жұмыс істеуге ыңғайлы.
геодезист – бұл құрылыс технологиясы-
ның барлығын білетін адам болып шықты
ғой?
– Геодезист – ол таза алаңқайға кіріп, гүл-
зарлары бар дайын ғимараттан бір-ақ шығатын
адам. Геодезисттің қатысуынсыз өтетін бір ғана
кезең бар – ол ғимараттың ішкі әрлеу жұмыста-
ры.
Болашақ нысан түсетін жердің топырағы-
ның құрамы мен сейсмикалық ахуалының
сіздің жұмыстарыңызға әсері бар ма?
– Жоқ, біздің жұмысымызға ешқандай ықпал
етпейді. Бізге құжаттама береді де біз сол бой-
ынша жұмыс істейміз. Шұңқырды тереңдеу етіп
қазу қажет пе, қажет емес пе, соны қараймыз.
Сейсмикалық қауіпсіздікпен жобалау институты
айналысады, олар ауыртпалықты өлшейді, келе-
шекте барлығы жобаға сай болуы үшін қанша
материал мен күш жұмсау қажеттігін есептейді.
геодезия – бұл нақты ғылым деген сөз бар.
Жұмысқа аздап «шығармашылықты» қосқы-
ларыңыз келмейді ме?
– Расын айтқанда көптеген дүниелерді фан-
тазияға ерік беріп, жеріне жеткізе жасауға тура
келетін кездер бар. Мәселен, егер топографиялық
түсірілім дұрыс жасалмай, жоба осы мәліметтер
бойынша әзірленіп, ал, шын мәнінде бәрі басқа-
ша болып шықса, жобада көрсетілген нәрселерді
орындау мүлдем мүмкін емес болған жағдайлар-
да тығырықтан шығуға тура келеді, өзгерістер
енгіземіз. Бірақ, көбі мұны біле бермейді.
Ендеше геодезисттер – кез-келген жағдай-
дан шыға алатын ақылды, епсекті адамдар
болғаны ғой?
– Бірінші кезекте геодезист – өзіне жауапкер-
шілік алатын адам. Бүкіл құрылыс геодезистке
байланысты. Егер ол ғимаратты дұрыс түсірме-
се (мұндай да болады) немесе қандай да бір қате
жіберетін болса, мұның соңы үлкен шығындарға
алып келеді.
Барлық инженерлік желілер де геодезист-
тің айтуымен салынады ма?
– Әрине. Мысалы, кәріз жүйесін тарту кезін-
де еңіс дұрыс сақталуы керек. Егер еңіс дұрыс
болмаса, су жиналатын болады да барлығын қай-
тадан жетілдіруге тура келеді. Ал, бұл дегеніңіз
үлкен қосымша шығын.
Жақсы геодезист болу үшін не қажет?
– Ең бастысы адам сауатты және әмбебап бо-
луы керек. Көптеген геодезисттер тар шеңберлі
– өзі білетін нәрседен басқаны білгісі келмейді.
Мамандық туралы махаббатпен
Бізге мәлім болғандай, құрылыс геодезисттен
басталады. Сондықтан, біз астаналық геодезист-
терден неліктен нақ осы мамандықты таңдаған-
дарын және жұмыстары жайында кеңірек айтып
беруін сұраған едік.
– «Базиске» шамамен жарты жылдай бұрын
келдім, геодезист болып істеп келе жатқаныма
сегіз жыл болды. Бұл мамандықты таңдаған се-
бебім, туыстарымның барлығы геолог және гео-
дезисттер. Геодезисттер әулетіненмін деп айтуы-
ма болады. Жоғары оқу орнына машинажасау
технологиялары инженері мамандығына құжат
тапсырғанмын, бірақ, грантқа түсе алмадым да
геодезияға тапсырдым – бұл мамандыққа тегін
білім алуға балл бойынша өтіп тұрдым.
