз мәдениетін күшейтеді;

в) істеген іс-әрекетіне талдау жасай алатын болады;

г) сыни тұрғыдан ойлап, қорытынды жасайды.

1. 
   «Жаңа әдіс-тәсілдерді сабақта қолданудың тиімді жолдары». А.Байсымақ; «Еркін и К-ХХІ» ЖШС баспаханасы, 2015 жыл.
   
2. 
   «Информатика негіздері» журналы, №1, 2012 жыл.
   
3. 
   Мұғалімдерге арналған нұсқаулық, ІІІ дейгей, 2013 жыл
   
4. 
   Интернет желісі, www.google.kz сайты