Геодезия – бұл нақты ғылым. Біздің мін-
детіміз – құрылыстың жобаға сәйкес жүруін
қадағалау. Басқаша айтқанда – ғимараттың сы-
збасы қалай сызылды, ғимарат та дәл солай
болып тұрғызылуы тиіс. Барлық ауыртпалық
түсетін конструкциялардың өз орындарында
болуын және жобада көрсетілген міндеттерін
атқаруын қадағалаймыз. Біз барлық геометри-
ялық – биіктік және вертикальді мөлшерлердің
сақталуын бақылаймыз. Егер қайсыбір тұстарда
түзету енгізу қажет болса, бұл жайында ӨТБ-ні
құлақтандырамыз. Олар авторлық бақылаумен
кеңеседі, маған нақтыланған мәліметтерді береді
де мен ары қарай сол бойынша жұмыс істеймін.
Әрине, құрылыс нормалары мен ережелерінде
рұқсат етілген ауытқулар бар, алайда, олардан
ешуақытта асыруға болмайды. Жұмысым өзіме
ұнайды, жұмысымның нәтижелерін көрген ұнай-
ды. Құрылысшылар Күні мерекесі қарсаңында
әріптестеріме есептеулерде дәлдікті, табыс пен
уақтылы берілетін жалақыны тілеймін!
ғимараттың вертикальді ауытқуын бақылаймыз,
оның мөлшері рұқсат етілген шамада болуы
тиіс. Жеме-жемге келгенде жұмысымыз күрделі
де емес, бірақ, жауапкершілігі үлкен, барлығы
тура және дәл болуы қажет.
Геодезист мамандығы маған көбірек жақын
деп есептеймін. Бұл есептеу, математикалық
ақыл жаратылысы болуын керек ететін қызықты
инженерлік жұмыс. Біздің кәсібімізде ешқандай
да құпия жоқ – бұл нақты ғылым. Ең бастысы –
еш жерде – параметрлерде де, есептеулерде де
қателеспеу қажет.
Қазір мен машықтың 90% меңгердім деп
айта аламын. Болашақта білімімді жетілдіруді
жоспарлап отырмын, жақында Омбыдағы Сібір
мемлекеттік автомобиль-жол академиясындағы
оқуымды аяқтаймын. Бар өмірімді құрылысқа
арнауды ұйғарып отырмын. Мансаптық өсу
жұмыс тәжірибесі мен кәсібилікке байланы-
сты деп санаймын. «Базис» алдыңғы қатарлы
құрылыс компанианияларының бірі деп есеп-
теймін және осында еңбек ететінімді мақтан
тұтамын. Құрылысшылар Күні қарсаңында
өзімнің барлық әріптестеріме, барлық құрылыс-
шыларға денсаулық, кәсіби және мансаптық өсу
тілеймін.
Берикжан Отеулин, инженер-геодезист
– «Базиске» 2010 жылы «Изумрудный квар-
тал» нысанына қара жұмысшы болып келдім.
Сырттай құрылыс техникумында оқыдым.
Бастапқыда геодезисттің көмекшісі болып жұ-
мыс істедім, кейін осы кәсіпке қызыға баста-
дым. Көп ұзамай Андрей Елисеевич Ким мені
өзінің ҚМБ-не геодезисттің көмекшісі болуға
шақырды, жұмысымды, ұмтылысымды көріп
геодезисттің жұмысын ұсынды. Кейін емтихан
тапсырып, сертификат алдым. Кәсіптің барлық
қыр-сырын меңгердім, қазір инженер-геодезист
болып еңбек етудемін.
Менің міндетім – ғимараттың жоспарын
оның барлық геометриялық параметрлерін
сақтай отырып түсіру. Құрылыс барысында біз
BN редакциясынан
құрылыста кездейсоқ адам болмайды:
бірі тек құрылыс саласына баратынын жас
күнінен біледі, осы кәсіпке келіп, мақсатты
түрде мансабын өсіреді. өзгелері құрылыс
алаңына «уақытша» келеді де, жұмысқа ете-
не араласқаннан кейін осы іске бейімі барын
түсініп, ақыры бар өмірін құрылысқа ар-
найды. газетіміздің бұл санында біз компа-
ниямызда геодезист болып істейтін бірегей
мамандар туралы аз-кем айттық. BN-нің
жақында жарық көретін номерлерінде басқа
да қызықты да маңызды кәсіптердің өкіл-
дерімен таныстыратын боламыз.
Мақсат Кушуков, инженер-геодезист
МАМАНДЫҚ
25
